تجارت نان و آب‌دار محصولات تقلبی
شرکت‌های معتبر دنیا به ایران سم و کود خوب نمی‌فروشند؟!
کود و سموم تقلبی؛ تجارتی نان و آب‌دار برای سودجویان
سخنگوی انجمن ملی سیب‌زمینی نیز ضمن انتقاد از فروش گسترده محصولات تقلبی در بازار می‌گوید: برای مکانیزم واردات سم و کود انجمن وارد‌کننده‌ها را در کشور داریم و تا جایی که بنده می‌دانم اگر محصول تقلبی وارد شود و مشکلاتی برای کشاورزان از این طریق ایجاد شود پاسخگو هستند. اما مساله اینجاست که بازار کشور ما آشفته است و نظارت بسیار ضعیف است و این اتفاق به شدت در کود و سم رخ می‌دهد.
محمد‌رحیم نیازی افزود: مساله مهم در این خصوص این است که نتیجه و عواقب مصرف کودهای تقلبی با ماده موثره ضعیف بعدا نشان داده می‌شود و غالبا هم فروشنده‌ها پاسخگو نیستند.
وی خاطرنشان کرد: این تقلب‌ها در شرایطی رخ می‌دهد که باقی‌مانده سموم حاصل چنین محصولاتی است در حالی که در کشورهای غربی مثل سوئیس، آلمان و آمریکا که مطابق استانداردهای جهانی تولید دارند، آلوده نکردن محیط‌زیست و سلامت فردی و بهداشت جامعه در اولویت است. اما در ایران این تجارت نان و آب‌دار راه افتاده است و زیان‌های مالی به مصرف‌کننده‌ها می‌زند و همزمان اثرات مخرب بر محیط‌زیست دارد و آلودگی‌های منابع آبی و خاکی را در پی دارد.
این فعال بخش زراعت همچنین خاطرنشان کرد: مساله مهم در خصوص سموم و کودهای تقلبی یا با کیفیت پایین این است که وقتی سموم کشاورزی که برای دفع آفات و مبارزه با علف هرز استفاده می‌شود کنترل نمی‌شود در نتیجه کاهش عملکرد خواهید داشت. در نتیجه هم پول کشاورز رفته و هم محصول با کاهش عملکرد مواجه می‌شود. بنابراین پیشنهاد و توصیه ما به سازمان حفظ نباتات و دیگر دستگاه‌‌‌‌های متولی این است که بر واردات نظارت دقیق داشته باشند، محصولات را آنالیز کنند و در صورتی که با استانداردهای جهانی منطبق بود اجازه ترخیص بدهند.
وی ادامه داد: از سوی دیگر سازمان‌های ذی‌ربط باید نظارت کنند که سموم و کودهای وارداتی در کجا مصرف می‌شود ضمن اینکه باید وارد‌کنند‌گان و تولیدکنندگان را نیز متعهد کنند اگر زیانی به کشاورز وارد شد خسارت بپردازند.
سموم تقلبی که با بسته‌بندی‌های معتبر فروخته می‌شود
بر اساس این گزارش، رئیس بنیاد ملی گندم‌کاران کشور نیز با انتقاد از محصولات تقلبی که در دسترس جامعه کشاورزی قرار دارد و کشاورزان نیز ناآگاهانه از آنها استفاده می‌کنند معتقد است به صورت خاص در حوزه سموم کشاورزی، محصولات تقلبی و با کیفیت پایین بسیار زیاد وجود دارد.
عطاالله هاشمی می‌گوید: به عنوان مثال شاهد هستیم که سموم تقلبی در ظروف کارخانه‌های محصولات خوشنام و معتبر بسته‌بندی می‌شود در حالی که هیچ‌گونه کارآیی نیز ندارند. به عبارت دیگر با توزیع این سموم و کودهای تقلبی هم بر کشاورزان هزینه تحمیل می‌شود و هم محصول‌شان از بین می‌رود.
وی با تاکید بر اینکه این تقلب‌ها و خلافکاری‌ها در سموم به‌ویژه زیاد است، گفت: در مورد کودهای کشاورزی کمی قضیه فرق دارد؛ یعنی کودهایی که از طریق شرکت خدمات حمایتی وارد می‌شود طبق استانداردهای خاصی است اما برخی از کودهایی که در داخل تولید می‌شود یا احیانا توسط فردی از بخش خصوصی وارد می‌شود ممکن است به دلیل اینکه قیمت محصول پایین باشد و سود خوبی داشته باشد محصول تقلبی هم به دست کشاورز برسانند. در واقع نمونه‌های این کودهای تقلبی نیز موجود است و در کنار آن شکایت‌هایی هم در حوزه کود و سم از طریق برخی کشاورزان صورت گرفته است.
هاشمی همچنین در خصوص وضعیت کیفیت سموم داخلی اظهار کرد: سمومی که در داخل تولید می‌شوند اگر با فرمولاسیون و تحت لیسانس یک کارخانه معتبر باشند و سازمان استاندارد روی آنها نظارت داشته باشد از نظر کیفی نسبتا قابل قبول هستند اما برخی از این سموم تقلبی وارداتی است و در برخی کارخانه‌ها به اصطلاح فرمولاسیون می‌شود. اینها به هیچ وجه کیفیت خوبی ندارند و ضمن تحمیل بار مالی به کشاورزان باعث می‌شوند که محصولات کشاورزان نیز از بین برود؛ یعنی یک ضرر چند‌جانبه است که به کشاورزان وارد می‌شود.
سود کلان؛ اولویت اول وارد‌کننده‌ها
رئیس بنیاد ملی گندم‌کاران کشور همچنین در پاسخ به این سوال که چه عواملی موجب شده سموم و کودهای کشاورزی تقلبی تا به این حد در بازار زیاد شود، گفت: حقیقتا محصولاتی با کیفیت خوب از طرف کارخانه‌ها و کشورهایی که در تولید سم و کود صاحب‌نام هستند به ما فروخته نمی‌شود؛ یعنی به دلیل تحریم‌ها یا سایر مسائل سم پایه یا سمومی را که متعلق به کارخانه‌های معتبر است به ما نمی‌فروشند. از سوی دیگر به دلیل قیمت بالا و اینکه برخی وارد‌کننده‌ها سود و زیان خود را در اولویت قرار می‌دهند محصولات درجه سه چینی وارد می‌کنند و کشاورز را متضرر می‌کنند.
هاشمی تاکید کرد: مساله اینجاست که کشاورز خود آزمایشگاه ندارد که کیفیت آنچه به نام کود و سم خریداری می‌کند را بسنجد و بنابراین باید از آن استفاده کند و عملکردش را ببیند. این در حالی است که عملکرد سم و کود زمانی دیده می‌شود که خسارت‌های اساسی به محصول وارد کرده است.
وی همچنین در خصوص شرایط خرید کود از دیگر کشورها نیز اظهار کرد: همان‌طور که می‌دانید اوره در داخل کشور تولید می‌شود و مشکلی از این بابت نداریم اما محصولاتی مانند فسفات، پتاسیم و کودهای ریزمغذی اکثرا از خارج وارد می‌شوند. در این حوزه نیز وارد‌کننده‌ها معمولا سرمایه‌گذاری نمی‌کنند که محصول کود خوب وارد کنند و به دنبال منافع خود هستند. در واقع تعداد وارد‌کننده‌هایی که شرافتمندانه عمل می‌کنند زیاد نیست و نظارت آنچنانی هم روی این محصولات وجود ندارد بنابراین به هر نحوی وارد می‌کنند و به کشاورز می‌فروشند و کشاورز را عملا از هستی ساقط می‌کنند.
