آنگولا قطب کشاورزی بعدی در آفریقا
آنگولا دارای زمین‌های قابل کشت فراوان و تنوع آب و هوایی است که برای تولید انواع محصولات کشاورزی مناسب است. در واقع، این کشور زمانی تولیدکننده و صادرکننده عمده محصولات کشاورزی از جمله قهوه، پنبه و موز بود. با این حال، صادرات این محصولات تقریبا در دهه ۱۹۹۰ در نتیجه جنگ داخلی (۲۰۰۲-۱۹۷۵)، که منجر به فروپاشی صنعت کشاورزی تجاری شد، متوقف شد و از آن زمان تاکنون، پتانسیل کشاورزی آنگولا بلا‌استفاده باقی مانده است. در حال حاضر تنها ۱۰ درصد از ۳۵ میلیون هکتار زمین زراعی این کشور زیر کشت می‌رود.
با این حال، در سال‌های اخیر، سهم کشاورزی از اقتصاد آنگولا به سرعت رشد کرده و به‌طور متوسط به ۹/ ۴ درصد در سال رسیده است، بنابراین منجر به افزایش سهم کشاورزی از تولید ناخالص داخلی از ۸/ ۵ درصد به ۱۰ درصد از تولید ناخالص داخلی آنگولا در دوره ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۷ شده است. به‌طور مشابه، فرآیندهای مدرن آبیاری، به عنوان مسیری برای سازگاری با آب و هوا، در حال حاضر نقش متوسطی در آنگولا ایفا می‌کند، اما پتانسیل زیادی برای حمایت از انعطافپذیری در بخش کشاورزی در برابر خطرات مربوط به آب ارائه می‌دهد.
آسیب‌پذیری آنگولا در برابر تغییرات اقلیمی و شوک‌های آب و هوایی به‌طور قابل توجهی در حال افزایش است و جمعیت این کشور در حال حاضر تاثیر آن را تجربه می‌کند و تلاش‌هایی برای احیا و سازگاری بخش کشاورزی بیش از پیش حائز اهمیت است. این در حالی است که آنگولا در حال حاضر با شدیدترین خشکسالی خود در ۴۰ سال گذشته مواجه است که به‌طور مستقیم بر امنیت غذایی ۵۸/ ۱ میلیون نفر در استان‌های جنوبی این کشور تاثیر گذاشته است. بر اساس گزارش بانک جهانی در سال ۲۰۲۲، امنیت آب و مقاومت در برابر خشکسالی در جنوب آنگولا، اثرات اقتصادی خشکسالی در تمام بخش‌ها بیش از ۷۴۹ میلیون دلار آمریکا تخمین زده می‌شود که بخش‌های کشاورزی، دامداری و شیلات بیشترین آسیب را دارند.
همانند سایر نقاط جهان، آنگولا نیز شاهد افزایش شدید قیمت مواد غذایی (به ویژه گندم) به دلیل جنگ روسیه و اوکراین بوده است که تاثیرات مخربی بر فقیرترین افراد دارد. علاوه بر این، گزارش بخش آب و هوا و توسعه کشور آنگولا (CCDR) در بانک جهانی از دولت این کشور حمایت می‌کند تا یک برنامه سرمایهگذاری و اصلاحات مبتنی بر اقلیم را برای دستیابی به اهداف توسعه خود در زمینه تغییرات اقلیمی، از طریق تاب‌‌آوری آب و هوایی و مسیرهای کربن‌زدایی انرژی، توسعه دهد. پیش‌‌بینی‌‌های تغییرات آب و هوایی نشان می‌دهد که بازده محصولات عمده در این کشور تا دهه ۲۰۵۰ تحت تاثیرات منفی ۴ تا ۳۰ درصدی تغییرات اقلیمی قرار خواهد گرفت که عمدتا ناشی از فصل‌‌های بارانی کوتاه‌‌تر و متمرکزتر، دماهای بالاتر، افزایش خشکسالی و کمبود آب است. همچنین تعداد دام‌هایی که تحت تاثیر شرایط آب و هوایی شدید قرار دارند از ۴۰ درصد به ۷۰ درصد کل جمعیت دام‌های این کشور میرسد.
تحول بخش کشاورزی با استفاده از فرصت‌ها
دولت آنگولا در تلاش برای تنوع بخشیدن به اقتصاد خود و مقابله با تغییرات آب و هوایی، اقتصاد روستایی و منابع عظیم کشاورزی خود را احیا کرده است. پروژه ۲۳۰ میلیون دلاری کشاورزی تجاری آنگولا (PDAC) که توسط بانک جهانی و آژانس توسعه فرانسه تامین مالی می‌شود، با هدف افزایش بهره‌وری کشاورزی و دسترسی بازار به مزارع تجاری بیشتر است. تا به حال، مداخلات نوآورانه PDAC برای ترویج و حمایت از توسعه تجارت کشاورزی منجر به تصویب ۲۵ طرح تجاری با مجموع ۷/ ۷ میلیون دلار سرمایهگذاری شده است که از این تعداد ۹/ ۲ میلیون دلار کمک‌های بلاعوض بود و به صدور بی‌سابقه ۱۶ ضمانت اعتباری جزئی برای بخش کشاورزی به مبلغ بیش از یک میلیون دلار سرمایهگذاری محلی منتج شد.
در ۱۶ ژوئن ۲۰۲۲، بانک جهانی همچنین پروژه ۳۰۰ میلیون دلاری دگرگونی کشاورزی خرده‌‌مالک (PROTAF) را تصویب کرد که در ۱۵ دسامبر ۲۰۲۲ اجرایی می‌شود و به تلاشهای آنگولا برای انتقال از کشاورزی معیشتی آسیبپذیر به کشاورزی مقاوم در برابر آب و هوا کمک خواهد کرد. پروژه PROTAF به کشاورزان کمک می‌کند تا میزان تولید خود را افزایش دهند، بنابراین آنها مازاد تولید برای فروش در بازارهای محلی خواهند داشت، دسترسی به توسعه کشاورزی را از طریق نهادینه‌‌سازی آموزش مزرعه‌داری گسترش می‌دهند و از کشاورزان خرده‌‌مالک حمایت می‌کنند تا کشاورزی هوشمند از نظر آب و هوا و همچنین تغذیه را اتخاذ کنند.
این تلاش‌‌ها در کنار یکدیگر باعث افزایش انعطافپذیری، امنیت غذایی و تغذیه می‌شوند و وابستگی به واردات مواد غذایی و ردپای زیست‌‌محیطی بخش کشاورزی را کاهش می‌دهند. به‌‌علاوه، پروژه ۳۰۰ میلیون دلاری حمایت از آب و هوا و پروژه امنیت آب (RECLIMA) که در مارس ۲۰۲۲ تصویب شد، از دولت این کشور در تلاش‌‌هایش برای بهبود منابع آب و تقویت مدیریت منابع آب برای انعطافپذیری بیشتر آب و هوا در آنگولا حمایت می‌کند. برای تبدیل شدن به یک قطب کشاورزی در قاره آفریقا، بخش کشاورزی آنگولا باید برای پاسخگویی به نیازهای مردم آن (به ویژه کشاورزان آسیبپذیر و تولیدکنندگان دام)، اقتصاد و محیط زیست تغییر یابد. در راستای دستیابی به این هدف، دولت آنگولا تلاشهای خود را افزایش داده و توانایی‌های خود را با کمک شرکای توسعه‌دهنده مانند گروه بانک جهانی در تهیه و اجرای پروژه‌های متنوع، متحول می‌کند.
نیمی از جمعیت بزرگسال آنگولا در بخش کشاورزی و عمدتا تولید فرآورده‌های غذایی مشغول هستند. فرآورده عمده صادراتی این کشور قهوه است و بخش زیادی از جمعیت این کشور، در کار کشت ذرت و قهوه هستند. همچنین آنگولا دارای منابع زیر‌زمینی بسیار غنی، نظیر نفت، الماس، آهن و منگنز، مس و طلا بوده و بیش از نیمی از درآمد کشور، از فروش نفت حاصل می‌شود. مراکز صنعتی و به ویژه، نساجی، بیشتر در کنار پایتخت دایر هستند. آنگولا سومین اقتصاد آفریقای جنوب صحرا پس از آفریقای جنوبی و نیجریه، خود را از هم‌‌اکنون در زمره کشورهای نوظهور اقتصادی جهان می‌‌بیند. در پی موفقیت آشتی ملی، پس از چندین دهه جنگ داخلی، آنگولا از یک ثبات سیاسی برخوردار است که جذب سرمایه‌‌گذاران خارجی به‌‌ویژه چینیان را در پی داشته است.
