کاهش سهم اوره حمایتی موجب افزایش ۱۰درصدی حاشیه سود شد
زوال درآمدی اورهسازان
مجموع تناژ تولید و فروش اورهسازان در بازه سالانه طی سال 1402 نسبت به 1401 افزایش 4درصدی را تجربه کرده است. فروش ریالی اورهسازان به‌رغم جهش 95درصدی طی سال 1401، وضعیت خوبی را در 1402 تجربه نکرده و درمجموع با 7درصد کاهش، 82هزار میلیارد تومان به ثبت رسیده است. این کاهش در فروش دلاری بحرانی‌‌‌تر شده و فروش دلاری اورهسازان در سال قبل با افت 47درصدی یک‌میلیارد و 808میلیون دلار به ثبت رسیده است. با این حال وضعیت سودآوری اورهسازان به‌‌‌دلیل رونق صادرات و کاهش هزینه‌‌‌های تحمیلی اوره دولتی بهبود خوبی داشته و با افزایش همراه بوده است. بر این اساس طی سال 1402 متوسط متغیرهای سودآوری اورهسازان 61درصد به ثبت رسید که در مقایسه با متوسط سالانه 10درصد بهبود یافته است.
جهش تولید با رونق صادرات
طی 13سال گذشته، میانگین تولید سالانه شرکت‌های اورهساز بازار سرمایه 8میلیون و 436هزار تن بوده و هر سال به‌طور متوسط 8درصد به تولیدات اوره‌‌‌ای‌ها افزوده شده است. طی سال 1402 مجموع تولیدات این صنعت 11میلیون و 905هزار تن بوده که نسبت به متوسط سالانه افزایش 41درصدی و نسبت به 1401 رشد 4درصدی داشته است. برخلاف سال 1401 که عملکرد اورهسازان ضعیف بود، سال گذشته را می‌‌‌توان سال خوبی برای این صنعت قلمداد کرد. علت بهبود اوره‌‌‌ای‌ها عمدتا به کاهش سهم اوره دولتی آنها برمی‌‌‌گردد. از آنجا که مطالبات عظیم اورهسازان تا پیش از عید پرداخت نشده بود، اورهسازان عنوان کردند مادامی که مطالبات به‌صورت تهاتر یا نقدی پرداخت نشود، سهم بخش جهاد کشاورزی را نخواهند داد. بر این اساس سهم صادرات در این صنعت افزایش یافت و در نتیجه تولیدات و درآمد این صنعت رونق گرفت.
در بازه فصلی، طی زمستان 1402 مجموع تولیدات اورهسازان یک‌میلیون و 734هزار تن به ثبت رسید که این عدد در مقایسه با زمستان سال قبل حدود 14درصد افزایش را تجربه کرد. در بازه ماهانه، طی فروردین و اردیبهشت امسال مجموع تولیدات اورهسازان نسبت به ماه مشابه سال قبل به‌‌‌ترتیب 15 و 10درصد کاهش یافته است. عامل افت تولید این صنعت طی سال‌جاری را می‌‌‌توان بحث مالیات بر صادرات دانست که از زمان ارائه بودجه عنوان شد و به‌جای تشویق صادرات، تنبیه صادراتی را برای شرکت‌ها به‌‌‌دنبال داشت. البته چندی پیش این مالیات لغو شد و معافیت برای صادرکنندگان به قبل بازگشت که با این تفاسیر می‌‌‌توان انتظار بهبود رشد تولید یا درآمد طی ماه‌‌‌های آتی را داشت. از میان شش‌شرکت فعال اورهساز بازار سرمایه، «شلرد» طی سال 1402 سردمدار جهش تولید بود و با ثبت تولید 981هزار تن موفق شد مجموع تولیدات خود را 26درصد نسبت به 1401 افزایش دهد.
ارزیابی تناژ فروش اورهسازان همچون تولید از وضعیت روبه بهبود این صنعت حکایت دارد. بر این اساس، متوسط تناژ فروش اورهسازان طی 13سال گذشته 5میلیون و 377هزار تن بوده و هرسال به‌‌‌میزان 8درصد رشد داشته است. مجموع مقدار فروش سال گذشته شش‌شرکت اورهساز بورسی 7میلیون و 364هزار تن بوده و به‌‌‌میزان 4درصد نسبت به 1401 و 37درصد در مقایسه با متوسط سالانه رشد داشته است. در مقیاس فصلی طی زمستان 1402 مجموع تناژ فروش اورهسازان یک‌میلیون و 734هزار تن بوده که این عدد در مقایسه با زمستان سال گذشته 19درصد رشد داشته است. همان‌طور که میزان تولید در دوماه آغازین سال‌جاری با توجه به بحث مالیات بر صادرات کاهشی بود، مقدار فروش نیز در فروردین و اردیبهشت نسبت به مدت مشابه سال قبل به‌‌‌ترتیب کاهش 11 و 26درصدی را تجربه کرد. شرکت پتروشیمی لردگان با نماد «شلرد» یکه‌‌‌تاز میزان فروش در سال 1402 بود و با ثبت فروش بیش از 732هزار تنی توانست رشد 52درصدی را تجربه کند.
افت 4درصدی نرخ اورهسازان
نرخ فروش محصول اصلی اورهسازان طی سال 1402 به‌طور متوسط کاهش 4درصدی را تجربه کرده است. در این بین شرکت «شاروم» با ثبت رشد بیش از 38درصدی نرخ فروش سولفات‌پتاسیم خود بیشترین میزان جهش نرخ فروش را تجربه کرده و نسبت به پنج شرکت دیگر عملکرد بهتری داشته است. در مقیاس فصلی طی زمستان 1402 به‌طور میانگین 2درصد به نرخ فروش محصول اصلی اورهسازان افزوده شده است. در زمستان پتروشیمی «شپدیس» اوره فله خود را 12درصد بیشتر از زمستان 1401 به فروش رسانده و نسبت به 5شرکت دیگر عملکرد بهتری داشته است. در اردیبهشت سال‌جاری، کمتر از یک‌درصد به نرخ فروش اورهسازان نسبت به سال گذشته افزوده شده که در این ماه پتروشیمی «خراسان» با افزایش 5درصدی نرخ فروش اوره خود بیشترین افزایش نرخ را در میان اورهسازان داشته است.
نزول درآمدی اورهسازان
در بازه سالانه، وضعیت درآمدی اورهسازان همواره افزایشی بوده و بر این اساس هر سال 51درصد به فروش این صنعت افزوده شده است. با این حال طی سال 1402 برخلاف 1401 روند افزایشی درآمد اورهسازان متوقف شده و طی این سال مجموع فروش 7درصد کاهشی بوده است. مجموع فروش این صنعت 82هزار و 868میلیارد تومان به ثبت رسید که در مقایسه با سال 1401 روند کاهشی داشته است. با این حال در مقیاس فصلی، وضعیت بهتری برای اورهسازان رقم خورده و طی زمستان 1402 فروش اورهسازان 21هزار و 192میلیارد تومان به ثبت رسید که در قیاس با مدت مشابه سال قبل نزدیک به 40درصد افزایش درآمد داشته‌‌‌اند. در اردیبهشت‌ماه وضعیت فروش اورهسازان در ادامه وضعیت کاهشی مقادیر تولید و فروش نزولی بود. بر این اساس طی اردیبهشت‌ماه فروش اورهسازان 6هزار و 796میلیارد تومان به ثبت رسیده که در مقایسه با اردیبهشت سال قبل 18درصد کاهش یافته است. شرکت «شاروم» با افزایش 85درصدی فروش خود طی سال گذشته بهترین عملکرد سالانه را در اورهسازان از آن خود کرده است.
رونق در متغیرهای سودآوری
بررسی متغیرهای سودآوری اورهسازان نشان می‌دهد که در 13سال گذشته متوسط حاشیه سود ناخالص، عملیاتی و خالص این صنعت به‌‌‌ترتیب 57، 51 و 46درصد به ثبت رسیده و همواره روند روبه رشدی داشته است. با وجود کاهش درآمد، شیب حاشیه سود افزایشی بوده؛ چرا که سهم صادرات در اورهسازان بیشتر شده است. طی سال 1402 میانگین سه‌متغیر سودآوری اورهسازان 61درصد به ثبت رسیده که این عدد در مقایسه با متوسط سالانه 10درصد رشد داشته است. با وجود این، در مقیاس فصلی کاهش حاشیه سود در اورهسازان رقم خورده است.
بر این اساس طی زمستان 1402 متوسط سه‌حاشیه سود این صنعت 31درصد به ثبت رسیده که در مقایسه با متوسط فصلی 25درصد کاهش یافته است. برترین شرکت به لحاظ سودآوری پتروشیمی «پردیس» بوده است که در سال 1402 و زمستان سال گذشته میانگین حاشیه سود 56 و 39درصدی را به ثبت رسانده و با این حساب توانسته است پرسودترین اورهساز بورسی کشور شود.
