با توجه به اینکه ایران دارنده سومین ذخایر اثبات‌شده نفت و دارنده دومین ذخایر گاز طبیعی در جهان است (جاذبه‌های تاریخی و طبیعی گردشگری ایران در بین سایر کشورهای جهان در حوصله این مقاله نیست)، در کشوری با چنین منابع عظیم خدادادی طبیعی باید مالیات ابتدا ابزار هدایت و کنترل اقتصاد و در جهت رفع نابرابری‌های اقتصادی و کاهش فاصله طبقاتی باشد و بعد به عنوان منبعی برای کسب درآمد باشد؛ برای مثال طبق آمارهای رسمی سازمان امور مالیاتی تا پایان اسفندماه ۱۴۰۲ سهم مالیات حقوق حدود ۱۰‌درصد کل وصولی درآمد‌های مالیاتی بوده که خود نزدیک به ۱۰برابر دریافتی ناشی از مالیات مستغلات است.

از طرفی وصولی مالیات بر ثروت ناشی از واحدهای مسکونی گران‌قیمت و انواع خودروهای سواری لوکس و واحدهای مسکونی خالی کمتر از نیم‌درصد جمع وصولی‌های مالیاتی بوده است. به عبارتی در کشوری که به دلیل نارسا بودن نظام مالیات‌ستانی که خود دلایل متعددی از جمله ماهیت قوانین مالیاتی که تبصره‌های آن بیشتر از مواد قانونی آن است و وجود صدها بخشنامه و دستورالعمل مالیاتی که گاه متناقص با یکدیگر هم هستند دارد، تولید بخشی از ثروت در دهه‌های اخیر عمدتا از محل مالیات‌های نپرداخته است.

مجموع وصولی از بابت مالیات بر ثروت یک‌سوم وصولی مالیات بر حقوق است. با در نظر گرفتن مصادیق فوق می‌توان به این نتیجه رسید که رویکرد دولت عمدتا وصول مالیات با هدف افزایش درآمد، آن‌هم از محل منابع سهل‌الوصول‌تر بوده تا به عنوان ابزار هدایت اقتصاد و رفع نابرابرهای اقتصادی. شاید بی‌دلیل نیست که بخش عظیمی از منابع اقتصادی در این سال‌ها به سمت ساخت‌وسازهای بی‌رویه آن‌هم در مناطق گران‌قیمت به جای انبوه‌سازی و تولید سازهای اقتصادی برای اقشار آسیب‌پذیر جامعه و همچنین سرمایه‌گذاری‌های سوداگرانه در ارز و سکه سوق پیدا کرده است یا اینکه اساسا سرمایه‌گذاری در املاک غیر‌مولد و غیر‌اشتغال‌زا به سرمایه‌گذاری در تولید و بازارهای مالی ترجیح دارد.

 بنابراین اگر در ریل‌گذاری مالیات‌ستانی از تدوین قوانین و مقررات مالیاتی تا اجرای آن به هدف اول وصول مالیات، یعنی هدایت اقتصاد نسبت به افزایش درآمد دولت توجه بیشتری شود، قطعا شاهد رشد و رونق اقتصادی ناشی از تولید و اشتغال همراه با عدالت مالیاتی و توزیع مطلوب ثروت در جامعه خواهیم بود، به‌طوری که تولیدکنندگان کالا و خدمات در جذب سرمایه و نقدینگی دغدغه همیشگی نداشته و انتفاع کافی متناسب با تلاش و زحمت خود داشته باشند.     

 

اخبار مرتبط