قیمت دستوری همگام با رشد بهای تمام‌شده، عامل تضعیف پاک‏‏‌کننده‏‏‌ها شد

تکرار تراژدی سقوط شوینده‏‏‌ها

دنیای اقتصاد -عباس بیات : عملکرد شرکت‌های شوینده بازار سرمایه نشان می‌دهد که این شرکت‌ها در سال ۱۴۰۲ به دلیل وجود قیمت‌گذاری دستوری با وجود وارداتی بودن مواداولیه وضعیت خوبی را تجربه نکردند. مقادیر تولید و فروش این صنعت در سال گذشته به‌طور متوسط ۱۲درصد افت را تجربه کرده است. رشد هزینه تامین مواداولیه موجب شده است تا مقادیر تولید و فروش شوینده‌‌‌ها با کاهش همراه شود.

 همچنین مجموع فروش شوینده‌‌‌ها در بازه سالانه تنها 34درصد نسبت به 1401 افزایش را تجربه کرد. سودآوری ریالی شوینده‌‌‌ها با میانگین رشد 22درصد همراه بوده، با این حال حاشیه سود این صنعت به‌طور متوسط افت یک‌درصدی را تجربه کرده است.

 این موضوع نشان می‌دهد که به‌رغم رشد سود ریالی این صنعت، افزایش هزینه‌‌‌ها عاملی بوده تا حاشیه سود شوینده‌‌‌ها نتواند همگام با رشد سودآوری افزایش یابد.

افت مقادیر تولید و فروش با قیمت‌گذاری دستوری

بررسی عملکرد صنعت شوینده به لحاظ مقادیر تولید نشان می‌دهد که این صنعت در بازه‌‌‌های ماهانه، فصلی و سالانه عملکرد ضعیفی از خود به نمایش گذاشته است. بر این اساس در بازه سالانه با ثبت مجموع تولید 65میلیون و 444هزار تن انواع محصولات طی سال 1402، نسبت به سال پیش از آن با افت 5درصدی همراه بوده است.

در بازه فصلی طی زمستان 1402، مجموع تولیدات شوینده‌‌‌ها 15میلیون و 712هزار تن بوده که این میزان تولید در قیاس با سال 1401 افت 10درصدی داشته است.

 بررسی متغیرهای تولیدی این صنعت در بازه ماهانه نیز نشان می‌دهد که در دوازدهمین ماه سال 1402 مجموع تولیدات شوینده‌‌‌ها 3میلیون و 851هزار تن بوده که این عدد در مقایسه با اسفند سال 1401 افت 11درصدی را به ثبت رسانده است. ماده‌‌‌اولیه وارداتی شوینده‌‌‌ها در کنار قیمت‌گذاری دستوری موجب شده تا شرکت‌های این صنعت نتوانند افزایش هزینه‌‌‌های خود را به مصرف‌کننده منتقل کنند. به دنبال این موضوع سرمایه در گردش تولیدکننده کاهش یافته و دیگر نمی‌‌‌تواند همچون گذشته محصولات خود را تولید کند. جمیع این مسائل افت تولید و در نتیجه کاهش درآمد و سودآوری محصولات پاک‌کننده را به دنبال داشته است.

بررسی مقادیر فروش در صنعت شوینده نشان می‌دهد که این صنعت در بازه‌های فصلی و سالانه همچون مقادیر تولید با افت همراه بوده است. بر این اساس مجموع مقدار فروش شوینده‌‌‌‌‌‌ها در بازه سالانه طی سال 1402 به میزان 66میلیون و 815هزار تن به ثبت رسید که این عدد در مقایسه با سال پیش از آن 2درصد افت داشته است.

در زمستان 1402 مجموع مقدار فروش این صنعت 14میلیون و 934هزار تن بوده که این مقدار در قیاس با زمستان سال قبل با افت 13درصدی همراه بوده است. با این حال در دوازدهمین ماه از سال 1402 مجموع مقدار فروش این صنعت 6میلیون و 119هزار تن به ثبت رسیده که این عدد در مقیاس نقطه به نقطه رشد 15درصدی را نسبت به اسفند 1401 تجربه کرده است.

درخشش «کیمیاتک» در جهش نرخ فروش

قیمت‌گذاری محصولات در صنعت شوینده به‌طور دستوری صورت می‌گیرد. بر این اساس متوسط نرخ فروش محصول اصلی این صنعت در بازه سالانه طی سال 1402 نسبت به 1401 به‌طور میانگین 29درصد افزایش یافته است. در این مقیاس بیشترین رشد نرخ فروش مربوط به شرکت «کیمیاتک» بوده که محصول اصلی خود یعنی محصولات بهداشتی داخلی را با 50درصد افزایش نسبت به سال گذشته به فروش رسانده است.

 در بازه فصلی میانگین رشد نرخ فروش محصول اصلی شوینده‌‌‌ها طی زمستان 31درصد رشد داشته که در این مقیاس نیز «کیمیاتک» با جهش 51درصدی رشد نرخ فروش یکه‌تاز بوده است. طی دوازدهمین ماه از سال 1402 متوسط رشد نرخ فروش محصول اصلی شوینده‌‌‌ها نسبت به اسفند 1401 به میزان 31درصد افزایش یافته است.

در این مقیاس نیز «کیمیاتک» عملکرد خوبی از خود به نمایش گذاشته و محصول اصلی خود را 51درصد افزایش داده است.

جاماندگی درآمد شوینده‌‌‌ها از تورم

با توجه به وجود قیمت‌گذاری دستوری در زمینه محصولات پاک‌کننده، وضعیت رشد درآمد این صنعت تعریف چندانی ندارد و همواره رشد آن کمتر از تورم موجود در کشور بوده است. بر این اساس مجموع فروش شوینده‌‌‌ها در بازه سالانه طی سال 1402 به میزان 26هزار میلیارد تومان به ثبت رسیده که این عدد در مقایسه با سال پیش از آن رشد 34درصدی داشته است.

در مقیاس فصلی طی زمستان 1402 مجموع درآمد این صنعت به میزان 7هزار و 386میلیارد تومان بوده که این عدد در مقایسه با زمستان سال گذشته تنها 24درصد رشد داشته است. بررسی متغیرهای درآمدی محصولات پاک‌کننده در مقیاس نقطه به نقطه نشان می‌دهد که مجموع فروش این صنعت در اسفند 1402 به میزان 2هزار و 650میلیارد تومان بوده که در قیاس با اسفند سال گذشته 25درصد افزایش یافته است.

واگرایی سود و حاشیه سود پاک‌‌‌کننده‌‌‌ها

سود ناخالص، عملیاتی و خالص صنعت شوینده در پاییز 1402 به‌‌‌ترتیب یک‌هزار و 502میلیارد، یک‌هزار میلیارد و 716میلیارد تومان به ثبت رسیده است. سود این صنعت به لحاظ ریالی نسبت به پاییز 1401 به‌طور متوسط 22درصد جهش یافته است. با این حال حاشیه سود کلی صنعت شوینده رشد چندانی را تجربه نکرده است که این موضوع نشان می‌دهد با وجود افزایش خوب سودآوری، هزینه‌‌‌ها با رشد بالایی همراه بوده‌‌‌ و به دنبال این موضوع حاشیه سود شوینده‌‌‌ها افزایش خاصی را تجربه نکرده است. در بازه فصلی متوسط حاشیه سود ناخالص، عملیاتی و خالص شوینده‌‌‌ها طی پاییز 1402 به ترتیب 23، 17 و 11درصد بوده است.  میزان حاشیه سود این صنعت در پاییز 1402 نسبت به پاییز 1401 به‌طور میانگین با کاهش یک‌درصدی همراه بوده است.

عامل اصلی در افت سودآوری صنعت شوینده به بحث قیمت دستوری آنها بازمی‌گردد که مانع رشد سودآوری شوینده‌‌‌ها شده است.

از میان شرکت‌های شوینده بازار سرمایه، طی پاییز 1402 شرکت «کیمیاتک» بهترین عملکرد را به لحاظ سودآوری نسبت به دیگر شرکت‌های هم‌‌‌گروه به ثبت رسانده است.  بر این اساس شرکت مذکور با ثبت حاشیه سود ناخالص، عملیاتی و خالص 46، 33 و 25درصدی طی پاییز 1402 نسبت به دیگر شرکت‌ها عملکرد بهتری از خود به ثبت رسانده است.

عامل اصلی رشد سودآوری این شرکت به بحث تنوع محصولات آن بازمی‌گردد. از آنجا که این شرکت محصولات آرایشی نیز تولید می‌کند، این موضوع موجب شده است تا این شرکت حاشیه سود خود را از طریق فروش محصولات دیگر افزایش دهد.

از آنجا که عمده محصولات آرایشی بهداشتی از سایه قیمت دستوری خارج شده‌اند، حاشیه سود کیمیاتک نسبت به هم‌گروهی‌ها با افزایش همراه بوده است.