آیا طرح‌‌‌های توسعه شرکت‌ها تامین مالی میشود؟
«سرمایه‌گذاری‌‌‌ها» در صدر جدول افزایش سرمایه
بر این اساس مجموع مبلغ حاصل از افزایش سرمایه از محل سودانباشته و اندوخته، مازاد تجدید ارزیابی و مطالبات و آورده نقدی از ابتدای سال تا دهم آبان‌ماه ۴۷هزار و ۱۳۹میلیارد تومان بوده است. براساس گزارش سازمان بورس، مجموع مجوزهای صادرشده (ثبتی و صدور) برای افزایش سرمایه در شش‌ماه امسال ۱۲۴هزار و ۶۰۰میلیارد تومان بوده است که بر این اساس حدود ۷۷هزار میلیارد تومان از افزایش سرمایهها در حال طی کردن چهار مرحله انجام افزایش سرمایه خود هستند. سه صنعت دارای بیشترین ثبت افزایش سرمایه طی سال‌جاری شامل صنایع سرمایه‌گذاری، مواد و محصولات دارویی و شیمیایی هستند که به‌‌‌ترتیب تعداد ۱۸، ۱۰ و ۹مجوز افزایش سرمایه در مدت یادشده برای شرکت‌های این صنایع صادر شده است. از مجموع ۱۰۸مجوز صادرشده، ۵۳درصد به شرکت‌های بورسی و ۴۷درصد به فرابورسی‌‌‌ها تعلق دارد. همچنین به لحاظ ارزش ریالی، افزایش سرمایه از محل سود انباشته و اندوخته با سهم ۵۲درصد بیشترین میزان افزایش سرمایه را در بین این شرکت‌ها داشته است.
چهار روش مرسوم افزایش سرمایه
در ابتدای امر به جهت آشنایی بیشتر، تعریفی از افزایش سرمایه و چهار مرحله ثبت آن ارائه میشود. سرمایه، عدد و مبلغی است که سهامداران آن را در ابتدا به شرکت می‌‌‌آورند. این عدد اولیه به عنوان سرمایه شرکت، در اداره ثبت شرکت‌ها ثبت میشود. چهار مرحله اصلی برای افزایش سرمایه شرکت‌ها تعریف شده است. اولین افزایش از طریق آورده‌‌‌های نقدی صورت می‌گیرد که سهامداران عمده تصمیم می‌‌‌گیرند برای گسترش فعالیت شرکت سرمایه اولیه ثبت‌شده خود را افزایش دهند. دومین افزایش از طریق سود انباشته یا اندوخته‌شده صورت می‌گیرد که در این روش سودهای تجمیع شرکت‌ها که فراتر از پیش‌بینی آنها بوده است به جهت گسترش فعالیت به‌جای تقسیم آن در بین سهامداران برای رونق به شرکت تزریق میشود. سومین افزایش سرمایه از طریق ارزیابی مجدد دارایی‌‌‌های شرکت صورت می‌گیرد. در این روش با توجه به وجود تورم و بالا رفتن ارزش دارایی شرکت‌ها، تجدید ارزیابی دارایی‌‌‌ها صورت می‌گیرد تا ارزش دارایی‌‌‌ها در صورت‌های مالی به‌روزرسانی شود. آخرین روشی که می‌‌‌توان برای افزایش سرمایه تعریف کرد، از محل صرف سهام یا سلب حق‌تقدم صورت می‌گیرد که این نوع افزایش سرمایه در میان شرکت‌ها از محبوبیت کمتری برخوردار است.
اولین مرحله‌‌‌ای که باید شرکت‌ها به جهت دریافت مجوز افزایش سرمایه خود طی کنند، گرفتن تاییدیه هیات‌مدیره برای افزایش سرمایه شرکت است. پس از آن شرایط این افزایش توسط حسابرس شرکت بررسی و در صورت نبود مشکل از سوی حسابرس تایید میشود. پس از آن مدارک و مستندات لازم به اداره ثبت شرکت‌ها و بورس ارائه میشود که در این بخش امکان دارد سازمان بورس تنها با بخشی از افزایش سرمایهها موافقت کند. در آخر مجمع فوق‌‌‌العاده تشکیل میشود و افزایش سرمایه به‌تصویب رسیده و پس از آن در اداره ثبت شرکت‌ها به ثبت می‌‌‌رسد.
روش ممتاز افزایش سرمایه
بهترین روش افزایش سرمایه شرکت‌ها از محل سود انباشته و اندوخته است. البته روش‌های دیگر همچون تجدید ارزیابی نیز به جهت افزایش قدرت وام‌‌‌گیری و شناسایی استهلاک واقعی مورد استقبال شرکت‌ها قرار می‌گیرد.
یکی از مزیتهای مهم افزایش سرمایه از محل سود انباشته، تعلق‌گرفتن سهام جایزه به سهامداران شرکت است که در واقع در این روش در پرتفوی سهامدار از نظر ارزش سهام تغییری ایجاد نمی‌شود، بلکه قیمت هر سهم کاهش پیدا می‌کند. با این حال سهام جایزه در بازه بلندمدت با رشد قیمت سهام سود خوبی را نصیب سهامداران می‌کند. یکی دیگر از مزیتهای این نوع افزایش سرمایه، اطمینان سرمایه‌گذاران از سودده بودن شرکت است. شرکت‌ها باید در مدت‌زمان مشخصی، از فروش محصولات یا خدمات خود یا از طریق سود غیرعملیاتی انباشت سود کسب کنند. این انباشت سود تحت عنوان افزایش سرمایه به سهامداران ارائه میشود. افزایش سرمایه از محل سود انباشته بر سودسازی شرکت در میان‌مدت و بلندمدت و همین‌طور تسریع در طرح‌‌‌های توسعه‌‌‌ای شرکت‌ها تاثیرگذار است.
سهم 52درصدی سود انباشته
براساس بررسی آگهی‌‌‌های ثبت افزایش سرمایه شرکت‌های بورس و فرابورس از ابتدای سال‌جاری تا 10آبان‌ماه 108مجوز افزایش سرمایه در اداره ثبت شرکت‌ها به ثبت رسیده که این مجوزها برای 106شرکت صادر شده است. حدود 53درصد از افزایش سرمایه‌‌‌های ثبت‌شده امسال مربوط به شرکت‌های بورسی بوده که 47درصد آن را شرکت‌های فرابورسی به ثبت رسانده‌‌‌اند. بیشترین مجوزهای افزایش سرمایه، هم به لحاظ تعداد و هم از منظر ارزش ریالی به سود انباشته و اندوخته تعلق دارد. بر این اساس 52درصد از جمع مبلغ افزایش سرمایه سال‌جاری از محل سود انباشته صورت گرفته است. پس از آن مازاد تجدید ارزیابی و مطالبات و آورده نقدی در رتبه‌های دوم و سوم قرار دارند که به‌‌‌ترتیب 27 و 21درصد از مجموع سرمایه افزوده‌شده را به خود اختصاص داده‌‌‌اند. 58درصد از مجوزهای ثبت‌شده افزایش سرمایه از محل سود انباشته و اندوخته بوده و 26درصد آن مطالبات و آورده نقدی و 11درصد از مجوزها به‌طور ترکیبی بوده است.
سرمایه‌گذاری‌‌‌ها سردمدار افزایش سرمایه
بیشترین تعداد افزایش سرمایه‌‌‌های به ثبت رسیده در اداره ثبت شرکت‌ها طی سال‌جاری به صنعت سرمایه‌گذاری تعلق دارد. بر این اساس از ابتدای امسال 18مجوز افزایش سرمایه برای شرکت‌های سرمایه‌گذاری صادر شده که 10عدد آن از محل سود انباشته صورت گرفته است. صنایع مواد و محصولات دارویی و محصولات شیمیایی در رتبه‌‌‌ها دوم و سوم جدول قرار گرفته‌‌‌اند که در این دو صنعت به‌‌‌ترتیب 10 و 9مجوز افزایش سرمایه طی امسال ثبت دفتری شده است. صنایع مخابرات، نیروگاه، استخراج کانه‌‌‌های فلزی، هتل و رستوران، کاشی و سرامیک، محصولات چوبی، زراعت، خدمات فنی و مهندسی و استخراج سایر معادن با مجموع ثبت یک افزایش سرمایه طی سال‌جاری کمترین میزان افزایش سرمایه را به خود اختصاص داده‌‌‌اند.
77هزار میلیارد تومان افزایش سرمایه در جریان
چندی پیش سازمان بورس طی اطلاعیه‌‌‌ای از مجوز صادرشده افزایش سرمایه شرکت‌های بورسی و فرابورسی اطلاع‌رسانی کرد. در این اطلاعیه سازمان بورس عنوان کرد که تعداد 97مجوز تا پایان شهریور سال‌جاری برای افزایش سرمایه صادر شده است که رقم 93هزار و 600میلیارد تومان آن از محل مطالبات و آورده نقدی، 20هزار و 500میلیارد تومان از محل سود انباشته و اندوخته‌‌‌ها و 10هزار و 500میلیارد تومان از محل مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌‌‌ها صادر شده است. همچنین مجموع افزایش سرمایه شرکت‌ها در سال‌جاری بالغ بر 124هزار و 600میلیارد تومان بوده است. در ادامه این گزارش ذکر شده است که 75درصد از افزایش سرمایهها از محل مطالبات و آورده نقدی، 17درصد از محل انباشته و اندوخته‌‌‌ها و 8درصد از محل تجدید ارزیابی دارایی‌‌‌ها بوده است.
گزارش یادشده از سوی ارگان رسمی دولتی یعنی سازمان بورس کلیه مجوزهای صادرشده افزایش سرمایه را در نظر گرفته است. گزارش «دنیای‌اقتصاد» از مجوزهای ثبت‌شده در اداره ثبت شرکت‌ها صورت گرفته و گزارش سازمان از کلیه مجوزهای صادرشده طی سال‌جاری بوده است. مجموع مبلغ افزایش سرمایه‌‌‌های ثبت‌شده 47هزار و 139میلیارد تومان است که با توجه به صدور 124هزار و 600میلیارد تومانی افزایش سرمایه طی سال‌جاری می‌‌‌توان عنوان کرد حدود 77هزار میلیارد تومان از افزایش سرمایهها هنوز در حال طی کردن مراحل چهارگانه انجام افزایش سرمایه است و در ماه‌‌‌های آتی در سامانه کدال ثبت افزایش سرمایه این شرکت‌ها به ثبت خواهد رسید.
