دبیرکل سابق انجمن حسابداران خبره ایران مطرح کرد
جای خالی استاندارد بین‌المللی حسابداری
محسن قاسمی، در گفت‌‌‌وگو با پایگاه خبری بازار سرمایه ایران (سنا)، در خصوص لزوم تجدید ارزیابی دارایی‌‌‌های ثابت شرکت‌ها بیان کرد: بحث تجدید ارزیابی دارایی‌‌‌ها طی سال‌های گذشته به طرق مختلف مطرح و اعمال شده؛ اما همیشه مانند تسکین‌‌‌دهنده موقتی و آن هم صرفا در ارتباط با بخشی از شرکت‌ها عمل کرده است. مسوولان اگر می‌‌‌خواهند در این ارتباط اصولی و فراگیر عمل کنند، باید از تجربه بین‌المللی پیروی کنند. او افزود: طی سال‌های گذشته به دلیل تورم مزمن و حادی که اقتصاد ما تجربه کرده، دارایی‌‌‌های اغلب شرکت‌ها اعم از بورسی و غیر‌بورسی از ارزش‌‌‌های منصفانه و واقعی خود فاصله گرفته‌‌‌اند. همین مساله موجب شده است تا صورت‌های مالی شرکت‌ها از جهات مختلف، اطلاعات مربوط و صادقانه‌‌‌ای را به استفاده‌‌‌کنندگان صورت‌های مالی مخابره نکند.
این کارشناس حوزه حسابداری و گزارشگری مالی، یادآور شد: در سطح بین‌المللی رویکردی که برای سودمندتر کردن صورت‌های مالی اتخاذ شده، حرکت به سوی «ارزش‌‌‌های منصفانه» و تاکید بر «بیان صادقانه» در ارائه اطلاعات مالی به ذی‌نفعان است. قاسمی افزود: در همین راستا، چارچوب مفهومی گزارشگری مالی که زیربنا و شالوده استانداردهای بین‌المللی حسابداری و گزارشگری مالی موسوم به (IFRS) است از سال ۲۰۱۰، به طور بنیادی بازنگری شده و با برداشتن تاکید از ویژگی «قابل اتکا بودن» اطلاعات مالی، ویژگی «بیان صادقانه» را در سطح اول ویژگی‌‌‌های بنیادی اطلاعات مالی سودمند جایگزین کرده است.
او تاکید کرد: نتیجه تبعی این بازنگری بنیادی و مفهومی در مبانی حسابداری و گزارشگری مالی، چیرگی رویکرد مبتنی بر ارزش‌‌‌های منصفانه بر ویرایش‌‌‌های جدید استانداردهای بین‌المللی حسابداری و گزارشگری مالی است. یعنی طی یک‌دهه اخیر در سطح بین‌المللی به‌وضوح شاهد گذار از اندازه‌‌‌گیری‌‌‌های مبتنی بر «بهای تمام‌‌‌شده» به اندازه‌‌‌گیری‌‌‌های مبتنی بر «ارزش جاری» بوده‌‌‌ایم. این کارشناس حوزه حسابداری و گزارشگری مالی تصریح کرد: در ایران سازمان حسابرسی به عنوان نهاد استاندارد گذار، از سال ۱۳۹۷ اصلاحات گسترده‌‌‌ای را در مجموعه استانداردهای حسابداری اعمال کرده است؛ به طوری که در حال حاضر بخش بزرگی از استانداردهای حسابداری لازم‌‌‌الاجرا در ایران منطبق با استانداردهای بین‌المللی حسابداری و گزارشگری مالی (موسوم بهIFRS ) شده است.
ولی همچنان خلأ شماری از استانداردهای مهم و تاثیر‌گذار (از جمله، IFRS۹در ارتباط با اندازه‌‌‌گیری ابزارهای مالی و IAS۲۹ در ارتباط با گزارشگری مالی در اقتصادهای با تورم حاد) در بازار سرمایه ایران و حتی در صنعت بانکداری ما به‌وضوح احساس می‌شود. قاسمی در ادامه گفت: راهکار اصولی و فراگیر برای سودمندتر کردن صورت‌های مالی شرکت‌های بورسی این است که ما نیز در ایران به طور کامل از استانداردهای بین‌المللی پیروی کنیم.
او در مورد مصوبه اخیر مجلس مبنی بر تجدید ارزیابی دارایی‌‌‌های ثابت شرکت‌های دولتی دارای زیان انباشته گفت: قوانینی از جنس قانونی که دیروز در مجلس مصوب شد، سه ایراد اساسی دارد: نخست راهکار موقتی است؛ دوم آنکه فقط بخشی از شرکت‌های بورسی را دربرمی‌‌‌گیرد و همین باعث می‌شود قابلیت مقایسه صورت‌های مالی شرکت‌ها به‌شدت خدشه‌‌‌دار شود؛ سوم اینکه از جهاتی با استانداردهای بین‌المللی مغایرت اساسی دارد؛ زیرا طبق استانداردهای بین‌المللی حسابداری و گزارشگری مالی، افزایش سرمایه شرکت‌ها از محل مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌‌‌ها ممنوع است و همین باعث می‌شود تا روزی تعاملات بین‌المللی بازار سرمایه توسعه یابد. این کارشناس خبره حسابداری و گزارشگری مالی گفت: یکی دیگر از استانداردهای بین‌المللی که نبود آن در بازار سرمایه ایران به‌شدت احساس می‌شود، استاندارد بین‌المللی حسابداری شماره ۲۹ تحت عنوان گزارشگری مالی در اقتصادهای با تورم حاد است که در حال حاضر جزو استانداردهای حسابداری لازم‌‌‌الاجرا در ایران نیست.
قاسمی در پایان گفت: در مقطع کنونی که تورم‌‌‌های حاد را تجربه می‌‌‌کنیم، اقتصاد ما جزو معدود اقتصادها در جهان است که مشمول رعایت الزامات این استاندارد بسیار مهم می‌شود. الزاماتی که رعایت کردن آنها موجب می‌شود، اطلاعات مالی تکمیلی و تعدیل‌‌‌شده بر مبنای تورم در اختیار فعالان بازار سرمایه و سایر استفاده‌‌‌کنندگان صورت‌های مالی شرکت‌ها قرار گیرد و ضعف اساسی صورت‌های مالی شرکت‌ها را تا حدودی جبران کند.
