گزارش پایداری شرکت‌ها و راهبری شرکتی
گزارش پایداری درک بهتری از وضعیت شرکت و پیش‌بینی‌پذیری آن در بلندمدت ارائه می‌کند. اینگونه گزارش‌ها که بخش قابل‌توجهی از آن به صورت اطلاعات کیفی و تشریحی است، در کنار اطلاعات کمّی صورت‌های مالی می‌تواند تصویر بهتر و جامع‌تری از یک شرکت ترسیم کند. در طول سه‌دهه اخیر، گزارشگری در جهان در حال توسعه و کمیت و کیفیت آن نیز در حال پیشرفت بوده است. گزارشگری قبلا در ارائه صورت‌های مالی سالانه شرکت‌ها خلاصه می‌شد؛ اما اکنون علاوه بر گزارش‌های مالی میان‌دوره‌ای، انتشار انواع گزارش‌های تکمیلی و بهبوددهنده مانند گزارش‌های پایداری نیز رواج یافته و بعضا نیز الزامی شده است.
ایجاد هیات‌های استاندارد گذار مخصوص پایداری در آمریکا یعنی هیات استانداردهای حسابداری پایداری (SASB) و در سطح بین‌الملل یعنی هیات استانداردهای بین‌المللی پایداری (ISSB)، میزان تاکید بر اهمیت موضوع در جهان را نشان می‌دهد. انتشار استانداردهای گزارشگری پایداری در آمریکا و نیز در سطح بین‌الملل توسط هیات‌های یادشده و اجباری شدن گزارشگری پایداری برای برخی شرکت‌ها، به‌خصوص شرکت‌های بورسی در برخی کشورها از مصادیق انتشار گزارش‌های تکمیلی و بهبوددهنده است که مورد استقبال فراوانی واقع شده است.
در کشور ما نیز پژوهش‌های متعددی در سال‌های اخیر در این خصوص انجام و منتشر شده است. اولین کتاب منتشرشده تحت عنوان «گزارش جهانی توسعه پایدار» توسط انجمن حسابداران خبره ایران در سال ۱۳۹۵ است. همچنین سازمان حسابرسی به‌عنوان مرجع استاندارد گذار حسابداری، به این مقوله ورود کرده و اقداماتی انجام داده است. تشکیل کمیته گزارشگری پایداری و انتشار پیش‌نویس استاندارد۱ تحت عنوان الزامات کلی افشای اطلاعات مالی مرتبط با پایداری جهت نظرخواهی از صاحب‌نظران یکی از این اقدامات است. براساس این پیش‌نویس، واحد تجاری ملزم است اطلاعات الزامی طبق استانداردهای افشای پایداری را به‌عنوان بخشی از گزارشگری مالی برای مقاصد عمومی افشا کند. نتیجه این است که واحد تجاری ملزم می‌شود همزمان با انتشار صورت‌های مالی مرتبط، افشاهای مالی مرتبط با پایداری خود را گزارش کند. در این پیش‌نویس انواع اطلاعاتی که باید در این گزارش افشا شوند توضیح داده شده است. در خصوص محل افشای اطلاعات مرتبط با پایداری عنوان شده که افشاهای مالی مرتبط با پایداری را می‌‌‌توان در گزارش تفسیری مدیریت واحد تجاری افشا کرد.
در این صورت، گزارش تفسیری مدیریت باید: ۱. بخشی از گزارشگری مالی با مقاصد عمومی واحد تجاری را تشکیل دهد و ۲. همزمان با صورت‌های مالی با مقاصد عمومی منتشر شود. با توجه به این امر انتشار گزارش‌های پایداری در کشور ما نیز شروع و برای شرکت‌های بورسی اجباری شده است. موضوع‌های پایداری و راهبری/حاکمیت شرکتی ارتباط تنگاتنگی با هم دارند. انتشار گزارش پایداری شرکت‌ها به اهداف حاکمیت شرکتی کمک می‌کند. طبق ماده ۳ دستورالعمل حاکمیت شرکتی منتشرشده توسط سازمان بورس و اوراق بهادار، اهداف حاکمیت شرکتی شامل چارچوب حاکمیت شرکتی اثربخش، حفظ حقوق سهامداران و برخورد یکسان با آنها، رعایت حقوق ذی‌نفعان، افشا و شفافیت، مسوولیت‌‌‌پذیری هیات‌مدیره و... ذکر شده است که انتشار اطلاعات پایداری شرکت‌ها به محقق شدن این اهداف کمک می‌کند. فصل ۶ دستورالعمل حاکمیت شرکتی تحت عنوان گزارشگری پایداری شامل مواد ۳۹ تا ۴۱، وظایف شرکت و حسابرس را در خصوص موضوع پایداری مشخص کرده است. به این ترتیب انتظار می‌رود گزارشگری پایداری توسط شرکت‌های بورسی به‌تدریج توسعه پیدا کرده و اطلاعات مفیدی را برای ذی‌نفعان منتشر کند که باعث ارتقای محیط گزارشگری شرکت‌ها و به تبع آن کمک به اتخاذ تصمیم‌گیری بهتر اقتصادی توسط بازیگران اقتصادی کشور شود.
