«دنیای‌اقتصاد» یکی از شرکت‌های سرمایه‌گذاری را بررسی کرد
مسیر پیش روی «وتوصا»
شرکت سرمایه‌گذاری توسعه صنعتی ایران (سهامی‌عام) در تاریخ 06/ 10/ 1375 تحت شماره 126857 نزد اداره کل ثبت شرکت‌ها و مالکیت صنعتی تهران به ثبت رسید و مرکز اصلی آن در تهران است. سهام این شرکت در تاریخ 05/ 02/ 1378 در فهرست شرکت‌های بورس درج شد. نوع فعالیت شرکت توسعه صنعتی ایران در تاریخ 09/ 02/ 1397 به هلدینگ مالی و نام شرکت به گروه سرمایه‌گذاری توسعه صنعتی ایران تغییر یافت.
سرمایه ثبت‌شده «وتوصا» در حال حاضر 400میلیارد تومان است. لازم به ذکر است که فرآیند افزایش سرمایه شرکت از محل آورده و تجدید ارزیابی داراییها آغاز شده و به‌زودی اطلاعات تکمیلی در این خصوص اطلاع‌رسانی خواهد شد. سهامدار اصلی شرکت، سرمایه‌گذاری پارس پلیکان فیروزه است که مالکیت بیش از 18درصد سهام این شرکت را برعهده دارد.
در پی تغییر موضوع فعالیت شرکت توسعه صنعتی ایران از سرمایه‌گذاری به هلدینگ، این شرکت اقدام به خروج از صنایع فلزات اساسی کرد و با خرید سهام دو شرکت سرمایه‌گذاری توسعه صنعت و تجارت و سرمایه‌گذاری سبحان در سال 1396 سبد بورسی را در صنایع واسطهگریهای مالی و سرمایه‌گذاری متمرکز کرد و مطابق با الزامات اساسنامه، 58درصد از سرمایه‌گذاری‌‌‌‌های شرکت در صنعت واسطهگریهای مالی است که شامل چهار شرکت زیرمجموعه سرمایه‌گذاری توسعه صنعت و تجارت، سرمایه‌گذاری پایای تدبیر پارسا، سرمایه‌گذاری اعتبار و سرمایه‌گذاری جامی می‌شود که در فلوچارت ساختار شرکت‌های سرمایه‌‌‌‌پذیر گروه توسعه صنعتی ایران مشاهده می‌شود. خالص ارزش دارایی‌‌‌‌های شرکت توسعه صنعتی ایران در پایان دی‌ماه 1401 برابر با 4هزار و 667میلیارد تومان و نسبت قیمت به خالص ارزش دارایی‌‌‌‌های شرکت در تاریخ روز برابر66درصد است. این نسبت در گذشته به طور میانگین 90درصد بوده است.
تخصیص داراییها در گروه توسعه صنعتی ایران با لحاظ درصد سهامداری در شرکت‌های سرمایه‌‌‌‌پذیر و با توجه به ترکیب سبد دارایی‌‌‌‌های شرکت‌های زیرمجموعه شامل 20درصد سهام شرکت‌های بورسی، 47درصد سهام شرکت‌های غیربورسی، 24درصد صندوق‌های درآمد ثابت و 9درصد اوراق مبتنی بر طلاست.
درخصوص سبد سرمایه‌گذاری شرکت نکته حائز اهمیت افزایش وزن سهام در سبد دارایی‌‌‌‌های شرکت توسعه صنعت و تجارت است که از میانگین وزن 22درصد در دوسال اخیر به 40درصد رسیده است و با توجه به مدیریت فعال روی این بخش از دارایی‌‌‌‌های شرکت، انتظار افزایش سودآوری در پایان سال‌جاری می‌رود.
همچنین حدود 9درصد از دارایی‌‌‌‌های توسعه صنعتی را صندوق‌ها و گواهی‌‌‌‌های مبتنی بر سکه و طلا تشکیل می‌دهد و از آنجا که این طبقه از دارایی ریسک ناشی از نوسانات برابری ریال با دلار را کاملا پوشش می‌دهد میتوان آن را جزو مزیت‌‌‌‌های مهم سبد دارایی‌‌‌‌های شرکت به‌‌‌‌شمار آورد. سهم 47درصدی شرکت‌های غیربورسی در سبد دارایی‌‌‌‌های شرکت عمدتا شامل شرکت سرآوا، شرکت سرمایه‌گذاری ایران و فرانسه و شرکت پتروشمیران است که به‌جز شرکت پتروشمیران مابقی این شرکت‌ها در زمینه سرمایه‌گذاری در شرکت‌های دانش‌بنیان و کسبوکارهای نوپا در حوزه اقتصاد دیجیتال فعالیت می‌کنند و مالک آنها هستند.
سرآوا اولین و بزرگ‌ترین شرکت سرمایه‌گذاری در زمینه کسبوکارهای نوپاست و موفقیت چشمگیر نام‌‌‌‌هایی همچون دیجی‌‌‌‌کالا، کافه‌‌‌‌بازار و علی‌‌‌‌بابا در کنار نام بنیان‌گذاران این شرکت‌ها به‌عنوان الگوهای موفق کارآفرینی دیجیتال این شرکت به حساب می‌‌‌‌آیند. شرکت توسعه صنعتی ایران مالکیت 5/ 12درصد از این شرکت را داراست. براساس گزارش ارائه‌شده در مجمع سال مالی 1401 گروه توسعه صنعتی ایران ارزش شرکت سرآوا از 2,300میلیارد ریال در سال 1393 به بیش از 92هزار میلیارد ریال در سال 1400 رسیده است. شرکت سرآوا غالبا سهامدار کسبوکارهای نوپایی است که در اقتصاد ایران از آنها به‌عنوان نمونه‌‌‌‌های موفق یاد می‌شود. براساس اعلام مدیران این شرکت در مجمع سالانه، برنامه پذیرش و عرضه سهام شرکت‌های زیرمجموعه مانند دیجی‌‌‌‌کالا در بازار سرمایه در دستور کار قرار گرفته است که میتواند ارزش‌افزوده مناسبی برای گروه به ارمغان بیاورد. همچنین گروه توسعه صنعتی ایران در سال 1397 با تخصیص 250میلیارد ریال به شرکت سرمایه‌گذاری ایران و فرانسه به صورت تخصصی به سرمایه‌گذاری در شرکت‌های دانش‌بنیان و نوپا در حوزه تکنولوژی و فناوری اطلاعات ورود کرد که به سرمایه‌گذاری‌‌‌‌های جذاب با پتانسیل رشد در شرکت‌های نوپایی مانند داستان من (سرویس سفارش کتب شخصی‌سازی شده برای کودکان)، الوپیک، چای بالکا و شیپور منجر شد.
از دیگر شرکت‌هایی که به‌واسطه مالکیت سرمایه‌گذاری سبحان در دسته سرمایه‌گذاری‌‌‌‌های غیربورسی توسعه صنعتی قرار دارد شرکت پتروشمیران (سهامی‌خاص) است. شرکت پتروشمیران با هدف سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در صنعت پتروشیمی تاسیس شد و عمده دارایی آن را مالکیت 44درصد پتروشیمی جم‌‌‌‌پیلن تشکیل می‌دهد.
باتوجه به اینکه شرکت سرمایه‌گذاری سبحان مالک 5/ 12درصد از سهام شرکت پتروشمیران است و شرکت پایاتدبیر پارسا نیز 50درصد شرکت سرمایه‌گذاری سبحان را در اختیار دارد، میتوان گفت گروه توسعه صنعتی ایران به طور خالص مالکیت 5/ 5درصد از پتروشیمی پلی‌‌‌‌پروپیلن جم را داراست.
شرکت پلی‌‌‌‌پروپیلن جم (JPPC) در سال 1383در منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس در عسلویه تاسیس شد. این شرکت تولیدکننده انواع گریدهای پلی‌‌‌‌پروپیلن با ظرفیت اسمی 300هزار تن در سال است.
پتروشیمی پلی‌‌‌‌پروپیلن جم خوراک تولیدی خودش را از پتروشیمی جم دریافت می‌کند و تمام محصول نهایی را در بازار داخل به فروش می‌‌‌‌رساند. بر این اساس هر زمان اختلاف بین ارز آزاد و نیمایی افزایش پیدا می‌کند، شرایط برای فروش بهتر شرکت فراهم شده و باعث افزایش حاشیه سود شرکت می‌شود. نگاهی به فروش شرکت در بورس‌کالا در ماه‌‌‌‌های اخیر و اختلاف ایجادشده بین قیمت پایه و قیمت فروش رفته، مبین این موضوع است.
در حال حاضر اختلاف بین قیمت معامله با قیمت پایه در پلی‌‌‌‌پروپیلن گرید شیمیایی به 52درصد و در گرید نساجی به 33درصد رسیده است که به فروش شرکت بسیار کمک خواهد کرد. تمام فروش شرکت در بورس‌کالا انجام نمی‌شود؛ ولی با توجه به گزارش‌‌‌‌های ماهانه قیمت‌های فروش قراردادی نیز نزدیک همین اعداد است. خالص ارزش دارایی‌‌‌‌های گروه توسعه صنعتی ایران براساس مطالب فوق حدود 4670میلیارد تومان برآورد می‌شود که میتوان در این خصوص به نکات زیر اشاره کرد:
ارزش سرآوا پارس و سرمایه‌گذاری ایران‌فرانسه براساس ارزش‌‌‌‌گذاری‌‌‌‌های تاریخی محاسبه شده است و ارزش روز این داراییها با شرایط تورمی جدید میتواند متفاوت باشد.
شرکت پتروشمیران از شرکت‌های سرمایه‌‌‌‌پذیر غیرمستقیم گروه توسعه صنعتی ایران با توجه به اختلاف بین دلار مرجع بورس‌کالا و دلار آزاد پتانسیل رشد سودآوری در سال‌های آینده را دارد.
با توجه به وزن بالای اوراق و صندوق‌های مبتنی بر طلا در پرتفوی، گروه توسعه صنعتی ایران پتانسیل رشد سودآوری گروه همسو با رشد قیمت این اوراق را دارد.
ریسکهای شرکت
یکی از ریسک‌‌‌‌هایی که مورد توجه شرکت توسعه صنعتی ایران بوده، افزایش انتشار اوراق دولتی و افزایش نرخ بهره بدون ریسک است. با این تفاسیر، با افزایش جذابیت اوراق دولتی و درآمد ثابت میل به سرمایه‌گذاری در سهام کاهش یافته و این خطری بزرگ برای شرکت‌های سرمایه‌گذاری است.
یکی از ریسکهای دیگری که میتواند دارایی‌‌‌‌های شرکت سرمایه‌گذاری را با مخاطراتی همراه کند، نوسانات نرخ ارز است. از این رو، بخشی از پرتفوی شرکت که به صندوق درآمد ثابت اختصاص دارد، با افزایش نرخ ارز و کاهش ارزش پول ملی در معرض خطر قرار می‌گیرد. یکی از موانعی که میتواند ترمز رشد قیمت سهام را کشیده و فضای بازار سهام را با رکود مواجه کند، سیاست‌‌‌‌های پولی دولت است؛ چرا که افزایش نرخ بهره و اعمال سیاست انقباضی میل به پس‌‌‌‌انداز را افزایش داده و موجب کمبود تقاضا در بازار سهام می‌شود. همچنین وضعیت بودجه دولت و سیاست مالی انبساطی یا انقباضی دولت نقش تعیین‌کننده‌‌‌‌ای در حمایت از بازار سهام داشته و موجب تقاضای روزافزون در این بازار می‌شود. علاوه بر این، از آنجا که دولت، در برخی از شرکت‌های بزرگ بورسی نقش مشتری محصولات را ایفا کرده و موجب فروش بیشتر این شرکت‌ها می‌شود، سیاست مالی انبساطی دولت، موجب خواهد شد تا میل به سرمایه‌گذاری در سهام این‌‌‌‌گونه شرکت‌ها افزایش یابد. همچنین اقتصاد جهانی و قیمت ارز، بر نرخ فروش محصولات شرکت‌ها و افزایش درآمد آنها اثر مستقیم دارد. از این رو در صورتی‌‌‌‌که نرخ ارز مورد سرکوب قرار گرفته و سیاست تثبیتی در نرخ ارز اجرایی شود، درآمد شرکت‌ها نیز با نوسان همراه خواهد شد.
