بررسی یک شرکت دارویی از سوی «دنیای‌اقتصاد»
«دلر» چه می‌کند؟
شرکت داروسازی اکسیر یکی از شرکت‌های بازار دوم بورس است که در گروه دارویی درج نماد شده است. سهامداران بورسی، این شرکت را با نام «دلر» می‌‌‌شناسند. این شرکت در سال ۱۳۸۰ وارد بازار سرمایه شده و فعالیت اصلی آن در زمینه تولید داروهای انسانی است که در دُزها و اشکال گوناگون انواع دارو را تهیه و به بازار عرضه می‌کند.
«دلر» حدود ۶درصد از صنعت دارویی کشور را تشکیل می‌دهد و ارزش بازار حدود ۴هزار و ۶۶۰میلیارد تومانی دارد. سهام شناور این شرکت نیز ۱۶درصد است. نماد یادشده حدود ۲میلیارد و ۲۵۰میلیون برگه سهم دارد که آخرین قیمت هر برگ آن ۲.۰۶۸تومان بهازای هرسهم بوده است. همچنین بازدهی این نماد در یک‌‌‌ماه، سه‌‌‌ماه و یک‌‌‌‌‌‌‌‌‌سال اخیر به ترتیب ۷، ۱۳ و ۱۲درصد بوده است.
بررسیها نشان می‌دهد که طی آخرین صورت مالی شرکت، حاشیه سود ناخالص 48درصد، حاشیه سود عملیاتی 43درصد و حاشیه سود خالص 33درصد بوده است. نسبت P/ E این شرکت در حال حاضر 59/ 6واحد را نشان می‌دهد و حاکی از آن است که شرکت نسبت به سایر شرکت‌های فعال در صنعت خود وضعیت مطلوبی دارد.
سهامداران
شرکت‌های داروپخش و سرمایه‌گذاری دارویی تامین به‌ترتیب با داشتن 53 و 28درصد از سهام داروسازی اکسیر، سهامداران عمده آن هستند.
اهمیت صنعت دارو
تحولات جهانی خواسته یا ناخواسته بر اقتصاد کشورها تاثیر می‌‌‌گذارد. به‌عنوان مثال جنگ در یک کشور نفت‌خیز با تغییر دادن قیمت جهانی نفت، می‌‌‌تواند معادلات اقتصادی بسیاری از کشورها را به‌هم بریزد. اگر اقتصاد هر کشور را یک‌ماشین در حال حرکت بدانیم، حوزه سلامت و بهداشت، یکی از چهارچرخ این ماشین است. صنایع داروسازی از مهم‌ترین بخش‌‌‌های اقتصادی حوزه سلامت به حساب می‌‌‌آیند. در حال حاضر، ایران یکی از کشورهای پیشرو در صنعت داروسازی منطقه خاورمیانه به شمار میآید و نسبت به سایر کشورهای درحال توسعه رشد زیادی در این حوزه داشته است.
صنعت دارو در میان حوزه‌های مختلف صنعتی در سطح جهان جزو صنایع سودآور محسوب می‌شود و توانمندی در این صنعت از معیارهای توسعه‌یافتگی به شمار میآید که در میان 10صنعت برتر جهان براساس رشد درآمد مطلق قرار دارد.
صنعت داروسازی کشور توانسته است ۹۷درصد از نیاز دارویی داخل را تامین کند، اما با چالش‌‌‌های متعددی دست و پنجه نرم می‌کند. کهنگی و فرسودگی خطوط تولید داروسازی یکی از این چالش‌‌‌هاست که مانع کسب شرایط و استانداردهای لازم برای کسب تراز مثبت در صادرات دارو می‌شود.
محصولات
«دلر» محصولات متنوعی دارد. بررسیها نشان می‌دهد که محصولات داروسازی اکسیر شامل بخش استریل، بخش جامدات، بخش سفالسپورین و بخش مایعات است.
ترکیب فروش
محصولات استریل با سهم 50درصدی بیشترین تاثیر را بر درآمد شرکت داروسازی اکسیر دارند. محصولات جامدات و سفالسپورین به ترتیب با سهم 22 و 16درصدی حدود 88درصد از ترکیب فروش «دلر» را تشکیل داده‌اند.
بررسیهای آماری نشان می‌دهد که از ابتدای سال‌جاری شرکت حدود 860میلیارد تومان محصولات استریل، 382میلیارد تومان محصولات جامدات و 281میلیارد تومان محصولات سفالسپورین را به فروش رسانده است و انتظار می‌رود با تداوم شرایط فعلی تا پایان سال مالی ارزش فروش محصولات استریل در سطح هزار و 300میلیارد تومان، محصولات جامدات در سطح 560میلیارد تومان و محصولات سفالسپورین در سطح 470میلیارد تومان قرار گیرد. همچنین باید توجه کرد که بیش از 90درصد ارزش درآمدهای «دلر» مربوط به فروش داخلی است.
صادرات
به علت محدودیت‌های ناشی از تحریم‌ها و کمبود دارو در داخل کشور، سهم درآمد صادراتی شرکت داروسازی اکسیر به کل فروش حدود 5 تا 10درصد است. کشورهای اوکراین، عراق، افغانستان، سوریه، ونزوئلا، تاجیکستان، یمن، سومالی و برخی کشورهای دیگر از مقاصد صادراتی شرکت هستند. بیشترین صادرات داروسازی اکسیر طی دوسال گذشته به اوکراین بوده است.
تولید و فروش
تولید و فروش «دلر» روند روبه رشدی را نشان می‌دهد. فروش شرکت در سال گذشته 103درصد افزایش یافته و از هزار میلیارد تومان به 2هزار و 100میلیارد تومان در سال 1400رسیده است. «دلر» درمدت ذکرشده 808میلیارد تومان سود خالص داشته است که نسبت به سال 1399 رشد 104درصدی را نشان می‌دهد. همچنین شرکت 359تومان سود بهازای هرسهم خود محقق کرده و این در حالی است که پیش‌بینی سود خالص برای سال 1401 در سطح 850 تا 900میلیارد تومان و تحقق حدود 370 تا 400تومان سود به ازای هر سهم است. شرکت در 6ماه نخست امسال هزار و 185میلیارد تومان درآمد عملیاتی و 353میلیارد تومان سود خالص و به عبارتی حدود 157تومان بهازای سود هر سهم محقق کرده است. همچنین درآمد عملیاتی شرکت در هشت‌‌‌ماه نخست سال 1401 به سطح هزار و 647میلیارد تومان رسیده است.
عملکرد ماهانه
گزارش ماهانه «دلر» نشان می‌دهد که این شرکت در آذر 1401 موفق به فروش 240میلیارد تومان محصول شده که نسبت به ماه گذشته کاهش 2درصدی داشته است. لازم به توضیح است که میانگین فروش ماهانه شرکت تا پایان این ماه مبلغ 200میلیارد تومان بوده که فروش این ماه نسبت به میانگین فروش ماهانه 20درصد بیشتر بوده است. همچنین شرکت در آخرین برآورد خود، پیش‌بینی فروش 2هزار و 460میلیارد تومانی با حاشیه سود ناخالص 43درصدی را برای سال مالی 1401 داشته و توانسته است تا پایان آذر 1401 حدود 76درصد بودجه خود را از لحاظ مبلغ فروش، پوشش دهد.
بهای تمام‌شده
بخش عمده بهای تمام‌شده شرکت مربوط به مواد مستقیم و سربار است که در سال گذشته به‌ترتیب سهم 77 و 14درصدی بهای تمام‌شده را در تولید تشکیل داد. از مواد اولیه مصرفی که سهم 77درصدی در مواد مستقیم دارد، 49درصد مواد اولیه از داخل کشور و الباقی از محل واردات تامین می‌شود. کشورهای تامین‌کننده هند، چین و دانمارک بیشترین سهم واردات را دارند. دانمارک و شرکت نوو نوردیسک در کنار هند تامین‌کننده مواد اولیه داروی انسولین به‌عنوان محصول استراتژیک هستند. در سال گذشته بهای تمام‌شده درآمدهای شرکت 993میلیارد تومان بوده است. همچنین بررسیها نشان می‌دهد که بهای تمام‌شده درآمدهای «دلر» در گزارش 6ماه سال‌جاری طی فصل بهار 307میلیارد تومان و در فصل تابستان 319میلیارد تومان بوده است. در نهایت، انتظار می‌رود تا پایان سال‌جاری بهای تمام‌شده شرکت به هزار و 200 تا هزار و 300میلیارد تومان برسد.
نسبت مالی
نسبت قیمت به درآمد صنعت دارو در 10سال گذشته عدد 5/ 7واحد را نشان می‌دهد. میانگین نسبت قیمت به درآمد گذشتهنگر داروسازی اکسیر با حذف داده‌های پرت برابر 7 تا 8واحد است. بررسیها نشان می‌دهد «دلر» در 6ماه سال‌جاری با سود خالص 353میلیارد تومانی طبق آخرین سرمایه حدود 157تومان بهازای هر سهم خود محقق کرده است و انتظار می‌رود با توجه به افزایش نرخ محصولات نسبت به سال مالی قبل، شرکت گزارش 6ماهه جذابی را راهی کدال کند و همین شرایط تا پایان سال‌جاری نیز پیش‌بینی می‌شود. در مورد سال‌جاری باید گفت، P/ E گذشتهنگر سهم بعد از پیک 91واحدی که در سال 1397 ثبت شده، در حال حاضر به محدوده 6 و 7واحدی رسیده و افت محسوسی داشته است که نشان می‌دهد، شرکت در این چهار سال عملیات سودآوری قوی داشته است. همچنین باید توجه کرد که در حال حاضر نسبت قیمت به سود شرکت از P/ E صنعت که 8 واحد است، کوچک‌تر است.
سود‌سازی
بررسیهای تحلیلی و آماری نشان می‌دهد که سود شرکت در سال‌جاری می‌‌‌تواند به 370 تا 390تومان بهازای هرسهم برسد. بنابراین انتظار می‌رود، «دلر» با فروش حداقل 950میلیارد تومان تا پایان سال مالی به سود خالص حدود 160تا 180تومانی بهازای هرسهم در 6ماه دوم سال دست یابد. در نهایت انتظار می‌رود، در صورت تداوم شرایط فعلی درآمدهای شرکت تا انتهای سال مالی به 2هزار و 500 تا 2هزار و 600میلیارد تومان برسد و سود خالص شرکت در سطح 850میلیارد تومان قرار گیرد. به عبارت دیگر 374تومان سود بهازای هر سهم پیش‌بینی می‌شود که با در نظر گرفتن سیاست تقسیم سود و سود کارشناسی سال 1401، نسبت قیمت به سود آینده‌‌‌نگر شرکت در سطح 5/ 5واحد قرار می‌گیرد، این در حالی است که نسبت قیمت به سود فعلی شرکت بیش از 5/ 6واحد است.
