چشم‏‏‌انداز صنعت کاشی و سرامیک تا سال ۲۰۲۵ ترسیم شد

سودسازترین سهام کاشی‏‏‌ساز

فائزه شاهوردی تحلیلگر بازار سرمایه صنعت کاشی در ایران سابقه طولانی دارد و حتی در دوران قبل از اسلام و قبل از میلاد در ایران رواج داشته است. این صنعت در همه کشورها نقش مهمی در صنعت ساختمان‌ دارد. طی پنج‌سال گذشته، ایران در میان ۱۰کشور برتر تولیدکننده کاشی و سرامیک در جهان بوده و عمده کاشی‌‌‌های کشور در شهرهای یزد، کرمان، خراسان، اصفهان، تهران و قزوین تولید می‌شود. طبق آمار منتشرشده از وزارت صمت (وزارت صنعت، معدن وتجارت) سرانه تولید کاشی و سرامیک در ایران ۱۰‌‌‌هزار مترمربع به‌ازای هر کارگر است و این در حالی است که در ایتالیا و اسپانیا این سرانه ۲۵‌‌‌هزار مترمربع به‌ازای هرنفر کارگر ثبت شده که نکته حائزاهمیتی است. در ایران، استان یزد با تعداد ۱۰۱واحد تولیدی کاشی و سرامیک، اصفهان با ۲۱واحد و خراسان‌رضوی با ۱۴واحد تولیدی، بالاترین آمار جمعیتی تولید کاشی و سرامیک در کشور را به خود اختصاص داده‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند. رکود ساخت‌‌‌و‌‌‌ساز، چالش‌‌‌های موجود در زمینه صادرات، نوسانات نرخ ارز، نرخ تورم، کاهش نقدینگی، نرخ تسهیلات بانکی، عدم‌انطباق بازار مصرف داخلی با ظرفیت تولیدی موجود در کشور، رقابت تولیدکنندگان از طریق عدم‌افزایش نرخ فروش و افزایش دوره وصول مطالبات، اثر مهمی بر صنعت کاشی و سرامیک داشته و به دلیل شرایط مذکور، بسیاری از واحدهای صنعتی اقدام به توقف تولید یا استفاده بخشی از ظرفیت تولیدی کرده‌‌‌اند. رکود حاکم بر ساخت‌‌‌وساز از اصلی‌‌‌ترین عوامل عدم‌رونق اقتصادی در بازار صنعت کاشی و سرامیک و کاهش تقاضا در بازارهای هدف است.

مصرف انرژی در تولید کاشی و سرامیک

صنعت کاشی و سرامیک در دسته کانی‌های غیرفلزی قرار دارد و از صنایع انرژی‌بر محسوب می‌شود. این صنعت حدود ۱۸۳‌درصد از کل انرژی کشور و 36/ 8‌درصد از انرژی بخش کانی‌های غیرفلزی را مصرف می‌کند. هزینه مصرف انرژی در سبد هزینه‌های تولید کاشی‌وسرامیک حدود 5/ 11‌درصد از کل هزینه تمام‌شده این محصول است.

پیش‌بینی تولید صنعت کاشی و سرامیک تا سال 2025

بنا بر بررسی‌‌‌های مربوط به پیش‌بینی پنج‌ساله MECS که با تجزیه‌‌‌وتحلیل روند 2025-2021 در حوزه بازار جهانی کاشی و سرامیک منتشر شده‌‌‌ است، میزان تولید با متوسط نرخ 5‌درصد به‌‌‌طور سالانه رشد خواهد کرد. پیش‌بینی می‌شود که در طول این دوره پنج‌ساله از 2021 تا 2025 میزان تولید با نرخ متوسط 5‌درصد (5/ 4میلیارد مترمربع بیشتر تا سال 2025) و میزان مصرف با نرخ متوسط سالانه 1/ 5‌درصد رشد کند که این موضوع به افزایش جزئی موجودی منجر خواهد شد. چین با داشتن نیمی از تولید و مصرف جهانی کاشی و سرامیک، رهبر بلامنازع این حوزه باقی خواهد ماند. پس ‌‌‌از چین، هند در جایگاه دوم است و با فاصله قابل‌توجهی از آن قرار دارد و پیش‌بینی می‌‌‌‌شود که بیش از 2میلیارد مترمربع تولید در سال 2025 داشته باشد (تقریبا نیمی از این میزان صادر خواهد شد و با این میزان صادرات، هند به بزرگ‌ترین صادرکننده از لحاظ حجمی تبدیل خواهد شد). پس از هند، کشورهای ایران و روسیه قرار دارند که در مسیر پیشی‌گرفتن از اندونزی و برزیل هستند.

ارقامی که در تحلیل جدید پیش‌بینی بازار کاشی و سرامیک، TREND 2021-2025، ارائه شده‌اند، حاکی از این هستند که به‌رغم بحران مالی جهانی در سال‌های 2008 و 2009، همه‌گیری کووید-19 به کمک بازیابی اقتصادهای پیشرفته آمده، در حالی که به اقتصادهای درحال توسعه و بازارهای نوظهور خسارت وارد کرده‌‌‌ است. پیش‌بینی می‌شود، افزایش رشدی که پیش از همه‌گیری در برخی از کشورهایی آسیایی و آفریقایی شاهد بودیم، در سال‌های آینده کاهش پیدا کند. دلیل این موضوع، واکنش به چالش‌های پیش‌روی تولید و اختلالات اجتماعی ناشی از همه‌گیری است.

صنعت کاشی و سرامیک در بازار سرمایه

صنعت کاشی و سرامیک، حدود یک‌‌‌درصد از ارزش کل بازار سهام را به خود اختصاص داده است. این صنعت در بازار سهام با ۶شرکت و ارزش بازار ۱۰هزار‌‌‌ میلیارد تومانی حضور دارد. صنعت کاشی و سرامیک سال گذشته حدود ۷۹۱‌‌‌میلیارد تومان سود خالص تولید کرد و با حاشیه سود خالص ۳۰‌‌‌درصدی از جمله صنایعی است که با افزایش میزان تقاضا می‌‌‌تواند روند درآمدی و سودسازی خود را با شدت مناسبی افزایش دهد. نمادهایی همچون «کپارس»، «کحافظ»، «کساوه»، «کلوند»، «کصدف»، «کترام»، «کسعدی» و «کهرام» از جمله نمادهایی هستند که در بورس و فرابورس حضور دارند. در میان این نمادها «کحافظ» با بیشترین ارزش بازار در صدر نمادهای این صنعت قرار دارد و بیشترین بازده ماهانه را «کصدف» و«کهرام» از آن خود کرده‌‌‌اند. در میان نمادهای کاشی و سرامیک‌‌‌ساز، «کساوه» دارای بیشترین ظرفیت تولید بوده و توانسته است بیشترین تولید و فروش را در سال 1400 در میان هم‌گروهی‌های خود به دست آورد. این شرکت همچنین برنامه توسعه پروژه احداث کارخانه تولید محصولات پرسلانی سایز بزرگ (اسلب) با ظرفیت تولید سالانه 2میلیون مترمربع را به‌عنوان محصول جدید و تکمیل سبد محصولات در دستور کار دارد و سهامدار عمده آن شرکت گسترش صنایع معدنی کاوه‌پارس است که مالک 51درصد این شرکت با سرمایه 163میلیارد تومان است. «کساوه» واقع در شهرستان ساوه با سرمایه 52میلیارد تومان و ارزش بازار 5/ 2‌هزار میلیارد تومان، محصولاتی نظیر کاشی‌های دیوار، کف و محصولات تزئینی، چینی و بهداشتی تولید می‌کند که با مواد اولیه‌‌‌ای همچون خاک، رنگ، لعاب و کارتن تولید می‌شوند و این محصولات را از ترکیه، ایتالیا و کشورمان تامین می‌کند. در آخرین گزارش منتشرشده صورت‌های مالی سالانه 1400، «کساوه» توانسته است 431 تومان سود به ازای هر سهم کسب کند و میانگین ‌درصد تقسیم سود آن طی این سال‌ها 74درصد با 6بار افزایش سرمایه بوده است. پیش‌بینی می‌شود که این شرکت در سال 1401 بتواند میانگین 600تومان سود به ازای هرسهم به دست آورد. سهامدار عمده «کساوه» یعنی شرکت کاشی پارس (کپارس) با تولید محصولاتی نظیر کاشی‌‌‌های دیوار و پرسلانی با ظرفیت 5میلیون مترمربع واقع در شهر صنعتی البرز است. مواداولیه تولید شرکت از داخل تامین می‌شود و گلوله، لعاب، خاک و کارتن این مواد اولیه را تشکیل می‌دهند.

 «کپارس» با میانگین 75درصد تقسیم سود و ارزش بازار 4/ 1‌هزار میلیارد تومان در بازار سرمایه از جمله نمادهای این گروه با P/ E بالاست. این شرکت با چهاربار افزایش سرمایه توانسته است سرمایه خود را به 163میلیارد تومان برساند. «کپارس» نیز طرح توسعه کاشی پرسلانی به ظرفیت 5/ 1میلیون مترمربع را در برنامه خود دارد. در گزارش صورت مالی سال 1400 منتشرشده، شرکت کاشی پارس توانسته است 74تومان سود به ازای هر سهم کسب کند که نسبت به سال 99 با رشد 18درصدی همراه شده است. باتوجه به طرح توسعه به نظر می‌‌‌آید این شرکت بتواند درسال 1401 میانگین 120تومان سود به ازای هر سهم به دست آورد.  «کحافظ» ازجمله نمادهای این صنعت با بیشترین ارزش بازار، با ظرفیت 7500میلیون مترمربع در شهر شیراز واقع است. سال مالی این شرکت نیز مانند هم‌گروهی‌‌‌های خود منتهی به 29اسفند است و شرکت سرمایه‌گسترآریا مالکیت 79درصدی آن را در اختیار دارد و توانسته است محصولاتی نظیر کاشی‌‌‌های دیوار، کف و پرسلانی تولید کند و مواد اولیه خود را از کشورهای امارات، چین، اسپانیا و داخل تامین کند. کاشی و سرامیک حافظ با سرمایه 514میلیارد تومانی، هفت‌بار افزایش سرمایه داشته و به‌طور میانگین با 59درصد تقسیم سود کرده است. این شرکت همچنین طرح توسعه تولید کاشی‌‌‌های پرسلانی با ظرفیت 15هزار مترمربع در روز را دارد. «کحافظ» با کسب 27تومان سود به‌ازای هر سهم در سال 1400 با کاهش 42درصدی در مقایسه با سال 99 مواجه شده است و پیش‌بینی می‌شود در سال 1401 بتواند به طورمیانگین 65تومان سود به‌ازای هرسهم کسب کند.