عرضه و تقاضای شرکت‌های گروه خاکستری در بورس‌کالا بررسی شد
رصد سیمانیها در تالار نقرهای
بررسی تقاضای سیمان در بورس کالا
از ابتدای ورود سیمان به بورس‌کالا تا پایان سال گذشته، 37شرکت سیمانی محصولات خود را در بازار فیزیکی بورس‌کالای ایران عرضه کردند و با بررسی آماری معاملات آنها مشخص شد که به‌رغم مازاد عرضه در سطح کشور، در برخی مناطق جغرافیایی همچنان تقاضا برای این محصول بالاست و فشار تقاضا از سوی خریداران به افزایش قیمت سیمان در برخی شرکت‌ها منجر شده است. در جدول موجود در گزارش، میانگین نسبت تقاضا به عرضه و حجم رقابت براساس تمام روزهای معاملاتی در سال 1400 به تفکیک شرکت‌های پذیرفته‌‌‌‌شده در بورس‌کالا نمایش داده شده است. طی این بررسی، شرکت‌های سیمانی براساس نسبت تقاضا به عرضه در سه‌گروه قرار گرفتند: 1- گروه پرتقاضا (قرمز): شرکت‌هایی که نسبت تقاضا به عرضه آنها بیشتر از 120درصد است؛2- گروه تقاضای متوسط (زرد): شرکت‌هایی که نسبت تقاضا به عرضه آنها بیشتر از 85درصد و کمتر از 120درصد است؛ 3- گروه کم‌تقاضا (سبز): شرکت‌هایی که نسبت تقاضا به عرضه آنها کمتر از 85درصد است. در این بررسی مشخص شد، شرکت‌های پذیرفته‌‌‌‌شده در بورس‌کالا در 23استان کشور پراکنده شده‌‌‌‌اند. براساس اطلاعات جدول موجود در گزارش، در هشت‌استان نسبت تقاضا به عرضه بیشتر از 120درصد است که به‌ترتیب استان‌‌‌‌های سیستان‌وبلوچستان، مرکزی، تهران، آذربایجان‌شرقی، فارس، بوشهر، مازندران و اردبیل بیشترین تقاضا را برای خرید سیمان از بورس‌کالا داشته‌‌‌‌اند که این آمار بیانگر کمبود سیمان در این مناطق جغرافیایی است. در 6استان نسبت تقاضا به عرضه بین 85 تا 120درصد است. به‌ترتیب در استان‌‌‌‌های هرمزگان، کرمان، اصفهان، آذربایجان‌غربی، خوزستان و خراسان‌شمالی نسبت تقاضا به عرضه تعدیل شده که بیانگر تناسب عرضه و تقاضا سیمان در این مناطق جغرافیایی است. در 9استان نسبت تقاضا به عرضه کمتر از 85درصد است. به‌ترتیب در استان‌‌‌‌های همدان، گیلان، لرستان، کردستان، سمنان، خراسان‌رضوی، خراسان‌جنوبی، ایلام و کرمانشاه نسبت تقاضا به عرضه کاهش یافته که بیانگر مازاد عرضه سیمان در این مناطق جغرافیایی است. عواملی همچون تراکم جمعیت استان‌‌‌‌ها، تعداد پروانه‌‌‌‌های صادرشده برای ساختمان‌‌‌‌های بتنی توسط شهرداری‌‌‌‌های کشور و پراکندگی غیریکنواخت کارخانه‌های سیمانی بر میزان تقاضای سیمان در هر منطقه نیز موثر بوده است.
تاثیر عرضه و تقاضای سیمان بر تحلیل سهام
با بررسی نرخ معاملات سیمان در بورس‌کالا، مشخص شد قیمت سیمان در مناطق پرتقاضا تا 30درصد بالاتر از نرخ پایه و در مناطق کم‌تقاضا تا 7درصد کمتر از نرخ پایه معامله شده است. شرکت‌هایی که توانسته‌‌‌‌اند محصول سیمانی خود را بالاتر از قیمت پایه به فروش برسانند، میانگین حاشیه سود آنها بالاتر از شرکت‌هایی است که نرخ معلامات در آنها پایین‌‌‌‌تر از نرخ پایه بوده است. با توجه به یکسان‌نبودن قیمت سیمان و دامنه تغییرات در حدود 40درصد در سراسر کشور، در نظر گرفتن موقعیت شرکت و میزان تقاضا در تحلیل بنیادی سهام و پیش‌بینی سود شرکت‌ها موثر است؛ چرا که تحلیگر باید قیمت سیمان را در آینده با توجه به میانگین نرخ معاملات سیمان شرکت مورد نظر در بورس‌کالا لحاظ کند. این موضوع می‌‌‌‌تواند بر سود پیش‌بینی‌‌‌‌شده (EPS) و نسبت قیمت به سود (P/ E) شرکت‌ها موثر باشد. سودآوری شرکت به عوامل گوناگونی وابسته است و نرخ فروش سیمان به‌تنهایی تعیین‌‌‌‌کننده سود شرکت نخواهد بود. در پایان، لازم به ذکر است که سابقه معامله سیمان در بورس‌کالا حدود یک‌سال بوده و پذیرش شرکت‌های سیمانی دیگر در آینده و اتخاذ سیاست‌‌‌‌های عمرانی در سطح کشور بر تغییر میزان تقاضای سیمان در هر منطقه تاثیرگذار خواهد بود.
