حذف دلار ۴۲۰۰تومانی چه اثری بر شرکت‌های تولیدکننده روغن خوراکی خواهد گذاشت؟
روغنسازان بورسی زیر ذرهبین
دلار 4200 تومانی بلای مال تولیدکنندگان
به طور کلی روغنهای خوراکی براساس منبع مواد اولیه به سه دسته روغنهای گیاهی، روغنهای حیوانی و روغنهای میکروبی تقسیم می‌‌‌شوند. عمده روغن موردنیاز مردم در کشور منشا گیاهی دارند و از دانه‌‌‌های روغنی تهیه می‌‌‌شوند. در این فرآیند پس از روغن‌‌‌کشی از دانه‌‌‌ها، روغن‌خام به دست می‌‌‌آید. پس از تهیه روغن‌خام و تصفیه آن، روغن خوراکی تولید می‌شود. بخشی از روغن‌خام موردنیاز شرکت‌ها از داخل کشور تامین می‌شود؛ اما به دلیل ضعف در داخلی‌‌‌سازی همچنان بخش قابل‌توجهی از روغن‌خام موردنیاز تولیدکنندگان (عمده‌‌‌ترین ماده اولیه در تهیه روغن خوراکی) از طریق واردات تهیه می‌شود. این مواد که از سال97 با ارز ترجیحی با نرخ 4200تومان وارد شده است، برای شرکت‌ها چالش‌‌‌های فراوانی مانند دیرکرد تامین ارز از سوی دولت و رشد هزینه‌‌‌های تولید و عدم‌آزادسازی نرخ متناسب با آن (قیمت‌گذاری دستوری) را ایجاد کرده و بر حاشیه سود شرکت‌ها اثرگذار بوده است.
پس از ارائه بودجه 1401 دولت به مجلس و موافقت مجلسی‌‌‌ها با حذف دلار ترجیحی (4200تومانی) برای سال آینده (گرچه هنوز کاملا تعیین‌تکلیف نشده است) و واردات مواد اولیه براساس نرخ نیمایی، امیدواری‌‌‌ها به آزادسازی قیمت‌ها افزایش یافته است؛ هرچند به نظر می‌رسد دولت روش‌های کنترلی در قیمت‌ها داشته باشد. ممکن است آزادسازی قیمت‌ها به سبب حذف دلار 4200تومانی اثر مقطعی بر معیشت خانوار بگذارد، اما اثرات مثبت آن در اقتصاد کشور، در نهایت همزمان با تولیدکننده، مصرف‌کنندگان را نیز منتفع خواهد کرد. ضمن اینکه انتظار می‌رود این امر به افزایش توان تولیدی در داخل کشور بینجامد و در نتیجه از میزان واردات مواد اولیه کاسته شود. رشد تولید و عدم‌وابستگی به مواد اولیه موجب رشد اقتصادی خواهد شد. از طرفی وقتی قیمت‌ها واقعی‌‌‌تر شود، شرکت‌ها برای کسب سود بیشتر ترغیب به عرضه بیشتر و با کیفیت مطلوب‌‌‌تر خواهند شد و فضای رقابتی میان شرکت‌ها ایجاد خواهد شد. با این شرایط دست دلالان کوتاه‌‌‌تر و خاطره خالی شدن قفسه روغن خوراکی در فروشگاه‌‌‌ها دیگر تکرار نخواهد شد.
سه تولیدکننده روغن خوراکی در بورس
در بازار سهام سه شرکت مارگارین با نماد «غمارگ»، صنعتی بهشهر با نماد «غبشهر» و صنعت غذایی کوروش با نماد «غکورش» با مجموع ارزش بازار 5/ 19هزار میلیارد تومان معامله می‌‌‌شوند. این سه شرکت در 11ماه 1400 در مجموع حدود 800هزار تن روغن خوراکی تولید کرده‌‌‌اند. در ادامه به بررسی عملکرد این سه شرکت بر اساس آخرین صورت مالی و گزارش عملکرد ماهانه پرداخته شده است.
«غمارگ»: شرکت مارگارین (سهامی‌عام) درتاریخ دوازدهم دی‌ماه ١٣٣٢ با نام شرکت مارگارین تاسیس شد. فعلیت این شرکت در زمینه تولید روغن نباتی تصفیه‌شده با ظرفیت اسمی تولید 270هزار تن روغن خوراکی در سال است. «غمارگ» در حال حاضر با ارزش بازار 2/ 2هزار میلیارد تومان با قیمت 2304ریال به ازای هر سهم در بازار اول (تابلوی فرعی) بورس معامله می‌شود و P/ E سهم در حال حاضر برابر با عدد 3/ 17 است. بر اساس صورت مالی سالانه (حسابرسی‌نشده) منتهی به 30 آذر 1400، شرکت در سال جاری 134هزار تن روغن‌نباتی تولید کرده که نسبت به دوره مشابه سال قبل رشد 23درصدی داشته است. شرکت یادشده برای تولید روغن شرکت 160هزار تن ماده اولیه (روغن خام و دانه روغنی) مصرف کرده که حدود 38درصد آن از طریق واردات تامین شده است. میزان درآمد شرکت در سال مالی مذکور حدود 7/ 1هزار میلیارد تومان بوده که نسبت به دوره قبل رشد 88درصدی داشته است. شرکت در 11ماه 1400، در مجموع 111هزار تن روغن نباتی تولید کرده که رقم فروش آن در 11ماه 1400 برابر با 4/ 1هزار میلیارد تومان بوده است. حاشیه سود ناخالص شرکت در سال مالی منتهی به 30 آذرماه 1400، برابر با 20درصد بوده است. در دوره مشابه سال قبل این عدد 18درصد و میانگین حاشیه سود ناخالص شرکت طی پنج‌سال اخیر برابر با 13درصد بوده است. در دوره مذکور شرکت 133ریال سود خالص به ازای هر سهم محقق کرده که نسبت به دوره مشابه سال قبل افت 62درصدی داشته است. بر اساس صورت مالی سالانه منتهی به 30 آذر 1400، بازده دارایی‌‌‌های شرکت (2/ 2هزار میلیارد تومان) برابر با 6درصد است. این در حالی است که در دوره مشابه قبل این میزان 2/ 4درصد بوده است.
«غبشهر»: شرکت صنعتی بهشهر «سهامی‌عام» در تاریخ 19/ 01/ 1330 به صورت شرکت سهامی خاص تاسیس و در تاریخ 18/ 11/ 1373 به سهامی عام تبدیل شد. ظرفیت اسمی تولید انواع روغن نباتی شرکت 500هزار تن در سال است. این شرکت در حال حاضر با ارزش بازار 7هزار میلیارد تومان با قیمت 3198ریال به ازای هر سهم در بازار اول (تابلوی اصلی) بورس معامله می‌شود. P/ E سهم در حال حاضر برابر با عدد 03/ 14 است. بر اساس صورت مالی سالانه (حسابرسی‌نشده) منتهی به 30 آذر 1400، شرکت در یک سال 451هزار تن روغن نباتی (به همراه روغن نباتی کارمزدی) تولید کرده که نسبت به دوره مشابه سال قبل رشد 46درصدی داشته است. شرکت برای تولید این میزان روغن 492هزار تن ماده اولیه (روغن خام) مصرف کرده که حدود 29درصد آن از طریق واردات تامین شده است. شرکت در سال مالی مذکور 8/ 5هزار میلیارد تومان درآمد داشته که نسبت به دوره مشابه سال قبل رشد 118درصدی داشته است. شرکت در 11ماه 1400، در مجموع 417هزار تن روغن‌نباتی تولید کرده است که مبلغ فروش کل آن 7/ 5هزار میلیارد تومان بوده است. حاشیه سود ناخالص شرکت در سال مالی منتهی به 30 آذرماه 1400، برابر با 18درصد بوده است. در دوره مشابه سال قبل این عدد 19درصد و میانگین حاشیه سود ناخالص شرکت طی پنج‌سال اخیر برابر با 13درصد بوده است. در دوره مذکور شرکت 228ریال سود خالص به ازای هر سهم محقق کرده که نسبت به دوره مشابه سال قبل افت 59درصدی داشته است. بر اساس صورت مالی سالانه منتهی به 30 آذر 1400، بازده دارایی‌‌‌های شرکت (7/ 5هزار میلیارد تومان) برابر با 9درصد است. این در حالی است که در دوره مشابه قبل این میزان 7درصد بوده است.
«غکورش»: شرکت صنعت بسته‌بندی کورش (سهامی خاص) در تاریخ 03/ 03/ 1390 تاسیس شد و در تاریخ 20/ 12/ 1391 نام آن به صنعت غذایی کورش تغییر کرد. طبق مجمع عمومی فوق‌العاده مورخ 3 اسفندماه 1398 تغییر شخصیت حقوقی از سهامی خاص به سهامی عام مصوب شده است. همچنین شرکت در تاریخ 11/ 05/ 1399 در بورس و اوراق بهادار تهران پذیرفته شده است. این شرکت در زمینه تولید انواع روغن‌نباتی تصفیه‌شده با ظرفیت اسمی تولید 408هزار تن در سال فعال است. ظرفیت عملی شرکت حدود 271هزار تن محصول است. «غکورش» در حال حاضر با ارزش بازار 2/ 10هزار میلیارد تومان با قیمت 34هزار و 140ریال در بازار دوم بورس معامله می‌شود. P/ E سهم در حال حاضر برابر با عدد 3/ 9 است. بر اساس صورت مالی 9 ماه منتهی به 30 آذر 1400، شرکت در 9 ماه 1400، 236هزار تن انواع روغن تولید کرده، این در حالی است که در کل سال 99 میزان تولیدات شرکت 293هزار تن بوده است. شرکت برای تولید روغن 236هزار تن ماده اولیه (روغن خام) مصرف کرده که حدود 34درصد آن از طریق واردات تامین شده است. میزان درآمد شرکت در 9ماه سال 1400 برابر با 8/ 4هزار میلیارد تومان بود که نسبت به دوره مشابه سال قبل رشد 45درصدی داشته است. همچنین میزان درآمد شرکت در سال 99 برابر با 3/ 5هزار میلیارد تومان بوده است. شرکت در 11ماه 1400، در مجموع 265هزار تن روغن خوراکی تولید کرده است. میزان درآمدهای شرکت در این 11ماه برابر با 4/ 5هزار میلیارد تومان بوده است. حاشیه سود ناخالص شرکت در 9ماهه 1400، برابر با 24درصد بوده است. سال 99 این عدد 25درصد و میانگین حاشیه سود ناخالص شرکت طی پنج‌سال اخیر برابر با 19درصد بوده است. در دوره مذکور شرکت 2538ریال سود خالص به ازای هر سهم محقق کرده که نسبت به دوره مشابه سال قبل افت 5درصدی داشته است.
