چالش‌‌‌های صنعت شیشه در ایران بررسی شد
مرور عملکرد شیشه‌‌‌سازان بورسی
شیشه، یک ماده جامد غیر‌آلی شفاف یا نیمه‌شفاف و همچنین سخت، شکننده و غیرقابل نفوذ به عناصر طبیعی است. این ماده از زمان‌های قدیم تاکنون کاربردهای متفاوتی داشته و از آن در ساخت‌وساز ساختمان، صنعت غذایی، خودروسازی، داروسازی، تزئینات، مخابرات و ... استفاده شده است. شن و ماسه‌‌‌ای که معمولا برای ساخت شیشه استفاده می‌شود، دارای دانه‌‌‌های کوچک کریستالی کوارتزی است که این دانه‌‌‌های کریستالی از مولکول‌‌‌های دی‌اکسید سیلیکون تشکیل شده اند که به آنها سیلیس نیز می‌‌‌گویند.
مهم‌ترین چالش‌‌‌های صنعت شیشه
بر اساس گزارش‌های تفسیری شرکت‌های شیشه‌‌‌ساز، مهم‌ترین دغدغه این نمادها به شرح ذیل آورده شده است.
نرخ ارز: مواد اولیه ساخت شیشه در ایران از داخل کشور تامین می‌شود؛ اما نوسانات نرخ ارز به طور غیرمستقیم بر بهای مواد اولیه اثرگذار است. از طرفی تامین ماشین‌‌‌آلات و تجهیزات و صادرات محصول به سایر کشورها بسیار به نرخ ارز وابستگی دارد.
تامین برق و گاز: با توجه به اینکه شیشه در دمای بالا تولید می‌شود و کوره‌‌‌های ذوب شیشه به صورت مداوم در حال فعالیت هستند، بر این اساس مصرف برق و گاز شرکت‌ها بسیار زیاد است. با توجه به محدودیت‌های استفاده از این انرژی‌‌‌ها در فصول مختلف، تامین این نیاز به عنوان یکی از چالش‌‌‌ها مطرح است.
تامین کربنات سدیم سنگین: در حال حاضر با توجه به محدودیت تولید این محصول به عنوان یکی از مهم‌ترین مواد اولیه تولید شیشه و افزایش تقاضای ناشی از ایجاد کارخانه‌های جدید تولید شیشه اعم از جار و بطری، فلوت و بلور و همچنین با توجه به به‌صرفه نبودن واردات آن به دلیل بالا بودن نرخ ارز، تامین این ماده یکی از دغدغههای اصلی این صنعت است.
ریسک نقدینگی: تامین نقدینگی لازم برای تهیه مواد اولیه و سایر هزینه‌‌‌ها همواره یکی از دغدغههای مهم برای شرکت‌ها بوده است.
شیشه‌‌‌سازان بورسی
در حال حاضر چهار نماد بورسی «کهمدا»، «کرازی»، «کگاز» و «کساپا» با ارزش بازار در مجموع 96/ 5هزار میلیارد تومان در بورس فعالیت دارند. در این بین بیشترین P/ E (TTM) به «کگاز» با عدد 35/ 16تعلق دارد. این در حالی است که «کساپا» شرکتی زیانده است. در حالی که موعد ارائه صورت‌های مالی 9ماهه شرکت‌ها فرا رسیده است، در میان چهار نماد بورسی شیشه‌‌‌ساز تنها نماد «کرازی» صورت مالی سه فصل گذشته خود را در کدال منتشر کرده است.
«کهمدا»: شرکت شیشه همدان در زمینه تولید انواع بطری آبلیمو، شربت، گلاب، الکل، عرقیات و شیشههای نوشابه و شیشههای جار (ظروف دهان‌گشاد) برای بسته‌بندی سس، ترشیجات، مرباجات، خیارشور، رب‌گوجه‌فرنگی و انواع شیشههای اختصاصی با سفارش مشتریان فعالیت دارد. ارزش بازار این شرکت 58/ 2هزار میلیارد تومان و P/ E آن در حال حاضر برابر با عدد 6/ 8 است. این شرکت در 9ماه ابتدای سال 9/ 37هزار تن انواع ظروف شیشهای، بطری و جار تولید کرده که نسبت به دوره مشابه سال قبل رشد حدود 11درصدی داشته است. از مقدار تولیدات شرکت 6/ 34هزار تن در داخل کشور به فروش رفته و 3/ 2هزار تن به خارج از کشور صادر شده است. این در حالی است که شرکت در 9ماه سال‌جاری از نظر فروش مقداری با افت 9/ 5درصدی در فروش داخلی و رشد 81درصدی در فروش صادراتی نسبت به دوره مشابه سال قبل همراه بوده است. شرکت در 9ماه سال‌جاری 8/ 333میلیارد تومان فروش داشته که نسبت به دوره مشابه سال قبل 82درصد رشد کرده است. از این میزان فروش 6/ 320میلیارد تومان مربوط به فروش داخلی شرکت بوده و 8/ 15میلیارد تومان از فروش صادراتی کسب شده است. لازم به توضیح است که صورت‌های مالی 9ماهه شرکت تا لحظه تنظیم این گزارش منتشر نشده و ارقام آورده شده بر اساس گزارش ماهانه آذرماه بوده است.
«کرازی»: کارخانه‌ها تولیدی شیشه دارویی رازی در تاریخ 16 آبان‌ماه 1363 به نام شرکت کارخانه‌ها تولیدی شیشه دارویی رازی (سهامی خاص) در اداره ثبت شرکت‌ها و مالکیت صنعتی تهران به ثبت رسید و نوع شرکت در تاریخ 30 شهریورماه 1383 از سهامی خاص به سهامی عام تغییر یافت. تاریخ پذیرش شرکت در بورس اوراق بهادار تهران 03/ 10/ 1383 است. اصلی‌‌‌ترین فعالیت شرکت در زمینه تهیه، تولید و توزیع داخلی و صادرات انواع شیشههای دارویی، بهداشتی، آزمایشگاهی و صنعتی است. این شرکت با ارزش بازار 9/ 1هزار میلیارد تومان در حال حاضر در بازار اول (تابلوی اصلی) بورس معامله می‌شود و P/ E آن در حال حاضر برابر با عدد 8/ 6 است. بر اساس صورت‌‌‌مالی 9ماهه منتشرشده توسط شرکت در 9ماه سال‌جاری 1/ 482 میلیارد تومان درآمد عملیاتی داشته که نسبت به دوره مشابه سال قبل رشد 43درصدی داشته است. این در حالی است که بهای تمام‌شده درآمدهای عملیاتی شرکت در سه فصل گذشته نسبت به دوره مشابه سال قبل رشد 45درصدی داشته است. بر این اساس شرکت در فصل بهار 3/ 131میلیارد تومان، در فصل تابستان 8/ 168میلیارد تومان و در فصل پاییز 9/ 184میلیارد تومان درآمد عملیاتی داشته است. این ارقام نشان می‌دهد عملکرد شرکت در فصل پاییز نسبت به دو فصل گذشته بهتر بوده است. همچنین میزان درآمدهای عملیاتی شرکت در پاییز 1400 با رشد 4/ 36درصدی نسبت به سومین فصل سال 99 همراه بوده است. میزان فروش داخلی شرکت در سه فصل گذشته (7/ 33هزار تن) 2/ 327میلیارد تومان و میزان فروش صادراتی شرکت برابر با (8/ 15هزار تن) 8/ 154میلیارد تومان بوده است. همچنین حاشیه سود ناخالص شرکت در 9ماه سال‌جاری برابر با 53 است. این در حالی است که حاشیه سود ناخالص شرکت در دوره مشابه سال 99 نیز برابر با 53درصد بوده است. این امر نشان می‌دهد که شرکت روند مناسبی نسبت به سال‌های گذشته داشته است. لازم به ذکر است که نسبت سود ناخالص، عملیات اجرایی و کسب درآمد شرکت را ارزیابی و همچنین توانایی شرکت در کنترل بهای تمام‌شده کالای فروش رفته را بررسی می‌کند. شرکت در سه فصل گذشته 7/ 221میلیارد تومان سود خالص شناسایی کرده که نسبت به دوره مشابه سال قبل رشد 43درصدی داشته است. همچنین حاشیه سود خالص شرکت در 9ماه سال‌جاری برابر با 46درصد است.
«کگاز»: شرکت شیشه و گاز (سهامی عام) در تاریخ ۲۳ فروردین‌ماه ۱۳۳۹ به صورت شرکت سهامی تاسیس شده و در مورخ ۲۲ اردیبهشت 1339 در اداره ثبت شرکت‌ها و مالکیت صنعتی تهران به ثبت رسیده است. این شرکت در تاریخ ۳۰ مهرماه 1350 به شرکت سهامی خاص و در تاریخ ۱۴ شهریورماه ۱۳۵۶ به شرکت سهامی عام تبدیل و در تاریخ ۳۰ مرداد ۱۳۶۹ در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شده است. ارزش بازار این شرکت در حال حاضر 1/ 1هزار میلیارد تومان و P/ E آن برابر با عدد 3/ 16 است. این شرکت در 9ماه سال 8/ 67هزار عدد بطری سبک داخلی و 9/ 67هزار عدد بطری سبک صادراتی تولید کرده که نسبت به دوره مشابه سال قبل رشد 40درصدی در تولیدات داخلی و افت 42درصدی در تولیدات صادراتی داشته است. از لحاظ مقداری شرکت در 9ماه سال‌جاری در داخل کشور 3/ 74هزار عدد محصول به فروش رسانده است. همچنین 2/ 62هزار عدد محصول به خارج از کشور صادر کرده است. این در حالی است که شرکت در 9ماه سال‌جاری از نظر فروش مقداری با رشد 39درصدی در فروش داخلی و افت 48درصدی در فروش صادراتی نسبت به دوره مشابه سال قبل همراه بوده است. شرکت در 9ماه سال‌جاری 6/ 223میلیارد تومان فروش داشته که نسبت به دوره مشابه سال قبل رشد 17درصدی داشته است. از این میزان فروش 2/ 133میلیارد تومان مربوط به فروش داخلی شرکت و 4/ 90میلیارد تومان از فروش صادراتی کسب شده است.
«کساپا»: شرکت ریخته‌گری قطعات خودرو سایه پسند در تاریخ ۲۸ اسفندماه ۱۳۷۶ به صورت سهامی خاص تاسیس شد و بعدها به نام شرکت سایپا شیشه تغییر نام داد. این شرکت در تاریخ ۲۸ اسفندماه ۱۳۷۶ در اداره ثبت شرکت‌ها و مالکیت صنعتی تهران به ثبت رسیده است. همچنین «کساپا» در تاریخ اول بهمن ۱۳۸۲ به شرکت سهامی عام تبدیل و در اسفندماه سال ۱۳۸۲ در فهرست شرکت‌های پذیرفته‌شده در تابلو فرعی سازمان بورس و اوراق بهادار درج نماد شد. در حال حاضر شرکت سایپا شیشه (سهامی عام) جزو واحدهای تجاری فرعی شرکت سایپا (سهامی‌عام) است. این شرکت در زمینه تولید شیشههای مختلف ایمنی مورد مصرف در صنایع خودرو از قبیل شیشههای ایمنی طلقی، نشکن، ضدگلوله و سایر شیشههای مورد مصرف در صنایع حمل‌ونقل و ساختمانی و خدمات صنعتی از قبیل شیشههای چندلایه، تزئینی و بهداشتی فعالیت دارد. ارزش بازار این شرکت 2/ 297میلیارد تومان و این شرکت زیانده است. «کساپا» در 9ماه سال 6/ 210هزار ست انواع شیشههای ایمنی و خودرو تولید کرده که نسبت به دوره مشابه سال قبل رشد 8/ 9درصدی داشته است. این شرکت فروش صادراتی نداشته است. شرکت در سه فصل گذشته 2/ 216هزار ست فروش داشته که نسبت به دوره مشابه سال گذشته رشد 4/ 12درصدی داشته است. همچنین در 9ماه سال‌جاری 9/ 164میلیارد تومان فروش داشته که نسبت به دوره مشابه سال قبل رشد 8/ 64درصدی داشته است.
