«دنیای‌اقتصاد» بررسی کرد
نگاهی به آینده سنگ آهنیها
صنایع خودروسازی و ساخت‌وساز بخش‌های اصلی مصرف‌کننده فولاد هستند و در نتیجه میزان تقاضای فولاد این بخش‌ها بر تقاضا و قیمت سنگآهن تاثیر‌گذار است. سنگ آهن جایگزین مستقیمی ندارد ولی مصرف‌کننده اصلی آن یعنی فولاد جایگزین‌هایی دارد. چین بزرگ‌ترین تولیدکننده فولاد دنیاست و 44درصد تولید جهان را در دست دارد و برای تامین نیاز سنگ آهن خود هم تولید دارد و هم واردات. میزان اهمیت تقاضای سنگ آهن چین بر بازار این ماده اولیه از آنجا نمایان است که چین علاوه بر اینکه دومین تولیدکننده سنگ آهن دنیاست، اولین وارد‌کننده این ماده اولیه مهم نیز به شمار می‌رود. ضریب نهایی تبدیل سنگ آهن به فولاد حدود 56/ 2 است، به این معنی که به منظور تولید یک‌میلیون تن فولاد نیاز به 2میلیون و 560هزار تن سنگ آهن داریم. کنسانتره تولیدی حاصل از سنگ آهن در واحد گندله‌سازی تبدیل به گندله شده و در واحد احیای مستقیم، به آهن اسفنجی تبدیل می‌شود و سپس در کوره‌های قوس الکتریکی واحدهای فولادسازی ذوب می‌شود. این عنصر بیشترین سهم هزینه را در قیمت تمام شده فولاد دارد. طبق آمارهایی که کسب شده در چین حدود 39درصد، کشورهای اروپایی 31درصد و در ایران حدود 25درصد قیمت تمام شده فولاد را هزینه تامین سنگ آهن تشکیل می‌دهد.
ذخایر سنگ آهن
به گزارش سازمان زمین‌شناسی آمریکا مجموع ذخایر سنگ آهن جهان 176میلیارد تن است که عمده آن در کشور استرالیا قرار دارد. ذخایر سنگ آهن استرالیا 50میلیارد تن عنوان شده است. پس از استرالیا، برزیل، روسیه و چین به ترتیب با 34، 25 و 20میلیارد تن در رتبه‌های دوم تا چهارم قرار دارند. ایران با دارا بودن7/ 2میلیارد تن ذخایر شناسایی شده سنگآهن در مقام نهم جهان جای گرفته است. مرغوب‌ترین نوع سنگآهن از کشورهای استرالیا و برزیل استخراج می‌شود. در مقام مقایسه عیار متوسط سنگ آهن ایران 56درصد و جهان 47درصد است که یک عیار مطلوب به شمار می‌رود. نظر به اینکه مزیت صنعت فولاد کشور به علت وجود ذخایر سنگآهن است، اکتشاف معادن سنگآهنی در سراسر کشور یکی از اهداف اصلی سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی کشور تعیین شده است. بر اساس آخرین آمارهای منتشر شده میزان ذخایر قطعی و احتمالی زمین‌شناسی سنگ آهن کشور بالغ بر 5میلیارد و200 میلیون تن برآورد شده است.
تغییرات تقاضا
شیوع ویروس کرونا باعث وقوع نااطمینانی در سه ماه اول سال 2020 ( از میانه دی‌ماه تا میانه اسفندماه 1398) و کاهش تقاضای جهانی شد. در سه ماه دوم سال 2020 نیز عرضه جهانی را متاثر کرد. بنابراین حجم فعالیت‌های اقتصادی کاهش یافت و تقاضای فولاد جهانی کاهش پیدا کرد. از سوی دیگر، به دلیل محدودیت عرضه مواد اولیه صنعت فولاد، قیمت سنگآهن جهانی در بدترین حالت به حداقل سه‌ماهه افت کرد، اما با این حال خوش‌بینی‌‌‌ها از افزایش رشد اقتصادی بعد از پیشرفت‌های حاصل شده در زمینه مهار همه‌گیری ویروس کرونا و افزایش تقاضای جهانی قیمت جهانی سنگآهن با روند افزایشی روبه‌رو شده است.
انواع سنگ آهن
سنگآهن اغلب به سه شکل دانهبندی شده، کنسانتره و گندله تولید معدنی می‌شود. سنگ‌‌‌‌‌‌‌‌‌آهن‌‌‌‌‌‌‌‌‌های دانهبندی شده نیز به دو صورت ریزدانه در ابعاد صفر تا 10 میلی‌متر و درشت دانه در ابعاد 10 تا 30 میلی‌متر معامله می‌‌‌‌‌‌‌‌‌شوند. عیار این نوع از سنگآهن تقریبا بین 57 تا 5/ 63درصد متغیر است.
کنسانتره سنگآهنی بسیار ریزدانه است و عیار آن معمولا بین 67 تا 69درصد است. معمولا عیار گندله با عیار کنسانتره آن تفاوت چندانی ندارد ولی با بنتونیت و برخی موارد دیگر به صورت متخلخل و معمولا کروی تولید می‌شود تا در فرآیند احیای مستقیم به آهن اسفنجی تبدیل شود
بر اساس آمار منتشره میزان تولید کنسانتره سنگآهن معادن بزرگ و عمده در کشور در سال 1399، بالغ بر 7/ 47 میلیون تن و میزان تولید گندله در مجتمع‌های فولادی و معدنی کشور طی سال 1399 حدود 46میلیون تن بوده است.
طبق آمارها کل بازار داخلی کشور در 6 ماه ابتدایی امسال شامل ارزش فروش محصولات کنسانتره سنگآهن، کنسانتره آپاتیت، سنگآهن دانهبندی و کلوخه، گندله، آهن اسفنجی و شمش فولادی 5/ 49 هزار میلیارد تومان بوده است. در حالی که این رقم در مدت مشابه سال قبل به میزان 2/ 22 هزار میلیارد تومان بوده است. از میان این محصولات آهن اسفنجی و شمش فولادی به عنوان محصولات میانی تنها از سوی شرکت چادرملو تولید می‌شود.
شرکت‌ها و پیش‌بینی سود
چهار شرکت اصلی تولید سنگآهن در بازار سرمایه ایران پذیرفته شده و سهام این شرکت‌ها در بازار سهام مورد دادوستد قرار می‌‌‌‌‌‌‌‌‌گیرند که شامل «کگل»، «کچاد»، «کگهر» و «کنور» می‌‌‌‌‌‌‌‌‌شوند. شرکت‌های «اپال»، «میدکو» و «واحیا» نیز دارای شرکت‌های فرآوری و معدنی در حوزه سنگآهن در زیرمجموعه‌‌‌‌‌‌‌‌‌های خود هستند. همچنین «ومعادن» و «وامید» سهامداران چهار شرکت اصلی سنگآهنی بورس به شمار می‌‌‌‌‌‌‌‌‌آیند. این چهار شرکت اصلی در مجموع 531هزار میلیارد تومان ارزش دارند که حدود 7درصد از کل ارزش بورس و فرابورس است. همه این آمار و ارقام در نهایت نشان‌‌‌دهنده اهمیت این صنعت و شرکت‌های حاضر در آن برای سرمایه‌گذاران و ارکان بازار سرمایه است. همان‌طور که در جدول مشخص است، این شرکت‌ها در نیمه ابتدایی امسال رشدهای خوبی را تجربه کرده‌‌‌اند، به طوری که سود هر سهم نماد «کگهر» نسبت به 6 ماهه سال گذشته به میزان 229درصد افزایش یافته است. بعد از آن نماد «کچاد» قرار دارد که سود سهام آن طی این مدت به میزان 176درصد رشد کرد. بر اساس پیش‌بینی کارشناسان (مطابق گزارش اجماع تحلیلگران) این سودها در پایان سال هم ادامه‌‌‌دار خواهند بود، البته به جز نماد «کنور» که رشد سود هر سهم آن به دلیل افزایش قابل‌توجه سود خالص آن در سال گذشته منفی برآورد شده است.
