شرکت‌های سرب و روی در بورس تهران بررسی شدند

عیار سودآوری سهام معدنی

ندا کریمی تحلیلگر بازار سرمایه شرکت‌های سرب و روی در بورس تهران بر اساس نحوه تامین ماده معدنی و محصول تولیدی به سه دسته کلی تقسیم می‌شوند. برخی از شرکت‌ها مانند «کاما»، «کبافق» و «کدما» که با نماد «ک» آغاز و در گروه کانه‌‌‌های فلزی قرار می‌‌‌گیرند، دارای معدن بوده و مواد معدنی موردنیاز برای فرآوری را از معدن تحت مالکیت خود تامین می‌کنند و تولیدکننده کنسانتره سرب و روی هستند. «کاما» مالک معدن ایرانکوه در اصفهان و «کبافق» مالک معدن کوشک در یزد و «کدما» مالکیت معدن دونا در مازندران و کارخانه آهک قلعه‌گنج که اخیرا به بهره‌برداری رسیده را در اختیار دارد. سایر شرکت‌های این گروه فاقد معدن هستند و ماده معدنی موردنیاز خود را از معادن دیگر تامین می‌کنند. عمده خاک شرکت‌های فعال در استان زنجان از معدن انگوران تامین و بخشی نیز از ترکیه وارد می‌شود. «فروی» نیز در جنب شرکت «کاما» قرار گرفته و خاک موردنیاز خود را بر اساس قرارداد بلندمدت از آن شرکت تامین می‌کند. عمده این شرکت‌ها تولیدکننده شمش روی هستند، اما برخی شرکت‌ها مانند «فزرین»، «کیمیا» و «فتوسا» تولیدکننده کنسانتره سرب و روی هستند. بررسی عملکرد شرکت‌های این گروه در تابستان ۱۴۰۰ حاکی از تفاوت چشمگیر است. در حالی که برخی از شرکت‌ها شاهد رشد سودآوری نسبت به دوره قبل و دوره مشابه سال قبل بودند، اما برخی با کاهش روبه‌رو شده‌اند.

 قیمت جهانی

رشد شدید قیمت  انرژی از جمله گاز و زغال‌سنگ در ماه‌های گذشته سبب افزایش شدید هزینه برق در جهان شده است، به نحوی که در میانه‌های مهرماه برخی از شرکت‌های بزرگ تولیدکننده شمش سرب و روی در جهان خبر از توقف واحدهای تولیدی و به‌خصوص تولید روی خود به دلیل زیان‌دهی و کمبود برق دادند. این خبر در ظرف چند روز سبب رشد شدید قیمت روی از زیر 3‌هزار دلار به بیش از 3750 دلار شد و اکنون در محدوده 3300 دلار قرار گرفته است. این موضوع سبب اقبال به شرکت‌های تولیدکننده روی در جهان شد. با این حال قیمت‌های آتی، مقدار پایین‌تری نسبت به قیمت‌های نقدی دارند (بک واردیشن) بنابراین اطمینان بلندمدت به حفظ قیمت‌های فعلی وجود ندارد.

  شرکت‌های دارای معدن

در میان شرکت‌های معدن محور شامل «کاما»، «کبافق» و «کدما»، شاهد خروج «کبافق» و «کدما» از زیان‌دهی فصلی بوده‌ایم، به نحوی که «کبافق» از زیان فصل تابستان 1399 به سود 415 ریالی در تابستان 1400 و «کدما» از زیان 26 ریالی در تابستان 1399 به سود 200 ریالی در تابستان امسال رسیده است. شایان ذکر است که علت زیان‌دهی در «کبافق» سیاست فروش فصلی است. این سیاست در «کاما» نیز  همین وضعیت را دارد. «کاما» نیز در این گروه با کسب سود 252 ریالی، شاهد کاهش سودآوری بوده است. در مقایسه عملکرد فصل تابستان با فصل بهار، شاهد رشد سودآوری بیش از 1100 و 600‌درصدی «کبافق» و «کاما» بودیم که گواهی بر سیاست فروش فصلی و اهمیت بالای موجودی در تحلیل سودآوری و عملکرد این شرکت‌ها دارد. «کدما» نیز کاهش بیش از 30‌درصدی سود خالص داشته است.  در بررسی نسبت قیمت به درآمد (P/ E) این زیر گروه، شرکت «کاما» با عدد 13 کمترین نسبت را در اختیار دارد. پس از آن شرکت‌های «کبافق» و «کدما» با P/ E 62 و 75 قرار دارند. بررسی‌ها حاکی از سطح بالای موجودی در «کبافق» و «کاما» است که معادل بیش از یک‌سال تولید است. در صورت فروش این موجودی‌ها، نسبت P/ E این شرکت‌ها به محدوده‌های کمتر از 10 کاهش می‌یابد. در این گروه «کبافق» و «کاما» بیشترین حاشیه سود را در اختیار دارند.

  شرکت‌های تولیدکننده شمش

از پنج شرکت تولیدکننده شمش، شامل «فاسمین»، «فگستر»، «فسرب»، «فروی» و «فرآور» شاهد عملکردهای متفاوتی بودیم، در حالی که سود «فروی» در فصل تابستان رشد بیش از 110‌درصدی نسبت به فصل قبل نشان می‌دهد، سود «فگستر» و «فسرب» نزول بیش از 20 و 70‌درصدی داشته است. عملکرد «فرآور» و «فاسمین» هم تغییر چندانی نداشته و «فاسمین» تقریبا بدون تغییر و «فرآور» رشد 12‌درصدی داشته است.  در مقایسه سود تابستان 1400 نسبت به فصل مشابه سال قبل، شاهد جهش سودآوری در «فاسمین» و کاهش سودآوری در سایر شرکت‌ها بوده‌ایم. «فاسمین» سود تابستان 1400 خود را بیش از8/ 2  برابر سود تابستان 1399 محقق کرده است. در حالی که «فروی» و «فرآور»، «فسرب» و «فگستر» با کاهش‌های 40 تا 70‌درصدی همراه بودند.  در بررسی نسبت P/ E این زیرگروه «فاسمین»، با نسبت 5/ 7 ارزان‌ترین سهم به‌شمار می‌رود. «فگستر» P/ E 9 و «فسرب» و «فروی» نسبت P/ E حدود 12 دارند و فرآور نسبت P/ E 3/ 29 واحد دارد. بررسی‌ها حاکی از سطح بالای موجودی در شرکت‌های «فاسمین»، «فسرب» و «فرآور» است که رقمی بیش از یکسال تولید شرکت‌هاست و در صورت فروش آن، نسبت P/ E در «فاسمین» به سطوح کمتر از 5 کاهش می‌یابد و نسبت قیمت به درآمد «فسرب» و «فرآور» نیز در محدوده 5 تا 10 قرار می‌گیرد. در این گروه، «فاسمین» بهترین حاشیه سود و پس از آن «فرآور» قرار دارد.

  شرکت‌های تولیدکننده کنسانتره

از سه شرکت تولیدکننده کنسانتره یعنی «فزرین»، «کیمیا» و «فتوسا» که همگی دارای سهامدار یکسانی هستند، شاهد جهش 65‌درصدی سودآوری در «کیمیا» در تابستان امسال نسبت به فصل قبل بوده‌ایم که علت اصلی آن فروش سهام شرکت‌های تابعه پذیرفته شده در بورس بوده است. در نماد «فتوسا» نیز سود حدود 40‌درصد رشد کرده و «فزرین» کاهش حدود 10‌درصدی سود داشته است. در مقایسه فصل تابستان 1400 با تابستان 1399 شاهد جهش سودآوری «کیمیا» بوده‌ایم که علت اصلی آن نیز مشابه رشد سود فصلی و فروش سهام شرکت تابعه پذیرفته شده در بورس است. «فزرین» و «فتوسا» نیز به ترتیب رشد 34 و 17‌درصدی سود داشته‌اند.  در بررسی نسبت P/ E این زیرگروه از صنعت سرب و روی، ارزان‌ترین سهم «کیمیا» با P/ E حدود 6 است. پس از آن «فزرین» و «فتوسا» با نسبت حدود 10 قرار دارند. با این حال نسبت پایین به دلیل درآمد حاصل از عرضه‌های اولیه شرکت‌های تابعه است و سود تکرار‌پذیر نیست. سطح موجودی این شرکت‌ها نیز نسبت به سایر شرکت‌های گروه پایین است و تاثیر چندانی بر سودآوری و P/ E ندارد و در سطح عادی فعالیت شرکت است. در این گروه کیمیا و فزرین بیشترین حاشیه سود را دارند.

ریسک‌ها: صنعت سرب و روی کشور تحت‌تاثیر ریسک‌های مختلفی قرار دارد. یکی از ریسک تغییرات قیمت انرژی است. ریسک دیگر وضع تعرفه بر صادرات محصولات شرکت‌هاست. همچنین تامین خاک مهم‌ترین دغدغه این شرکت‌هاست.

فرصت‌‌‌ها: ایران به لحاظ ذخایر معدنی، کشوری غنی به شمار می‌رود و دارای معادن متعدد سرب و روی است. معدن انگوران غنی‌‌‌ترین معدن روی جهان تامین‌کننده اصلی خوراک شرکت‌های سرب و روی کشور است. در کنار آن معدن مهدی‌آباد در حال باطله برداری است و انتظار می‌رود طی سال آتی وارد مدار تولید و سبب افزایش خاک در دسترس شرکت‌ها شود. در عین حال کاهش ذخیره و عیار در معادن بزرگ جهان، سبب رشد قیمت جهانی شده است. همچنین شرکت‌های ایرانی دارای موجودی کالای بسیار بالایی هستند که در سه سال اخیر و همزمان با رشد قیمت ارز و قیمت جهانی، انتفاع مناسبی از آن برده‌اند.