متغیرهای بنیادی شرکت‌های زیرمجموعه صنعت مس در بازار سهام بررسی شد
پتانسیل تولیدکنندگان بورسی فلز سرخ
صنعت برق یکی از بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان مس است، چرا که این فلز سرخ، بهترین و ارزان‌ترین فلز برای انتقال برق است. انعطاف‌‌‌پذیری و مقاومت در برابر وادادگی و خوردگی، مس را به ایمن‌‌‌ترین انتقال‌‌‌دهنده برای ساخت سیمهای برق تبدیل کرده است. آلیاژهای زیادی برای این فلز فرموله شده‌اند که بسیاری از آنها دارای کاربردهای مهمی هستند؛ به عنوان مثال «برنج» آلیاژ مس و روی است و «برنز» معمولا به آلیاژهای قلع و مس گفته می‌شود.
بزرگان بازار جهانی مس
ذخایر جهانی مس در سال 2019 میلادی 870میلیون تن اعلام شده که از این میزان شیلی با 170میلیون تن در صدر ذخایر این فلز سرخ در جهان ایستاده و پس از آن، استرالیا و پرو هر یک با 87میلیون تن در رتبه دوم ذخایر مس جهان قرار گرفته‌اند. بزرگ‌ترین کشورهای مصرف‌کننده مس پالایش شده در دنیا هم کشورهای آسیایی با سهم بیش از ۷۰درصدی و بعد کشورهای اروپایی با سهم حدود ۱۴درصدی و کشورهای آمریکایی با سهم حدود ۹درصدی هستند.
در میان بزرگ‌ترین کشورهای تولیدکننده مس در جهان، شیلی با سهم 28درصدی در رتبه اول قرار دارد و پرو و چین به ترتیب با سهم‌های 12 و 9درصدی در رتبه‌های دوم و سوم هستند و در کنار آنها آمریکا و استرالیا با سهم‌های 6 و 5درصدی رتبه‌های چهارم و پنجم بزرگ‌ترین کشورهای تولیدکننده مس در جهان را به خود اختصاص داده‌‌‌اند. در میان بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان مس در جهان نیز چین با سهم 53درصدی در صدر ایستاده و آمریکا و آلمان با سهم ۷ و ۴درصدی در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
اصلی‌‌‌ترین حوزه‌‌‌های کاربرد این عنصر در صنایع الکتریکی با حدود 60درصد از تقاضای جهانی، صنعت ساختمان و زیرساخت‌‌‌های آب و فاضلاب با حدود 20درصد از تقاضای جهانی، صنایع تولیدکننده ماشین‌‌‌آلات صنعتی با حدود 15درصد و صنایع آلیاژی با حدود 5درصد از تقاضای جهانی است.
پتانسیل‌‌‌های معدنی ایران
حدود ۵۳میلیارد تن ذخایر معدنی متفاوت در ایران بدون احتساب نفت و گاز وجود دارد که همین آمار باعث شده ایران دوازدهمین کشور بزرگ معدنی در جهان شناخته شود. با توجه به آمارها و بررسی‌‌‌های انجام شده، حدود ۶۰ نوع ماده معدنی متفاوت این ذخایر را تشکیل می‌دهند که آینده صنعت مس از سایر فلزات پایه در ایران، روشن‌‌‌تر است.
پتانسیل ایران با داشتن 4/ 2درصد از ذخایر قطعی مس جهان و ظرفیت‌‌‌های بی‌بدیلی که در عرصه استخراج و پالایش مس در پهنه‌های معدنی خود دارد، امروزه به شدت مورد توجه وزارت صنعت، معدن و تجارت قرار گرفته و ریل‌‌‌گذاری چشم‌انداز توسعه در این صنعت برای ارزآوری پایدار و بیشتر کردن سهم صادرات غیرنفتی کشور با سرعت در حال انجام است. در سال ۲۰۲۰ ایران با مصرف ۱۶۰هزار تن، رتبه 24 مصرف مس پالایش شده در دنیا را به خود اختصاص داد. سهم مصرف مس ایران در دنیا در این سال 7/ 0درصد بود. همچنین در منطقه آسیا طی سال ۲۰۲۰، ایران رتبه سیزدهم مصرف مس پالایش شده را داشته است به‌طوری که سهم مصرف مس ایران از این منطقه در این سال 9/ 0درصد بوده است. ایران با ذخیره 5/ 36میلیون تنی رتبه هفتم دنیا را در زمینه داشتن ذخایر مس به خود اختصاص داده و در نظر دارد با تولید 600هزار تن از این فلز ارزشمند طی 5 سال آینده به جمع 10 کشور اول تولیدکننده مس دنیا بپیوندد.
چشم‌انداز مس در آینده
شرکت خدمات مالی آمریکایی «گلدمن ساکس» نیز در پیش‌بینی اخیر خود با تایید بر هم خوردن توازن در بازار مس اعلام کرد:
- روند افزایشی قیمت مس نه تنها تا انتهای امسال، بلکه تا انتهای سال ۲۰۲۵ ادامه خواهد داشت. تا آن زمان شاهد افزایش ۵۰درصدی قیمت مس نسبت به متوسط قیمت ماه اخیر خواهیم بود. بر این اساس قیمت هر تن مس به مرز ۱۵هزار دلار خواهد رسید که رقمی بی‌سابقه برای مس در دنیا محسوب می‌شود و بدون‌شک روی صنایع پایین‌دستی هم تاثیر منفی خواهد داشت.
- مطابق پیش‌بینی‌‌‌ها در سه دهه آینده برنامه‌‌‌ریزی‌‌‌ها به سمتی است که ۱۳درصد تامین انرژی از نفت و ۴۹درصد از الکتریسیته خواهد بود که مهم‌ترین عنصر در این تغییر رویکرد با توجه به قیمت‌ها و قابلیت بالا در انتقال جریان الکتریسیته، مس است.
- در ۱۰ سال آینده دست‌‌‌کم ۳۵درصد خودروها در سطح جهان برقی خواهند شد که به این ترتیب، مصرف 4 تا 7 کیلوگرمی مس در خودروهای امروزی به بیش از ۸۹ کیلوگرم افزایش خواهد یافت؛ بر این اساس بازار بسیار مناسبی برای فلز مس ایجاد خواهد شد.
- مس را می‌توان با نفت خام مقایسه کرد و طی 5 تا 10 سال آینده نگاه‌‌‌ها به سمت این فلز برمی‌‌‌گردد و قیمت 20هزار دلار در هر تن قابل پیش‌بینی است.
زیرمجموعه‌‌‌های فلز سرخ در بورس
در حال حاضر در بورس تهران، سهام دو شرکت فعال در حوزه مس دادوستد می‌شود. شرکت ملی مس ایران (فملی) با 252 هزار میلیارد تومان ارزش بازار یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های بازار سرمایه ایران است و تنها رقیب آن یعنی شرکت مس باهنر (فباهنر) تنها 8/ 6 هزار میلیارد تومان ارزش بازار دارد. در این میان «فملی» با فروش سالانه حدود 2میلیارد دلار ارزآوری مطلوبی برای کشور دارد. در مقابل شرکت مس باهنر با فروش سالانه 150میلیون دلار مقیاسی کوچک دارد و به تولید انواع محصولات مسی در مقاطع مختلف می‌پردازد. در عین حال روند حاشیه سود ملی مس صعودی بوده و حاشیه سود ناخالص شرکت به دلیل صرفه‌جویی در مقیاس بالاست اما در مس شهید باهنر حاشیه سود ناخالص در محدوده 25درصد قرار دارد.
