ریسک‌ها و فرصتهای یک زیرمجموعه صنایع غذایی بررسی شد
چشم‌انداز ۶ بیسکویت‌‌‌ساز بورسی
در ایران نیز گرچه شاهد تولید انواع بیسکویت در کارخانه‌‌‌های داخلی هستیم اما ردپای تحریم‌‌‌ها در این صنعت نیز به وضوح دیده می‌شود. محدودیت سهمیه روغن و خرید شکر با قیمت بالا برای صنعت شیرینی و شکلات‌‌‌سازی مشکلات بسیاری ایجاد کرده است. همچنین رشد تورم، کاهش توان خرید خانوارهای ایرانی را در پی داشته که این امر خواه‌ناخواه بر میزان تقاضای داخلی اثرگذار است. از طرفی واردات بیسکویت‌‌‌های خارجی با وجود تلاش‌‌‌ها برای ممانعت از آن، ضربه دیگری بر تقاضا برای محصولات داخلی وارد می‌کند؛ چرا که به‌رغم پیشرفت چشمگیر تولید بیسکویت در ایران، از نظر ماشینآلات تولیدی و تکنولوژی، همچنان فاصله بسیار زیادی با برندهای خارجی وجود دارد. بر این اساس گرچه تنوع محصولات ایرانی به وضوح روزبه‌روز بیش از گذشته شده اما باید در نظر گرفت به جز بیسکویت‌‌‌های سلامتمحور، سایر بیسکویت‌‌‌ها تقریبا دنباله‌رو نمونه‌‌‌های خارجی هستند و این امر باعث شده تقاضا برای محصولات ایرانی نسبت به گذشته کاهش پیدا کند.
چالش‌‌‌های پیش‌‌‌روی صنعت بیسکویت
نرخ ارز: به دلیل تحریم‌‌‌های آمریکا نرخ ارز در کشور با نوسانات متعددی همراه است. این امر بسیاری از تولیدکنندگانی را که بخشی از مواد اولیه تولیدات خود را از طریق واردات تامین می‌کنند با چالش‌‌‌های متعددی همراه کرده است. رشد نرخ ارز برای بیسکویت‌‌‌سازان، موجب رشد هزینه‌‌‌ها و در نتیجه کاهش حاشیه سود شرکت‌ها می‌شود. از طرفی باتوجه به اینکه بخشی از درآمدهای شرکت‌ها مختص به صادرات محصول است، در نتیجه حمل‌ونقل و تبادلات ارزی نیز با سایر کشورها دچار اختلال می‌شود.
تامین مواد اولیه و بسته‌‌‌بندی: گرچه عمده مواد اولیه تولید بیسکویت از طریق منابع داخلی تامین می‌شود اما همان‌طور که ذکر شد بخشی از مواد اولیه از طریق واردات از سایر کشورها تهیه می‌شود. از طرفی محدودیت در توزیع سهمیه مواد اولیه داخلی باعث می‌شود که تامین مواد اولیه برای شرکت‌ها همواره به عنوان یکی از چالش‌‌‌ها مطرح شود. نوسانات نرخ ارز بسیار در تامین مواد اولیه اثرگذار است. از طرفی افزایش هزینه‌‌‌های بسته‌‌‌بندی نیز یکی دیگر از چالش‌‌‌هایی است که بیسکویت‌‌‌سازان با آن مواجهند.
قیمت‌گذاری: ایران یکی از بالاترین نرخ‌های تورم در جهان را دارد. این امر موجب رشد هزینه‌‌‌های تولید برای شرکت‌ها شده است. از آن‌‌‌جا که بخش عمده درآمدزایی شرکت‌های تولیدی بازار داخلی است قیمت‌گذاری محصولات اهمیت بیشتری پیدا کرده است. به طوری که از یکسو بهای محصولات تولید شده به منظور هم‌‌‌پوشانی هزینه‌‌‌ها باید مطابق با تورم افزایش یابد، از سوی دیگر در صنعت بیسکویت به منظور حفظ میزان فروش شرکت‌ها و جلوگیری از افت تقاضا قیمت‌گذاری باید منطبق با سطح درآمدی اقشار گوناگون باشد. بنابراین حفظ تعادل در نحوه قیمت‌گذاری بسیار حائزاهمیت است. هرچند در ایران قیمت‌گذاری‌‌‌های دستوری مانع از واقعی شدن قیمت‌ها شده و این مهم چندان به نفع تولیدکنندگان داخلی نخواهد بود.
رقابتی‌شدن صنعت: شکستن انحصار در صنایع گرچه موجب تقویت اقتصاد کشور و رشد و بهبود کیفیت در فضای رقابتی خواهد شد، اما این امر چندان به مذاق تولیدکنندگان خوش نمی‌آید چراکه ریسک از دست دادن بازارهای داخلی همواره یکی از چالش‌‌‌های تولیدکنندگان بوده است.
ریسک افزایش نرخ حامل‌‌‌های انرژی: عمده شرکت‌ها در گزارش توجیهی هیات‌مدیره‌‌‌شان از مواجه شدن با ریسک افزایش نرخ حامل‌‌‌های انرژی سخن گفته‌‌‌اند. به گفته تولیدکنندگان رشد بهای حامل‌‌‌های انرژی به شدت در رشد هزینه‌‌‌ها و کاهش حاشیه سود شرکت‌ها اثرگذار است.
بیسکویت‌‌‌سازها در بورس
در حال حاضر در ایران شرکت‌های متعددی تولیدکننده انواع بیسکویت هستند اما 6 بیسکویت‌‌‌ساز بورسی، عمده تولید بیسکویت کشور را بر عهده دارند. این شرکت‌ها عبارتند از شرکت صنایع غذایی مینو شرق با نماد «غمینو»، صنعتی مینو با نماد «غصینو»، پارس مینو با نماد «غپینو»، سالمین با نماد «غسالم»، گرجی با نماد «غگرجی» و ویتانا با نماد «غویتا». در حال حاضر ارزش بازار این 6 نماد در بورس 12هزار و 656میلیارد تومان است که 8/ 17درصد از ارزش صنعت محصولات غذایی و حدودا 2/ 0درصد از کل ارزش بازار سهام را به خود اختصاص داده‌‌‌اند. این 6 نماد در سال 99 معادل 7/ 113 هزار تن بیسکویت تولید کرده‌‌‌اند که نسبت به سال 98 رشد کمتر از یک درصدی داشته‌‌‌اند.
چشم‌انداز نمادهای بیسکویتی
P/ E گذشته‌‌‌نگر گروه محصولات غذایی برابر با 24/ 33 مرتبه است. در این میان بررسی‌‌‌ها نشان می‌دهد «غمینو» کمترین نسبت قیمت به درآمد (چهار فصل اخیر) معادل 1/ 18 واحد را در اختیار دارد و بیشترین نسبت مذکور مربوط به ثبت رقم 5/ 46 واحدی برای نماد «غصینو» می‌شود. «غمینو» همچنین بیشترین سودسازی در چهار فصل اخیر را داشته و کمترین رقم از آنِ بیسکویت گرجی با سود 96 ریالی به ازای هر سهم است. باید توجه داشت در صورت ثبات ریسک‌‌‌های حاصل از تحریم‌‌‌ها که رشد هزینه‌‌‌ها را در پی دارد و مشکلات فراوانی هم از لحاظ رشد بهای مواد اولیه، مشکلات صادراتی و کاهش تقاضای داخلی ایجاد کرده است، چندان امیدی به رشد سودآوری شرکت‌های تولیدکننده انواع بیسکویت نیست و شاید در بهترین شرایط روند ثابتی برای سودآوری داشته باشند. در این خصوص حتی با داخلی‌‌‌سازی مواد اولیه همچنان از لحاظ ماشینآلات و تکنولوژی با کشورهای پیشرفته فاصله زیادی وجود دارد. اما با فرض گشایش‌‌‌های اقتصادی طبق وعده‌‌‌های رئیس‌جمهور جدید و توافقات برجامی که انتظارات کاهشی برای نرخ ارز را به دنبال دارد، می‌توان انتظار رشد و توسعه برای نمادهای بیسکویت‌‌‌ساز را داشت.
