تمامی این نکات به‌صورتی پیش می‌رود که گویی دیگر نیازی به صنعت چوب و کاغذ نداریم اما نکته اینجاست که بازار کاغذ جهانی همچنان گردش مالی بسیار بالایی دارد و به معنای دیگر، کاغذ در بسیاری از صنایع در حال استفاده شدن است. به همین دلیل، تجارت جهانی چوب و کاغذ در مقیاس جهانی بازاری رو به رشد دارد و تولیدات این صنعت در نقاط مختلفی از جهان در حال استفاده است.

حتی میزان مصرف کاغذ در جهان با رشد مواجه شده و پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که این میزان مصرف بیشتر نیز خواهد شد و بازار کاغذ به یکی از بازارهای بزرگ تجارت تبدیل شود.

میزان تولید و مصرف کاغذ در آسیا هم اکنون بیشتر از هر جای دیگری از جهان است. نرخ رشد آسیا در تولیدات صنایع چوب و کاغذ چشم‌گیر بوده و با توجه به پیشرفت این صنعت در چین، این روند بیش از پیش خواهد شد. در حال حاضر بیشتر از یک سوم کاغذ و مقوای جهان در آسیا تولید می‌شود و به همین مقدار، میزان تولید کاغذ در آمریکای شمالی کاهش یافته است. در طرف مقابل نیز، بیشترین میزان مصرف کاغذ و مقوا در آسیا و به‌طور خاص در چین مشاهده می‌شود. در مقیاس جهانی، میزان تولید و مصرف کاغذ دارای آمارهای بسیار متفاوت است. در مجموع در حال حاضر چالش اصلی که صنعت کاغذ را در چند سال اخیر بیش از پیش تهدید کرده و می‌کند، دیجیتالی شدن سبک زندگی در بسیاری از کشورهای جهان و حتی تاکید به ارتباطات بدون کاغذ است. اگر می‌خواهید در تجارت کاغذ سود ببرید، باید تمرکز خود را روی صنعت بسته‌بندی و محصولات بهداشتی بگذارید. به بیان دیگر، با کاهش صنعت کاغذ در بخش رسانه‌های چاپی انواع دیگر محصولات چوب و کاغذ از قبیل مقوا، صنایع بهداشتی سلولزی و بسته‌بندی بهترین جایگزین برای مصرف جهانی کاغذ هستند. در ادامه به بررسی اجمالی شرکت‌های فعال حوزه کاغذ می‌پردازیم تا دید دقیق تری نسبت به این صنعت داشته باشیم.

معرفی صنعت در بازار سرمایه

صنعت کاغذ با ارزش بازار 71 هزار میلیارد ریالی، حدود 12/ 0درصد از بازار سرمایه را به خود اختصاص داده است و شرکت‌های فعال این حوزه شامل گروه صنایع کاغذپارس، صنایع کاغذسازی کاوه و کارتن‌سازی ایران است.

گروه صنایع کاغذ پارس (چکاپا)

شرکت صنایع کاغذ پارس در سال 1346 در شمال خوزستان تاسیس و در سال 1349 به‌عنوان اولین واحد تولید کاغذ از خمیر ویرجین به بهره‌برداری رسید. کارخانه چکاپا در شهرستان شوش و در 120 کیلومتری شهر اهواز قرار دارد. این شرکت در جوار کارخانه نیشکر هفت‌تپه و با هدف استفاده از باگاس(تفاله ساقه نیشکر) تولیدی این کارخانه به‌عنوان ماده اولیه خمیرسازی تاسیس شد تا پس از تولید شکر در کارخانه نیشکر، تفاله باقیمانده ساقه نیشکر در این شرکت مورد استفاده قرار ‌گیرد. سهام چکاپا در سال 1392 به بخش خصوصی واگذار شد. سهامدار عمده کاغذ پارس تا پیش از واگذاری، سرمایه‌گذاری آتیه دماوند با بیش از 97 درصد مالکیت بود که در مهرماه سال 92 از طریق مزایده به سهامدار جدید منتقل شد و مهم‌ترین شرکت در این صنعت به‌شمار می‌رود.

چکاپا به منظور تکمیل زنجیره ارزش و جلوگیری از خام فروشی، اقدام به سرمایه‌گذاری در شرکت پارس طبیعت سلولز به منظور ایجاد و راه‌اندازی خط تولید ظروف یکبار مصرف گیاهی با ظرفیت 40 تن در روز کرده است. برآورد می‌شود در شش ماه دوم سال مالی 1400 محصولات این شرکت نیز به بازار‌های صادراتی وارد شوند که با توجه به نرخ ارز، درآمد صادراتی قابل‌توجهی عاید شود.

بزرگ‌ترین مزیت رقابتی چکاپا، تولید خمیر از گیاهان یکساله است و با افزوده‌شدن ظروف یکبار مصرف گیاهی به سبد تولیدات، شاهد بهبود فعالیت‌های شرکت در سال 1400خواهیم بود. سال مالی چکاپا آبان ماه است. این شرکت در سال 99؛ در تولید دو محصول اصلی خود رول فلوتینگ و کاغذ رول سفید به ترتیب 21 هزار و 461 تن و 24 هزار و 536 تن تولید داشته که به نسبت سال 98 رشد 7 و کاهش 3 درصدی را نشان می‌دهد و همان‌طور که در نمودار (مقایسه فروش فصلی چکاپا) مشاهده می‌کنید، فروش سه ماهه اول سال مالی 1400 رشد 136 درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل دارد. از جمله عوامل تاثیرگذار بر سود‌آوری شرکت نرخ دلار برای صادرات خمیر ویرجین و افزایش نرخ محصولات رول سفید و رول فلوتینگ است. به‌طوری که به ازای هر ۵درصد افزایش در نرخ دلار و نیز نرخ فروش محصولات در سال ۹۹، ۱۰ تومان به سود هر سهم افزوده خواهد شد.

کارتن‌سازی ایران چکارن

کارتن ایران که 48/ 11 درصد از صنعت کاغذ را به خود اختصاص می‌دهد؛ در یک‌سال اخیر قیمت سهم 59 درصد کاهش را به ثبت رسانده و در سه سال اخیر بازدهی سهم 52/ 731درصد بوده است که بیشترین درصد آن صعود قیمت قبل از افزایش سرمایه است. مهم‌ترین محصول این شرکت کارتن است. ظرفیت اسمی تولید 64‌هزار تن اما به دلیل اینکه ترکیب ماشین‌آلات کامل نیست ظرفیت قابل دسترس 50‌هزار تن است. شرکت سال 99 از لحاظ فروشی با عملکرد مطلوبی به پایان رسانده و رکورد‌زنی فروش در اسفند ماه به مبلغ 23 میلیارد تومان موجب شد تا مجموع فروش سه‌ماهه چهارم به بالاترین سطح خود برسد و شرکت توانسته در سه‌ماهه چهارم به فروش حدود 62 میلیارد تومان برسد که نسبت به سه ماهه پاییز رشد 29 درصدی و نسبت به سه‌ماهه چهارم سال گذشته رشد 150 درصدی را تجربه کرده است.

چکاوه

چکاوه 46/ 18درصد از صنعت را تشکیل می‌دهد. سهام شرکت در بازه یک‌ساله 68/ 18 درصد سود نصیب سهامداران کرده است. این در حالی است که کل صنعت در یک سال بازدهی بیش از 123 درصد ایجاد کرده است. سهم در یک ماه اخیر بازدهی خاصی نداشته است. چکاوه کاغذ قهوه‌ای و فلوتینگ ۱۳۰گرمی تولید می‌کند. شرکت در اسفند ماه 5/ 279میلیارد ریال فروش داشته است که در مجموع دوازده ماهه سال مالی خود به فروش 9/ 2203میلیارد ریالی رسیده است. فروش اسفند به‌عنوان آخرین ماه سال مالی 99 نسبت به ماه قبل 21 درصد افزایش و نسبت به ماه مشابه سال قبل 219 درصد افزایش داشته است. مجموع فروش دوازده ماهه شرکت نسبت به مشابه سال گذشته 107 درصد افزایش داشته و فروش سه‌ماهه پایانی شرکت نسبت به سه‌ماهه سوم افزایش 26 درصدی داشته است. در مجموع دوازده ماهه فروش شرکت از نظر میزان (تن) فروش محصولات 3 درصد افزایش نسبت به مجموع دوازده ماهه سال گذشته داشته است. نرخ‌های فروش محصولات نیز رشدی حدود 90 درصد داشته است. در نمودار (مقایسه فروش فصلی چکاوه) عملکرد مطلوب چکاوه در سال 99 را مشاهد می‌کنید؛ سهم در سه‌ماهه چهارم سال 99 با رشد 185 درصدی به نسبت مدت مشابه سال قبل 98؛ به فروش 80میلیارد تومانی رسیده است و نسبت به سه‌ماهه سوم سال 99 رشد 26 درصدی را نشان می‌دهد.

در مجموع در حال‌حاضر چالش اصلی که صنعت کاغذ را در چند سال اخیر بیش از پیش تهدید کرده و می‌کند، دیجیتالی‌شدن سبک زندگی در بسیاری از کشورهای جهان و حتی تاکید به ارتباطات بدون کاغذ است. اگر می‌خواهید در تجارت کاغذ سود ببرید، باید تمرکز خود را روی صنعت بسته‌بندی و محصولات بهداشتی بگذارید. به بیان دیگر، با کاهش صنعت کاغذ در بخش رسانه‌های چاپی انواع دیگر محصولات چوب و کاغذ از قبیل مقوا، صنایع بهداشتی سلولزی و بسته‌بندی بهترین جایگزین برای مصرف جهانی کاغذ هستند.