فرناز سیفی- کارشناس ارشد تحلیل کارگزاری بانک مسکن

در مقایسه عملکرد معاملاتی و بازدهی صنعت بانکداری با بورس و فرابورس؛ در بازه‌های زمانی ۳ و ۵ ساله شاهد عقب ماندن این صنعت از بورس و فرابورس هستیم. به‌طوری‌که در بازه ۵ ساله بازدهی صنعت بانکداری در حدود نیمی از بازدهی بورس و فرابورس و در بازه ۳ ساله این فاصله کمتر شده است و نسبت بازدهی صنعت بانکداری به بورس و فرابورس در حدود سه چهارم است. اما در بازه یکساله بازدهی صنعت بانکداری از بورس و فرابورس فراتر رفته است و به ترتیب ۷۶۱درصد  و ۶۷۶درصد  است. در بازه ۶ ماهه نیز به همین صورت صنعت بانکداری بازدهی بیشتری را کسب کرده است اما در بازه یک تا سه ماهه مشاهده می‌شود که تحقق بازدهی در صنعت بانکداری و بورس و فرابورس نزدیک به هم هستند. به نظر می‌رسد که این صنعت همچنان پتانسیل لازم را برای رشد بازار داشته باشد.

در مقایسه نسبت‌های مالی مهم، نسبت P/ E (ttm) صنعت بانکداری و بورس و فرابورس به ترتیب 27/ 60 و 51/ 37 هستند که این نسبت در صنعت بانکداری بالاتر است که دلیل عمده آن مربوط به عملکرد بانک‌هاست که در نهایت خود را در قالب سودهای ناچیز و کم یا زیان نشان داده است؛ البته با توجه به برنامه‌ریزی‌هایی از جمله فروش و واگذاری سهام شرکت‌هایی که فعالیت بانکداری ندارند و همچنین فروش ساختمان‌هایی که بانک‌ها در آن سرمایه‌گذاری کرده‌اند که در حال حاضر نیز بستر آن از طریق بورس کالا فراهم شده است؛ می‌تواند برای این نسبت‌ها کمک‌کننده باشند. همچنین اثر خود را بر نسبت کفایت سرمایه که از جمله مهم‌ترین نسبت در صنعت بانکداری است؛ می‌گذارد.  نمادهای وبملت، وپاسار، وتجارت، وپارس و وبصادر، به لحاظ ارزش بازار به ترتیب 5 نماد اول در این صنعت هستند که اخیرا یا به عبارت دیگر از ابتدای سال 1399 نیز مورد توجه بیشتری نسبت به سایرین قرار داشتند و بازدهی‌های قابل‌توجهی را محقق کرده‌اند. وبملت با ارزش بازاری 135 هزار میلیارد تومان بزرگ‎ترین نماد در این صنعت محسوب می‌شود. در ادامه، وپاسار و وتجارت هر دو با ارزش بازاری حدود 91 تا 92 هزار میلیارد تومان در جایگاه دوم و سوم بزرگ‎ترین نماد‌‌های این گروه قرار گرفته‌اند. در ۵ نماد دوم، دی، وآیند، وگردش، وسینا و ونوین هستند که این نمادها نیز همچون دسته اول تقاضای بسیاری در بازار داشته و همچنین بازدهی‌های قابل ملاحظه‌ای را نصیب سهامداران کرده‌اند. در دسته سوم وخاور، سامان، وملل و وشهر با وجود اینکه همچون دو دسته مذکور شاهد رشدهای قابل توجهی بوده‌ایم اما به‌نظر می‌رسد این پتانسیل برای ادامه روال صعودی همچنان وجود داشته باشد و سهامداران همچنان تقاضای این نمادها را ایجاد می‌کنند. همچنین گزارشاتی که از سوی بنکر منتشر می‌شود در مبنای تصمیم‌گیری سهامداران در صنعت بانکداری دخیل است. همچنین عامل دیگری که برای این صنعت موثر هستند افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌هاست به‌طوری‌که سبب می‌شود تا نسبت کفایت سرمایه بانک‌ها اصلاح شود. علاوه‌بر این؛ بر اساس قانون اصل 44 در ارتباط با اینکه هیچ سهامداری در بانک‌ها نمی‌تواند مالکیت بیش از 33 درصد داشته باشد؛ افزایش سرمایه از محل سلب حق‌تقدم در این برهه زمانی از بازار کمک بسزایی به بانک‌ها می‌کند؛ از یک طرف قانون مربوط به مالکیت 33 درصد رعایت می‌شود و از طرف دیگر نقدینگی خوبی به بانک ورود پیدا می‌کند و همچنین نسبت کفایت سرمایه نیز اصلاح می‌شود.

بررسی صورت‌های مالی 5 بانک بورسی؛ وملل، وپارس، سامان، دی و وسینا که بیشترین بازدهی سال 1398 را به ثبت رسانده‌اند نشان می‌دهد که تا پایان سال‌مالی 98، بیشترین دارایی در میان این بانک‌ها به بانک پارسیان با حدود 163 هزار میلیارد تومان تعلق داشته است. پس از آن سامان با دارایی 55 هزار میلیارد تومان و  اعتباری ملل با حدود 26 هزار میلیارد تومان به ترتیب جایگاه دوم و سوم را به‌دست آورده‌اند.  بانک‌های دی و سینا نیز به ترتیب با 7/ 24 و 2/ 24 هزار میلیارد در رده‌های بعدی قرار گرفته‌اند.

به‌طورکلی بازدهی‌ گروه بانکی طی سال 1398 چندان چشمگیر نبوده است و معدود نمادهایی هستند که رشد قابل توجهی داشته‌اند که از جمله آن می‌توان به وملل، وپارس، سامان و دی اشاره کرد. به خصوص در نمادهایی همچون وبملت، وتجارت، وبصادر، وشهر، ونوین و آیند جاماندگی از بازار وجود دارد. اما همین نمادها از ابتدای سال 1399 تا به حال حاضر رشد قابل قبول و قابل ملاحظه‌ای نسبت به دیگر نمادهای صنایع دیگر داشته‌اند. فعالیت‌‌های اقتصادی، عملیاتی و اقبال سرمایه‌گذاران و همچنین نفوذ نقدینگی‌‌های قدرتمند به برخی نماد‌‌های بانکی نرخ رشد متفاوتی را برای آنها به ثبت رسانده است. در این میان بازدهی دی و وگردش در این چند ماه از سال 1399 واقعا چشمگیر است. در بانک دی عواملی همچون افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها و همچنین فروش املاک سرمایه‌گذاری شده و واگذاری سهام از جمله دماوند سبب رشد و تحقق بازدهی 1281 درصدی شده است. به‌طورکلی با توجه به عوامل رشدی ذکر شده در صنعت بانکداری و وجود تداوم پتانسیل رشد به‌نظر می‌رسد این گروه کماکان شرایط رشد را داشته باشد.