«دنیای اقتصاد» عملکرد شرکت‌های الفینی را بررسی می‌کند

رشد الفین‌ساز‌ها

دنیای اقتصاد : صنعت پتروشیمی به‌عنوان یکی از پیشران‌های اقتصاد ایران با توجه به مزیت فراوانی ماده اولیه و وسعت و تنوع بازار فروش محصولات این گروه، همواره مورد توجه سیاست‌گذاران و فعالان اقتصادی قرار داشته است. در یک دسته‌بندی این صنعت را می‌توان به دو بخش صنایع بالادستی و پایین‌دستی تقسیم کرد. به این صورت که صنایع بالادستی با استفاده از خوراک دریافتی، مواد مورد استفاده برای صنایع پایین‌دستی را تهیه می‌کنند. در بخش صنایع بالادستی شرکت‌های پتروشیمی ایران را می‌توان به‌صورت تولید‌کنندگان متانول، اوره- آمونیاک، الفین‌ها، آروماتیک‌ها و تولیدکنندگان سایر مواد شیمیایی و شوینده دسته‌بندی کرد. در این گزارش به بررسی آن دسته از شرکت‌های تولید‌کننده الفین پرداخته‌ایم. صنعت الفین، کاربردهای بسیار وسیعی در زندگی روزمره دارد. تمامی مواد پلاستیکی که در اطرافمان می‌بینیم، تمامی ظروف و کیسه‌ها، مواد پلیمری و بعضا مواد اولیه تولید بسیاری از چسب‌ها، الیاف مصنوعی و... از ترکیبات الفین‌ها هستند به‌طوری که بیش از ۷۰ درصد از ارزش بازار محصولات پتروشیمی را شامل می‌شوند. اتیلن بعد از آمونیاک، دومین ماده پایه پرکاربرد در صنعت پتروشیمی در جهان است و در رتبه‌ بعدی، پروپیلن قرار دارد که این دو از اصلی‌ترین مواد الفینی هستند.

 

ریحانه کولیوند 
تحلیلگر بازار سرمایه

الفین سازها در یک نگاه

پتروشیمی مارون با ارزش بازار 126 هزار میلیارد تومان واقع در بندر ماهشهر در راس شرکت‌های الفینی از این نظر قرار می‌گیرد که از منظر تولید اتیلن با ظرفیت یک میلیون و 100 هزار تن در دومین مرتبه پس از پتروشیمی جم قرار دارد. این شرکت در سه ماه نخست فروش 2700 میلیاردی خود را با حاشیه سود 32 درصدی محقق کرد که با کاهش 23 درصدی حاشیه سود خالص نسبت به دوره مشابه سال گذشته رو به رو بوده است. از جمله دلایل افت حاشیه سود این شرکت می‌توان به کاهش نرخ اتیلن و پلی اتیلن جهانی در یک‌سال اخیر اشاره کرد.  یکی از نقاط قوت پتروشیمی مارون سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت آن است که از جمله می‌توان به 64 درصد مالکیت پتروشیمی لاله با ظرفیت تولید 300هزار تن پلی‌اتیلن سبک اشاره کرد که از سال 1386 آغاز به فعالیت کرده است. سایر سرمایه‌گذاری‌های در مرحله بهره‌برداری این شرکت پتروشیمی بوشهر و پتروشیمی سلمان فارسی به ترتیب با درصد مالکیت 40 و 34 هستند که بر اساس گزارش‌های شرکت، فاز نخست مجتمع متانول پتروشیمی بوشهر با ظرفیت یک میلیون و 650 هزار تن متانول، یک میلیون تن الفین و 550هزار تن اتیلن گلایکول با 98 درصد پیشرفت در سال جاری به بهره‌برداری خواهد رسید. دومین شرکت از نظر ارزش بازار دراین صنعت، پتروشیمی جم با ارزش بازار حدود 70 هزار میلیارد تومان بوده که در سه ماه نخست سال جاری موفق به فروش 3200 میلیارد تومان از تولیدات خود شده است. شرکت مذکور در رده نخست تولید اتیلن و پلی اتیلن با ظرفیت یک میلیون و 200 هزار و 600هزار تن در کشور قرار می‌گیرد. نکته قابل توجه درخصوص شرکت پتروشیمی جم اینکه طی دو سال اخیر از کمترین بازدهی نسبت به سایر شرکت‌های هم‌گروه خود در بازار سرمایه رو به رو بوده است. شرکت پلیمر آریا ساسول با ارزش بازار معادل 55 هزار میلیارد تومان در رده سوم این صنعت قرار دارد که در سه ماه نخست با فروش 2300 میلیارد تومان رو به رو بوده است. این شرکت با ظرفیت یک میلیون تن اتیلن و 600 هزار تن اتیلن سبک و سنگین نزدیک به 100 درصد ظرفیت خود در حال فعالیت است. حاشیه سود این شرکت در سه ماه نخست 56 درصد بوده است که در مقایسه با دوره مشابه با کاهش 10 درصدی مواجه شده است. از جمله طرح‌های پیش روی شرکت می‌توان به احداث یک واحد جدید پلی اتیلن با ظرفیت 300 هزار تن در سال تا سال 1401 اشاره کرد. از مهم‌ترین دلایل کاهش حاشیه سود این صنعت کاهش نرخ جهانی پلی اتیلن سبک و سنگین در پی کاهش قیمت نفت در طول یک‌سال گذشته است که با بازگشت قیمت نفت به کانال صعودی خود در پی کاهش عرضه می‌توان روند رو به رشدی را برای محصولات الفینی در سال جاری انتظار داشت.

پتروشیمی‌های جامانده از رشد

 

علی صادق پور 
کارشناس تامین سرمایه سپهر

اتیلن تولید شده در واحدهای پتروشیمی، تبدیل به پلی اتیلن سبک (LDPE)، پلی اتیلن سنگین (HDPE) و پلی اتیلن سبک خطی (LLDPE) می‌شوند. همچنین از پروپیلن برای تولید پلی‌پروپیلن و سایر محصولات جانبی استفاده می‌شود که خود مواد پایه برای تبدیل به محصولات نهایی هستند. میزان تولید پروپیلن در سال 2019 معادل 111 میلیون تن بوده است که پیش‌بینی می‌شود این محصول نیز با ضریب رشد حدود 4درصد تا سال 2029 به میزان 160 میلیون تن برسد. بزرگترین تولیدکنندگان اتیلن، مناطق آمریکای شمالی (حدود 21درصد)، چین (حدود 19درصد) و خاورمیانه (حدود 17درصد) هستند. تقاضاکنندگان اتیلن عبارتند از چین(28درصد)، آمریکای شمالی (23درصد) و خاورمیانه (19درصد) که انتظار می‌رود این ترکیب به شرط ثبات وضعیت اقتصادی جهانی پس از کرونا، حفظ شود. از دلایل انتظار رشد تولید و تقاضای این صنعت می‌توان به برنامه‌های توسعه‌ای چین و هند درخصوص افزایش میزان تولید اتیلن و همچنین برنامه چین و روسیه برای افزایش تولید پلی پروپیلن اشاره کرد. همچنین تغییر روش‌های تولید بازدهی پایین به بازدهی بالا در برخی کشورها نیز می‌تواند به افزایش تولید الفین‌ها کمک کند.

صنعت پتروشیمی در کشور ما نقش بسزایی دارد به‌طوری که حدود 13درصد از GDP کشور با تولید محصولات پتروشیمی حاصل می‌شود. سالانه 5/ 5 میلیون تن اتیلن و حدود 2/ 1 میلیون تن پروپیلن در کشور تولید می‌شود. از بزرگترین تولیدکنندگان بورسی الفین‌ها در کشور، می‌توان به پتروشمی جم، پتروشیمی مارون، پتروشیمی شازند اراک و پتروشیمی آریاساسول اشاره کرد. پتروشیمی مارون، باظرفیت تولید 1/ 1میلیون تن اتیلن و 200هزار تن پروپیلن دراین صنعت قراردارد. این شرکت با تحت کنترل داشتن واحدهای پتروشیمی بوشهر و لاله پتانسیل بالایی در این صنعت دارد و همچنین ظرفیت تولید 300هزارتن پلی اتیلن و 300هزارتن پلی‌پروپیلن را دارد. در حال حاضر نسبت p/ e forward (نسبت قیمت به درآمد تحلیلی) این شرکت، حدود 16 است که با ثبات نرخ ارز در همین محدوده، می‌توان انتظار سود حدود 875 تومانی را در سال جاری از این شرکت داشت. نسبت ارزش بازار به فروش(P/ S) این شرکت در محدوده 10 قرار دارد که به نسبت میانگین صنعت که حدود 6 است، بالا به نظر می‌رسد.

پتروشیمی جم، با ظرفیت تولید 3/ 1 میلیون تن اتیلن، 305هزارتن پروپیلن و همچنین 300هزارتن پلی اتیلن سبک خطی و 300 هزارتن پلی اتیلن سنگین نیز از بزرگ‌ترین پتروشیمی‌های الفینی کشور است. این شرکت نیز با تامین مواد اولیه شرکت جم‌پیلن و همچنین واحدهای تحت کنترل خود، ظرفیت بالایی از تولید انواع مواد پلیمری کشور را به خود اختصاص داده است. نسبت p/ e forward این شرکت حدود 15 است و با ثبات شرایط، انتظار سود 450 تومانی را در سال جاری از این شرکت داریم. همچنین نسبت ارزش بازار به فروش (P/ S) این شرکت، حدود 5 است که محدوده قابل قبولی است.

پتروشیمی شازند اراک با ظرفیت تولید 306هزارتن اتیلن و 128 هزارتن پروپیلن، در این صنعت قراردارد که با استفاده از این ظرفیت‌ها، حدود 75هزارتن پلی‌پروپیلن، 85هزارتن پلی‌اتیلن سنگین و 60 هزارتن پلی اتیلن سبک خطی تولید می‌کند. نسبت p/ e forward این شرکت حدود 10 است و انتظار سود 300 تومانی را از این شرکت داریم که با نسبت p/ s 3.5 از پتانسیل رشد بالایی برخوردار است.