داستان صنعت خودرو در کشور ما داستان پیچیده و عجیبی با پایان باز؛ داستانی که بینهایت درسآموز است اما قرار نیست کسی از آن درس بگیرد. بسیاری از مسئولان سیاستگذار و تصمیمگیر در این حوزه در محافل خصوصی بهخوبی از زیروبم صنعت خودرو، چالشها و مشکلاتش میگویند اما در عرصه سیاستگذاری راه دیگری را میروند، بهگونهای که این برداشت به ذهن متبادر میشود که یا انگیزهای برای اصلاح امور ندارند یا توان لازم برای انجامش را در خود نمیبینند. عدم اصلاح سیاستهای کلان صنعت خودرو و بهتبع آن قطعهسازی کشور، باعث شده است صنعتی شکل بگیرد که با وجود صرف زمان و هزینه و انرژی بالا، از صدر تا ذیل و از حلقه اول تا آخر آن همگی ناراضی هستند، اما این نارضایتی موجب تحولی در صنعت نشده و همچنان طی طریق ادامه دارد. هرازگاهی مسکنی به این صنعت زده میشود تا دردهایش را فراموش کند و با بیماریهایش بسازد تا اینکه باز دمل چرکینی سر باز میکند و مدتی همه را درگیر خودش میکند. با این حال تغییر و تحولات اساسی در این صنعت رخ نمیدهد و راه چارهای اساسی برای حل مشکلات آن در نظر گرفته نمیشود.
در آستانه برگزاری ششمین نمایشگاه خودرو، دوست عزیزی این پرسش را مطرح کرده است که چرا صنعت خودرو در سالهای گذشته حال خوشی نداشته و چشمانداز روشنی ندارد؟ راستش پاسخ دادن به این پرسش بسیار دشوار است، بهخصوص که نگارنده علاقه ندارد در آستانه برگزاری یک دورهمی باشکوه، حرفهای ناامیدکننده بر زبان بیاورد. اما چه کنیم که چارهای هم نیست و باید بخشی از گفتنیها را گفت. با آغاز به کار دولت مسعود پزشکیان این امید در دلها زنده شده که صنعت خودرو از دام انحصار و تصمیمهای غلط خارج شود، اما برای محقق شدن این آرزو چه ابزارهایی لازم است؟
صنعت خودرو در ایران، بهعنوان یکی از بزرگترین بخشهای تولیدی و اشتغالزایی کشور، همواره نقشی محوری در اقتصاد ملی ایفا کرده است. این صنعت، که از دیرباز با چالشهای متعددی مواجه بوده، در سالهای اخیر با تغییراتی بنیادین در ساختار تولید و زنجیره تامین همراه شده است. از یکسو، تلاش برای افزایش تولید داخلی و کاهش وابستگی به منابع خارجی، سیاستگذاریهای کلان این حوزه را تحتتاثیر قرار داده و از سوی دیگر، رشد تقاضا برای خودروهای برقی و هیبریدی در سطح جهانی، ضرورت بازنگری در رویکردهای فناوری و توسعه محصولات را بیش از پیش آشکار کرده است.
صنعت خودرو ایران، داستانی است از آرزوهای بزرگ و دستاوردهای کوچک. این صنعت در طول سالیان فرازونشیب بسیار طی کرده و با چالشهای زیادی روبهرو شده است. خودرو از همان اوایل سالهای ۱۹۲۰ که به کشور وارد شد، کالایی لوکس محسوب میشد که عمدتاً متعلق به طبقات برجسته کشور بود. ناصرالدینشاه یکی از اولین افرادی بود که در ایران از خودرو استفاده کرد. اولین کارخانه مونتاژ خودرو در ایران در سال ۱۹۲۷ تاسیس شد؛ اما تا سالها رونق چندانی نداشت. تا اینکه در سالهای منتهی به ۱۹۶۰ دولت وقت ایران با شناسایی پتانسیل صنعت خودرو، کارخانههای بیشتری برای مونتاژ و تولید تاسیس کرد که معروفترین آنها شرکتهای ایران ناسیونال (بعدها به ایرانخودرو تغییر نام پیدا کرد) و پارسخودرو بودند. با اینکه این شرکتها قبل از ظهور صنعت خودرو کره جنوبی شروع به تولید خودرو کردند، اما نیمقرن بعد، همه چیز تغییر کرد و ایران حتی نتوانست به صنعت خودرو کره نزدیک شود. پس از انقلاب، با ملی شدن صنایع کلیدی از جمله صنعت خودرو، دولت کنترل بسیاری از کارخانههای خودروسازی، از جمله ایرانخودرو و سایپا را در دست گرفت.
سیاستهای صنعتی اتخاذشده در جهان را میتوان به سه بخش کلی تقسیم کرد. روند اصلی در بازه سالهای ۱۹۴۰ تا ۱۹۸۰ میلادی در پیش گرفتن سیاستهای جایگزینی واردات بود که این استراتژی شامل وضع تعرفه بالا بر واردات کالای نهایی، تمرکز بر تولید کالای داخلی و مصرف آن در داخل کشور بود. پس از آن سیاستهای مشوق صادرات در بسیاری از کشورها بهعنوان راهکار اصلی مورد استقبال کشورها قرار گرفتند. این دوره با پیوستن کشورها به سازمان تجارت جهانی، کاهش تعرفههای موجود میان کشورها و کاهش هزینههای تجارت شناخته میشود.
دومین صنعت بزرگ ایران، دارنده ۱۰ درصد از تولید ناخالص داخلی کشور و ایجادکننده چهار درصد از فرصتهای اشتغالزایی در ایران، به دلیل تحریمهای بینالمللی با چالشهای متعددی روبهرو شده است. صنعت خودرو ایران در حوزههای توسعه فنی، توسعه اقتصادی و توسعه بازار، سایه تحریمها را روی گستره فعالیتی خود میبیند که بخشی از این چالشها بهصورت مستقیم و بخشی نیز بهصورت غیرمستقیم این صنعت را با مشکل روبهرو کرده است.
تکاپوی داخلیسازی قطعات خودرو در دوران تحریم جدیتر شد چراکه سیاستگذار قصد داشت به منظور کاهش وابستگی صنعت خودرو به شرکتهای خارجی و بالطبع فروکاستن هزینه تولید، قطعات خودروها را در داخل کشور تولید کند. از سال ۱۳۹۷ که ترامپ از برجام خارج شد و تحریمهایی سنگین علیه خودروسازی کشور، اعمال کرد، صنعت خودرو بهتدریج کوچک و کوچکتر شد تا جایی که یک سال بعد از اعمال دور دوم تحریمها، در سال ۱۳۹۷ با افتی ۴۰درصدی نسبت به سال ۱۳۹۶ مواجه شد. البته در نیمه اول سال ۱۳۹۷ اوضاع خودروسازان اینقدر بغرنج نبود چراکه آنان توانسته بودند از زمان خروج آمریکا از برجام و اعمال تحریم حجم زیادی از قطعات مورد نیاز صنعت خود را وارد و سپس ذخیره کنند اما دیری نپایید که آن ذخیرهها تمام شد و مشکلات قطعهسازان هم آغاز شد به نحوی که با آغاز آبانماه سال ۱۳۹۷ تیراژ تولید افت یافت.
مشکلات قطعهسازی خودرو در ایران یکی دوتا نیست. این صنعت سالهاست از سوءمدیریت، کمبودها و کممهری مسئولان رنج میبرد آن هم در شرایطی که میتواند وزنهای قابلاتکا در اقتصاد ملی داشته باشد. دبیر انجمن قطعهسازان ایران «بزرگترین مشکل فعلی را عدم پرداخت بهموقع مطالبات توسط خودروسازان» میداند و به دنیای اقتصاد میگوید: «این بیتوجهی صاحبان خودروسازی موجب کاهش نقدینگی در صنعت و افزایش شدید هزینههای مالی شده؛ در حال حاضر مجموع مطالبات قطعهسازی صنعت خودرو بیش از ۱۰۰ همت است که میزان مطالبات سررسید شده حدود ۳۰ همت است که خودروسازان در پرداخت آن با مشکل مواجهاند.»
قطعهسازی خودرو در ایران با چالشهای متعددی مواجه است. یکی از بزرگترین مشکلات قطعهسازان، رشد مداوم هزینهها در حوزههای مختلف است. برای مثال بهرههای بانکی غیرقابلبرنامهریزی است. شرایط وامدهی بانکها به تولیدکنندگان روزبهروز دشوارتر شده است و نرخ بهرهها افزایش یافته است. این مسئله فشار مالی مضاعفی بر تولیدکنندگان وارد میکند.
صنعت خودرو بهعنوان یکی از صنایع کلیدی کشور شناخته میشود و برای تامین نیازهای تولید و حرکت خود، به یک صنعت تولید قطعات خودرو بهعنوان پشتیبان نیاز دارد. ازاینرو، قطعهسازی از اهمیت بالایی برخوردار است.
تسلا، یکی از تولیدکنندگان محبوب خودروهای الکتریکی (EV) در جهان، سرویس روبوتاکسی مورد انتظار خود را در ۱۰ اکتبر ۲۰۲۴ راهاندازی کرد. مدیرعامل این شرکت خودروسازی، ایلان ماسک، در مورد چشمانداز خود برای جهانی که در آن ماشینهای خودران بر جادهها تسلط دارند، صحبت کرده و پروژه روبوتاکسی محور این رویاست.
«خودروهای الکتریکی» آینده صنعت خودرو جهان را متعلق به خود خواهد کرد و این توجه بیشازحد به کاهش کربن و پایداری باعث شد خودروسازان برتر جهان به رقابت با یکدیگر برآیند و خودروهای برقی بیشتری را به خط تولید خود اضافه میکنند. همه در حال کار بر روی خودروهای الکتریکی هستند؛ از تولیدکنندگان معتبر فعلی گرفته تا نامهای جدیدی مانند لوسید، کانو و رویان. همزمان با تشدید بحران اقلیمی و چشمانداز اقتصادی نامطمئن سرعت استفاده از برق بهجای انرژیهای تجدیدناپذیر افزایش یافته است. همانطور که وسایل نقلیه الکتریکی (EVs) همچنان به محبوبیت خود ادامه میدهند، نقش «اقتصاد دایرهای» در استفاده مجدد و بازیافت اجزای آنها اهمیت فزایندهای پیدا میکند.
از آنجا که شرکتهای خودروسازی به دنبال رقابت در بازار در حال تحول هستند، ادغام هوش مصنوعی (AI) با این صنعت به یک اولویت استراتژیک در شرکتهای خودروسازی تبدیل شده است. هوش مصنوعی مزایای قدرتمندی ارائه میکند که کارایی، ایمنی، شخصیسازی و طیف گستردهای از فعالیتهای خودرو را از مرحله تولید خودرو گرفته تا پردازش آن و آپشنهای متناسب با ایمنی و تکنولوژی افزایش میدهد.
صنعت خودرو در دهههای اخیر با تحولات گستردهای همراه بوده است، اما شاید هیچ تغییری به اندازه ظهور و گسترش خودروهای برقی، این صنعت را متحول نکرده باشد. افزایش نگرانیها درباره تغییرات اقلیمی، کاهش منابع سوختهای فسیلی و تلاش برای کاهش انتشار گازهای گلخانهای، باعث شده تا خودروهای برقی بهعنوان راهکاری پایدار و آیندهنگرانه در صنعت حملونقل مورد توجه قرار گیرند.
این روزها همه درباره ایلان ماسک صحبت میکنند. برخی درباره سلام نظامیاش سخن میگویند که یادآور ارتش نازی بود و برخی درباره خواب جدیدی که او و ترامپ برای جهان دیدهاند صحبت میکنند. هرچه هست نشانههای روشنی از یک انقلاب جدید، از یک تغییر پارادایم و یک تحول شگرف پیشروی ما قرار دارد. این انقلاب میتواند انقلابی برقی باشد.
اشکان شریعت، عضو هیاتمدیره شرکت ایده تجارت هرمس و مدیر اجرایی ششمین نمایشگاه بینالمللی خودرو تهران- ششمین نمایشگاه بینالمللی خودرو تهران که از تاریخ ۹ تا ۱۲ بهمن ماه درحال برگزاری است، یکی از مهمترین رویدادهای حوزه خودرو و قطعات در کشور به شمار میآید. در این دوره، ۴۵ شرکت داخلی و خارجی مطرح حضور دارند که نشان از اهمیت این رویداد در سطح ملی و بینالمللی دارد. هدف از برگزاری این نمایشگاه، فراهم کردن بستری برای معرفی جدیدترین محصولات و تکنولوژیهای صنعت خودرو و قطعات یدکی و ایجاد فرصتهایی برای تعامل و همکاری میان شرکتهای داخلی و خارجی است.
پیشرفت فناوری و تغییرات اقلیمی باعث ورود صنعت خودرو به مرحلهای تازه و سرنوشتساز شده است. آینده خودروها با محوریت فناوریهای پاک، هوشمندسازی و ایجاد هماهنگی با محیطزیست، میتواند چالشهای مهم امروزی را حل کند و زندگی انسانها را به شکل چشمگیری بهبود بخشد. این درحالی است که دونالد ترامپ در مراسم تحلیف ریاستجمهوری ۲۰۲۵ اعلام کرد که بهمنظور تقویت تولید سوختهای فسیلی و کاهش وابستگی به انرژیهای تجدیدپذیر، وضعیت اضطراری انرژی ملی را اعلام میکند.
صنعت خودروسازی همواره انعکاس آخرین نوآوریها است؛ از فناوری ساخت تا فنون بازاریابی و تبلیغات. به طوریکه آخرین فناوریهای سیستمهای محرکه و ایمنی و ... صنعت خودرو گاهی حتی فراتر از انعکاس تکنولوژی بر لبه تکنولوژی حرکت کرده و پیشران بسیاری از نوآوریها بوده است.
ششمین دروه نمایشگاه خودرو در محل بینالمللی نمایشگاههای شهرآفتاب، از تاریخ ۹ الی ۱۲ بهمن ماه ۱۴۰۳ برگزار خواهد شد و نامی خودرو پیشرو در سالن A۵ با نمایش بهروزترین خودروهای وارداتی خود از دو برند نیسان و تویوتا، میزبان میهمانان محترم است.
گروه ماموت یکی از بزرگترین مجموعههای صنعتی و خصوصی در ایران، با بیش از صد شرکت زیرمجموعه است که در زمینههای متنوعی از جمله خودروسازی، تولید، ساختوساز، فناوری و استارتآپ فعالیت میکند. این گروه تا امروز با تمرکز بر کیفیت محصولات، کاهش هزینههای تولید و حفظ پایداری زیستمحیطی، نقش مهمی در ارائه خدمات به جامعه جهانی ایفا میکند و توانسته تا امروز تولیدات خود را به بازارهای آسیا، اروپا و آفریقا صادر کند.
از همکاری مشترک با خودروسازان خارجی تا عرضه محصولات منحصر به فرد در بازار
هرچند در سالهای گذشته و در کنار عرضه محصولات داخلی، تعدادی از برندهای خارجی نیز در بازار ایران فعال باقی مانده و محصولات خود را به مشتریان داخلی عرضه کردهاند، اما در این تردیدی وجود ندارد که امروز، بازار خودرو ایران نیازی جدی به توزیع نمونههای تازه و محصولاتی جدید دارد که چه از نظر دسترسی به امکانات روز و جدیدترین دستاوردها در حوزه خودروسازی جهان و چه از نظر تنوع خدمات پس از فروش و دسترسی به قطعات، حرفهایی برای گفتن داشته باشد و در چنین فضایی صنایع خودروسازی ایلیا توانسته سهمیقابلقبول از بازار گسترده خودرو ایران را به خود اختصاص دهد.
سهشنبه، ۰۲ بهمن ۱۴۰۳
دنیای اقتصاد اثرات رشد نقدینگی بر بودجه شهرداری اصفهان را بررسی میکنند
لیلی زوارهای- گزارش مهرماه بازوی پژوهشی مجلس با عنوان"تصویر بودجه شهرداری کلانشهرها، مصوب سال۱۴۰۲ "تاکید میکند :"اگر شهرداریها وضعیت مالی مطلوبی نداشته باشند و احیاناً دچار ناترازی جدی شوند، این مشکل میتواند به لایههای دیگر حکمرانی و بهخصوص دولت مرکزی سرریز داشته باشد. " از سوی دیگر شهردار اصفهان اعلام کرده است "هنگام ورودم به شهرداری درآمد شهرداری ۹ همت بود و این میزان در سال ۱۴۰۳ به ۳۴ همت رسید که ۷۰ درصد آن عمرانی و ۳۰ درصد آن جاری است." این در حالی است که به گفته سید مصطفی اعتصامی، مدیرکل برنامهریزی و بودجه شهرداری اصفهان، از سالهای گذشته تاکنون بیشترین رشد بودجه در زمان تصویب را طی سالهای اخیر داشتهایم.
باران مدرس- طبق شواهد و دادههای اقتصادی، اصفهان بیش از ۱۰ درصد صنایع دام و طیور کشور را به خود اختصاص داده و ۱۴ درصد از فراوردههای دامی کشور در این استان تولید میشود. تولید بیش از نیاز و تقاضا بهتبع صادرات بروناستانی و کشور را در پی داشته که نهتنها نیاز بازار کشور را برآورده کرده که در زمان تحریم برای کشور ارزآوری هم داشته است.
دوره ناصری هر چه نداشت لااقل چشم ایرانیان را به جمال اکسپو روشن کرد. میگویند آدمی دو معلم دارد، یکی آموزگار و دیگری روزگار ،اینجا اگرچه روزگار زودتر از آموزگار کار آموختن را به ایرانیان در عصر جدید آغاز کرد اما آشنایی آنها با رویدادهای صنعتی در کشورهای مغرب زمین نقش آموزگار را برایشان بازی کرد. پس از حضور در لندن و پاریس بود که منورالفکرهای اهل قاجار پی به تفاوتهای بنیادین میان ما شرقیها و آن غربیها در ساحت تجارت و صنعت بردند.
رییس خانه صنعت، معدن و تجارت ایران در گفتگو با دنیای اقتصاد مطرح کرد
گروه گفتگو- ناترازی کلیدواژهای پرتکرار در اقتصاد ایران است که هرروز، ساعت و دقیقه از طرق مختلف به گوش مردمان و فعالان اقتصادی میرسد، در همین حال بخش خصوصی درنبردی نابرابر با توان محدود منابع انرژی، برای گرفتن چند مگاوات بیشتر و خاموش نشدن چراغ کارگاه و کارخانهاش تلاش میکند، واقعیت تلخی که واژه ناترازی در پس خود دارد، راهحل هم دارد بااینحال بخش خصوصی ازآنجاکه بهوقت سود شریک دولت و وقت ضرر تنهای زمانه است، با استفاده از ابزارهای مدنی ضمن ارایه و پیشنهاد راهحل و راهبردهای مختلف، خواهان مدیریت صحیح در این دور ه بحرانی است.