فرجام متناسب‌سازی برای بازنشسته‌ها

متناسب‌سازی آغاز شد

پیرو اعلام قبلی سالاری، مدیرعامل سازمان تأمین اجتماعی مبنی بر صدور احکام جدید بازنشستگان مشمول طرح متناسب‌سازی در آبان ماه، سرانجام  سازمان تأمین اجتماعی با صدور اطلاعیه‌ای زمان‌بندی اجرای طرح متناسب‌سازی و پرداخت حقوق بازنشستگان را اعلام کرد.

مطابق اعلام این مسوول،فرایند صدور احکام بازنشستگان مشمول طرح متناسب‌سازی آغازشده و پرداخت حقوق آبان ماه همراه با اعمال این افزایش و مطابق جدول زمان‌بندی صورت می‌گیرد.

این‌گونه که بر اساس جز ۲ بند "ر" ماده ۲۸ قانون برنامه هفتم توسعه و در راستای اجرای ماده ۹۶ قانون تأمین اجتماعی مصوب سال ۱۳۵۴ با اصلاحات و الحاقات بعدی، سازمان تأمین اجتماعی مکلف شده طی۳ سال اول برنامه نسبت به متناسب­‌سازی مستمری بازنشستگان «غیرحداقل‌بگیر» اقدام کند، به‌نحوی‌که در پایان سال سوم برنامه، نسبت مستمری بازنشسته به حداقل دستمزد همان سال، با ۹۰ درصد نسبت اولین مستمری بازنشستگی به حداقل دستمزد سال برقراری مستمری، متناسب شود که این متناسب­‌سازی در سال اول به میزان ۴۰­ درصد و در سال‌های دوم و سوم هرکدام ۳۰ درصد مابه­‌التفاوت تا ۹۰ درصد یادشده خواهد بود.

براین اساس اجرای این طرح در سال‌های ۱۴۰۴ و ۱۴۰۵ هم تداوم خواهد داشت به‌گونه‌ای که در پایان سال سوم، ۹۰ درصد افت ضریب، محقق گردد.

در این حال،سوی دیگر این جریان به بازنشستگان حداقل بگیر ۷۰ تا ۷۵ درصدی تأمین اجتماعی بازمی‌گشت که مشمول طرح متناسب‌سازی نمی‌شدند و با توجه به اینکه حدود ۴میلیون و ۲۰۰ هزار نفر بازنشسته تحت پوشش این سازمان هستند، می‌بایست به بخشی از انتظارات این قشر هم  پاسخ داده می‌شد. زیرا حداقل بگیران، نسبت به دیگر بازنشستگان از دهک‌های پایین‌تر درآمدی و درنتیجه با مشکلات اقتصادی بیشتری روبرو هستند.

ازاین‌رو سازوکاری نیز با مساعدت سران  قوا و وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی برای پرداخت،هایی به این تعداد در نظر گرفته و اجرایی شد تا از همین ماه در خصوص این گروه از بازنشستگان مبلغی به میزان ده درصد حداقل حقوق سال جاری (مبلغ ۷،۱۶۶،۱۸۴ ریال) به نسبت سنوات پرداخت حق بیمه، پرداخت شود. این مبلغ در قالب حفظ قدرت خرید سال ۱۴۰۳ و به همراه مستمری ماه جاری واریز می‌شود.

گشایشی در معیشت بازنشستگان تامین اجتماعی

بر طبق آمار و گزارش‌های موجود، اصفهان بعد از تهران، دارای بیشترین تعداد بازنشستگان تامین اجتماعی در سطح کشور است.

واضح است در چنین استانی که تعداد زیادی از این جامعه  سکونت دارند قطعا با انتظارات بالاتری هم برای متناسب‌سازی حقوق روبرو می‌شویم.

حال‌آنکه در چند سال اخیر،این موضوع بارها از سوی مسوولان و فعالان کارگری استان مطرح و وعده‌های زیادی هم از سوی دولتمردان،برای اجرای آن ارائه می‌شد اما گام جدی در راستای تحقق،برداشته نمی‌شد.

و اکنون این اتفاق که باهدف کمک به معیشت بازنشستگان در برنامه توسعه هفتم دیده‌شده بود باوجود دشواری‌ها در مسیر تأمین منابع، در دولت چهاردهم به ثمر نشست.

قانون برنامه هفتم پیشرفت از خرداد امسال و در آخرین روزهای عمر دولت سیزدهم ابلاغ شد و دولت چهاردهم که با شعار اجرای سیاست‌های کلی نظام و برنامه‌های هفتم روی کار آمده بود، اجرای آن را عهده‌دار شد.

یکی از بخش‌های مهم این قانون، به بند الحاقی ماده ۲۹ یعنی متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان اختصاص دارد. ازآنجاکه شخص رئیس‌جمهور، توجه به عدالت اجتماعی را در دستور کار خود و سیاست‌های دولت چهاردهم قرار داده است، از همان روزهای ابتدایی دولت، نحوه اجرای این بخش از قانون به‌خصوص درباره بازنشستگان تأمین اجتماعی در دستور کار دستگاه‌های اجرایی مرتبط اعم از سازمان برنامه‌وبودجه، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سازمان تأمین اجتماعی قرار گرفت.

و نتیجه تلاش‌ها و پیگیری‌های انجام‌گرفته در ماه‌ها و هفته‌های گذشته منجر به آن شد که باوجود نقص در قانون و پیش‌بینی منابع ناپایدار برای اجرای متناسب‌سازی، اجرای آن برای بازنشستگان تأمین اجتماعی از ۲۳ آبان ماه اجرایی شود تا این قشر نیز گشایشی را در امور معیشتی خود داشته باشند.

دراین‌باره سید حسن هاشمی رئیس کانون کارگران بازنشسته اصفهان، با اشاره به تفاوت همسان‌سازی و متناسب‌سازی حقوق افراد بازنشسته به دنیای اقتصاد می‌گوید :همسان‌سازی شامل حقوق بازنشستگان لشکری و کشوری است به این معنا که این قشر،همسان یا هم‌ردیف،شغل و درجه خود،دستمزد دریافت می‌کنند. اما آنچه مرتبط با بازنشستگان تأمین اجتماعی است متناسب‌سازی است.

وی توضیح می‌دهد : به دلیل وجود مشاغل متفاوت، هرکدام از شاغلان تامین اجتماعی هم دریافتی متفاوتی را بر اساس گرید شغلی خوددارند که بازنشستگان نیز بر اساس همین حقوق، مستمری خود را دریافت می‌کنند.

و ادامه می‌دهد :اینجاست که بحث متناسب‌سازی مطرح می‌شود. این‌چنین که متناسب با سال پرداخت حق بیمه به صندوق تأمین اجتماعی و متناسب با آورده او به صندوق،حقوق بازنشستگی دریافت می‌شود.

وی یادآور می‌شود :لازم به ذکراست ریشه این چالش به زمان دولت احمدی‌نژاد با شعار حمایت از افراد کم‌درآمد بازمی‌گردد. به‌طوری‌که مقرر شد حقوق سالانه به‌طور پلکانی معکوس پرداخت شود.براین اساس سابقه بیشتر با حقوق بالاتر،برابر با دریافت حقوق کمتر در دوره بازنشستگی شد که از همان آغاز با واکنش‌هایی روبرو بود و اکنون قرار است با متناسب‌سازی تا حدودی این مشکل حل شود.

این مسوول تصریح می‌کند :هرچند هنوز هم ایراداتی وجود دارد به‌ویژه آن فرمولی که در آغاز اعمال شد و۲۰ آبان ماه بر روی سایت قرارگرفته بود ایرادات زیادی داشت اما خیلی زود حذف و با اصلاحاتی از۲۳ آبان ماه اجرایی شد.

وی می‌گوید: قرار بر آن است همراه با اجرای طرح متناسب‌سازی،در همین آبان ماه مابه‌التفاوت‌ها پرداخت شود و معوقات ۷ ماهه نیز به‌احتمال‌قوی به‌طور قسطی تا شب عید،واریز خواهد شد.

این مسوول تاکید می‌کند :    دولت‌ها در طول دوره خود موجب ایجاد تورم‌هایی شده‌اند که در مهار آن‌هم ناتوان بوده‌اند. بنابراین سعی بر آن شده که با این متناسب‌سازی تا میزانی قدرت معیشت بازنشستگان حفظ گردد. اگرچه باوجود روند افزایشی تورم، به نظر نمی‌رسد این افراد چندان حلاوتی از این افزایش دریافتی حس نمایند.

تاثیر متناسب‌سازی چه میزان و تا چه زمان؟

بیشتر از ۴ میلیون بازنشسته و مستمری‌بگیر سازمان تأمین اجتماعی در سراسر کشور، مدت‌ها بود که در انتظار متناسب‌سازی حقوقشان بودند.

موضوعی که سال‌ها بود در بلاتکلیفی قرار داشت  درصورتی‌که تشکل‌ها و انجمن‌های بازنشستگان، همچنان اصرار بر اجرایی شدن آن داشتند. از سویی هم افزایش قیمت‌ها به‌طور غیرقابل‌مهاری در حال تاختن بود و ضرورت داشت گامی برای جبران این تورم‌های پی‌درپی برداشته شود.

چه‌بسا با استناد به میانگین کشوری در این ۲ سال اخیر درآمدها و حقوق حدود  ۳۰٪ افزایش‌یافته و نرخ تورم به بالای ۵۰٪ رسیده است، به این معنا که درآمد خانواده‌ها از تورم بالای ۵۰ درصدی عقب‌افتاده است.

در این میان مسئله بازنشستگان تامین اجتماعی وحقوق اندک آن‌ها که همواره دریافتی کمتر از دیگر همتایان خود داشته اند اهمیت زیادی می‌یافت، حالا که سرانجام این مطالبه بازنشستگان به اجرا رسید پرسش آن است تا چه زمان وچه میزان این افزایش حقوق می‌تواند پاسخ‌گوی  تورم باشد؟

و با توجه به تورم افسارگسیخته و روند افزایشی آن آیا طرح متناسب‌سازی می‌تواند تسهیل‌کننده شرایطی باشد که کشور ازلحاظ اقتصادی گرفتار آن شده است؟