پنجره فرصت
آیا کیش اینوکس می‌تواند جزیره کیش را به هاب مالی منطقه تبدیل کند؟
طبق گزارشی که پیشتر در دنیای اقتصاد کار کردیم، تحلیلگران بر این باور هستند که «طراحی سازوکارهای خردمندانه و آینده‌نگرانه برای حکمرانی مطلوب و رضایت مردم، امری سخت اما قابل انجام است». اهمیت کیش در آن است که متولیان با درک اصولی از توانمندی‌ها و در عین حال ظرفیت‌های این جزیره در سطح ملی، می‌توانند شرایطی را فراهم کنند که این منطقه در اقتصاد بدون نفت بتواند اموراتش را به خوبی بگذراند و شادی و نشاط را برای ساکنان، مسافران و تمامی ذی‌نفعان و فعالان اقتصادی به همراه داشته باشد. با این رویکرد باید طراحی چشم‌انداز و ماموریت‌ها با نگاهی نو در کانون سیاست‌گذاری‌های این منطقه قرار گیرد. تجربه شهرهای مهم مالی در دنیا دقیقاً به شرایط جغرافیایی و ظرفیت‌های همه‌جانبه آنها از جمله ظرفیت‌های حمل‌ونقل و امنیت پایدار مربوط بوده است. امری که کیش با سابقه تاریخی خود در طول قرن‌ها ظرفیت آن را داشته که به یک کانون تبادل تجاری، توریستی و مالی در دنیا تبدیل شود. استمرار در ایجاد بسترهای امن اقتصادی، خود زمینه‌ساز شکل‌دهی چنین وضعیتی است. «از زمان قرون وسطی تاکنون، لندن یکی از برجسته‌ترین مراکز تجاری و مالی در کل دنیا بوده است. همچنین این شهر یکی از پربازدیدترین شهرهای جهان و محبوب‌ترین مکان‌ها برای تجارت است. لندن علاوه بر سرآمد بودن در کارهای بانکی و خدمات بیمه، مرکز شناخته‌شده بازار ارز و اوراق قرضه نیز به شمار می‌آید.» اکنون بعد از لندن، «نیویورک به عنوان جذاب‌ترین قطب مالی جهان قرار گرفته است». دلیل چنین رخدادی هم قوانین مربوط به خروج انگلیس از اتحادیه اروپا و قوانین برگزیت بوده است.
دوبی در همسایگی کیش در طول سه دهه اخیر از یک منطقه بیابانی در ساحل جنوبی خلیج فارس، با سیاست‌گذاری اصولی و پرهیز از تنش‌های منطقه‌ای و جهانی و ایجاد بستری توریستی و گردشگری و جلب توجه سرمایه‌گذاران جهان، اکنون به یکی از بزرگ‌ترین مراکز تجاری، مالی و توریستی جهان بدل شده است.
حال با برگزاری نمایشگاه کیش اینوکس بسیاری درصدد هستند تا بتوانند از این فرصت بزرگ استفاده کنند و تجارت خود را گسترش دهند.
ایجاد فرصت
نزدیک به یک دهه است که کیش اینوکس راه خود را در میان صنعت و تجارت ایران باز کرده است. سال‌هاست بسیاری منتظرند تا با برگزاری نمایشگاه کیش اینوکس بتوانند از این فرصت استفاده کنند و خود را به بزرگان اقتصاد کشور و اقتصاد بین‌الملل بشناسانند تا تجارت خود را گسترش دهند. گفته می‌شود نمایشگاه فرصت‌های سرمایه‌گذاری کیش، مرکزی برای تبادل اطلاعات و دست یافتن به پدیده‌های نوین صنعت بازار سرمایه و انتقال دانش و فناوری است. مشارکت در نمایشگاه باعث می‌شود توانمندی نهادها و شرکت‌های مختلف در معرض دید گذاشته شده و زمینه برای دست یافتن به بازارهای جدید فراهم شود. برگزارکنندگان اینوکس معتقد هستند؛ این نمایشگاه مکانی برای به نمایش گذاشتن توانمندی‌ها و پیشرفت‌های یک منطقه یا کشور در زمینه‌های گوناگون است؛ همچنین برگزاری نمایشگاه موجب افزایش و بالا رفتن سطح اطلاعات و دانش عمومی، علمی و فنی بازدیدکنندگان می‌شود. یکی از دستاوردهای نمایشگاه می‌تواند ایجاد زمینه تفاهم و گفت‌وگو میان شرکت‌ها و استفاده‌کنندگان از خدمات باشد؛ چراکه کارشناسان امور تبلیغات و بازاریابی، نمایشگاه‌ها را از مهم‌ترین شیوه‌های بازاریابی می‌دانند و برای محصولات و خدماتی از جنس خدمات بازار سرمایه، این ابزار تبلیغی می‌تواند بسیار موثر باشد.
شاید در این میان طرح این پرسش که آیا برگزاری نمایشگاه کیش اینوکس در مناطق آزاد می‌تواند در سهولت ورود سرمایه‌گذاران نقش داشته باشد، سوال مهمی باشد. پاسخ آن است که نمایشگاه فرصت‌های سرمایه‌گذاری کیش، از جمله موثرترین روش‌ها برای معرفی خدمات و محصولات فعالان بازار سرمایه به شمار زیادی از مشتریان بالقوه و بازدیدکنندگان است. به گفته کارشناسان حوزه اقتصاد، فعالان بازار سرمایه باید درصدد باشند تا با شرکت در نمایشگاه، ارتباطات تجاری موجود خویش را تقویت کرده و برای یافتن مشتریان تازه نیز برنامه‌ریزی کنند.
سوال بعدی آن است که آیا امکان حضور سرمایه‌گذاران خارجی فراهم است؟ و پاسخ برگزارکنندگان آن است که یکی از مهم‌ترین رویدادهای موجود برای جذب سرمایه خارجی و ایجاد ارتباط میان آنان و فعالان اقتصادی را مهیا کرده‌اند.
یکی از اهداف مهم این رویداد، تکمیل زنجیره‌های تولید ملی، امنیت سرمایه‌گذاری و رفع موانع، راهکارهای بهبود فضای کسب‌وکار، بورس بین‌الملل و بانکداری آف‌شور، بررسی وضعیت رمزارزها و تعیین جایگاه آن در اقتصاد کشور، بازسازی و تقویت مناسبات بین‌المللی به‌ویژه با کشورهای منطقه، توجه بیش از پیش به اقتصاد دانش‌بنیان و سایر موضوعات روز اقتصادی کشور معرفی شده است.
همچنین حضور شرکت‌های دانش‌بنیان و استارت‌آپی از دیگر نقاط قوت این رویداد اعلام شده است و برگزاری همایش‌های آموزشی و تخصصی از دیگر برنامه‌های جنبی این نمایشگاه است. برگزاری رویداد بزرگ اقتصادی کیش‌اینوکس در طول سال‌های متوالی با برنامه‌ریزی‌های لازم و با حضور موثر زیست‌بوم سرمایه‌گذاری و بازار سرمایه، کارشناسان و دست‌اندرکاران اقتصادی به یکی از بزرگ‌ترین و موثرترین رویدادهای اقتصادی کشور تبدیل شده است. با آغاز به کار این نمایشگاه، فرصت جدیدی برای بازنگری اقدامات انجام‌شده، ترسیم چشم‌اندازهای نو در حوزه اقتصاد و گسترش ارتباطات تجاری و اقتصادی بنگاه‌های اقتصادی ایجاد خواهد شد.
این رویداد اقتصادی با هدف معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری با محوریت تقویت سرمایه‌گذاری در اقتصاد مولد، تسهیل توسعه و تجارت، ساماندهی سیاست‌های پولی و مالی، توسعه مناطق آزاد و ویژه و نقش این مناطق در توسعه اقتصادی، مواجهه با ابرچالش‌های زیست‌محیطی و تقویت شفافیت اقتصادی برگزار شده است.
یکی از نتایج مهم برپایی نمایشگاه‌ها پدید آمدن فرصتی به منظور دستیابی سریع، کم‌هزینه و سهل‌تر به اطلاعات مورد نیاز بخش‌های مختلف تجاری-صنعتی در زمینه یک یا چند حوزه مرتبط است. نمایشگاه‌ها فرصت‌های مناسبی به منظور انجام مطالعات و بررسی‌های اقتصادی، تحقیقات بازاریابی و سنجش مخاطبان به دست می‌دهند، چرا که ویژگی متمرکزسازی نمایشگاه‌ها به این معنا که جمعی از دست‌اندرکاران و متخصصان یک یا چند حوزه را در یک محدوده خاص زمانی و مکانی گردهم می‌آورند، بستر مطلوبی برای انجام مطالعات علمی با استفاده بهینه از زمان و هزینه مهیا می‌کند. از این‌رو می‌توان گفت که نمایشگاه‌ها یکی از ارکان مهم تبادل اطلاعات و آگاهی‌های علمی و فنی کشورهای مختلف جهان است و برپایی آن صرف نظر از فراهم آوردن موجبات ارتباطات مستقیم دست‌اندرکاران بخش‌های صنعتی و خدماتی و مخاطبان آنها و معرفی دستاوردهای کشورها به بازارهای بین‌المللی، پدیدآورنده فرصتی طلایی برای آشنایی با آخرین تحولات و توانمندی‌های تکنولوژیک، علمی و صنعتی جهان و ارزیابی آن خواهد بود.
در سال‌های اخیر گروه‌های متعددی از کشورهای مختلف به بازار ما آمده‌اند. بسیاری از آنها بدون شناخت نسبت به بازار مالی ما و به‌ویژه بازار سرمایه و شرکت‌ها دنبال اطلاعات درستی از وضعیت اقتصاد ایران بودند. این شرایط پس از ارتباط‌های بین‌المللی ایران همچون ازسرگیری رابطه با امارات و عربستان و قراردادهای تجاری با قدرت‌های بزرگی مثل چین شدت گرفت. با وجود تحریم‌ها و انسدادی که برای اقتصاد ایران ایجاد شده اما می‌توان به چنین فضاهایی امید داشت. مدیران اقتصادی کشور پس از برگزاری جلساتی اعلام کردند، توانستند ضمن آشنایی ارتباطات خوبی نیز ایجاد کنند.
تصمیم‌گیری در سطح کلان
نمایشگاه کیش اینوکس فرصت بالقوه‌ای را در اختیار شرکت‌ها، سازمان‌ها و نهادهای مالی و بانکی قرار می‌دهد که بتوانند از آخرین دستاوردهای خودشان رونمایی کنند. نمایشگاه محل مناسبی برای همکاری‌های بین‌شرکتی است. به این معنا که سازمان‌ها می‌توانند در قالب تفاهم‌نامه‌ها و قراردادهای B۲B با هم همکاری داشته باشند و خدماتشان را در اختیار یکدیگر قرار دهند. در نمایشگاه اینوکس به واسطه اینکه لایه‌های ارشد مدیریتی هر سازمانی حضور دارند، فضای مناسبی برای مذاکرات تجاری و همکاری‌های مشترک ایجاد می‌شود.
برپایی نمایشگاه اینوکس صرفاً بر اساس لوکیشن این نمایشگاه شکل گرفته است. به این معنا که نمایشگاهی در منطقه آزاد تجاری کیش برپا شده تا نهادهای مالی، بانکی و شرکت‌های بیمه‌ای بتوانند حضور پیدا کرده و از محصولاتی که دارند رونمایی کنند که البته از همین فرصتی هم که فراهم شده، بهره‌برداری نشده است. کیش اینوکس زمانی می‌تواند رشد داشته باشد که سیاست‌گذاری صحیحی برای این نمایشگاه انجام شود، هدف‌گذاری‌های لازم صورت بگیرد و درنهایت تلاش لازم برای این سیاست‌گذاری‌ها و هدف‌گذاری‌ها به کار گرفته شود.
اما به طور کلی اینوکس می‌تواند در قالب همکاری‌های بخش خصوصی فرصت‌های خوبی ایجاد کند. مثلاً می‌تواند برای بخشی از فعالان صنعت و فعالان بخش مالی از کشورهای حاشیه خلیج فارس یا از کشورهای خارج از منطقه که در نمایشگاه حضور پیدا می‌کنند، این امکان را فراهم کند که از نزدیک و بدون واسطه با لایه‌های مدیریتی بانک‌ها و نهادهای بیمه‌ای سازمان‌های مالی ایران در ارتباط باشند، با مدیرانشان مذاکره کنند و حالا اگر فرصت همکاری وجود داشته باشد، از آن بهره‌مند شوند. در همین راستا کیش‌اینوکس یک پنجره فرصت است، به این معنا که این امکان را تسهیل می‌کند که خودش یک موجی راه بیندازد و جریان‌سازی کند. اما به طور کلی امیدوارم که در ادامه با اهتمام و جدیت بیشتری به این نمایشگاه نگاه شود و از لایه استراتژی و برنامه‌ریزی و هدف‌گذاری، به دستاوردهایی که برای آن مشخص شده دست پیدا کند تا در نهایت فرصت‌های بیشتری برای کسب‌وکارهای ایرانی و بانک‌های داخلی و همین‌طور افراد و شرکت‌هایی که از خارج از کشور جذب نمایشگاه می‌شوند فراهم شود.
متاسفانه به دلیل اینکه سیاست‌گذاری درستی در این زمینه انجام نشده است، شاهد این هستیم که نمایشگاه در دو سال گذشته دچار رخوت شده و دستاورد خاصی به خصوص در حوزه فناوری نداشته است. به عبارت دیگر نمایشگاه کیش اینوکس به یک گردهمایی تبدیل شده است، زیرا برخی از بانک‌های شاخص که در نمایشگاه حضور پیدا می‌کنند مثل بانک ملت و بانک پاسارگاد، هر سال یکسری از محصولاتشان را عرضه می‌کنند که محصولات جدیدی نیستند. این محصولات بیشتر در حوزه بانکداری اینترنتی یا در حوزه تلفن‌بانک هستند که از قبل هم شاهد حضورشان بودیم و خیلی نوآورانه نیستند.
به همین خاطر دشوار است که بگوییم نمایشگاه کیش‌اینوکس می‌تواند کیش را به هاب مالی منطقه تبدیل کند، چراکه برای دستیابی به این مهم نیاز است در سطح کلان تصمیم‌گیری شود. اگر بخواهیم منطقه خلیج‌فارس را در نظر بگیریم، مشخصاً رقبای گردن‌کلفتی وجود دارند که کار را برای ایران سخت می‌کنند. در همین راستا فکر نمی‌کنم در سطح کلان به نمایشگاه اینوکس به عنوان ابزاری برای تبدیل کردن کیش به هاب مالی نگاه کنند. البته در این زمینه نباید تاثیر تحریم‌ها را نادیده بگیریم. وقتی حتی پروازهای کشورهای خارجی به ایران محدود است، ریسک‌های بسیاری در ارتباط با نقل‌وانتقالات مالی وجود دارد، ریسک همکاری مشترک با شرکت‌های ایرانی و افتتاح حساب در بانک‌های خارجی بالاست و قانون‌گذار در کشور هیچ بستری را برای تسهیل جذب سرمایه‌گذار خارجی فراهم نکرده است، مشخصاً بسیاری از فرصت‌هایی را که اینوکس می‌تواند فراهم کند، از بین می‌برد. به همین خاطر است که اینوکس به یک نمایشگاه نمایشی بدل شده است.
