مدیرعامل شرکت بهکوشان در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» مطرح کرد
سنگ‌کاران ایرانی و موانع دولتی
پدرام محمدی با بیان اینکه امسال از دو موتور برق برای تامین برق کارخانه استفاده شد افزود: با این حال تامین گازوئیل مشکل دیگری برای ما ایجاد کرد که متاسفانه توجه لازم از سوی نهادهای مسوول برای تحویل سوخت صورت نگرفت، درنتیجه عملا امکان تولید و فرآوری سنگ در کارخانه با بازدهی مناسب وجود نداشت و تعهدات ما وارد مرحله تاخیر برای مشتریان شد. از سوی دیگر آسیب جدی قطعات برقی ماشین‌آلات، هنگام قطعی برق نیز مشکلات زیادی به وجود آورده است که یکی از اثرات این قطعی‌های مکرر بدون برنامه، از بین رفتن اینورترها، سوئیچ‌ها و ... است که هزینه‌های میلیاردی به تولیدکنندگان تحمیل کرده است. وی با بیان این موضوع که درصد زیادی از ماشین‌آلات کارخانه‌های این صنعت، خارجی هستند افزود: در صنعت سنگ مشکل ما مشکل ماشین نیست، زیرا سازندگان ایرانی پیشرفت‌های خوبی در تولید ماشین‌آلات داشته‌اند، بلکه مشکل اصلی تامین قطعات و لوازم برقی برای تولید ماشین‌آلات است که باعث شده تا تولیدکنندگان داخلی درگیری‌های خود را برای تولید ماشین‌آلات داشته باشند. محمدی گفت : به دلیل نبود نمایندگی‌های تامین‌کننده قطعات ماشین‌آلات، در صورت آسیب دیدن قطعات، هیچ خدمات پس از فروش و تعمیری وجود ندارد و اگر بتوان از متخصصان کشورهای همسایه برای رفع مشکلات استفاده کرد، باید دو تا سه برابر هزینه عادی پرداخت شود.
تامین مواد اولیه و ماشین‌آلات
مدیرعامل شرکت بهکوشان در بخش دیگر صحبت‌های خود بیان کردند که در چرخه تولید سنگ فرآوری شده، موضوع مهم، تامین سنگ خام ( بلوک) از معادن است که این بخش با فشارهای سازمان‌های دولتی به معادن، چالش‌های اجتماعی در مناطق معدنی که ناشی از مشکلات اقتصادی است، از یکسو و مشکلات تولید از سوی دیگر، باعث شده تا قیمت تمام شده استخراج سنگ خام افزایش یابد به گونه‌ای که در برخی موارد قیمت سنگ خام از معادن داخلی با نمونه مشابه خارجی آن برابری می‌کند.
مشکلات دولت‌ساز کدامند؟
محمدی با اشاره به اینکه چالش اصلی شرکت‌های ایرانی فراتر از تحریم است گفت: بوروکراسی اداری در کشور و ایجاد گلوگاه‌های متعدد، روند فعالیت کارخانه‌های تولیدی را کند کرده است. به عنوان نمونه امروز گمرک ایران با سازمان استاندارد بر سر آزمایشگاه‌های صنعت اختلاف‌نظر دارند و نتیجه این اختلافات باعث شده یک کار ساده تست و آزمون که کمتر از یکروز زمان می‌برد، دو تا سه هفته به طول انجامد؛ در حالی که توافق در این مورد کار سختی نیست که باعث معطلی و گلوگاه عجیبی برای این بخش شده است.
این فعال صنعت سنگ با بیان اینکه افرادی که در وزارتخانه‌ها تصمیم می‌گیرند واقف به مشکلات هستند افزود: معتقدم ایراد از بدنه کارشناسی در وزارتخانه نیست و کارشناسان تحصیلکرده و با تجربه‌ای در وزارتخانه‌ها مشغول به کار هستند که متاسفانه تصمیم‌گیر نیستند.
معضلات ارزی و صادراتی در صنعت سنگ
وی با اشاره به اینکه امروز ثبت‌سفارش و دریافت ارز برای تهیه سنگ خام یا لوازم و قطعات مصرفی ماشین‌آلات پیشرفته در این صنعت، یک هفت‌خوان رستم برای تولیدکنندگان است گفت: خوشبختانه سرعت تاثیرگذاری موضوع ارز در صنعت سنگ لحظه‌ای نیست، زیرا پروسه تولید در صنعت سنگ از معدن تا کارخانه و... پروسه زمان‌بری است و همین امر باعث شده است که صنعت سنگ کمتر از بسیاری دیگر از صنایع تحت‌تاثیر فشارهای ارزی قرار گیرد و به عبارتی فرصت لازم برای تصمیم‌گیری و عکس‌العمل در این صنعت وجود دارد، زیرا کارخانه‌ها دپوی سنگ و لوازم مصرفی را در کارخانه‌ها در اختیار دارند و تاثیرات لحظه‌ای در این صنعت کمتر است. مدیرعامل بهکوشان در مورد مشکلات صادرات نیز گفت: صادرات روزی معنا پیدا می‌کند که رفت و آمد مشتریان خارجی با تولیدکنندگان ایرانی، خرید، پرداخت و نقل و انتقال ارز و عبور و مرور کالا و خدمات به سهولت انجام شود، در حالی که هیچ یک از این موضوعات تقریبا فراهم نیست و در نتیجه امروز کسانی از ایران سنگ می‌خرند که راهی برای خرید از کشورهای دیگر ندارند. وی ادامه داد: در حوزه صادرات بلوک سنگ خام فعالیت وجود دارد و شرایط بهتر از صادرات سنگ بریده‌شده است. محمدی خود را جزو آن دسته از افرادی می‌داند که موافق صادرات و واردات بلوک سنگ خام است؛ زیرا تنها عملیاتی که می‌تواند بالانس قیمتی را در بلوک حفظ کند، همین موضوع واردات بلوک سنگ خام است. به گفته او صنعت سنگ ایران از نظر تکنولوژی تولید چیزی از دنیا کم ندارد و با وجود همه مشکلات موجود، تکنولوژی آن به‌روز است ولی بهره‌وری تولید بسیار کمتر از دنیاست. به علاوه از نظر تنوع سنگ نیز مشکلی نیست اما باید از ظرفیت‌های جهانی نیز استفاده شود. خوشبختانه امروز بلوک سنگ‌خام به صورت متنوع وارد می‌شود و این موضوع در مورد صادرات بلوک سنگ خام نیز باید آزاد باشد و نباید محدودیتی در این زمینه وجود داشته باشد.
نگاه‌های منفی مسوولان محلی به معادن
محمدی در ادامه به مساله معادن اشاره کرد و با بیان اینکه نگاه سیستم اداری به این بخش منفی است به چالش‌های روزانه و ساعتی در بخش معدن تاکید کرد و گفت: امروز معدنی که کلیه مجوزهای لازم را از سازمان‌های دولتی دریافت کرده و 30 سال است در حال فعالیت است، با اداره آب، فرمانداری، استانداری، محیط‌زیست و منابع طبیعی، مالیات و دارایی و... درگیر است. تجمیع این درگیری‌ها فرصتی برای معدنکار باقی نمی‌گذارد که بخواهد به رونق و توسعه کسب و کار خود فکر کند. این فعال بخش‌خصوصی با بیان اینکه برخی مسوولان محلی با استفاده نادرست از بعضی از عبارت‌ها تلاش می‌کنند محدودیت‌هایی که در مسیر فعالیت معادن ایجاد می‌کنند را توجیه کنند ادامه داد: برداشت غیرمجاز، کار کردن در خارج از محدوده، بارگیری غیرمجاز و... نمونه‌هایی از این عبارت‌هاست که باید گفت در عمل غیرممکن است چنین اقداماتی صورت بگیرد، اما این عبارات در ادبیات مدیران مخالف معادن امروزه رایج شده است. این در حالی است که به عنوان مثال عملا امکان بارگیری غیرمجاز با سیستم نقشه‌برداری پهپادی که هر چند سال توسط وزارت صمت انجام می‌شود غیرممکن است، چراکه می‌توان حجم برداشت سنگ را در چند دقیقه محاسبه و میزان بارگیری آن را بررسی کرد. به گفته ایشان صنعت سنگ ما آدم‌های سخت‌کوشی دارد که با چنگ و دندان فعالیت می‌کنند و امیدوار هستند تا شرایط و وضعیت حاکم در این صنعت بهتر شود. نسل جدیدی که وارد صنعت سنگ شده است نسل تحصیلکرده و خوبی است و می‌تواند الگوبرداری موثری از کشورهای مترقی در این صنعت داشته باشند هرچند تعداد معدودی تامین‌کننده سنگ در دنیا وجود دارد که می‌توانند الگوی صنعت سنگ ایران باشند. هند، برزیل، مصر (با ایده‌های جدیدی که در 10سال اخیر در حوزه معدن اتخاذ کرده)، عمان (به عنوان یک تامین کننده)، ترکیه، چین و... از جمله کشورهای موفق در حوزه معادن سنگ هستند و باید اتاق فکر ما این الگوها را شناسایی و بر اساس آن حرکت کند. هرچند ما در کار سازمانی ضعیف هستیم و اتاق فکر ما در صنعت سنگ با همه توانمندی‌ها، ایده‌ها، علم و آگاهی که دارد، در بحث ضمانت اجرایی ضعیف عمل می‌کند.
