رویابافی جهان شهری بدون برق
اصفهان به‌عنوان یکی از کلان‌شهرهای مهم ایران که خود را در پیوند با شهرهای بزرگ جهان تعریف می‌کند و گاه از قامت جهان شهری نوستالژیک (که الحق زمانی برازنده اش بوده) خود در آینه‌ای پر اعوجاج جهان شهری امروزین می‌بیند و پیمان خواهرخواندگی امضا می‌کند، باید در مقام مقایسه مطرح کند که برق اصفهان و خواهرخوانده‌ها چقدر قطع و وصل می‌شود؟ اصفهان که امروز مشکل هوا و ترافیک و فرونشست و آب خود را حل نکرده و سال‌ها نیز فرصت کافی برای حل آن داشته است؛ چگونه در مقایسه با شهرهای اروپایی به دنبال جا دادن خود در فهرست‌های معروف جهان است؟ اول باید برقی برای دیدن پتانسیل‌های شهر وجود داشته باشد تا بعد به سراغ بررسی آن‌ها و جایگاه اصفهان در جهان برویم. یک شهر تاریخی که در زمان صفویه هفتمین شهر پرجمعیت جهان بود، حالا برای تردد شبانه شهروندان در خیابان‌ها برق ندارد. کافی است آخر شب‌ها سری به خیابان‌های مختلف شهر بزنیم تا با خاموش بودن چراغ‌های شهری مواجه شویم. در طول روز هم قطعی‌های بدون اطلاع، باعث ایجاد چالش جدی برای شهروندان و کسبه شده است. کسبه‌ای که حتی درب مغازه خود را هم بدون برق نمی‌توانند ببندند.
روشن کردن چراغ‌نفتی در برخی مغازه‌های قدیمی در مواقعی که برق می‌رود، صحنه‌های دوران جنگ و خاموشی‌ها را به یاد می‌آورد. گویی که هنوز هم جنگ تمام نشده و آثار آن ادامه دارد اما نکته اساسی اینجاست که کمبود برق در کلان‌شهرها هیچ ربطی به تحریم‌های آمریکا و دشمنی با غرب و اثرات جنگ ندارد، بلکه مشکل از ساختار ناکارآمدی است که طی سال‌های اخیر نتوانسته شرایط برق کشور را به وضعیتی پایدار برساند و در مقابل میزان تقاضا و مصرف را هم با بهینه‌سازی و فرهنگ‌سازی، کنترل کند.
رشد بیش از ۸ درصدی مصرف برق کشور بیش از سه برابر میانگین جهانی است که فشار زیادی را به شبکه برق وارد می‌کند. تنها در سه استان خوزستان، هرمزگان و بوشهر هزار مگاوات افزایش مصرف داشتیم که به‌اندازه مجموع برق مصرفی استان مرکزی است.
تقاضای مصرف برق ایران در حالی به ۸۰ هزار مگاوات رسیده است که از اوج مصرف ترکیه هم‌اکنون چیزی حدود ۵۰ هزار مگاوات است و کشور صنعتی و بزرگ آلمان با حجم وسیع سرمایه‌گذاری به میزان ۸۰ هزار مگاوات مصرف برق دارد. در فصل گرم به دلیل وارد مدار شدن سامانه‌های سرمایشی مصرف برق به‌شدت افزایش می‌یابد که به دنبال کاهش دمای هوا در نقاط مختلف کشور به‌مرور کاهش می‌یابد.
اوج بار شبانه نیز از ۷۰ هزار مگاوات فراتر رفته است که این مساله لزوم مدیریت مصرف برق را بیش از هرزمانی نشان می‌دهد. وزارت نیرو نیز برای این مهم طرح تشویق مشترکان را در نظر گرفت که بر اساس آن از ابتدای خرداد تاکنون بالغ‌بر ۱۲ میلیون مشترک معادل ۴۰ درصد مشترکان ضمن کاهش مصرف برق خود نسبت به سال گذشته پاداش صرفه‌جویی دریافت کرده‌اند، در کنار مشترکان دارای مدیریت مصرف و صرفه‌جویی که تعدادشان بسیار زیاد است، مشترکان پرمصرف و بدمصرفی نیز وجود دارند که با آن‌ها نیز اتمام‌حجت شده است.
چندی پیش بود که سخنگوی برق اصفهان داوود قاسمی گفته بود: «مصرف بالای برق به علت تشدید گرما به‌ویژه در هفته‌های آتی مشکلات متعددی ازجمله قطعی برق و خاموش شدن چراغ‌های راهنمایی و رانندگی را در پیش داشته است که با راهور استان اصفهان جهت خورشیدی کردن این چراغ‌ها مکاتباتی صورت گرفته که تا امروز نتیجه‌ای حاصل نشده است.تجهیزات برق با فرسودگی نیز روبرو هستند که این عامل موجب خرابی و آتش گرفتن آن‌ها می‌شود که امیدواریم با عبور از پیک مصرف برق، شاهد خاموشی‌ها نباشیم و از همشهریان تقاضا داریم تا در ساعات اوج مصرف برق که از ساعت ۱۲ الی ۱۸ و همچنین چهار ساعت پس از غروب آفتاب آغاز می‌شود که در ۶ ماهه اول سال پیک روز و در ۶ ماهه دوم سال پیک شب دارای اهمیت هست، از وسایل برقی پرمصرف استفاده نکنند.در سال ۱۴۰۳ جدول خاموشی از پیش تعیین‌شده در اصفهان نداریم و تمامی قطعی برق در سطح شهر به علت حوادث ناشی از گرما است.»
باوجود تمامی این تفاسیر و توجیهات، اصفهان به‌عنوان یک کلان‌شهر بزرگ ایران، از هر نظر دچار ضعف و مشکل است. حتی جاده‌های استان و ازجمله مسیر منتهی به تهران که در خاموشی و ضعف آسفالت به سر می‌برد. اصفهان برای بازتعریف خود زمان زیادی هم ندارد و باید هرچه زودتر مسیر عقلانی برای بازگشت به یک کلان‌شهر مطلوب را طی کند وگرنه در حصار صنایع به یک شهر بحران‌زده و غیرسودده تبدیل خواهد شد. اصفهان برای اصفهان ماندن باید تفاوت‌های جدی با شهرهای اطراف خود داشته باشد وگرنه در صورتی که دیگر شهرهای کوچک اطراف هم مانند اصفهان باشند، دیگر انگیزه‌ای برای زندگی در این کلان‌شهر گران و آلوده وجود نخواهد داشت.
