اضافه برداشت آب از زاینده‌رود با سازوکارهای حقوقی پیگیری شود

حمیدرضا صفوی افزود: وقتی حقابه محیط زیست و کشاورزی از زاینده رود برای مصارف دیگر اختصاص یافته است یا به عبارتی مال را به غیر فروخته اند این مساله را می‌توان از طریق ساز و کارهای حقوقی مطالبه کرد که کاهش چالش‌های اجتماعی مرتبط با آب را نیز بدنبال خواهد داشت. وی تصریح کرد: باید پرسید طی دو دهه گذشته چه آبی را به حوضه زاینده رود آورده ایم که این همه از آن آورده تخصیص و انتقال داده ایم؛ در حالی که می‌دانیم طرح‌های انتقالی از زاینده رود در همان ابتدا با در نظرگرفتن این فرایند طراحی شدند که از طریق منابع جدید جایگزین می‌شوند.

استاد دانشگاه با ابیان اینکه لازم است مجوزهای جدید برداشت آب در شرایطی که هیچ جایگزینی دیده نشده است، لغو شود گفت: قرار بود از طریق تونل سوم در کوتاه مدت با پمپاژ ۵۰ میلیون متر مکعب در سال و در دراز مدت با احداث سد حدود ۱۲۰ میلیون متر مکعب در سال، آب به زاینده رود اختصاص یابد.

استاد دانشگاه صنعتی اصفهان، قطع مصارف غیر مجاز و باز خرید تخصیص‌ها در بالادست، کاهش مصارف صنعت در انتقال آب به استان‌های همجوار و فقط انتقال آب برای مصارف شرب، عدم تخصیص جدید برای صنعت در اصفهان، کنتور گذاری چاه‌های دارای پروانه و کاهش میزان پروانه بهره برداری آن‌ها و جلوگیری از بهره برداری از چاه‌های غیر مجاز با اولویت چاه‌های حریمی رودخانه را در ایجاد توازن منابع زاینده رود موثر دانست.

وی تصریح کرد: عملکرد مسوولان میانی و کلان در حکمرانی آب بسیار حائز اهمیت است به این معنا که مردم قصور یا اشتباهات آن‌ها را به پای نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران می‌گذارند و اینطور نیست که پیامدهای تصمیم گیری‌های اشتباهِ آن‌ها تنها متوجه حوزه فعالیت خودشان باشد.

صفوی هشدار داد: دامنه پیامدهای خشک نمودن زاینده رود علاوه بر مشکلات عدیده محیط زیستی نظیر ایجاد ریزگردها، از بین رفتن گیاهان و آبزیان و فرونشست زمین، به نابسامانی مالی خانواده‌ها و تنگنای معیشت مردم استان رسیده است و باید پرسید در این زمینه چه کسی پاسخگو خواهد بود.

این استاد دانشگاه گفت: در این زمینه پیشنهاد می‌شود ابتدا با اولویت طرح‌های تامین آب حوضه اجرا و حقابه محیط زیست و همه حقابه داران تخصیص داده شود و بطور همزمان بحث مدیریت مصرف در بخش‌های مختلف به اجرا در آید؛ سپس برای تسهیل امور چه در زمینه تامین و چه مدیریت مصرف منابع آب، باید با پشتوانه مردم، مباحث حقوقی نیز پیگیری شود.

به گزارش ایرنا؛ زاینده‌رود به طول بیش از ۴۰۰ کیلومتر بزرگترین رودخانه منطقه مرکزی ایران است که از کوه‌های زاگرس مرکزی بویژه زرد کوه بختیاری سرچشمه گرفته و در کویر مرکزی ایران به سمت شرق پیش می‌رود و به تالاب گاوخونی در شرق اصفهان می‌ریزد.

نگاهی به خشکی‌های دوره‌ای رودخانه زاینده رود، کاهش تخصیص آب کشاورزی، فرونشست زمین، ریزگردها، مشکلات عدیده زیست محیطی بخصوص برای تالاب بین المللی گاوخونی و آمار و ارقام مربوط به بارندگی‌ها در حوضه آبریز زاینده‌رود به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین منابع آب مرکزی ایران لزوم اجرای هرچه سریع‌تر پروژه‌های آبی در این خطه را گوشزد می‌کند.

به گفته مسوولان؛ زاینده رود در وضعیت عادی و بدون خشکسالی یک میلیارد متر مکعب کسری آب دارد و این یعنی مصارفی تعریف شده که منابع آن وجود ندارد و فرایند شفافیت و کنترل این برداشت‌ها نیز به درستی انجام نمی‌شود.