در هفته‌های گذشته درباره واژه‌ها و اصطلاحات بازار قراردادهای آتی سکه که معاملات آن در بورس کالای ایران انجام می‌شود، تا حدودی آشنا شدیم و به جذابیت این بازار نوپا در کشورمان پی بردیم، در هفته پیش رو نیز سعی می‌شود به بخش دیگری از این اصطلاحات بپردازیم و قصد این است هر هفته به بعد جدیدی از این بازار پرداخته شود زیرا به دلیل ریسک بالایی که این بازار دارد هرگونه تصمیم بدون اینکه فرد آگاهی و اطلاعات لازم را داشته باشد می‌تواند عواقب بدی برای مشتری به وجود بیاورد.
سکه مورد معامله در قراردادهای آتی، سکه تمام بهار آزادی طرح امام با ضرب سال ۱۳۸۶ است. شاید جالب باشد بدانیم که سکه مورد معامله در بورس کالای ایران براساس استاندارد بانک مرکزی با عیار ۹۰۰ در هزار، ۸.۳۳ گرم وزن دارد.
همچنین زمانی که به عنوان ماه قرارداد آتی در قرارداد در نظر گرفته شده نیز تمام ماه‌های سال است، البته قبلا ماه‌هایی که برای معامله سکه انتخاب شده بود به این صورت بود که هر دو ماه یکبار، قراردادهای سکه تنظیم می‌شدند اما از سال‌جاری هر یک از ماه‌های سال به عنوان ماه قرارداد تعیین شده و مشتریان می‌توانند در هر ماهی از سال که بخواهند سکه مربوط به همان ماه را معامله کنند.
اما همچنان که در نوشته‌های قبل نیز به این موضوع اشاره شد به دلیل جذابیت بازار و از سویی تغییر کردن قیمت سکه به دلیل لحظه‌ای بودن قیمت طلا در بازارهای داخلی و خارجی، تصمیم گیرندگان سعی کرده‌اند برای اینکه حقی از کسی ضایع نشود تغییر قیمت را محدود کنند و به نوعی حد نوسان برای بازار ایجاد کنند که براساس اعلام بورس حداکثر نوسانی که قیمت سکه می‌تواند در بورس در یک روز داشته باشد ۵ درصد به صورت مثبت و منفی است. قبلا محدودیت قیمت سکه ۳ درصد بود اما با توجه به افزایش قیمت سکه و ارز در بازار کشورمان، مسوولان این رقم را به ۵ درصد رساندند تا معامله‌گران حرفه‌ای با ریسک و علاقه بیشتری وارد بازار شوند و شاید به همین دلیل است که معامله گران آماتور و کسانی که آگاهی و اطلاعات اندکی از بازار دارند باید همواره جانب احتیاط را رعایت کنند.
مشتریان سکه در بورس می‌توانند از زمانی که در اطلاعیه معاملاتی قرارداد نوشته شده تا 5 روز قبل از پایان ماه قرارداد، معاملاتشان را انجام دهند. اگر کسی بخواهد قیمتی را که برای معامله انتخاب کرده و در قرارداد قید شده تغییر بدهد باید بابت هر سکه 100 تومان معادل 1000 هزار تومان برای هر قرارداد بپردازد. اما همچنان که قبلا نیز راجع به این موضوع صحبت شد برای اینکه بورس بتواند با خیال راحت معاملات مشتریان را دنبال و برای دو طرف معامله شرایطی را فراهم کند که همه از انجام معامله به صورت قطعی مطمئن شوند در شرایط حال حاضر از هر مشتری 30 درصد ارزش هر قرارداد را می‌گیرند که به آن «وجه تضمین یا سپرده نگهداری شده» گفته می‌شود. حداقل این سپرده که در اختیار بورس در یک حساب بانکی تعیین شده باید قرار بگیرد 60 درصد است این در شرایطی است که برای خیلی از ما این سوال بوجود می‌آید که میزان وجه تضمین چگونه تعیین می‌شود و اساسا برای انتخاب آن چه فرمولی در نظر گرفته می‌شود؟ این نکته را نباید فراموش کنیم میزان پولی که در نزد بورس نگهداری می‌شود در طول هر هفته ممکن است تغییر کند. همچنین اگر پولی که در نزد بورس قرار دارد طی 5 روز کاری متوالی بزرگ‌تر یا طی 15 روز کاری کوچکتر از وجه تضمین همان لحظه باشد میزان سپرده تغییر می‌کند.
اگر فرض کنیم که میزان وجه تضمین را با حرف A، میانگین قیمت‌های تسویه در قراردادهای آتی سکه را با حرف Bو حرف C را به صورت عدد ثابت مبلغ ۵۰ هزار تومان در نظر بگیریم آنوقت می‌توان برای تعیین این رقم، از فرمول زیر که بورس آن را تعریف کرده است، پیروی کنیم:
A=3*({B/C}+1)*C
اطلاعات دیگری که هر مشتری باید در مورد قراردادهای آتی سکه بداند این است که هر کسی برای هر نوبت سفارش حداکثر ۱۰ قرارداد را انتخاب کند. واحد قیمت برای معامله هر سکه در معاملات بورس کالای ایران برخلاف بازار سنتی (بازار سکه سبزه میدان تهران) که بیشتر با تومان تعیین می‌شود، ریال است. بورس برای خدماتی که در هنگام معامله به مشتری ارائه می‌دهد حق الزحمه‌ای می‌گیرد که به آن کارمزد معاملات می‌گویند به طوریکه بابت هر قرارداد سکه (اندازه هر قرارداد آتی ۱۰ قطعه سکه است) مشتری باید ۱۰۰۰ تومان به بورس، ۱۰۰۰ هزار تومان به شرکت کارگزاری که معامله وی را انجام می‌دهد و ۴۰۰ تومان به سازمان بورس و اوراق بهادار بدهد. همچنین هر مشتری بابت تسویه قیمت سکه که هر لحظه تغییر می‌کند و زمان تحویل سکه ۵۰۰۰ هزار تومان بابت هر قرارداد باید پرداخت کند.
در پایان اینکه، اگر کسی می‌خواهد در این بازار معاملاتش را به صورت حضوری انجام دهد بهتر است نگاهی به زمان انجام معاملات نیز داشته باشد، زمان معامله سکه در بورس کالای ایران به صورت روزانه از ساعت 10 تا 18 به جز روز جمعه و ایام تعطیل رسمی در جریان است. البته معاملات روز پنج شنبه تنها دو ساعت، از ساعت 11 تا 13:30
به طول می‌کشد.