باما؛ آرام ولی پایدار و استوار - ۴ اسفند ۸۶
شرکت باما با سابقه فعالیت پنجاه ساله و با وسعتی حدود چهار هزار هکتار در فاصله بیست کیلومتری جنوب غربی اصفهان واقع شده است و دارای معادن فعال سرب و روی می‌باشد. کلیه مراحل تولید از اکتشاف و استخراج تا کانه آرایی و کلسیناسیون توسط کارشناسان و کارگران مجرب داخلی در این مجموعه انجام می‌گیرد. تعداد شاغلین حدود 300 نفر می‌باشد که حدودا همین تعداد نیز به عنوان پیمانکار مشغول به کار هستند.

همسو با تحولات اقتصادی شگرف در صنعت کشور طی سال‌های اخیر گام‌های بلندی در این شرکت جهت بهبود وضعیت تولید و استحصال ماده معدنی برداشته شده و سعی شده با استفاده از راهکارها و روش‌های نوین، این مجموعه به یک واحد فعال و پربازده اقتصادی تبدیل گردد؛ به نحوی که میزان تولیدات آن در سال گذشته از نقاط عطف افتخارآمیز تاریخ فعالیت این شرکت محسوب می‌شود. اکنون در آستانه پنجمین سال ورود شرکت به بورس با توجه به وجود ذخایر معدنی غنی همراه با پشتوانه پرسنل متخصص و با تجربه شرکت و بازار جهانی مناسب، چشم‌انداز روشنی را برای سهامداران این شرکت نوید می‌دهد.
تاریخچه
شرکت باما که نام آن برگرفته از شرکت بهره‌برداری از معادن ایران می‌باشد، در سال ۱۳۳۰ تاسیس شد. تا سال ۱۳۴۸ استخراج به روش تونـــلی خصوصا در معدن کلاهدروازه انجام می‌گرفت. از سال ۱۳۴۸ عملیات به روش تونلی تعطیل و عملیات استخراج به صورت روباز شروع شد.
در ابتدا فقط گالن استخراج می‌شد بعدا به سنگهای سفید رنگی برخورد نمودند که ابتدا به عنوان باطله دور ریخته می‌شد ولی بعدها
معلوم شد؛ سنگ مذکور از ترکیبات روی می‌باشد.
با ادامه روند تولید در سال 1352 کارخانه فلوتاسیون به ظرفیت 1000 تن و دو کوره تکلیس هر کدام به ظرفیت 250 تن خوراک در شبانه روز احداث شد.
سپس قرارداد توسعه کارخانه فلوتاسیون و احداث کارخانه هوی مدیا تا ظرفیت ۵۰۰۰ تن خوراک در شبانه‌روز با شرکت دندی‌سالا منعقد گردید که تا اوایل انقلاب تا حدود ۸۰‌ درصد عملیات نصب آن انجام و بقیه پس از انقلاب شکوهمند اسلامی توسط کارشناسان ایرانی انجام گرفت.
همزمان با توسعه کارخانه‌های فلوتاسیون ماشین‌آلات بهره‌برداری از معدن جهت استخراج به صورت روباز خریداری گردید.
در حال حاضر با نصب کارخانه هزار تنی و کوره‌های لورگی بیشتر عملیات استخراج از معدن به صورت روباز و عملیات کانه آرایی در محل معدن انجام می‌گیرد و ماده معدنی با عیار حدود ۹-۵درصد به کارخانه کانه آرایی وارد و پس از آرایش با عیار ۴۸ تا ۶۰‌درصد به صورت کنسانتره صادر می‌گردد.
در تاریخ 10/06/81 شرکت به سهامی عام تبدیل و در تاریخ 26/12/82 به عضویت بورس تهران پذیرفته شد.
موضوع شرکت طبـق اساسنــامه عبارت است از: اکتشـــاف، استخــراج و بهره‌برداری از معادن ایران، فروش و صادرات محصولات معدنی و کلیه اموری که مستقیم یا غیر مستقیم با موضوع شـرکت ارتباط دارد. فعالیت اصلی شرکت در سال‌های گذشته عبارت بوده از:
استخراج و بهره‌برداری از معادن گوشفیل، کلاهدروازه و تپه سرخ و عملیات اکتشافی در معادن گوشفیل، کلاهدروازه، تپه سرخ، گردنه و رومرمر و تغلیظ و کانه آرایی مواد معدنی سرب و روی استـخـــراج شده از معـــادن و صـــادرات مـــواد تغلیظ شده به خارج کشـــور و فروش آن در داخـــل کشـــور و همچنین فعالیـــت در زمینـه برنامه ریزی و تجهیز معادن جهت بالا بردن سطح تولید و استخراج. نوع مالکیت شرکت خصوصی است.
معرفی واحدهای مختلف شرکت
اکتشافات:
شناخت مکان و فرم قرارگیری ماده معدنی توسط واحد زمین شناسی و اکتشافات شرکت انجام می‌پذیرد که حاصل کار آنان تا به حال کشف ذخایری معادل پانزده میلیون تن ماده معدنی در کلاس A می‌باشد که تاکنون هشت میلیون تن آن استخراج و هفت میلیون تن باقی مانده است. طرح اکتشاف سراسری و نهایی منطقه هنوز به اتمام نرسیده، لیکن علاوه بر ذخایر قطعی شناخته شده، فعالیت‌های اکتشافی، ژئوفیزیکی و حفاری‌های انجام شده نشان دهنده پتانسیل بـــــالایی از منابع سولفوری در منطقه می‌باشد.
ذخایر قطعی شناخته شده تا این تاریخ در محدوده به شرح زیر می‌باشد:
۱ - ۵ /۲ میلیون تن ذخیره با عیار متوسط ۹‌درصد سولفورسرب و روی در معدن گوشفیل.
2 - 5/ 3 میلیون تن ذخیره باعیار متوسط 5‌درصد سولفور سرب و روی در معدن تپه سرخ.
۳ - یک‌ میلیون تن ذخیره با عیار متوسط ۱۰‌درصد روی در معدن کلاهدروازه.
استخراج:
واحد استخراج تامین کننده خوراک کارخانه، شامل مراحل اصلی طراحی، حفاری، آتشباری، بارگیری و حمل می‌باشد.
این واحد در سال گذشته با حدود 4میلیون تن باطله‌برداری 346000 تن ماده معدنی سولفوره استخراج کرده است. معادن فعال شرکت شامل معادن گوشفیل، تپه سرخ و کلاهدروازه است.
معدن گوشفیل
در این معدن برنامه‌ریزی برای استخراج 2000000 تن ماده معدنی باقی مانده در ترازهای 1400تا1550 و دیواره‌های جنوبی در دو فاز صورت گرفته است. در فاز اول برای استخراج حدود 600000 تن ماده معدنی در دیواره‌های جنوبی و بخشی از کف معدن به روش روباز با نرخ باطله‌برداری 14 به یک ارائه شده است.
در فاز دوم برای استخراج ۱۴۰۰۰۰۰ تن ماده معدنی از تراز ۱۵۳۰ به پایین طرح استخراج زیرزمینی به روش ساب لول استپینگ توسط شرکت تته ترکیه ارائه گردیده که در سال ۸۵ عملیات آماده سازی و استخراج شروع گردیده و امید است با اجرای به موقع این پروژه در سال آینده عملیات بهره‌برداری به روش زیرزمینی آغاز گردد که موجب کاهش قابل توجه هزینه‌های استخراج در مقایسه با روش روباز خواهد شد.
معدن تپه سرخ
طراحی این معدن در سه فاز انجام پذیرفته است. در فاز اول که از سال ۱۳۸۳ مورد اجرا گذاشته شد، مقدار ۶۰۰۰۰۰ تن ماده معدنی تا تراز ۱۶۸۰ با نرخ باطله‌برداری ۴۹/۲ به یک گردید.
در فاز دوم که از اواسط سال 1386 آغاز گردید مقدار 900000 تن ماده معدنی تا تراز 1650 با نرخ باطله‌برداری 92/7 به یک و در فاز سوم که حدودا از سال 1390 به اجرا در خواهد آمد، مقدار 550000 تن ماده معدنی تا تراز 1630 با نرخ باطله‌برداری 1/8 به یک مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد.
معدن کلاهدروازه
با توجه به تجزیه تحلیل کلیه داده‌های اکتشافی موجود در سال 82، ذخایر باقی‌مانده قطعی در دو بخش مرکزی و شمالی کلاهدروازه بالغ بر 270000 تن تا تراز 1560 متری و ذخیره احتمالی محدوده معدن بالغ بر 1000000 تن با عیار متوسط 10‌درصد روی می‌باشد. مطالعات طراحی ذخایر باقی‌مانده در معدن کلاهدروازه در سال 1384 انجام شد که در این راستا طرح استخراج برای 100000 تن ماده معدنی و 900000 تن باطله‌برداری پیش‌بینی گردید که در سال‌های 85 و 86 به مورد اجرا درآمد.
کانه آرایی:
برای خارج کردن بخشی از باطله‌ها از کانی و تفکیک کانه‌های سرب و روی از یکدیگر، در این واحد عملیات خردایش شامل سنگ شکنی، آسیا کردن، فلوتاسیون و کلسیناسیون انجام می‌گیرد.
ماده معدنی سولفوره از معادن شرکت با عیار ۹-۷‌درصد استخراج و پس از خردایش به کارخانه کانه آرایی وارد می‌شود، طی دو مرحله ابتدا سرب‌گیری توسط سلول‌های مربوطه انجام و در مرحله دوم عملیات استحصال روی از باطله به اجرا در آمده و سرب و روی به صورت کنسانتره‌هایی با عیار ۴۵‌درصد الی ۶۰‌درصد تفکیک می‌گردد. این واحد در سال گذشته حدود ۳۰۰۰۰ تن کنسانتره سولفوره و ۶۰۰۰۰ تن کنسانتره کربناته و اکسیده تولید نمود.
کارخانه‌های زیر در محدوده شرکت احداث گردیده‌اند:
۱ - دو کارخانه سنگ شکن به ظرفیت ۵۰۰۰ تن فید در روز.
2 - دو کارخانه فلوتاسیون به ظرفیت 2000 تن در روز.
۳ - دو کوره کلسیناسیون هریک به ظرفیت ۵۰۰ تن فید در روز.
4 - کارخانه هوی مدیا با ظرفیت 5000 تن فید در روز.
ذوب روی اصفهان
در سال 1378 کارخانه‌ای بــا ظرفیت 7هزار تن شمش روی در مجاورت شرکت به منظور ایجاد ارزش افزوده بیشتر، ایجاد بیشترین بازده اقتصادی و توسعه صادرات غیر نفتی تاسیس گردید. در این کارخانه ورق روی با روش الکترولیز از کنسانتره کربنات روی استحصال گردیده سپس با روش ذوب و ریخته‌گری تبدیل به شمش با عیار 97/99‌درصد می‌گردد. در سـال گذشته حدود 7هزار تن شمش روی در این مجموعه تولید شده است. با اتمام طرح توسعه در این شرکت ظرفیت تولید کارخانه به پانزده هزار تن افزایش یافته است. تعداد شاغلین حدودا 150 نفر است.
اهداف و برنامه‌های آتی شرکت
ایجاد یک واحد فلوتاسیون جدید با ظرفیت 500 تن جهت فرآوری مواد معدنی کربناته
به منظور تفکیک خطوط فلوتاسیون کربناته و سولفوره، شرکت در نظر دارد خط سوم کارخانه‌های فلوتاسیون خود را با تکنولوژی روز راه‌اندازی نماید. بدین ترتیب دو خط اول هریک با ظرفیت ۱۰۰۰ تن در روز تنها مختص خوراک سولفوره بوده و خط جدید با ظرفیت ۵۰۰ تن مخصوص خوراک کربناته خواهد گردید. با توجه به اجرای پروژه فوق سالانه حدود ۱۰۰۰۰ تن کنسانتره سولفوره به تولیدات شرکت اضافه خواهد شد.
طرح زیر زمینی معدن گوشفیل
معدن گوشفیل بیش از۳۰ سال است که به صورت روباز استخراج می‌گردد. در این مدت زمان بالغ بر ۶میلیون تن ماده معدنی شامل ۲میلیون تن اکسید و ۴میلیون تن سولفور از معدن استخراج شده است. عملیات استخراج مواد معدنی به روش روباز از افق ۱۷۵۰ شروع و هم‌اکنون در افق ۱۵۴۰ می‌باشد. استخراج مواد معدنی پایین تر از افق ۱۵۴۰ طی سال‌های آتی با افزایش هزینه باطله‌برداری مواجه خواهد گردید؛ لذا به منظور کاهش هزینه‌های باطله‌برداری طی سال‌های آتی اجرای روش استخراج زیرزمینی از یک سال پیش آغاز گردیده و از ابتدای سال آینده از افق ۱۵۳۰ به پایین عملیات جهت استخراج ۲۰۰۰۰۰۰ تن ماده معدنی به روش زیر زمینی به اجرا در خواهد آمد.
سایر اهداف و برنامه‌های آتی شرکت
عبارتند از: تداوم عملیات اکتشافی در داخل مرزهای شرکت جهت دستیابی به پتانسیل‌های معدنی جدید در منطقه زون یک گوشفیل، رومرمر و گردنه و گسترش دامنه‌های اکتشافی در خارج از مرزهای شرکت فعالیت در جهت بهره‌برداری کامل از ظرفیت تولیدی شرکت به وسیله تکمیل عملیات نوسازی و بازسازی تجهیزات و جایگزینی دستگاه‌های جدید به جای دستگاه‌های فرسوده.
تکمیل سیستم یکپارچه اطلاعاتی شرکت و مکانیزه شدن محاسبه بهای تمام شده کالا و افزایش سرمایه‌گذاری در دیگر شرکت‌های صنعتی و معدنی به منظور بالا بردن حجم تولیدات معدنی شرکت.
برنامه‌ریزی جهت افزایش امکانات رفاهی پرسنل شاغل در شرکت و افزایش حجم کمک‌رسانی به سازمان‌ها و ارگان‌های فرهنگی و خیریه.
وضعیت سهام شرکت باما
در نه ماه نخست سال ۱۳۸۶ حدود ۲۰میلیون سهم شرکت به ارزش ۶۱۶میلیارد ریال در بازار معامله شد. در این دوره شرکت توانسته است ۷۲‌درصد سود خود را پوشش دهد.سرمایه شرکت در بدو ورود به بورس در سال ۸۲ معادل ۱۶۵۱۲۰۰۰۰۰۰ ریال بوده است که در حال حاضر به رقم ۷۹۵۳۶۰۰۰۰۰۰ ریال رسیده است و تقریبا هر ساله افزایش سرمایه داشته که این امر نشان‌دهنده سیاست شرکت برای توسعه می‌باشد. با توجه به برنامه‌های مدیریت شرکت جهت راه‌اندازی خط سوم فلوتاسیون و سرمایه‌گذاری در سایر شرکت‌ها افزایش سرمایه در سال‌های آتی نیز بسیار محتمل خواهد بود.پیش‌بینی می‌شود سهام این شرکت با توجه به پوشش مناسب سودآوری، برنامه‌های آتی مدیریت جهت افزایش توان تولیدی و روبه رشد بودن صنعت روی جهان کماکان جزو سهام‌های ارزنده بازار قرار گیرد.
کارخانه‌های زیردر محدوده شرکت احداث گردیده‌اند:
۱ - دو کارخانه سنگ شکن به ظرفیت ۵۰۰۰ تن فید در روز.
2 - دو کارخانه فلوتاسیون به ظرفیت 2000 تن در روز.
۳ - دو کوره کلسیناسیون هریک به ظرفیت۵۰۰ تن فید در روز.
4 - کارخانه هوی مدیا با ظرفیت 5000 تن فید در روز.
ذوب روی اصفهان
در سال 1378 کارخانه‌ای بــا ظرفیت 7هزار تن شمش روی در مجاورت شرکت به منظور ایجاد ارزش افزوده بیشتر، ایجاد بیشترین بازده اقتصادی و توسعه صادرات غیر نفتی تاسیس گردید. در این کارخانه ورق روی با روش الکترولیز از کنسانتره کربنات روی استحصال گردیده سپس با روش ذوب و ریخته‌گری تبدیل به شمش با عیار 97/99‌درصد می‌گردد. در سـال گذشته حدود 7هزار تن شمش روی در این مجموعه تولید شده است. با اتمام طرح توسعه در این شرکت ظرفیت تولید کارخانه به پانزده هزار تن افزایش یافته است. تعداد شاغلین حدودا 150 نفر است.
اهداف و برنامه‌های آتی شرکت
ایجاد یک واحد فلوتاسیون جدید با ظرفیت 500 تن جهت فرآوری مواد معدنی کربناته
به منظور تفکیک خطوط فلوتاسیون کربناته و سولفوره، شرکت در نظر دارد خط سوم کارخانه‌های فلوتاسیون خود را با تکنولوژی روز راه‌اندازی نماید. بدین ترتیب دو خط اول هریک با ظرفیت ۱۰۰۰ تن در روز تنها مختص خوراک سولفوره بوده و خط جدید با ظرفیت ۵۰۰ تن مخصوص خوراک کربناته خواهد گردید. با توجه به اجرای پروژه فوق سالانه حدود ۱۰۰۰۰ تن کنسانتره سولفوره به تولیدات شرکت اضافه خواهد شد.
طرح زیر زمینی معدن گوشفیل
معدن گوشفیل بیش از۳۰ سال است که به صورت روباز استخراج می‌گردد. در این مدت زمان بالغ بر ۶میلیون تن ماده معدنی شامل ۲میلیون تن اکسید و ۴میلیون تن سولفور از معدن استخراج شده است. عملیات استخراج مواد معدنی به روش روباز از افق ۱۷۵۰ شروع و هم‌اکنون در افق ۱۵۴۰ می‌باشد. استخراج مواد معدنی پایین تر از افق ۱۵۴۰ طی سال‌های آتی با افزایش هزینه باطله‌برداری مواجه خواهد گردید؛ لذا به منظور کاهش هزینه‌های باطله‌برداری طی سال‌های آتی اجرای روش استخراج زیرزمینی از یک سال پیش آغاز گردیده و از ابتدای سال آینده از افق ۱۵۳۰ به پایین عملیات جهت استخراج ۲۰۰۰۰۰۰ تن ماده معدنی به روش زیر زمینی به اجرا در خواهد آمد.
سایر اهداف و برنامه‌های آتی شرکت عبارتند از: تداوم عملیات اکتشافی در داخل مرزهای شرکت جهت دستیابی به پتانسیل‌های معدنی جدید در منطقه زون یک گوشفیل، رومرمر و گردنه و گسترش دامنه‌های اکتشافی در خارج از مرزهای شرکت فعالیت در جهت بهره‌برداری کامل از ظرفیت تولیدی شرکت به وسیله تکمیل عملیات نوسازی و بازسازی تجهیزات و جایگزینی دستگاه‌های جدید به جای دستگاه‌های فرسوده.
تکمیل سیستم یکپارچه اطلاعاتی شرکت و مکانیزه شدن محاسبه بهای تمام شده کالا و افزایش سرمایه‌گذاری در دیگر شرکت‌های صنعتی و معدنی به منظور بالا بردن حجم تولیدات معدنی شرکت.
برنامه‌ریزی جهت افزایش امکانات رفاهی پرسنل شاغل در شرکت و افزایش حجم کمک‌رسانی به سازمان‌ها و ارگان‌های فرهنگی و خیریه.
وضعیت سهام شرکت باما
در نه ماه نخست سال 1386 حدود 20میلیون سهم شرکت به ارزش 616میلیارد ریال در بازار معامله شد. در این دوره شرکت توانسته است 72‌درصد سود خود را پوشش دهد.سرمایه شرکت در بدو ورود به بورس در سال 82 معادل 16512000000 ریال بوده است که در حال حاضر به رقم 79536000000 ریال رسیده است و تقریبا هر ساله افزایش سرمایه داشته که این امر نشان‌دهنده سیاست شرکت برای توسعه می‌باشد. با توجه به برنامه‌های مدیریت شرکت جهت راه‌اندازی خط سوم فلوتاسیون و سرمایه‌گذاری در سایر شرکت‌ها افزایش سرمایه در سال‌های آتی نیز بسیار محتمل خواهد بود.پیش‌بینی می‌شود سهام این شرکت با توجه به پوشش مناسب سودآوری، برنامه‌های آتی مدیریت جهت افزایش توان تولیدی و روبه رشد بودن صنعت روی جهان کماکان جزو سهام‌های ارزنده بازار قرار گیرد.



فهرست آخرین سهامداران، تعداد و ‌درصد سهام هر یک به شرح زیر می‌باشد



اسامی مدیر عامل و اعضای هیات مدیره