بر فراز ابرها
م.ر.بهنام رئوف
دو سه هفته‌ای هست که از آغاز سال جدید خورشیدی می‌گذرد. سالی که تکنولوژی‌دوستان ایرانی در انتظار دستگاه‌های جدید با امکانات هیجان‌انگیز هستند. البته از آنجایی که عموما ما ایرانی‌ها تولید‌کننده نبوده و بیشتر مصرف‌کننده هستیم، در نتیجه بیشتر چشم انتظار ورود کالاهای خارجی به کشورمان هستیم، البته سال جدید تکنولوژیک همزمان با سال نو میلادی آغاز می‌شود، به‌خصوص آنکه در همان ماه‌های ابتدای سال نو میلادی شاهد سه نمایشگاه معتبر جهانی در حوزه فناوری هستیم که بسیاری از شرکت‌های معتبر سعی می‌کنند جدیدترین محصولات خود در سال جدید را در این نمایشگاه‌ها رونمایی کنند. نمایشگاه سی‌ای‌اس شهر لاس وگاس آمریکا، کنگره جهانی موبایل بارسلونای اسپانیا و نمایشگاه سبیت‌هانوفر آلمان، سه نمایشگاه معتبر دنیای فناوری هستند که در ماه‌های ژانویه، فوریه و مارس هر سال برگزار می‌شوند.
همه چیز هوشمند می‌شود
امسال هم همانند چند سال گذشته همچنان شاهد ظهور فناوری‌های لمسی جدید در بازار خواهیم بود. این بار اما این فناوری‌های لمسی از تلفن همراه و تبلت فراتر رفته و روی بسیاری از لوازم خانگی و حتی خودروها قرار خواهند گرفت. در یک سال گذشته بسیاری از تولیدکنندگان ال‌سی‌دی‌تی‌وی به سمت لمسی کردن تولیدات خود رفتند که به نظر می‌رسد این روند در سال جدید نیز ادامه خواهد داشت.
همچنین در یک سال گذشته شاهد تلویزیون‌های هوشمند هم بودیم که این فناوری نیز امسال با سرعتی بیشتر از قبل رشد خواهد کرد و امکاناتی جدید را برای کاربران خود به ارمغان خواهد آورد. تلفیق تلویزیون، اینترنت و سیستم‌عامل باعث شده که اکنون کاربران این وسایل بتوانند از تلویزیون‌های خود در حد یک رایانه ساده استفاده داشته باشند. این بار اما قرار است شاهد دگرگونی در بخش برنامه‌های سرگرمی باشیم؛ چرا که دیگر این کاربران هستند که انتخاب می‌کنند چه برنامه سرگرمی‌ای را می‌خواهند از تلویزیون خود نظاره‌گر باشند.
لوازم خانگی در آینده باهوش خواهند شد. هر چند که این هوشمندسازی به صورت اندک از سال گذشته آغاز شده است، اما به نظر می‌رسد که امسال و در سال‌های بعد روندی تکاملی را طی خواهند کرد. ساخت دوربین عکاسی مجهز به سیستم عامل آندرویید و همچنین یخچال فریزر و لباسشویی هوشمند از جمله این هوشمندسازی‌هاست. این بار شما می‌توانید از روی گوشی تلفن همراه هوشمند خود توسط اینترنت با یخچال منزل خود در تماس باشید. بفهمید چه چیزی در یخچال دارید و به چه مواد غذایی نیاز دارید. آنها را از نزدیک‌ترین سوپرمارکت به منزل خود سفارش دهید، پولش را پرداخت و در هنگام مراجعه به منزل فقط آنها را دریافت کنید یا حتی پس از رسیدن سفارشتان به منزل و در هنگامی که زنگ درب منزلتان به صدا درمی‌آید، توسط تلفن هوشمندتان از راه دور درب خانه را باز کرده تا به این ترتیب سفارش‌های شما قبل از رسیدن شما به منزل در خانه قرار بگیرد. شما حتی می‌توانید از راه دور به ماشین لباسشویی یا ظرفشویی منزلتان دستور شستشو دهید. درحقیقت این بار معنی و مفهوم گذشته خانه‌های هوشمند از آنچه پیشتر به آن لقب داده می‌شود با لوازم خانگی هوشمند دگرگون می‌شود.
کارمندان ابری
سرویس‌های اینترنتی و به خصوص شرکت‌های نرم‌افزاری در سال پیش رو بیشتر به سمت رایانش ابری خواهند رفت. رایانش ابری بحثی است که از دو سال پیش در نمایشگاه سبیت آلمان آغاز شد. در حقیقت با پیشرفت فناوری اطلاعات نیاز به انجام کارهای محاسباتی در همه جا و همه زمان به وجود آمده است. همچنین نیاز به این هست که افراد بتوانند کارهای محاسباتی سنگین خود را بدون داشتن سخت‌افزارها و نرم‌افزارهای گران، از طریق خدماتی انجام دهند. رایانش ابری آخرین پاسخ فناوری به این نیازها بوده است. رایانش ابری مدلی است برای فراهم کردن دسترسی آسان بر اساس تقاضای کاربر از طریق شبکه به مجموعه‌ای از منابع رایانشی قابل تغییر و پیکربندی (مثل: شبکه‌ها، سرورها، فضای ذخیره‌سازی، برنامه‌های کاربردی و سرویس‌ها) که این دسترسی بتواند با کمترین نیاز به مدیریت منابع یا نیاز به دخالت مستقیم فراهم‌کننده سرویس‏ به سرعت فراهم‌شده یا آزاد شود.
عموما مصرف‌کننده‌های رایانش ابری مالک زیر ساخت فیزیکی ابر نیستند، بلکه برای اجتناب از هزینه سرمایه‌ای آن را از عرضه‌کنندگان شخص ثالث اجاره می‌کنند. آنها منابع را در قالب سرویس مصرف می‌کنند و تنها بهای منابعی را که به کار می‌برند می‌پردازند. به عنوان مثال فرض کنید که در خیابان هستید و ناگهان متوجه یکی از فعالیت‌های اداری‌تان می‌شوید که فراموش کرده‌اید انجام دهید. در این لحظه دسترسی به کامپیوتر شرکت هم برای شما میسر نیست. با استفاده از رایانش ابری شما می‌توانید تنها با یک گوشی هوشمند و از طریق اینترنت تلفن همراه خود به حساب کاربری سرور اداره خود وارد شده و به راحتی و بدون نیاز به کامپیوتر برنامه‌های مورد نظر خود را تحت وب اجرا و کارهای عقب مانده را انجام دهید. کارشناسان تکنولوژی انتظار دارند که تا سال ۲۰۲۰ غالب کاربران در Cloud باشند تا در دسکتاپ و با نرم‌افزارهایی که بر پایه cyberspace هستند کار کنند. به طبع اسمارت فون‌ها و شبکه‌های نسل جدید موبایل یکی از الزامات این گذار محسوب می‌شوند. خیلی‌ها هم می‌گویند که ترکیبی از Desktop و Cloud می‌تواند برای کاربران ایده‌آل باشد. مشکلات زیادی فعلا بر سر راه Cloud computing قرار دارد، مثل توانایی کار کردن سیستم‌های مختلف در کنار هم، امنیت و اعتماد. کم کردن هزینه‌ها مهم‌ترین توجیه استفاده از پردازش ابری برای مدیران ای تی و شرکت‌ها است. طبق آمار شرکت‌هایی که از cloud استفاده می‌کنند تا ۱۸ درصد کاهش هزینه داشته‌اند و این رقم برای شرکت‌های بزرگ بسیار قابل توجه است.
فبلت‌ها قدرتمندتر می‌شوند
دنیای تلفن‌های هوشمند و تبلت‌ها هم در سال پیش‌رو تغییر خواهند کرد، البته این تغییر از اواخر سال گذشته و با عرضه فبلت‌ها آغاز شد. فبلت در حقیقت وسیله‌ای است ما بین تلفن و تبلت. وسیله‌ای که از نظر ابعاد اندازه‌ای بین تلفن‌های هوشمند و تبلت‌های کوچک قرار دارد. عموما دارای صفحه نمایش پنج اینچی و پردازنده 4 هسته‌ای هستند. به نظر می‌رسد تولید‌کنندگان مطرح جهانی در مسیری گام برمی‌دارند تا بتوانند نیاز کاربران را هم نسبت به تلفن همراه و هم تبلت مرتفع کنند. اکنون اما به نظر می‌رسد محصولاتی که قرار است در سال جدید عرضه شود با اندکی تغییرات سخت‌افزاری روبه‌رو خواهند بود. به عنوان مثال گوشی‌های جدیدی که در یک ماه گذشته به بازار عرضه شده‌اند یا قرار است در یکی، دو ماه آینده روانه بازار شوند دارای دوربین عکاسی 13 مگاپیکسلی است. این در حالی است که در یک سال گذشته تولید‌کنندگان عموما محصولات خود را با دوربین‌های 12 یا 8 مگاپیکسلی روانه بازار می‌کردند. به جز بالا بردن قدرت دوربین اما برخی دیگر نیز علاوه بر آن به فکر استفاده از تراشه‌های ویژه‌ای در بخش عکسبرداری گوشی‌های خود افتاده‌اند که با به‌کارگیری آنها کیفیت عکس و تصاویر گرفته‌شده افزایش خواهد یافت. در این بخش می‌توان به جدیدترین تولیدات سونی یا اچ‌تی‌سی اشاره کرد. در این بخش همچنین در سال‌جاری شاهد گوشی‌ها و تبلت‌هایی با پردازنده بالای چهار هسته‌ای خواهیم بود. به عنوان مثال شایع شده است که سامسونگ هم‌اکنون مشغول به ساخت گوشی‌ای با پردازنده 8 هسته‌ای است. به جز این دو فاکتور، تولید‌کنندگان تلفن همراه هم‌اکنون مشغول به‌کارگیری استانداردهای جدید در تولیدات خود هستند. فناوری‌هایی همچون ان‌اف‌سی که می‌تواند کاربران را از به همراه داشتن کیف پول راحت کند یا به عنوان بلیط وسایل نقلیه و حتی کلید عبور و مرور از مناطق مختلف محسوب شود. همچنین در سال جدید به نظر می‌رسد که تبلت‌ها هم تحت تاثیر تبلت جدید مایکروسافت
قرار گیرند.
سرفیس که دارای یک کاور مجهز به کیبور لمسی است توانسته به خوبی به نیاز آن دسته از کاربرانی که همواره مشکل تایپ با تبلت‌ها را داشتند پاسخ دهند. هر چند که در گذشته درکنار تبلت‌های عرضه‌شده همواره لوازم جانبی دیگری نیز همچون کیبورد قرار داشت و کاربران می‌توانستند با پرداخت پول این تجهیزات جانبی را هم در اختیار داشته باشند؛ اما این بار ارائه یک کاور بسیار باریک و تنها با ضخامت 3 میلی‌متر که هم نقش روکش یا همان کاور و هم نقش کیبورد را بازی می‌کند باعث می‌شود تا دیگر تولید‌کنندگان تبلت نیز به سمت به کار گرفتن چنین امکاناتی نه در قالب تجهیزات جانبی که در قالب امکانات جدید برای دستگاه‌های خود بپردازند.
افزایش اقبال لوازم جانبی و نرم‌افزارهای کاربردی
جدا از رونمایی‌های سخت‌افزاری، اما امسال را می‌توان سال خوبی برای برنامه‌های کاربردی از یک سو و لوازم جانبی از سوی دیگر قلمداد کرد. در نمایشگاه سی‌ای‌اس لاس‌وگاس شاهد ساخت لوازم جانبی فانتزی و البته کارایی بودیم که همین امر می‌تواند نویدبخش ظهور بازاری جدید در بخش کالاهای دیجیتالی باشد. لوازم جانبی جالبی که عموما در بخش سلامت و بهداشت عرضه شده و نشان می‌دهد که چنین فناوری‌هایی صرفا در بخش فعالیت‌های اداری و تجاری و سرگرمی کاربرد نداشته و به شکل کلی در آینده نزدیک می‌تواند زندگی بشر را دگرگون کند. حتی شاید استفاده از این امکانات که بدون تردید به سهل و آسان شدن زندگی از یک سو و نظارت لحظه‌ای و مستقیم بر سلامت کاربران چنین وسایلی بشر کمک می‌کند باعث شود در آینده‌ای نه چندان دور با افزایش کیفیت و نحوه زندگی متوسط طول عمر افراد افزایش یابد. به جز لوازم جانبی اما نرم‌افزارهای کاربردی هم در سال‌جاری و سال‌های آینده از تنوع بالایی برخوردار خواهند شد. این روزها تقریبا برای هر نیاز یک کاربر دیجیتالی نرم‌افزارهای کاربردی مناسبی در فروشگاه‌های آنلاین وجود خواهد داشت. به جز اینها هم‌اکنون بسیاری از سازمان‌ها و ادارات سعی کرده‌اند خدمات ارائه‌شده به مشتریان خود را علاوه بر محیط وب بر بستر نرم‌افزارهای تلفن همراه هم فراهم آورند تا کاربرانشان بتوانند با استفاده از آنها و سرویس‌های اینترنت همراه یا پیامک به انجام کارها و امور خود بپردازند.
به هر حال در سال پیش رو شاهد فناوری‌ها و خدمات جدیدی در دنیای دیجیتال خواهیم بود. تنها باید امیدوار باشیم که داستان نوسانات نرخ ارز فروکش کرده و قیمت دلار کاهش یابد تا کاربران ایرانی هم بتوانند از چنین امکاناتی راحت‌تر استفاده کنند.