نخریدن پسته به اهداف خود نمی‌رسد
محمدصادق جنان‌صفت
تحلیلگر اقتصادی
پسته ایران یک خوردنی لذیذ، خوش خوراک و مفید است. ویژگی‌های یاد شده موجب شده است که این خوردنی لذیذ، علاوه بر ایران، در شمار قابل توجهی از کشورها به‌ویژه کشورهای پردرآمد و نیرومند اقتصادی مشتریان خوبی داشته باشد. پسته دست کم در نیم قرن سپری شده‌ از اقلام مهم صادراتی ایران بوده و هست. افزایش نرخ تبدیل ارزهای معتبر به ریال ایران در یک سال اخیر، مزید بر علت شده و توسعه صادرات این سهولت را شتاب بخشیده است. ناگهانی بودن جهش نرخ ارز، عدم انعطاف در عرضه پسته در داخل را به همراه داشت. بر اساس قانون طلایی عرضه و تقاضا، احتمال اینکه قیمت پسته در بازار داخلی افزایش یابد روند فزاینده‌ای داشت و این اتفاق افتاد. در روزهای سپری شده اما برخی نهادهای نظارتی از جمله سازمان حمایت از حقوق تولیدکنندگان، تولید‌کنندگان و فروشندگان را مجبور می‌کنند که قیمت فروش محصول خود را کاهش دهند که با مخالفت اصولی فروشندگان مواجه شده است. از طرف دیگر شهروندان ایرانی ناگهان با انبوهی از تبلیغات به شکل‌های گوناگون مواجه شده‌اند تا از خرید آن به‌ویژه در روزهای سال نو و جشن نوروز اجتناب کنند. این پیامک‌های تبلیغاتی درباره تحریم خرید پسته، مخالفان و موافقان جدی دارد. موافقان تحریم پسته می‌گویند می‌توان با این کار راه را برای کاهش قیمت همواره کرد و نوعی همبستگی میان مصرف‌کنندگان ایجاد کرد. نگارنده اما به‌عنوان شهروند ایرانی معتقد است این تبلیغات و این تحریم خرید پسته رفتاری ویژه و خودجوش نیست و مصرف‌کنندگان ایرانی در معرض یک برداشت انحرافی و تبلیغات توده‌گرایانه قرار گرفته‌اند. شهروندان ایرنی اگر در فضایی ویژه به لحاظ گردش آزاد اطلاعات قرار گرفته و از همه جزئیات تحولات مربوط به پسته قرار گیرند و پس از آن اقدام به تحریم خرید کنند، شاید توجیه داشته باشد، اما در حال حاضر این فضا وجود ندارد. این تحریم‌ خرید اما به اهداف خود نمی‌رسد، زیرا فروشندگان پسته در شرایط بالا بودن نرخ ارز نسبت به ریال ایران از اینکه تقاضای داخلی کاهش یابد، خرسند خواهند شد. از طرف دیگر تحریم‌ خرید پسته خواست یک گروه قلیلی است که می‌خواهند با دست‌کاری در قیمت‌ها برای خود محبوبیت خریداری کنند. نگارنده می‌داند که خانواده‌های ایرانی نیز سرانجام با خرید حداقل‌ها، سفره عیدشان را با پسته آرایش خواهند کرد.