استقبال از بهار با خانه تکانی
وقتی یک لباس قدیمی، یک پارچه یا وسیله‌ای را که مدت‌ها استفاده شده است برمی‌داریم و می‌بینیم مقداری روی آن خاک نشسته است بی‌اختیار آن را «می‌تکانیم» یا با فوت کردن یا دست کشیدن روی آن سعی می‌کنیم خاک روی آن را از بین ببریم. این «تکاندن» شاید یکی از عکس العمل‌های بی‌اختیاری باشد که هنگام دیدن خاک یا کثیفی روی لباس یا پارچه‌ها انجام می‌دهیم. آدم‌ها با هر قول و ملیتی که باشند زیبایی و تمیزی را می‌پسندند و دوست دارند همواره اطرافشان زیبا و تمیز باشد. با نزدیک شدن به فصل بهار و همراه با نو شدن طبیعت بسیاری از مردم تلاش می‌کنند تا به خانه‌های خود سر و سامانی دهند و «اصطلاح» خانه‌تکانی کنند. خانه‌تکانی یکی از بهانه‌های نوروز است، با نزدیک شدن به فصل بهار مردم به پیروی از آداب و رسوم کهن سعی می‌کنند تمام آلودگی‌ها و کثیفی‌ها را از خود و محل زندگیشان حذف کنند همه جای خانه را گردگیری و پاکیزه کنند.
بعضی‌ها هنگام خانه تکانی تمام اشیا و اثاث منزل را به حیاط‌ها می‌ریزند و پس از نظافت و گردگیری و شست‌وشوی کامل آنها را دوباره می‌چینند. بعضی‌ها هم که تنوع گرا هستند و خیلی زود از یکجا و یک مدل زندگی کردن خسته می‌شوند تنها به شست‌وشو بسنده نمی‌کنند و دکوراسیون خانه را به کلی عوض می‌کنند که در این صورت مانند آن است که در خانه جدیدی زندگی می‌کنند.
در گذشته نیز مثل امروز همه خانه‌ها چه اعیان و چه فقیر این رسم نادیده گرفته نمی‌شد و پیر و جوان به تمیز کردن خانه‌های خود می‌پرداختند. فرش‌ها را روی طنابی در حیاط می‌آویختند و با زدن چوب به آن خاک‌هایش زا می‌تکاندند، فرش و گلیم از ارکان مهم و ارزشمند خانه محسوب می‌شد شاید هم به خاطر این کار به این رسم خانه تکانی می‌گویند. البته به جز تمیز کردن در زمان خانه تکانی به سراغ اشیا زاید سال گذشته می‌رفتند و آنهایی را که در یک سال استفاده نکردند و بدون استفاده بود را به دور می‌انداختند، حلبی‌های لحیم کاری شده یا چراغ موشی‌های نشتی دار که به کلفتی خودشان به اطرافشان قره قروت چسبیده و به داخلشان گچ ریخته شده بود تا جلوی نشتی هایشان گرفته شود،ظروف لب پر شده شیشه‌های ترک خورده و غیره را از خانه بیرون می‌ریختند یا به دوره گردها می‌فروختند؛ بازار پنبه زن‌ها و تشک دوزها هم حسابی گرم بود و حیاط‌ها پر می‌شدند از پنبه هایی که به هوا می‌رفتند و ملحفه هایی که روی بند آویزان می‌شدند. بعضی‌ها هم اعتقاد داشتند این خانه تکانی به‌این دلیل است که روح درگذشتگان در نوروز به خانه هایشان برمی‌گردند و مهمان نوادگان خود می‌شوند و این تمیزی و پاکیزگی نوعی مهمانوازی است. با گذشت سال‌ها و مدرن شدن زندگی‌ها باز هم این رسم زیبا از بین نرفت، درست است که دیگر در کمتر حیاطی پنبه زن‌ها می‌آیند و فرش‌ها روی طناب تکانده می‌شوند. آپارتمان‌های امروزی آنقدر اجازه چنین کاری را به صاحبانشان نمی‌دهند ولی تنها روش‌های خانه تکانی تغییر کرده‌اند. برای مثال به جای تمیز کردن زیرزمین‌ها و پستوها، باید اتاق‌های مختلف، انباری‌ها، پارگینگ‌ها و... را تمیز کرد و به جای تکاندن فرش‌ها یا شست‌وشو با شلنگ و کاسه روحی، باید با شامپو فرش‌های مختلف یا بخارشوها، فرش‌ها را پاکیزه کرد.
شاید خانه‌های امروزی بسیار تمیزتر و مدرن‌تر و مجهز تر از خانه‌های قدیمی باشند، ولی وقتی به سراغ خانه تکانی می‌رویم تازه متوجه می‌شویم چقدر خانه تمیز شده با قبل تفاوت دارد و چقدر توانسته‌ایم انرژی مفید و مثبت را در خانه جریان دهیم. خیلی از مواقع هنگام خانه تکانی تنها به خانه هایمان سرو سامان نمی‌دهیم، گاهی سراغ وسایل بدون استفاده یا خاطره‌انگیز گذشته می‌رویم و ساعت‌ها در آن خاطرات وقت می‌گذرانیم و بعد تصمیم می‌گیریم کدام خاطره‌ بد را دور بریزیم و چه شادی‌ای را جایگزین کنیم.
شاید بسیاری از خانه‌ها در نگاه اول بسیار تمیز باشند و احتیاج به خانه تکانی نداشته باشند ولی به محض اینکه شروع به تمیز کردن قسمتی از خانه می‌کنیم متوجه می‌شویم چقدر با قسمت‌های دیگر تفاوت دارد چرا که حتی در خانه‌هایی که در طول سال و به طور مرتب نظافت می‌شود، جاهایی وجود دارد که به خاطر دسترسی دشوارتر یا غفلت، کمتر نظافت شده است. رسم خانه تکانی از رسومی است که گاهی با شادی و سرزندگی برگزار می‌شود و گاهی دیگر نیز با خستگی و کسالت همراه است. اما می‌توانیم با استفاده از تعاون و همکاری هم خانه تکانی خوبی داشته باشیم و هم از فشار آمدن بر روی یک شخص در خانه جلوگیری کنیم. یادمان نرود که یکی از پیام‌های نوروز حس انسان دوستی و کمک به یکدیگر است. یکی از سریال‌های دوست داشتنی دهه 70 به اسم «خانه سبز» خیلی از این رسوم را به زیبایی نشان می‌داد. در آن فیلم اعضای خانه سبز خانه تکانی را از طبقه اول ساختمان شروع می‌کردند و بعد از تمیز کردن یک خانه به طبقه بعدی می‌رفتند و همه با هم به تمیز کردن خانه می‌پرداختند. این کار هم می‌تواند یکی از روش‌های خوب خانه تکانی باشد که در این صورت به کسی فشار نیامده و همه اعضای خانه با هم همکاری می‌کنند و علاوه بر کار کردن نیز لحظات خوشی را برای خود ایجاد می‌کنند.
وسایل برقی را چگونه تمیز کنیم
قسمت‌ بیرونی‌ و دیواره‌های‌ وسایل‌ برقی‌ را بعد از پاک‌ کردن‌ با دستمال‌ مرطوب، به‌ وسیله‌ پنبه‌ آغشته‌ به‌ الکل‌ صنعتی‌ براق‌ و تمیز کنید. برای‌ جرم‌‌گیری‌ اتوی‌ بخار و رفع‌ گچ، مقداری‌ سرکه‌ سفید (سرکه‌ تصفیه ‌شده) داخل‌ محفظه‌ آب‌ آن‌ بریزید. بعد از 24 ساعت، آن‌ را خالی‌ کنید؛ و سپس‌ با چند بار پر و خالی‌ کردن‌ از آب، محفظه‌ را شست‌وشو دهید.
بخش‌های‌ قابل‌ شست‌وشوی‌ آبمیوه‌گیری‌ ممکن‌ است‌ در اثر استفاده‌ زیاد رنگ‌ گرفته‌ باشند. برای‌ پاک‌ کردن‌ و نیز جلوگیری‌ از رنگ ‌گرفتن‌ آنها، یک ‌دوم‌ فنجان‌ مایع‌ سفید کننده، یک‌ چهارم‌ فنجان‌ جوش‌ شیرین‌ و چهار فنجان‌ آب‌ گرم‌ را با هم‌ مخلوط‌ کنید و با اسفنج‌ روی‌ قسمت‌های‌ مورد نظر بمالید. همچنین‌ می‌‌توانید به‌ مدت‌ ده‌ دقیقه‌ آنها را در این‌ مایع‌ بخیسانید. سپس‌ بشویید و کاملا خشک‌ کنید. یکی‌ دیگر از لوازم‌ برقی‌ که‌ بیشتر خانم‌ها با آن‌ مشکل‌ دارند مایکروویو است. برای‌ تمیز کردن‌ این‌ وسیله، نیمی‌ از یک‌ لیموترش‌ بزرگ‌ را در کاسه‌‌ای آب‌ قرار دهید و بگذارید پنج‌ تا ده‌ دقیقه‌ (بسته‌ به‌ میزان‌ کثیفی‌ دستگاه) در مایکروویو بجوشد. بخار لیمو باعث‌ تبخیر لکه‌های‌ چرب‌ می‌‌شود و بوی‌ بد را از میان‌ می‌‌برد. در پایان‌ با یک‌ دستمال‌ کتانی‌ خشک‌ دیواره‌های‌ داخل‌ دستگاه‌ را تمیز کنید. دستمال‌ آغشته‌ به‌ آب‌ لیموترش‌ تازه‌ یا الکل‌ نیز برای‌ تمیز کردن‌ مایکروویو و از بین ‌بردن‌ چربی‌ها بسیار سودمند است. هرگز از دستمال‌ زبر، اسکاچ‌ یا سیم‌ ظرفشویی‌ برای‌ تمیز کردن‌ دستگاه‌ استفاده‌ نکنید. برای‌ پیشگیری‌ از پاشیدن‌ چربی‌ غذا به‌ دیواره‌ها بهتر است‌ هنگام‌ پخت‌ روی‌ غذاهای‌ چرب‌ را با سلفون‌ بپوشانید.
اثر انگشت‌ بچه‌ها بر صفحه‌ تلویزیون‌ منظره‌ نازیبایی‌ به‌ وجود می‌آورد. تلویزیون‌ را هنگام‌ تمیز کردن‌ خاموش‌ کنید. ابتدا با یک‌ دستمال‌ خشک‌ غبار آن‌ را بگیرید؛ و سپس‌ با پنبه‌ آغشته‌ به‌ محلول‌ آب‌ و الکل‌ صفحه‌ تلویزیون‌ را تمیز کنید. الکل‌ لکه‌های‌ چرب‌ و اثر انگشت‌ را برطرف‌ می‌کند. توصیه‌ می‌شود از دستمال‌ حوله‌ای‌ و پرزدار استفاده‌ نکنید. دیواره‌های‌ غیرشیشه‌‌ای تلویزیون‌ را نیز می‌‌توانید با پارافین‌ مایع‌ براق‌ کنید و با دستمال‌ خشک، چربی‌ اضافی‌ را بگیرید و براق‌ کنید. این‌ روش‌ برای‌ تمیز کردن‌ ضبط‌ صوت‌ و ویدئویی‌ که‌ رنگ‌ تیره‌ دارند هم‌ مناسب‌ است.
تمیز کردن پنجره، شیشه‌ و آینه‌
توصیه‌ می‌شود در روزهای‌ بسیار سرد که‌ شیشه‌ها یخ زده‌اند آنها را پاک‌ نکنید. در این‌ وضعیت‌ شیشه‌ بسیار ترد و شکننده‌ می‌‌شود و امکان‌ شکستن‌ آن‌ زیاد است. شیشه‌های‌ رسوب ‌گرفته‌ را با مخلوط‌ آب‌ و سرکه سفید تمیز کنید. دو پیمانه‌ آب، نصف‌ پیمانه‌ الکل‌ و یک‌ قاشق‌ چایخوری‌ مایع‌ ظرفشویی، محلولی‌ معجزه ‌آسا برای‌ تمیز کردن‌ شیشه‌ها و آینه‌ است. محلول‌ را روی‌ شیشه‌ اسپری‌ کنید و با دستمال‌ تمیز شیشه‌ را پاک‌ کنید. اگر در مقداری‌ آب‌ گرم، دو تا سه‌ قاشق‌ آب‌ لیموترش‌ تازه‌ بریزید و برای‌ تمیز کردن‌ شیشه‌ها از آن‌ استفاده‌ کنید نتیجه‌ خوبی‌ حاصل‌ می‌‌شود. لکه‌هایی‌ را که‌ به‌ وسیله‌ حشرات‌ روی‌ پنجره‌ها به‌ وجود می‌‌آید، می‌‌توانید با چای‌ سرد از میان‌ ببرید. خراش‌های‌ نازک‌ روی‌ شیشه‌ را می‌‌توان‌ با مقداری‌ خمیر دندان‌ برطرف‌ کرد. برای‌ از بین ‌بردن‌ لکه‌های‌ سیاه‌ که‌ در گوشه‌‌های پنجره‌ به‌ وجود می‌آید، از مسواک‌ کهنه‌ استفاده‌ کنید. به‌ این‌ ترتیب‌ که‌ آن‌ را در مخلوط‌ آب‌ و مایع‌ سفید کننده‌ وارد کنید و سپس‌ روی‌ محل‌ مورد نظر بکشید. پنجره‌ها را می‌توانید با روزنامه‌ آغشته‌ به‌ مخلوط‌ آب‌ و سرکهِ سفید براق‌ کنید.
تمیز کردن ظرفشویی‌ و دستشویی‌
سینک‌ ظرفشویی (SINK) معمولا از جنس‌ استیل‌ است. بهتر است‌ از مواد سفیدکننده‌ قوی‌ برای‌ تمیز کردن‌ استفاده‌ نکنید، زیرا رنگ‌ استیل‌ کدر می‌شود. جوش‌‌شیرین‌ برای‌ تمیز کردن‌ سینک‌های‌ استیل‌ عالی‌ عمل‌ می‌‌کند. این‌ ماده‌ را به‌ عنوان‌ پودر تمیز کننده‌ به‌ کار گیرید. برای‌ تمیز کردن‌ سینک‌های‌ آلومینیومی‌ و چینی‌ محلول‌ پودر ماشین‌ لباسشویی‌ توصیه‌ می‌شود. بعد از آبکشی، با روزنامه‌ مچاله ‌شده‌ سینک‌ را برق‌ بیندازید. برای‌ از بین ‌بردن‌ لکه‌ها و رسوبات‌ آب‌ روی‌ سینک، پارچه‌‌ای را به‌ سرکه‌ سفید آغشته‌ کنید و روی‌ سطح‌ را با آن‌ مالش‌ دهید. نمک‌ ماده‌ طبیعی‌ مناسب‌ برای‌ ضدعفونی‌ کردن‌ سینک‌ است. برای‌ این‌ منظور نمک‌ خشک‌ را روی‌ سطح‌ آن‌ بپاشید و پس‌ از نیم‌ ساعت‌ بشویید.
تمیز کردن یخچال‌
برای‌ تمیز کردن‌ دیوارهای‌ داخلی‌ یخچال‌ از محلول‌ جوش‌ شیرین‌ و آب‌ کمک‌ بگیرید. برای‌ این‌ منظور یک‌ تا دو قاشق‌ جوش‌ شیرین‌ را در یک‌ چهارم‌ لیتر آب‌ گرم‌ حل‌ کنید و یخچال‌ را با آن‌ پاک‌ کنید. سپس‌ با دستمال‌ تمیز خشک‌ نمایید. جوش‌ شیرین‌ بوی‌ نامطبوع‌ یخچال‌ را از بین‌ می‌برد.
قفسه‌ها و کشوهایی‌ را که‌ می‌‌توان‌ بیرون‌ آورد می‌توانید با آب‌ گرم‌ و مایع‌ ظرفشویی‌ بشویید و پس‌ از خشک‌ شدن‌ دوباره‌ در یخچال‌ قرار دهید. پشت‌ یخچال‌ را تمیز نگاه‌ دارید. برای‌ پاک ‌کردن‌ این‌ قسمت‌ دوشاخه‌ یخچال‌ را بیرون‌ آورید؛ و دستگاه‌ را کمی‌ جلو بکشید. به‌ وسیله‌ جاروبرقی‌ گردوغبار پشت‌ یخچال‌ را بزدایید. به‌ این‌ ترتیب‌ دستگاه‌ بهتر کار می‌کند و عمر بیشتری‌ خواهد داشت.
تمیز کردن ظروف
اگر می‌‌خواهید ظروف‌ برنجی‌ کدر را براق‌ کنید، از مخلوط‌ نمک‌ و سرکه‌ بهره‌ بگیرید. خمیر حاصل‌ را با پارچه‌ای لطیف‌ روی‌ قسمت‌ کدر بمالید. ظروف‌ مسی‌ را با مالیدن‌ لیموترش‌ براق‌ کنید. برای‌ پاک ‌کردن‌ قسمت‌های‌ بسیار کثیف‌ نصف‌ یک‌ لیموترش‌ را در نمک‌ فرو ببرید و روی‌ قسمت‌ مورد نظر بمالید. برای‌ پاک‌ کردن‌ جرم‌ کتری، یک‌ فنجان‌ سرکه‌ را در کتری‌ بریزید و بجوشانید. سپس‌ کتری‌ را بشویید.
با استفاده‌ از جوش‌ شیرین‌ لکه‌ قهوه‌ و چای‌ را از سطح‌ فنجان‌ها و بشقاب‌های‌ ملامین‌ و پلاستیک‌ پاک‌ کنید.
برای‌ از بین‌ بردن‌ بوی‌ نامطبوع‌ و تند ظروف‌ پلاستیکی‌ نو، ابتدا آنها را بشویید و خشک‌ کنید. سپس‌ یک‌ تا دو روز در فریزر بگذارید.
برای‌ براق ‌کردن‌ ظروف‌ شیشه‌ای آنها را در محلول‌ آب‌ و سرکه‌ بخیسانید و سپس‌ بشویید.
اگر روی‌ ظروف‌ چینی، لکه‌ قهوه‌ یا چای‌ مشاهده‌ می‌کنید، با دستمال‌ مرطوب‌ آغشته‌ به‌ جوش‌ شیرین‌ آن‌ را پاک‌ کنید.
برای‌ تمیز کردن‌ کارد زنگ‌ زده، یک‌ سیب‌زمینی‌ را نصف‌ کنید و سطح‌ بریده‌ آن‌ را در جوش ‌شیرین‌ فرو کنید. سپس‌ تیغهِ کارد را با آن‌ مالش‌ دهید تا براق‌ شود.