مترجم: مریم رضایی
بدون شک، تشکیل شرکت نت فلیکس یکی از بهترین تصمیم‌های حوزه کسب‌وکار در ۱۵ سال گذشته بوده است.

این شرکت بیش از ۲۳ میلیون اشتراک برای ارائه خدمات فیلم و برنامه‌های تلویزیونی دارد که آن را به یکی از موفق‌ترین شرکت‌های اینترنتی از زمان ظهور اینترنت تبدیل کرده است. البته، این موفقیت بدین معنی نیست که نت فلیکس تاکنون اشتباه نکرده است. تصمیم نت فلیکس به جدایی خدمات ارسال دی وی دی از کسب‌وکار اصلی شرکت و واگذاری آن به شرکت دیگری به نام کوییک استر، موجب نارضایتی بسیاری از مشتریان این شرکت شد. این اقدام شکایت ده‌ها هزار نفر را برانگیخت، تعداد مشترکین را به میزان قابل توجهی کاهش داد و موجب سقوط سهام شرکت شد. رید هاستینگز، مدیر عامل نت فلیکس، پس از آن دچار دردسر شد و در صدد رفع مشکل برآمد، اما اینکه اقدام آنها در فهرست بدترین تصمیم‌های کسب‌وکار ثبت نشده، می‌تواند موجب آسودگی خاطر او باشد. در اینجا نمونه‌های بدترین و پرهزینه‌ترین تصمیم‌های حوزه کسب‌وکار در طول تاریخ را عنوان می‌کنیم:


1-راس پروت و قطعه سخت‌افزاری
مایکروسافت


راس پروت در سال ۱۹۷۹، قیمت پیشنهادی بیل گیتس ۲۳ساله را برای خرید قطعه سخت‌افزاری مایکروسافت به ارزش۴۰ تا ۶۰ میلیون دلار نامعقول دانست و از این کار امتناع کرد. در آن زمان شرکت الکترونیک دیتا سیستمز پروت که یک میلیارد دلار ارزش داشت، به دنبال سرمایه‌گذاری در یک شرکت کامپیوتری کوچک بود و مایکروسافت را نمونه خوبی می‌دانست. گیتس امیدوار بود وارد فضای بازار شرکتی شود، اما نمی‌خواست سخت افزار خود را ارزان بفروشد. پروت بعدها در مصاحبه با روزنامه سیاتل تایمز گفت: «یکی از بزرگ‌ترین اشتباهات کاری خود را در رابطه با پیشنهاد بیل گیتس، مرتکب شده است.»

۲-موافقت IBM با حفظ حق کپی رایت برنامه DOS


در سال ۱۹۸۰، IBM پیشتاز صنعت کامپیوتر در جهان بود. وقتی این شرکت برای تولید یک سیستم عامل با بیل گیتس وارد معامله شد، گیتس فرصتی یافته بود که در ازای مبلغ ۸۰ هزار دلار، برنامه PC-DOS را تولید کند،اما حق کپی رایت این برنامه برای شرکت مایکروسافت حفظ شود،که مورد موافقت IBM قرار گرفت. پس از آن، مایکروسافت به تنهایی سیستم MS-DOS را تولید کرد که انقلابی در صنعت نرم‌افزار ایجاد کرد و سلطه مایکروسافت را به مدت سه دهه بعد از آن، تضمین کرد و IBM از میدان رقابت عقب ماند.

۳-رد پیشنهاد گوگل از سوی
Excite


در سال ۱۹۹۹، Excite موتور جست‌وجوی بسیار پرترافیکی بود. لری پیج و سرگئی برین، بنیان‌گذاران گوگل، با اطلاع از جایگاه Excite تلاش کردند موتور جست‌وجوی تازه خود یعنی گوگل را به قیمت یک میلیون دلار به این شرکت بفروشند که در نهایت قیمت پیشنهادی خود را به ۲۵۰ هزار دلار هم کاهش دادند. اما جورج بل، مدیرعامل Excite مخالفت کرد. چند سال بعد، به دنبال کاهش شدید ارزش سهام Excite، این شرکت تحت مالکیت AskJeeves درآمد.

۴-اهمال ادوین دریک
در انحصاری کردن حفر چاه نفت


استخراج حجم بالای نفت از ذخایر نفتی در سال ۱۸۵۸ کار تقریبا غیرممکنی به نظر می‌رسید، اما ادوین دریک از انجام آن هراسی نداشت. او به مدت یک سال به دنبال راهکاری برای حفر چاه بود که نتیجه‌ای در بر نداشت. پس از آن، یک آهنگر محلی را استخدام کرد و جرثقیلی از چوب کاج ساخت که محل حفر را با لوله‌ای برای دور نگه داشتن آب احاطه می‌کرد. پس از هفته‌ها تلاش در حفر چاه، او سرانجام به طلای سیاه دست یافت، اما بعد از مدتی از شرکتی که برای آن کار می‌کرد اخراج شد و کل درآمد خود را در وال استریت از دست داد، در حالی که بسیاری از آمریکایی‌ها از این فرصت برای ثروت‌اندوزی استفاده کردند. در واقع، شکست دریک در ثبت امتیاز انحصاری اختراعش، باعث شد مبلغ زیادی را از دست بدهد.

۵-وسترن یونین
و از دست دادن تلفن


شرکت وسترن یونین که با در اختیار داشتن انحصار تلگراف، غول صنعت مخابرات آمریکا محسوب می‌شد، در سال ۱۸۷۶ از پذیرش ریسکی اجتناب کرد که آن را غیرضروری می‌دانست. ویلیام اورتون، مدیر شرکت، پیشنهاد گاردینر هاباردز را که می‌خواست امتیاز تلفن را به مبلغ ۱۰۰ هزار دلار بفروشد، نپذیرفت. اورتون معتقد بود این اختراع «امکانات تجاری» ندارد و بیشتر مثل یک اسباب بازی الکتریکی است. در نهایت، وسترن یونین از عرصه رقابت تلفن عقب ماند و شرکت AT&T با خرید امتیاز آن به غول مخابراتی آمریکا تبدیل شد.

۶-کمبود بودجه مارس برای استفاده از ئی.تی


آب نبات‌های Reeses Pieces شرکت هرشی به مدت سه دهه جزو محبوب‌ترین شیرینی‌های آمریکا بوده که این محبوبیت تا حد زیادی به دلیل استفاده از نماد ئی.تی، موجود فرا زمینی فیلم‌های علمی تخیلی استیون اسپیلبرگ است. شرکت هرشی این موفقیت را مدیون رقیب خود، شرکت مارس است، چراکه مارس پیشنهاد شرکت تولیدات تلویزیونی امبلین (متعلق به اسپیلبرگ) را برای ارائه مجوز استفاده از ئی.تی در شکلات‌های خود نپذیرفت. علت این تصمیم مارس هنوز مشخص نیست، اما منطقی‌ترین توضیحی که داده شده، این است که مارس با محدودیت بودجه تبلیغات مواجه شده بود.

۷-معرفی فرمول جدید
برای نوشابه کوکاکولا


کوکاکولا در سال ۱۹۸۵ تقریبا ۱۰۰ ساله شده بود و پیشتاز تولید نوشابه در جهان و یک قدرت بازاریابی محسوب می‌شد. در آن زمان، کوکا نیازمند تغییرات اساسی نبود، به همین دلیل وقتی شرکت نوشابه جدید خود را وارد بازار کرد، بسیاری از طرفداران آن بهت‌زده شدند. جنبه اصلی پرطرفدار بودن کوکاکولا، علاوه بر مزه متفاوت آن، وجود ارتباط حسی با مشتری بود، اما با ورود نوشابه جدید این ارتباط ناگهان در خطر افتاد و طوفان نارضایتی مشتری‌ها را به دنبال داشت. در نهایت شرکت مجبور شد به اشتباه خود اعتراف کند؛ اگرچه کوکاکولای جدید در آزمایش‌های تست مزه، رتبه خوبی به دست آورده بود. کوکاکولای قدیمی بار دیگر به بازار روانه شد تا نارضایتی‌ها برطرف شود و فروش شرکت جان دوباره بگیرد.


8-«دوشنبه شب با فوتبال» و شکست
NBC و CBS


بیس بال در اواخر دهه ۶۰ همچنان تفریح اصلی آمریکایی‌ها بود، اما فوتبال به عنوان یک سرگرمی جدید در این کشور ظهور می‌کرد. لیگ فوتبال و تیم ملی آمریکا قصد داشت محبوبیت عمومی لیگ تازه فوتبال را افزایش دهد و آن را به یکی از ویژگی‌های باارزش تلویزیونی تبدیل کند. بنابراین پیت روزله، به عنوان مسوول این کار، برای انعقاد قرارداد ساخت یک برنامه هفتگی فوتبالی، به شبکه‌های CBS و NBC روی آورد، اما هر دو شبکه تمایلی به بستن این قرارداد نداشتند و نمی‌خواستند برنامه‌های معروف خود را قربانی کنند. روزله در نهایت سراغ آخرین گزینه، یعنی شبکه ABC رفت که تمایل بیشتری به این ایده داشت و برنامه «دوشنبه شب با فوتبال» به یکی از پرسابقه‌ترین و پربیننده‌ترین سری‌های تلویزیونی تبدیل شد.

۹-جا ماندن کداک از دوربین‌های دیجیتال


ایستمن کداک، دوربین دیجیتال را در سال ۱۹۷۵ ساخت، اما از ترس کاهش فروش در کسب‌وکار فیلم‌های دروبین خود، در این تکنولوژی جدید سرمایه‌گذاری نکرد؛ مدیر کداک پیش‌بینی نکرده بود که این فیلم‌ها در نهایت دچار انحطاط می‌شوند. زمانی که استفاده از فیلم دوربین در اواسط دهه ۹۰ میلادی به تدریج کاهش یافت، کداک وارد بازار عکاسی دیجیتال شد، اما رقیبان دیگر مانند فوجی و سونی خیلی زودتر پا به این عرصه گذاشته بودند و کداک هیچ‌گاه نتوانست به‌طور کامل در محصولی که خودش پایه‌گذار آن بود، سرمایه‌گذاری کند. در سال ۲۰۱۰، کداک رتبه ششم شرکت‌های فعال در صنعت دوربین‌های دیجیتال را در اختیار داشت که نقش آن باز هم به دلیل گسترش گوشی‌های هوشمند و تبلت‌ها کمرنگ شده بود. در سال ۲۰۱۱ سهام کداک به قدری سقوط کرد که این شرکت در ماه دسامبر در معرض ورشکستگی قرار گرفت.

۱۰-تنبلی موتورولا
در ارتقای گوشی


موفقیت گوشی‌های باریک و شیک مدل Razr موتورولا در سال ۲۰۰۶ سهم بازار این شرکت را ۲۲ درصد افزایش داد، اما این شرکت نتوانست نسل جدید این نوع گوشی را تولید کند و برند Razr را ارتقا دهد، به‌طوری که در سال ۲۰۰۷ موتورولا مجبور شد گوشی‌های مدل قدیمی را هم با تخفیف زیادی به فروش برساند. وقتی در سال ۲۰۱۰ مدل جدید گوشی‌های Razr وارد بازار شد، موتورولا مجبور بود با محصولاتی مانند آیفون و بلک بری رقابت کند. در نهایت، فروش ۴۳ میلیارد دلاری که موتورولا در سال ۲۰۰۶ به دست آورده بود، به تنها ۲۲ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۰ کاهش یافت. بین اکتبر ۲۰۰۶ و مارس ۲۰۰۹ سهام شرکت بیش از ۹۰ درصد سقوط کرد.