هفت هزار سال تاریخ هنر ایران در سه طبقه - ۳۰ شهریور ۹۱
سحر آزاد
عکس: حمید جانی‌پور
«درحال حاضر در ایران موزه‌ای به این جامعیت نداریم که کسی بتواند نمونه‌هایی از هفت هزار هنر ایران را در کنار هم ببیند، برای همین موزه رضاعباسی از این لحاظ استثنایی است. » آیدین آغداشلو، نقاش، طراح، گرافیست و محقق تاریخ هنر ایران با بیان این جملات معتقد است بهترین مکان برای کسانی که دوست دارند بدانند از کجا آمده‌اند، موزه رضاعباسی است.
همه ما بارها و بارها از نقش موزه‌ها در شکل‌گیری هویت تاریخی و آشنایی با تاریخ گذشته خودمان شنیده‌ایم، اما واقعیت این است که با وجود آثار بسیار ارزشمندی که در موزه‌هایمان نگهداری می‌شوند، به روز نبودن آنها باعث شده است خیلی از مردم تمایلی برای بازدید از چنین مکان‌هایی نداشته باشند.
عکس: حمید جانی‌پور
«درحال حاضر در ایران موزه‌ای به این جامعیت نداریم که کسی بتواند نمونه‌هایی از هفت هزار هنر ایران را در کنار هم ببیند، برای همین موزه رضاعباسی از این لحاظ استثنایی است. » آیدین آغداشلو، نقاش، طراح، گرافیست و محقق تاریخ هنر ایران با بیان این جملات معتقد است بهترین مکان برای کسانی که دوست دارند بدانند از کجا آمده‌اند، موزه رضاعباسی است.
همه ما بارها و بارها از نقش موزه‌ها در شکل‌گیری هویت تاریخی و آشنایی با تاریخ گذشته خودمان شنیده‌ایم، اما واقعیت این است که با وجود آثار بسیار ارزشمندی که در موزه‌هایمان نگهداری می‌شوند، به روز نبودن آنها باعث شده است خیلی از مردم تمایلی برای بازدید از چنین مکان‌هایی نداشته باشند.
سحر آزاد
عکس: حمید جانی‌پور
«درحال حاضر در ایران موزه‌ای به این جامعیت نداریم که کسی بتواند نمونه‌هایی از هفت هزار هنر ایران را در کنار هم ببیند، برای همین موزه رضاعباسی از این لحاظ استثنایی است.» آیدین آغداشلو، نقاش، طراح، گرافیست و محقق تاریخ هنر ایران با بیان این جملات معتقد است بهترین مکان برای کسانی که دوست دارند بدانند از کجا آمده‌اند، موزه رضاعباسی است.
همه ما بارها و بارها از نقش موزه‌ها در شکل‌گیری هویت تاریخی و آشنایی با تاریخ گذشته خودمان شنیده‌ایم، اما واقعیت این است که با وجود آثار بسیار ارزشمندی که در موزه‌هایمان نگهداری می‌شوند، به روز نبودن آنها باعث شده است خیلی از مردم تمایلی برای بازدید از چنین مکان‌هایی نداشته باشند. با این همه مروری بر آنچه در یک موزه نگهداری می‌شود، از زبان یک هنرمند و کسی که در شکل‌گیری موزه نقش داشته است مانند آیدین آغداشلو خالی از لطف نیست، مخصوصا در این ایام که گالری‌ها در آخرین روزهای تعطیلات تابستانی خود بسر می‌برند، علاقه‌مندان آثار هنری می‌توانند به موزه‌هایی که آثاری در این زمینه را نشان می‌دهند مراجعه کنند که یکی از آنها موزه هنرهای معاصر تهران است، اما اگر دوست دارید بدانید هنر ایران در این سال‌ها چه دستاوردی داشته است، می‌توانید به موزه رضاعباسی بروید. در خیابان شریعتی، نرسیده به پل سیدخندان ساختمان سه طبقه‌ای هست که در گوشه‌ای از ساختمان سبز رنگ آن موزه رضاعباسی به یاد نقاش مشهور دوره صفوی نامگذاری شده است.
آغداشلو که نقش مهمی در تاسیس موزه در سال 1356 داشت و بعد از آن تا سال 1358 مدیر این موزه شد، در مورد آغاز به کار این محل می‌گوید: «ساختمان موزه رضا عباسی ابتدا یک مبل فروشی بود که خریداری شد و ظرف 4 ماه تغییر کاربری داد و 40 روزه اشیای موزه نیز انتخاب شد.»
او در یادآوری خاطرات خود در مورد تاسیس موزه عنوان می‌کند: «افتتاح این موزه برایم لحظات خوشی را به همراه داشت، آن زمان ما ۱۵ نفر بیشتر نبودیم، گاهی تا صبح در کارگاه موزه می‌ماندیم تا کارها را آماده و قاب آثار را تنظیم کنیم.»
البته موزه رضاعباسی برای ادامه کار فراز و نشیب‌های زیادی طی کرد، چون یک سال پس از افتتاح در آبان سال ۱۳۵۷ تعطیل شد. در پایان سال ۱۳۵۸ موزه پس از تغییر دکوراسیون داخلی و ایجاد فضای نمایشگاهی بازگشایی شد، اما در سال ۱۳۶۳ به علت مشکلات داخلی، بار دیگر تعطیل و یک سال بعد دوباره بازگشایی شد، ولی یک بار دیگر در همان سال تعطیل شد تا در ۱۵ بهمن سال ۱۳۷۹ برای پنجمین بار و پس از انجام بازسازی دوباره شروع به کار کرد. حدود 50 هزار شی در این موزه نگهداری می‌شود. البته هرگز امکان نمایش این آثار به طور همزمان وجود ندارد و تالارهای موزه تنها گنجایش 700 اثر را دارند.
به گفته آغداشلو این موزه مجموعه‌ای از هنر گذشته ایران است: «مجموعه آثاری که در موزه رضا عباسی هست به تاریخ گذشته ایران متعلق است یعنی آثاری که در طول هفت هزار سال به وسیله هنرمندان و صنعتگران ایرانی به‌وجود آمده‌اند.»
او ادامه می‌دهد: «کسانی که گذشته برایشان اهمیت کمتری دارد باید به موزه‌هایی که البته در ایران کم است ولی آثار هنرمندان معاصر ایران را در خود جمع کرده‌اند مثل موزه هنرهای معاصر تهران یا موزه بانک پاسارگاد بروند. کسانی که می‌خواهند با فرهنگ بزرگ ایرانی در گذشته مرتبط شوند، موزه رضاعباسی جای بسیار مناسبی است چون به صورت خیلی جمع و جور نمونه‌هایی را در طول شش هزار سال پیش در خودش جمع کرده و به نمایش گذاشته است.»
این نقاش درباره اهمیت موزه رضاعباسی این‌طور می‌گوید: «این موزه خیلی مهم است چون در یک چشم‌انداز و گردش کوتاه در آن می‌توان با دستاورد هنر ایران در طول هفت هزار سال گذشته آشنا شد.»
آنچه در موزه رضاعباسی به معرض دید عموم گذاشته شده است، دوره‌های مختلف را در برمی‌گیرد و براساس دوره‌های زمانی نمایش داده شده است که از این نظر می‌تواند سیر تاریخ هنر را در اختیار بازدیدکنندگان قرار بدهد، همانطور که آغداشلو اظهار می‌کند: «در این موزه همه نوع آثار هنری هست: از آثار مهم و بی‌نظیر پیش از اسلام شامل پیش از تاریخ و بعد از تاریخ و آثار ارزنده‌ای از دوره اسلامی، هر دو بخش قابل توصیه هستند.»
او می‌افزاید: «بعضی از بهترین نمونه‌های هنر گذشته ایران که حتی در موزه‌های دنیا هم نمی‌توان نظیر آن را دید، در این موزه وجود دارد مثل یک گردنبند دوره ساسانی یا آثار دوره هخامنشی و اشکانی که برای محققان بین‌المللی دیدنشان یک فرصت فوق‌العاده است. نمونه‌هایی که به دوران هخامنشی مربوط می‌شود در این موزه جای اشاره دارد.»
آثار مربوط به دوران پیش از اسلام را می‌توان در طبقه سوم مشاهده کرد و در یک طبقه پایین‌تر، آثار دوره اسلامی به نمایش درآمده‌اند. آغداشلو در مورد این بخش می‌گوید: «در دوره اسلامی نیز عالی‌ترین سفال‌ها و سرامیکها به خصوص سفال‌های قرن ششم و هفتم نگهداری می‌شوند مثلا یک سینی نقره بسیار بزرگ در موزه هست که احتمالا در اوایل اسلام براساس تداوم هنر ساسانی کار شده و واقعا در دنیا کم نظیر است.»
در اولین طبقه هم شاهکارهایی از نگارگری و خوشنویسی دوره‌های مختلف قرار دارند که از جمله آنها می‌توان به برگی از شاهنامه مربوط به میانه قرن هشتم هجری اشاره کرد.
آغداشلو در نهایت در مورد تاثیر این موزه بر بازدیدکنندگان نتیجه می‌گیرد: «آثار هنری که در دنیا کم نظیر است در این موزه خیلی زیاد هستند، ولی مساله اصلی این است که باید ببینیم بازدیدکننده دغدغه پیوند با گذشته و روح فرهنگی عظیم ایرانی را دارد یا نه. اگر کسی به دنبال چنین چیزی است، موزه رضاعباسی بهترین جاست، چون موزه‌های دیگری هم داریم که بخشی از آنها به تاریخ هنر ایران مربوط می‌شوند، اما موزه رضاعباسی یک موزه نسبتا کامل و در عین حال جمع و جور است که از هفت هزار سال به این طرف می‌توان نمونه‌های عالی هنر را در آن تماشا کرد که یک اتفاق خیلی خاص است.»
عکس: حمید جانی‌پور
«درحال حاضر در ایران موزه‌ای به این جامعیت نداریم که کسی بتواند نمونه‌هایی از هفت هزار هنر ایران را در کنار هم ببیند، برای همین موزه رضاعباسی از این لحاظ استثنایی است.» آیدین آغداشلو، نقاش، طراح، گرافیست و محقق تاریخ هنر ایران با بیان این جملات معتقد است بهترین مکان برای کسانی که دوست دارند بدانند از کجا آمده‌اند، موزه رضاعباسی است.
همه ما بارها و بارها از نقش موزه‌ها در شکل‌گیری هویت تاریخی و آشنایی با تاریخ گذشته خودمان شنیده‌ایم، اما واقعیت این است که با وجود آثار بسیار ارزشمندی که در موزه‌هایمان نگهداری می‌شوند، به روز نبودن آنها باعث شده است خیلی از مردم تمایلی برای بازدید از چنین مکان‌هایی نداشته باشند. با این همه مروری بر آنچه در یک موزه نگهداری می‌شود، از زبان یک هنرمند و کسی که در شکل‌گیری موزه نقش داشته است مانند آیدین آغداشلو خالی از لطف نیست، مخصوصا در این ایام که گالری‌ها در آخرین روزهای تعطیلات تابستانی خود بسر می‌برند، علاقه‌مندان آثار هنری می‌توانند به موزه‌هایی که آثاری در این زمینه را نشان می‌دهند مراجعه کنند که یکی از آنها موزه هنرهای معاصر تهران است، اما اگر دوست دارید بدانید هنر ایران در این سال‌ها چه دستاوردی داشته است، می‌توانید به موزه رضاعباسی بروید. در خیابان شریعتی، نرسیده به پل سیدخندان ساختمان سه طبقه‌ای هست که در گوشه‌ای از ساختمان سبز رنگ آن موزه رضاعباسی به یاد نقاش مشهور دوره صفوی نامگذاری شده است.
آغداشلو که نقش مهمی در تاسیس موزه در سال 1356 داشت و بعد از آن تا سال 1358 مدیر این موزه شد، در مورد آغاز به کار این محل می‌گوید: «ساختمان موزه رضا عباسی ابتدا یک مبل فروشی بود که خریداری شد و ظرف 4 ماه تغییر کاربری داد و 40 روزه اشیای موزه نیز انتخاب شد.»
او در یادآوری خاطرات خود در مورد تاسیس موزه عنوان می‌کند: «افتتاح این موزه برایم لحظات خوشی را به همراه داشت، آن زمان ما ۱۵ نفر بیشتر نبودیم، گاهی تا صبح در کارگاه موزه می‌ماندیم تا کارها را آماده و قاب آثار را تنظیم کنیم.»
البته موزه رضاعباسی برای ادامه کار فراز و نشیب‌های زیادی طی کرد، چون یک سال پس از افتتاح در آبان سال ۱۳۵۷ تعطیل شد. در پایان سال ۱۳۵۸ موزه پس از تغییر دکوراسیون داخلی و ایجاد فضای نمایشگاهی بازگشایی شد، اما در سال ۱۳۶۳ به علت مشکلات داخلی، بار دیگر تعطیل و یک سال بعد دوباره بازگشایی شد، ولی یک بار دیگر در همان سال تعطیل شد تا در ۱۵ بهمن سال ۱۳۷۹ برای پنجمین بار و پس از انجام بازسازی دوباره شروع به کار کرد. حدود 50 هزار شی در این موزه نگهداری می‌شود. البته هرگز امکان نمایش این آثار به طور همزمان وجود ندارد و تالارهای موزه تنها گنجایش 700 اثر را دارند.
به گفته آغداشلو این موزه مجموعه‌ای از هنر گذشته ایران است: «مجموعه آثاری که در موزه رضا عباسی هست به تاریخ گذشته ایران متعلق است یعنی آثاری که در طول هفت هزار سال به وسیله هنرمندان و صنعتگران ایرانی به‌وجود آمده‌اند.»
او ادامه می‌دهد: «کسانی که گذشته برایشان اهمیت کمتری دارد باید به موزه‌هایی که البته در ایران کم است ولی آثار هنرمندان معاصر ایران را در خود جمع کرده‌اند مثل موزه هنرهای معاصر تهران یا موزه بانک پاسارگاد بروند. کسانی که می‌خواهند با فرهنگ بزرگ ایرانی در گذشته مرتبط شوند، موزه رضاعباسی جای بسیار مناسبی است چون به صورت خیلی جمع و جور نمونه‌هایی را در طول شش هزار سال پیش در خودش جمع کرده و به نمایش گذاشته است.»
این نقاش درباره اهمیت موزه رضاعباسی این‌طور می‌گوید: «این موزه خیلی مهم است چون در یک چشم‌انداز و گردش کوتاه در آن می‌توان با دستاورد هنر ایران در طول هفت هزار سال گذشته آشنا شد.»
آنچه در موزه رضاعباسی به معرض دید عموم گذاشته شده است، دوره‌های مختلف را در برمی‌گیرد و براساس دوره‌های زمانی نمایش داده شده است که از این نظر می‌تواند سیر تاریخ هنر را در اختیار بازدیدکنندگان قرار بدهد، همانطور که آغداشلو اظهار می‌کند: «در این موزه همه نوع آثار هنری هست: از آثار مهم و بی‌نظیر پیش از اسلام شامل پیش از تاریخ و بعد از تاریخ و آثار ارزنده‌ای از دوره اسلامی، هر دو بخش قابل توصیه هستند.»
او می‌افزاید: «بعضی از بهترین نمونه‌های هنر گذشته ایران که حتی در موزه‌های دنیا هم نمی‌توان نظیر آن را دید، در این موزه وجود دارد مثل یک گردنبند دوره ساسانی یا آثار دوره هخامنشی و اشکانی که برای محققان بین‌المللی دیدنشان یک فرصت فوق‌العاده است. نمونه‌هایی که به دوران هخامنشی مربوط می‌شود در این موزه جای اشاره دارد.»
آثار مربوط به دوران پیش از اسلام را می‌توان در طبقه سوم مشاهده کرد و در یک طبقه پایین‌تر، آثار دوره اسلامی به نمایش درآمده‌اند. آغداشلو در مورد این بخش می‌گوید: «در دوره اسلامی نیز عالی‌ترین سفال‌ها و سرامیکها به خصوص سفال‌های قرن ششم و هفتم نگهداری می‌شوند مثلا یک سینی نقره بسیار بزرگ در موزه هست که احتمالا در اوایل اسلام براساس تداوم هنر ساسانی کار شده و واقعا در دنیا کم نظیر است.»
در اولین طبقه هم شاهکارهایی از نگارگری و خوشنویسی دوره‌های مختلف قرار دارند که از جمله آنها می‌توان به برگی از شاهنامه مربوط به میانه قرن هشتم هجری اشاره کرد.
آغداشلو در نهایت در مورد تاثیر این موزه بر بازدیدکنندگان نتیجه می‌گیرد: «آثار هنری که در دنیا کم نظیر است در این موزه خیلی زیاد هستند، ولی مساله اصلی این است که باید ببینیم بازدیدکننده دغدغه پیوند با گذشته و روح فرهنگی عظیم ایرانی را دارد یا نه. اگر کسی به دنبال چنین چیزی است، موزه رضاعباسی بهترین جاست، چون موزه‌های دیگری هم داریم که بخشی از آنها به تاریخ هنر ایران مربوط می‌شوند، اما موزه رضاعباسی یک موزه نسبتا کامل و در عین حال جمع و جور است که از هفت هزار سال به این طرف می‌توان نمونه‌های عالی هنر را در آن تماشا کرد که یک اتفاق خیلی خاص است.»
ارسال نظر