«تورم زدایی» با تحریم خرید؟
علی میرزاخانی
سردبیر روزنامه دنیای اقتصاد
اخیرا طرح جالبی برای مقابله با گرانی بین خانواده های ایرانی مطرح شده است که کارآمدی آن، برای «تورم‌زدایی» در ایران محل بحث است.
این طرح در قالب «تحریم خرید پسته» مطرح شده و موافقان و مخالفان پر و پا قرصی دارد. البته اینکه گرانی پسته باعث می‌شود که تعداد قابل توجهی از خانوارهای ایرانی برای خرید آن با مشکلات و فشارهای مالی مواجه شوند محل تردید نیست و اینکه سایر خانوارها برای همراهی با هم‌وطنان خود از آوردن پسته و آجیل بر سر سفره‌ها خودداری کنند از نظر اخلاقی می‌تواند پسندیده باشد، اما آیا مقابله با گرانی در ایران از این طریق می‌تواند به نتیجه برسد؟
برای پاسخ به این سوال باید به خاستگاه این راه حل برای مقابله با گرانی پرداخت که عمدتا کشورهای توسعه یافته غربی است و اینکه این راه حل، روشی برای مقابله با گرانی یک کالای خاص است نه روشی برای مبارزه با تورم.
سردبیر روزنامه دنیای اقتصاد
اخیرا طرح جالبی برای مقابله با گرانی بین خانواده های ایرانی مطرح شده است که کارآمدی آن، برای «تورم‌زدایی» در ایران محل بحث است.
این طرح در قالب «تحریم خرید پسته» مطرح شده و موافقان و مخالفان پر و پا قرصی دارد. البته اینکه گرانی پسته باعث می‌شود که تعداد قابل توجهی از خانوارهای ایرانی برای خرید آن با مشکلات و فشارهای مالی مواجه شوند محل تردید نیست و اینکه سایر خانوارها برای همراهی با هم‌وطنان خود از آوردن پسته و آجیل بر سر سفره‌ها خودداری کنند از نظر اخلاقی می‌تواند پسندیده باشد، اما آیا مقابله با گرانی در ایران از این طریق می‌تواند به نتیجه برسد؟
برای پاسخ به این سوال باید به خاستگاه این راه حل برای مقابله با گرانی پرداخت که عمدتا کشورهای توسعه یافته غربی است و اینکه این راه حل، روشی برای مقابله با گرانی یک کالای خاص است نه روشی برای مبارزه با تورم.
علی میرزاخانی
سردبیر روزنامه دنیای اقتصاد
اخیرا طرح جالبی برای مقابله با گرانی بین خانواده های ایرانی مطرح شده است که کارآمدی آن، برای «تورم‌زدایی» در ایران محل بحث است.
این طرح در قالب «تحریم خرید پسته» مطرح شده و موافقان و مخالفان پر و پا قرصی دارد. البته اینکه گرانی پسته باعث می‌شود که تعداد قابل توجهی از خانوارهای ایرانی برای خرید آن با مشکلات و فشارهای مالی مواجه شوند محل تردید نیست و اینکه سایر خانوارها برای همراهی با هم‌وطنان خود از آوردن پسته و آجیل بر سر سفره‌ها خودداری کنند از نظر اخلاقی می‌تواند پسندیده باشد، اما آیا مقابله با گرانی در ایران از این طریق می‌تواند به نتیجه برسد؟
برای پاسخ به این سوال باید به خاستگاه این راه حل برای مقابله با گرانی پرداخت که عمدتا کشورهای توسعه یافته غربی است و اینکه این راه حل، روشی برای مقابله با گرانی یک کالای خاص است نه روشی برای مبارزه با تورم.
در این کشورها، اصولا با پدیده ای به نام «تورم» که باعث شود شاهد افزایش قیمت همه کالاها باشیم مواجه نیستیم بلکه بعضا شاهد تبانی تولیدکنندگان کالای خاصی برای افزایش غیر معمول قیمت آن هستیم که باعث واکنش نهادهای حامی مصرف کننده به شکل «تحریم خرید» می‌شود.
به عبارت دقیق‌تر، آنچه نهادهای حامی مصرف‌کنندگان را به واکنش وا می‌دارد، تبانی سازمان یافته عرضه‌کنندگان یک کالای خاص برای افزایش غیر معمول قیمت آن کالا است و نه افزایش قیمت یک کالا به دلیل افزایش هزینه‌های تولید و یا تورم عمومی.
واقعیت آن است که آنچه در ایران با آن مواجه هستیم، نه افزایش قیمت یک کالای خاص، که افزایش قیمت اکثر کالاها به دلیل افزایش نرخ تورم است و منشاء اصلی آن، نه تبانی عرضه کنندگان، بلکه به حرکت درآمدن اژدهای نقدینگی است که در سال‌های اخیر با انبوه کالاهای وارداتی ناشی از وفور نفتی رام شده بود.
به همین دلیل، هم اکنون به همان اندازه که با افزایش قیمت پسته مواجه هستیم، با افزایش قیمت خودرو، تلویزیون، کامپیوتر، موبایل، لوازم التحریر، لوازم خانگی و... هم مواجه هستیم و البته شاید افزایش قیمت پسته به دلیل همزمانی افزایش ناشی از تقاضای عید نوروز بیشتر از سایر کالاها باشد.
حال می‌توان این پرسش را مطرح کرد که اگر با تحریم خرید می‌توان تورم را مهار کرد چرا پسته؟ سوال بعدی آن است که پس کدام کالا؟ خودرو؟ لوازم خانگی؟ خوراک روزمره؟ لوازم التحریر؟ لوازم صوتی و تصویری؟ کامپیوتر و موبایل؟ یا ...؟
واقعیت آن است که این روش شاید برای مقابله با گرانی یک کالا روشی موثر و معطوف به هدف و نهایتا موفق باشد اما برای مبارزه با تورم روش موفقی نیست چراکه راه حلی برای یک صورت مساله متفاوت است.
برای مقابله با تورم راهی جز مهار رشد نقدینگی نیست و اگر ۹۵ درصد کشورهای جهان نرخ تورم خودرا در حد تورم تک نرخی مهار کرده‌اند راهی جز این مسیر طی نکرده‌اند.
بنابراین باید توجه داشت که ثبات قیمت‌ها همانطور که با راه‌حل‌های سیاسی قابل تحقق نیست با راه‌حل‌های اجتماعی نیز امکان تحقق ندارد در گرو تصمیمات متکی به سیاست‌های اقتصادی علمی است و این همان مسیری است که اکثر کشورهای جهان با طی آن پایان تورم‌های دو رقمی را جشن گرفته‌اند.
آخر هفته ها با «آخر هفته دنیای اقتصاد»
شما می‌توانید از طریق شماره تلفن 87762120 نظر خود را در مورد مطالب «آخر هفته» با ما در میان بگذارید.
سردبیر روزنامه دنیای اقتصاد
اخیرا طرح جالبی برای مقابله با گرانی بین خانواده های ایرانی مطرح شده است که کارآمدی آن، برای «تورم‌زدایی» در ایران محل بحث است.
این طرح در قالب «تحریم خرید پسته» مطرح شده و موافقان و مخالفان پر و پا قرصی دارد. البته اینکه گرانی پسته باعث می‌شود که تعداد قابل توجهی از خانوارهای ایرانی برای خرید آن با مشکلات و فشارهای مالی مواجه شوند محل تردید نیست و اینکه سایر خانوارها برای همراهی با هم‌وطنان خود از آوردن پسته و آجیل بر سر سفره‌ها خودداری کنند از نظر اخلاقی می‌تواند پسندیده باشد، اما آیا مقابله با گرانی در ایران از این طریق می‌تواند به نتیجه برسد؟
برای پاسخ به این سوال باید به خاستگاه این راه حل برای مقابله با گرانی پرداخت که عمدتا کشورهای توسعه یافته غربی است و اینکه این راه حل، روشی برای مقابله با گرانی یک کالای خاص است نه روشی برای مبارزه با تورم.
در این کشورها، اصولا با پدیده ای به نام «تورم» که باعث شود شاهد افزایش قیمت همه کالاها باشیم مواجه نیستیم بلکه بعضا شاهد تبانی تولیدکنندگان کالای خاصی برای افزایش غیر معمول قیمت آن هستیم که باعث واکنش نهادهای حامی مصرف کننده به شکل «تحریم خرید» می‌شود.
به عبارت دقیق‌تر، آنچه نهادهای حامی مصرف‌کنندگان را به واکنش وا می‌دارد، تبانی سازمان یافته عرضه‌کنندگان یک کالای خاص برای افزایش غیر معمول قیمت آن کالا است و نه افزایش قیمت یک کالا به دلیل افزایش هزینه‌های تولید و یا تورم عمومی.
واقعیت آن است که آنچه در ایران با آن مواجه هستیم، نه افزایش قیمت یک کالای خاص، که افزایش قیمت اکثر کالاها به دلیل افزایش نرخ تورم است و منشاء اصلی آن، نه تبانی عرضه کنندگان، بلکه به حرکت درآمدن اژدهای نقدینگی است که در سال‌های اخیر با انبوه کالاهای وارداتی ناشی از وفور نفتی رام شده بود.
به همین دلیل، هم اکنون به همان اندازه که با افزایش قیمت پسته مواجه هستیم، با افزایش قیمت خودرو، تلویزیون، کامپیوتر، موبایل، لوازم التحریر، لوازم خانگی و... هم مواجه هستیم و البته شاید افزایش قیمت پسته به دلیل همزمانی افزایش ناشی از تقاضای عید نوروز بیشتر از سایر کالاها باشد.
حال می‌توان این پرسش را مطرح کرد که اگر با تحریم خرید می‌توان تورم را مهار کرد چرا پسته؟ سوال بعدی آن است که پس کدام کالا؟ خودرو؟ لوازم خانگی؟ خوراک روزمره؟ لوازم التحریر؟ لوازم صوتی و تصویری؟ کامپیوتر و موبایل؟ یا ...؟
واقعیت آن است که این روش شاید برای مقابله با گرانی یک کالا روشی موثر و معطوف به هدف و نهایتا موفق باشد اما برای مبارزه با تورم روش موفقی نیست چراکه راه حلی برای یک صورت مساله متفاوت است.
برای مقابله با تورم راهی جز مهار رشد نقدینگی نیست و اگر ۹۵ درصد کشورهای جهان نرخ تورم خودرا در حد تورم تک نرخی مهار کرده‌اند راهی جز این مسیر طی نکرده‌اند.
بنابراین باید توجه داشت که ثبات قیمت‌ها همانطور که با راه‌حل‌های سیاسی قابل تحقق نیست با راه‌حل‌های اجتماعی نیز امکان تحقق ندارد در گرو تصمیمات متکی به سیاست‌های اقتصادی علمی است و این همان مسیری است که اکثر کشورهای جهان با طی آن پایان تورم‌های دو رقمی را جشن گرفته‌اند.
آخر هفته ها با «آخر هفته دنیای اقتصاد»
شما می‌توانید از طریق شماره تلفن 87762120 نظر خود را در مورد مطالب «آخر هفته» با ما در میان بگذارید.
ارسال نظر