پیوند مذهب و تاریخ - ۵ مرداد ۹۱
عکس : آکو سالمی
ماه رمضان متفاوت‌ترین ماه سال است، در این ماه زیستن به شیوه متفاوتی جریان دارد. نزدیک افطار که می‌شود، مردمی را می‌بینیم که با سرعت خود را به خانه می‌رسانند تا این لحظه‌ها را در کنار خانواده باشند. حتی کسانی که به دلیل بیماری، کهولت سن و سایر مسائل نمی‌توانند روزه بگیرند، همچنان به ماه رمضان به عنوان تجربه‌ای متفاوت می‌نگرند و اذان برایشان معنایی متفاوت دارد. اماکن مذهبی در این ماه میزبان انبوه روزه داران است. از این رو است که همزمانی این شماره از ویژه‌نامه دنیای اقتصاد با هفته اول ماه مبارک رمضان ما را بر آن داشت در بخش گردشگری، به معرفی اماکن مذهبی شهر تهران با تاکید بر امامزاده‌های این شهر بپردازیم. اماکنی که نزد تهرانی‌ها به عنوان مکان‌های مقدس نگریسته شده و انبوه معتقدان حاجات خود را از آنجا می‌جویند. در یک کلام امامزاده‌ها مکان‌هایی هستند برای آرامش و دمی نشستن و خلوت کردن با معبود و برگزیده او.


بزرگان گفته‌اند در آن ایام که حضرت عبدالعظیم از دست خلیفه وقت به شهر ری وارد شده و در خانه یکی از شیعیان سکنی گزیده بود، مردی از این شهر در خواب پیام اکرم (ص) را دید که به او خبر می‌دهد یکی از فرزندان من در این شهر سکنی گزیده و به زودی از دنیا می‌رود. پیامبر در خواب این فرد شیعه محلی را که حضرت عبدالعظیم دفن می‌شود نشان می‌دهند. فردای آن روز مرد به سراغ صاحب باغ می‌رود تا آن را بخرد. صاحب باغ دلیل را می‌پرسد و مرد شیعه از خواب خود برایش می‌گوید. صاحب باغ نیز که خود چنین خوابی را در همان شب دیده باغ را وقف شیعیان می‌کند. پس از گذشت مدت کوتاهی حضرت عبدالعظیم بیمار می‌شود و چندی بعد از دنیا می‌رود و در همان باغ آرامگاه او را بنا می‌کنند.
شاه عبدالعظیم آرامگاه یکی از نوادگان حسن بن علی است که در جنوب تهران و در شهر ری قرار گرفته است. شاه عبدالعظیم جزو مشهورترین اماکن زیارتی در ایران است که هر ساله خیل عظیمی از زائران را پذیراست. زائرینی که به قم و مسجد جمکران می‌روند، عموما بخشی از سفر زیارتی خود را به بازدید از آرامگاه شاه عبدالعظیم و زیارت از بارگاه این بزرگوار اختصاص می‌دهند. مطابق زیارت نامه‌هایی که در این آرامگاه وجود دارد، نسب حضرت عبدالعظیم با چهار نسل به امام حسن مجتبی می‌رسد. در برخی منابع نسب او به این شکل بیان شده است: «عبدالعظیم پسر عبدالله پسر علی پسر حسن پسر زید پسر حسن‌المجتبی پسر علی بن ابیطالب».
بنای حرم حضرت عبدالعظیم در زمان سلجوقی ساخته شده و تغییرات و تعمیر آن در زمان شاه طهماسب صفوی صورت گرفته است، صحن‌ها و ایوان آستانه نیز یادگار دوران صفوی است اما پوشش زرین گنبد آن در دوره قاجار و در زمان ناصرالدین شاه انجام شده است.
باغ طوطی که در نزدیک حرم حضرت عبدالعظیم قرار گرفته در خود تعداد زیادی از مشاهیر ایران را جای داده است. آیت‌الله سید ابوالقاسم کاشانی (همچنین همسر و پسر وی)، علامه محمد قزوینی، عباس اقبال آشتیانی، ملا علی کنی، شیخ محمد خیابانی، ستار خان و حجت‌الاسلام محمدتقی فلسفی از جمله افرادی هستند که این باغ مدفن آنهاست. از این رو می‌توان پس از زیارت، ساعتی را نیز در این باغ گذراند و مروری بر تاریخ پرفراز و نشیب ایران داشت.
اگر زیارت در بارگاه شاه عبدالعظیم را برای روز تعطیل ماه رمضان خود انتخاب کرده اید، می‌توانید ساعتی زودتر به شهر ری بروید تا بتوانید در ساعت‌های پیش از افطار و اذان و نیایش گشتی هم در شهر بزنید و سوغاتی برای خانواده و آشنایان خود تهیه کنید. زیارت در بارگاه امامزاده عبدالله هم می‌تواند یکی از مقصدهای شما در بازدید از این شهر باشد. اگر از میدان شهر به سمت خیابان فداییان اسلام بروید به آرامگاه آن بزرگوار می‌رسید. گورستان ابن بابویه از دیگر مناطقی است که شما از دیدن آن پشیمان نخواهید شد. جایی که بزرگانی نظیر تختی، علی اکبر دهخدا، میرزاده عشقی و شهدای سی تیر در آن آرام گرفته‌اند. برج طغرل نیز در ابن بابویه است و بازدید از آن برای شما که یک روز را برای عبادت وسیاحت در این شهر اختصاص داده اید، خالی از فایده نیست.
نزدیک افطار است و می‌توانید پس از نماز و نیایش در بازار نزدیک به حرم افطار کنید، بی‌شک فضای سنتی بازار اطراف حرم برای شما تجربه متفاوتی از ماه رمضان خواهد داشت و همچون خاطره‌ای خوش برای مدت‌ها از آن یاد خواهید کرد. گشتی در بازار و خرید سوغات را از دست ندهید می‌توانید تسبیح، انگشتر عقیق و فیروزه را به عنوان یادگار این روز خوب به دیگران هدیه کنید.