قانون کیسه هوا این بار عمل می‌کند؟
در حالی که شرکت‌های بزرگ خودروسازی در دنیا برای کاهش جراحات انسانی در تصادفات، در حال طراحی و تعبیه ایربگ برای عابران پیاده هستند، موضوع نصب ایربگ سال‌هاست که از سوی خودروسازان کشورمان به تعویق افتاده است. هرچند زمان پیش‌بینی شده در نصب دو ایربگ روی تمام محصولات خودروسازان داخلی ابتدای برنامه پنجم توسعه، یعنی سال ۹۰ بود، اما هیچ‌کدام از این پیش‌بینی‌ها عملیاتی نشد.
نکته جالب در رابطه با ایربگ این بود که این ماجرا از یک استاندارد ایمنی برای سرنشینان خودرو، به‌تدریج تبدیل شد به موضوعی برای لابی خودروسازان و دولت. به این ترتیب هر بار با سر رسیدن موعد نصب ایربگ روی محصولات داخلی، خودروسازان با گرفتن مهلتی دوباره از دولت این موضوع را به زمانی دیگر موکول می‌کردند. دولت هم بی‌توجه به مصوبه قانونی خود، هر بار منافع خودروسازان را به سلامت سرنشینان خودروها ترجیح می‌داد و مهلتی دوباره برای خودروسازان در نظر می‌گرفت.
به این ترتیب هرچند قرار بود از سال ۸۷ نصب کیسه هوا روی خودروهای تولیدی در کشور اجباری شود، اما پس از چندین بار تغییر این مصوبه، سرانجام مهرماه سال ۹۰ شورای عالی استاندارد در کمیسیون امور زیربنایی، صنعت و محیط‌زیست بنا به پیشنهاد موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران مصوب کرد که اجرای استاندارد نصب کیسه ایمنی هوا روی خودرو‌ها از ابتدای برنامه پنجم توسعه اجباری شود. حال با ورود به سال ۹۲ دو سال از آخرین موعد تعیین شده برای اجرای این استاندارد می‌گذرد و خودروسازان بار دیگر از دولت مهلتی دو ماهه برای نصب دو ایربگ روی محصولاتشان دریافت کرده‌اند.
قانون یا خودروساز، کدام قوی‌تر است؟
هر چند خودروسازان به نصب اجباری ایربگ اعتقادی ندارند و می‌گویند ایربگ باید به صورت یک آپشن در نظر گرفته شود، اما طبق آخرین زمان‌بندی‌ها قرار بود که خودروسازان در مهر سال ۹۱ نصب دو ایربگ روی محصولاتشان را آغاز کنند. اما باز هم این اتفاق رخ نداد و خودروسازان با گرفتن مهلتی شش ماهه از دولت قول نصب دو ایربگ را از ابتدای سال ۹۲ به مسوولان دادند؛ بنابراین این اخطار به خودروسازان داده شد که چنانچه از ابتدای سال ۹۲ مصوبه دولت اجرا نشود، شماره‌گذاری خودروهای تک ایربگ یا بدون ایربگ از سوی پلیس متوقف می‌شود، اما سال ۹۲ هم بدون دو ایربگ برای خودروهای داخلی آغاز شد تا به این ترتیب پلیس وارد عمل شود. با وارد شدن پلیس به ماجرا، شماره‌گذاری ۵۰ هزار خودرو در نخستین ماه سال ۹۲ متوقف شد و این توقف تا صدور مصوبه جدید دولت ادامه داشت.
مهلتی دیگر برای نصب ایربگ
با وارد شدن به سال ۹۲ داستان نصب ایربگ وارد سال پنجم خود شد، اما پایان نیافت. به این ترتیب بعد از مذاکراتی که خودروسازان با دولت داشتند، هیات دولت مصوبه‌ای را صادر کرد که بر اساس آن برای نصب دو ایربگ دو ماه دیگر به خودروسازان مهلت داده شد.
به این ترتیب بعد از ابلاغ این مصوبه، پلیس موظف به شماره‌گذاری خودروهایی شد که دارای یک ایربگ هستند. این در حالی است در حال حاضر خودروی پراید در برخی از مدل‌های خود، هنوز هیچ ایربگی ندارد. حال با توجه به مهلت دو ماهه به خودروسازان باید دید که آیا خودروسازان می‌توانند بعد از سال‌ها تعلل این مشکل را تنها در دو ماه حل کنند؟
اما نکته‌ای که در اینجا جالب به نظر می‌رسد این است که در مصوبه اخیر اشاره شده است که ۸۰ درصد از خودروهای تولیدی باید تا پایان خرداد سال جاری از دو کیسه هوا برخوردار باشند. این در حالی است که برخی از تولیدات حتی یک ایربگ هم ندارند و می‌توانند جزو ۲۰ درصد خودرویی باشند که فعلا اجباری برایشان در نظر گرفته نشده است.
دو ماه فرصت کافی است؟
اما در حالی که دولت فرصتی دو ماهه به خودروسازان داده است تا مصوبه دولت را اجرایی کنند، مشاور انجمن خودروسازان ایران از کم بودن این مهلت و مشکلات بی‌شمار خودروسازان برای تامین ایربگ می‌گوید. داوود میرخانی رشتی در این رابطه عقیده دارد که اگر فضا برای خودروسازان فراهم باشد، شاید تا شش ماه آینده بتوانند این قانون را اجرا کنند. حال با وجود این اظهارنظرها باید منتظر ماند و دید که آیا این فرصت به اجرای قانون منتهی می‌شود یا باز هم قرار است مهلتی دیگر در پی آن در نظر گرفته شود.
اما با وجود اظهارات میرخانی رشتی، از ایران‌خودرو خبر می‌رسد که تا پایان خرداد امسال تمام محصولات این خودروساز به دو ایربگ مجهز خواهد بود. این را معاون کیفیت ایران‌خودرو می‌گوید و این قول را می‌دهد که تا پایان خرداد نصب دو ایربگ در محصولات ایران‌خودرو به حقیقت بپیوندد. ایران‌خودرو در حالی سعی دارد تا هر چه زودتر این مساله را حل کند که مسوولان سایپا همچنان از مشکلات واردات قطعات برای تولید ایربگ می‌گویند.
حال با توجه به اینکه وقتی سرعت اتومبیل از ۴۰ کیلومتر در ساعت بیشتر باشد کمربند ایمنی به تنهایی کافی نیست و ایربگ می‌تواند در پیشگیری از حوادث ناگوار بسیار تاثیرگذار باشد (تحقیقات نشان می‌دهد که در ۶۸ درصد موارد کیسه هوا سطح خوبی از ایمنی را تامین می‌کند) صاحبان خودرو حق دارند از این سطح ایمنی برخوردار باشند، هر چند شاید خودروسازان اعتقادی به چنین استانداردهایی نداشته باشند.