این ریزگردهای قـاتل - ۲ شهریور ۹۱
حدود دو سال پیش بود که رییس اداره سلامت محیط و کار وزارت بهداشت از مرگ ۳۷۰۰ نفر به دلیل آلودگی هوا تنها در تهران خبر داد، هر چند که بسیاری از متخصصان معتقدند که آمار مرگ و میرها رقمی بالاتر از آمار اعلام شده است، با این حال پذیرفتن این موضوع از سوی وزارت بهداشت که آلودگی هوا منجر به قربانی شدن پایتخت نشینان شده، در خور اهمیت بود. با اینکه تاثیر آلاینده‌ها بر سلامت افراد آن قدر واضح است که دیگر نیازی به ارائه آمار و ارقام نیست با این حال تا کنون بررسی مشخصی پیرامون تاثیر آنها بر بروز بیماری‌ها از سوی متولیان سلامت صورت نگرفته است، همه می‌دانند که آلودگی هوا بیماری‌های قلبی و ریوی را تحت تاثیر قرار می‌دهد، بیماران آسم را تا سر حد مرگ درگیر می‌کند و عوارض پوستی، عصبی و روانی و .
حدود دو سال پیش بود که رییس اداره سلامت محیط و کار وزارت بهداشت از مرگ 3700 نفر به دلیل آلودگی هوا تنها در تهران خبر داد، هر چند که بسیاری از متخصصان معتقدند که آمار مرگ و میرها رقمی بالاتر از آمار اعلام شده است، با این حال پذیرفتن این موضوع از سوی وزارت بهداشت که آلودگی هوا منجر به قربانی شدن پایتخت نشینان شده، در خور اهمیت بود. با اینکه تاثیر آلاینده‌ها بر سلامت افراد آن قدر واضح است که دیگر نیازی به ارائه آمار و ارقام نیست با این حال تا کنون بررسی مشخصی پیرامون تاثیر آنها بر بروز بیماری‌ها از سوی متولیان سلامت صورت نگرفته است، همه می‌دانند که آلودگی هوا بیماری‌های قلبی و ریوی را تحت تاثیر قرار می‌دهد، بیماران آسم را تا سر حد مرگ درگیر می‌کند و عوارض پوستی، عصبی و روانی و ... دارد با این حال تا این لحظه اقدام موثری برای پیشگیری و جلوگیری از ایجاد آنها نشده است. موضوعی که چندی پیش مورد انتقاد نایب رییس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس قرار گرفت. حسن تامینی لیچایی، از روند اقدامات برای مهار ریزگردها در شرایطی انتقاد می‌کند که به گفته او، امسال اعتبار مناسبی برای مقابله با آن در نظر گرفته شده است. او با ابراز
نگرانی از وضعیت آلودگی برخی از شهرها به ویژه کلانشهرهایی مانند تهران به خانه ملت می‌گوید: «وجود گردوغبار بر سلامت افراد جامعه تاثیر منفی می‌گذارد و موجب ایجاد مشکلات ریوی و تنفسی برای افراد شده و حتی در افراد آسیب‌پذیر نیز منجر به مرگ می‌شود.» تامینی لیچایی نه تنها ایران بلکه کشورهای همسایه را به عنوان منشا بسیاری از این ریزگردها، مقصر می داند با این توضیح که: «منشاء بروز این پدیده در کشورهای مجاور ایران است اما بنا به گفته مسوولان، این کشورها برای مقابله با گرد وغبار همکاری خوبی با ایران ندارند. همکاری نکردن کشورهای همسایه برای مبارزه با این پدیده موجب شده که در داخل کشورمان نیز هماهنگی لازم بین دستگاه‌ها و نهادهای مسوول
به وجود نیاید.» نایب رییس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی با تاکید بر ضرورت ایجاد هماهنگی میان کشورهای درگیر با پدیده گردوغبار ادامه می‌دهد: «دولت باید ضمن برگزاری جلساتی با کشورهای همسایه به یک تعامل و همکاری در زمینه مقابله با پدیده ریزگردها برسد و سپس تقسیم کار لازم بین سازمان‌ها و وزارتخانه‌های مسوول در این زمینه انجام شود.»
بدن در برابر ذرات آلوده مکانیزم دفاعی ندارد
در این میان دکتر یوسف رشیدی، مدیر عامل شرکت کنترل کیفیت هوای شهر تهران نیز در گفت‌وگو با دنیای اقتصاد درباره تاثیرات این ریزگردها می‌گوید. او با اشاره به اینکه ذرات آلاینده از نظر اندازه به چند دسته تقسیم می‌شوند، توضیح می‌دهد: «این ذرات یا با قطر کمتر از ۱۰ میکرون هستند، یا قطر کمتر از ۵/۲ میکرون دارند، بنابراین هر چقدر ریزتر باشند، قابلیت نفوذ بیشتری به سیستم تنفسی انسان دارند و در نتیجه برای سلامتی خطرناک تر هستند.»
او با بیان اینکه این ذرات از سطوح فوقانی تنفسی رد می‌شوند در مرحله اول سطح اکسیژن‌گیری ریه را کاهش می‌دهند، تاکید می‌کند: «حملات قلبی اولین معضلی است که بیماران دارای نارسایی ریوی زمانی که در معرض این ذرات قرار می‌گیرند، دچار آن می‌شوند.» به گفته مدیر عامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، این ذرات معلق توانایی این را دارند که از بافت ریه وارد سیستم گردش خون شده و سبب گرفتگی در رگ‌های قلب شوند، فرض بر این است که ذرات معلق خنثی هستند و از نظر ترکیب شیمیایی مضر نیستند، اما طیف زیادی از آنها از یون‌ها و ترکیبات آلی تشکیل شده‌اند و تعداد زیادی از ترکیبات شیمیایی در ذرات معلق پیدا می‌شود که تهدیدکننده سلامت انسان‌ها هستند. رشیدی در ادامه با اشاره به نقش آزبست‌ها به عنوان دیگر عامل در تشدید آلایندگی و در نهایت ایجاد خطر برای افراد، اضافه می‌کند: «آزبست‌ها یکی از زیرشاخه‌های ذرات معلق هستند که می‌توانند منجر به بروز سرطان و سایر بیماری‌های ریوی شوند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که بدن در برابر ذرات معلق کمتر از 5/2 میکرون مکانیزم دفاعی تعریف شده‌ای ندارد و همانند یک موجود بی‌دفاع در برابر این ذرات قرار می‌گیرد.»
او با اشاره به وضعیت کلانشهر تهران در ارتباط با پراکندگی این ریزگردها، ادامه می‌دهد: «اگر شاخص آلودگی هوا از ۷۰ تا ۱۰۰ باشد، این موضوع برای کل تهران صدق می‌کند و مناطق از نظر پراکندگی این آلودگی خیلی با یکدیگر متفاوت نیستند، اصولا با توجه به اینکه ترافیک در همه جا وجود دارد، از این رو می‌توان گفت که این ذرات نیز همه جا پیدا می‌شوند.»
مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران در عین حال تاکید می‌کند که بهتر است افراد تا جایی که می‌توانند از کانون تولید و ورود این ذرات دور باشند تا کمتر دچار آسیب‌های فیزیکی شوند. به گفته او، در تهران انواع ریزگردها و ذارت آلاینده دیده می‌شود، از این رو میزان تاثیرگذاری آن نیز متفاوت است، اما در صورت مواجهه با ریزگردهای کمتر از 5/2 میکرونی، ممکن است یک فرد سالم، دچار سکته قلبی یا حملات تنفسی شود، واضح است که اثرات آن بر روی افرادی که بیماری‌های زمینه‌ای از جمله ریوی، تنفسی و قلبی داشته باشند، شدیدتر خواهد بود به طوری که اختلالات در این افراد ممکن است حتی در غلظت‌های آلایندگی پایین نیز ایجاد شود. به اعتقاد رشیدی، هیچ کاری نمی‌توان برای در معرض قرار نگرفتن در برابر این ذرات انجام داد، تنها راه این است که آلودگی از منبع کنترل شود.« شدت ریزگردها و آلودگی در فصول مختلف سال متفاوت است، در 6 ماهه اول سال، ورود گرد و غبار از مرزهای غربی کشور است، در 6 ماهه دوم سال نیز آلودگی شهری انباشت شده، خود را نشان می‌دهد.» به گفته مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، به دلیل ایجاد یکسری تغییرات در طبیعت عراق و توسعه بیابان در آن کشور و همچنین افزایش سرعت باد، در 5 سال گذشته تاکنون با شدت این آلودگی و گرد و غبار در کشور مواجه بوده‌ایم.
به وجود نیاید.» نایب رییس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی با تاکید بر ضرورت ایجاد هماهنگی میان کشورهای درگیر با پدیده گردوغبار ادامه می‌دهد: «دولت باید ضمن برگزاری جلساتی با کشورهای همسایه به یک تعامل و همکاری در زمینه مقابله با پدیده ریزگردها برسد و سپس تقسیم کار لازم بین سازمان‌ها و وزارتخانه‌های مسوول در این زمینه انجام شود.»
بدن در برابر ذرات آلوده مکانیزم دفاعی ندارد
در این میان دکتر یوسف رشیدی، مدیر عامل شرکت کنترل کیفیت هوای شهر تهران نیز در گفت‌وگو با دنیای اقتصاد درباره تاثیرات این ریزگردها می‌گوید. او با اشاره به اینکه ذرات آلاینده از نظر اندازه به چند دسته تقسیم می‌شوند، توضیح می‌دهد: «این ذرات یا با قطر کمتر از ۱۰ میکرون هستند، یا قطر کمتر از ۵/۲ میکرون دارند، بنابراین هر چقدر ریزتر باشند، قابلیت نفوذ بیشتری به سیستم تنفسی انسان دارند و در نتیجه برای سلامتی خطرناک تر هستند.»
او با بیان اینکه این ذرات از سطوح فوقانی تنفسی رد می‌شوند در مرحله اول سطح اکسیژن‌گیری ریه را کاهش می‌دهند، تاکید می‌کند: «حملات قلبی اولین معضلی است که بیماران دارای نارسایی ریوی زمانی که در معرض این ذرات قرار می‌گیرند، دچار آن می‌شوند.» به گفته مدیر عامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، این ذرات معلق توانایی این را دارند که از بافت ریه وارد سیستم گردش خون شده و سبب گرفتگی در رگ‌های قلب شوند، فرض بر این است که ذرات معلق خنثی هستند و از نظر ترکیب شیمیایی مضر نیستند، اما طیف زیادی از آنها از یون‌ها و ترکیبات آلی تشکیل شده‌اند و تعداد زیادی از ترکیبات شیمیایی در ذرات معلق پیدا می‌شود که تهدیدکننده سلامت انسان‌ها هستند. رشیدی در ادامه با اشاره به نقش آزبست‌ها به عنوان دیگر عامل در تشدید آلایندگی و در نهایت ایجاد خطر برای افراد، اضافه می‌کند: «آزبست‌ها یکی از زیرشاخه‌های ذرات معلق هستند که می‌توانند منجر به بروز سرطان و سایر بیماری‌های ریوی شوند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که بدن در برابر ذرات معلق کمتر از 5/2 میکرون مکانیزم دفاعی تعریف شده‌ای ندارد و همانند یک موجود بی‌دفاع در برابر این ذرات قرار می‌گیرد.»
او با اشاره به وضعیت کلانشهر تهران در ارتباط با پراکندگی این ریزگردها، ادامه می‌دهد: «اگر شاخص آلودگی هوا از ۷۰ تا ۱۰۰ باشد، این موضوع برای کل تهران صدق می‌کند و مناطق از نظر پراکندگی این آلودگی خیلی با یکدیگر متفاوت نیستند، اصولا با توجه به اینکه ترافیک در همه جا وجود دارد، از این رو می‌توان گفت که این ذرات نیز همه جا پیدا می‌شوند.»
مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران در عین حال تاکید می‌کند که بهتر است افراد تا جایی که می‌توانند از کانون تولید و ورود این ذرات دور باشند تا کمتر دچار آسیب‌های فیزیکی شوند. به گفته او، در تهران انواع ریزگردها و ذارت آلاینده دیده می‌شود، از این رو میزان تاثیرگذاری آن نیز متفاوت است، اما در صورت مواجهه با ریزگردهای کمتر از 5/2 میکرونی، ممکن است یک فرد سالم، دچار سکته قلبی یا حملات تنفسی شود، واضح است که اثرات آن بر روی افرادی که بیماری‌های زمینه‌ای از جمله ریوی، تنفسی و قلبی داشته باشند، شدیدتر خواهد بود به طوری که اختلالات در این افراد ممکن است حتی در غلظت‌های آلایندگی پایین نیز ایجاد شود. به اعتقاد رشیدی، هیچ کاری نمی‌توان برای در معرض قرار نگرفتن در برابر این ذرات انجام داد، تنها راه این است که آلودگی از منبع کنترل شود.« شدت ریزگردها و آلودگی در فصول مختلف سال متفاوت است، در 6 ماهه اول سال، ورود گرد و غبار از مرزهای غربی کشور است، در 6 ماهه دوم سال نیز آلودگی شهری انباشت شده، خود را نشان می‌دهد.» به گفته مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، به دلیل ایجاد یکسری تغییرات در طبیعت عراق و توسعه بیابان در آن کشور و همچنین افزایش سرعت باد، در 5 سال گذشته تاکنون با شدت این آلودگی و گرد و غبار در کشور مواجه بوده‌ایم.
ارسال نظر