تهدید زلزله در تهران جدی است
همه برنامه‌های دولت در حوزه مقابله با زلزله احتمالی تهران، بر دو راهکار خلاصه شده است.
اولی، کاهش جمعیت
دومی، انتقال پایتخت
مجموعه دولت ملی و دولت محلی (قوه مجریه و شهرداری تهران)، از خطرناک‌ترین فاکتور در معادله زلزله تهران غافل هستند. این فاکتور همان حداقل دو میلیون ساختمانی است که در سطح شهر تهران وجود دارد و با کوچک‌ترین تکان، فرو می‌ریزد. سستی ساختمان‌های شهر تهران امروز به حدی رسیده که اگر در مجاورت یکی از آنها، گودالی ۱۰ متری حفر شود، ساختمان در چندصدم ثانیه تاب نمی‌آورد و در گودال بغلی فرو می‌ریزد!
در ساخت‌وسازهای جدید هم، کیفیت و ایمنی به حدی تنزل پیدا کرده که ساختمان‌های قدیمی ۳۰ ساله در تهران، امروز به مراتب پایدارتر و مستحکم‌تر از نوسازها هستند.
اولی، کاهش جمعیت
دومی، انتقال پایتخت
مجموعه دولت ملی و دولت محلی (قوه مجریه و شهرداری تهران)، از خطرناک‌ترین فاکتور در معادله زلزله تهران غافل هستند. این فاکتور همان حداقل دو میلیون ساختمانی است که در سطح شهر تهران وجود دارد و با کوچک‌ترین تکان، فرو می‌ریزد. سستی ساختمان‌های شهر تهران امروز به حدی رسیده که اگر در مجاورت یکی از آنها، گودالی ۱۰ متری حفر شود، ساختمان در چندصدم ثانیه تاب نمی‌آورد و در گودال بغلی فرو می‌ریزد!
در ساخت‌وسازهای جدید هم، کیفیت و ایمنی به حدی تنزل پیدا کرده که ساختمان‌های قدیمی ۳۰ ساله در تهران، امروز به مراتب پایدارتر و مستحکم‌تر از نوسازها هستند.
همه برنامه‌های دولت در حوزه مقابله با زلزله احتمالی تهران، بر دو راهکار خلاصه شده است.
اولی، کاهش جمعیت
دومی، انتقال پایتخت
مجموعه دولت ملی و دولت محلی (قوه مجریه و شهرداری تهران)، از خطرناک‌ترین فاکتور در معادله زلزله تهران غافل هستند. این فاکتور همان حداقل دو میلیون ساختمانی است که در سطح شهر تهران وجود دارد و با کوچک‌ترین تکان، فرو می‌ریزد. سستی ساختمان‌های شهر تهران امروز به حدی رسیده که اگر در مجاورت یکی از آنها، گودالی ۱۰ متری حفر شود، ساختمان در چندصدم ثانیه تاب نمی‌آورد و در گودال بغلی فرو می‌ریزد!
در ساخت‌وسازهای جدید هم، کیفیت و ایمنی به حدی تنزل پیدا کرده که ساختمان‌های قدیمی 30 ساله در تهران، امروز به مراتب پایدارتر و مستحکم‌تر از نوسازها هستند.
در ساخت‌وسازهای شهر تهران، همه طرف‌های مسوول از دستگاه‌های نظارتی گرفته تا پیمانکار و کارگر و بنا، دنبال درآمد حاصل از این فعالیت هستند و کسی به طور دلسوزانه، به ایمنی ساختمان و اینکه بعد از ساخت، چه بلایی ممکن است بر سر ساکنانش بیاورد، نیست. در این باره با رییس سازمان نوسازی شهر تهران گفت‌وگو کرده‌ایم. علیرضا جعفری معتقد است: بحث درباره خطر زلزله در تهران، همیشه بعد از حادثه‌ای مشابه در نقطه دیگری از کشور، زنده می‌شود و چند روز مطرح می‌شود و به مرور زمان موج حساسیت‌ها درباره زلزله تهران فروکش می‌کند و بعضا فراموش هم می‌شود. به گفته جعفری، تهدید زلزله در تهران کاملا جدی است و زلزله‌بزرگ در کمین این کلان‌شهر پرجمعیت قرار دارد. رییس سازمان نوسازی شهر تهران اعلام کرد: باید این حادثه طبیعی به فرصت تبدیل شود. می‌توان تهدید زلزله را تا حد ممکن کاهش داد. اما اگر برنامه نداشته باشیم و اقدامات پیشگیرانه وجود نداشته باشد، تهدید کماکان زیر تهران برقرار است. علیرضا جعفری از دو راهبرد برای کاهش خطرات زلزله بزرگ احتمالی تهران می‌گوید:
راهبرد اول رویکرد پیشگیرانه است که سطح حادثه را کاهش می‌دهد. راهبرد دوم نیز اتخاذ تدابیری برای کم‌کردن عناصر خطرآفرین؛ نظیر بافت‌فرسوده و ساختمان‌های غیرمقاوم. رییس سازمان نوسازی شهر تهران بحث‌هایی همچون کاهش جمعیت یا انتقال پایتخت را فاقد موضوعیت در حوزه مقابله با زلزله، عنوان می‌کند و معتقد است: یکی از بزرگ‌ترین المان‌های خطرآفرین برای زلزله تهران، وجود بافت‌فرسوده در مساحتی بزرگ در تهران است. در حال حاضر چیزی در حدود 2 میلیون نفر از جمعیت حداقل 8 میلیون نفری شهر تهران -یعنی 25 درصد جمعیت پایتخت- در بافت‌های فرسوده زندگی می‌کنند که تازه اگر مساحت فعلی بافت‌فرسوده که محاسبات آن قدیمی است، در محاسبات جدید افزایش پیدا کند، جمعیت ساکن در بافت نیز بیشتر خواهد شد. بافت‌فرسوده تهران به شدت در مقابل زلزله، آسیب‌پذیر است. در بافت‌فرسوده علاوه بر اینکه خانه‌های غیرمقاوم و قدیمی و ریزدانه وجود دارد، معابر شهری منتهی به این خانه‌ها نیز نفودناپذیر هستند به این معنی که عرض گذر‌های عبوری در بافت‌فرسوده به قدری کم است که امکان امداد و نجات و تردد خودروهای آتش‌نشانی یا آمبولانس به تعداد قابل توجه در این معابر عملا امکان ندارد. رییس سازمان نوسازی شهر تهران همچنین می‌گوید: باید با این سرعتی که در حوزه نوسازی بافت‌فرسوده وجود دارد و همچنین امکانات و تسهیلاتی که در اختیار عوامل نوسازی قرار می‌گیرد، دعا کرد تا 10 سال آینده، زلزله در تهران نیاید در غیر این صورت بیشترین خسارت و تلفات در 3 هزار و 268 هکتاری که جزو بافت‌فرسوده شهر تهران است، رخ خواهد داد. (مساحت شهر تهران حدود 6 هزار هکتار است که در محاسبات جدید از میزان واقعی سطح فرسوده شهر، عدد 4 هزار هکتار برای مساحت جدید بافت‌فرسوده به‌دست آمده است که البته هنوز این محدوده از سوی شورای عالی شهرسازی و معماری کشور بررسی و تایید نشده است.)
رییس سازمان نوسازی شهر تهران تاکید می‌کند: در بافت‌فرسوده تهران علاوه بر تهدید زلزله، یک تهدید بالفعل هم وجود دارد و آن کیفیت نازل زندگی در این محدوده از شهر است که اگر خطر آن از زلزله بیشتر نباشد، کمتر هم نیست.
رئیس سازمان نوسازی شهر تهران همچنین می‌گوید: تهدید زلزله در تهران جدی است و خطر آن در بافت‌فرسوده، دو چندان است. جعفری پیشنهاد می‌کند: تسهیلات نوسازی بافت‌فرسوده همچون وام بانکی و سایر امکانات و خدماتی که دولت می‌تواند در بافت‌فرسوده برای نوسازی خانه‌های قدیمی به‌کار بگیرد، باید بیشتر از قبل در اختیار سرمایه‌گذاران بخش خصوصی قرار بگیرد. در این ارتباط مطالعه‌ای نیز انجام شده که حکایت از تراکم بالای خانوار در محدوده بافت‌فرسوده در مقایسه با سایر نقاط تهران دارد. در بافت‌فرسوده، تعداد اعضای یک خانوار ساکن در یک واحد مسکونی بیشتر از تعداد اعضای خانوار در محله‌های دیگر شهر است. همچنین میانگین سنی خانوار در بافت‌فرسوده نیز بیشتر است. به این ترتیب این دو شاخص جمعیتی، آسیب‌پذیری ساکنان بافت‌فرسوده تهران را در برابر زلزله افزایش داده است. مجموعه این موارد نشان می‌دهد: دغدغه دولت و شهرداری در امر زلزله احتمالی، باید نوسازی بافت‌فرسوده و کاهش مساحت بافت ناپایدار تهران باشد.
برای این موضوع، می‌شود بخشی از برنامه ساخت‌وسازهای حمایتی دولت همچون مسکن‌مهر یا مسکن‌ویژه را به سمت بافت‌فرسوده هدایت کرد تا سرعت نوسازی چند برابر شود.
اولی، کاهش جمعیت
دومی، انتقال پایتخت
مجموعه دولت ملی و دولت محلی (قوه مجریه و شهرداری تهران)، از خطرناک‌ترین فاکتور در معادله زلزله تهران غافل هستند. این فاکتور همان حداقل دو میلیون ساختمانی است که در سطح شهر تهران وجود دارد و با کوچک‌ترین تکان، فرو می‌ریزد. سستی ساختمان‌های شهر تهران امروز به حدی رسیده که اگر در مجاورت یکی از آنها، گودالی ۱۰ متری حفر شود، ساختمان در چندصدم ثانیه تاب نمی‌آورد و در گودال بغلی فرو می‌ریزد!
در ساخت‌وسازهای جدید هم، کیفیت و ایمنی به حدی تنزل پیدا کرده که ساختمان‌های قدیمی 30 ساله در تهران، امروز به مراتب پایدارتر و مستحکم‌تر از نوسازها هستند.
در ساخت‌وسازهای شهر تهران، همه طرف‌های مسوول از دستگاه‌های نظارتی گرفته تا پیمانکار و کارگر و بنا، دنبال درآمد حاصل از این فعالیت هستند و کسی به طور دلسوزانه، به ایمنی ساختمان و اینکه بعد از ساخت، چه بلایی ممکن است بر سر ساکنانش بیاورد، نیست. در این باره با رییس سازمان نوسازی شهر تهران گفت‌وگو کرده‌ایم. علیرضا جعفری معتقد است: بحث درباره خطر زلزله در تهران، همیشه بعد از حادثه‌ای مشابه در نقطه دیگری از کشور، زنده می‌شود و چند روز مطرح می‌شود و به مرور زمان موج حساسیت‌ها درباره زلزله تهران فروکش می‌کند و بعضا فراموش هم می‌شود. به گفته جعفری، تهدید زلزله در تهران کاملا جدی است و زلزله‌بزرگ در کمین این کلان‌شهر پرجمعیت قرار دارد. رییس سازمان نوسازی شهر تهران اعلام کرد: باید این حادثه طبیعی به فرصت تبدیل شود. می‌توان تهدید زلزله را تا حد ممکن کاهش داد. اما اگر برنامه نداشته باشیم و اقدامات پیشگیرانه وجود نداشته باشد، تهدید کماکان زیر تهران برقرار است. علیرضا جعفری از دو راهبرد برای کاهش خطرات زلزله بزرگ احتمالی تهران می‌گوید:
راهبرد اول رویکرد پیشگیرانه است که سطح حادثه را کاهش می‌دهد. راهبرد دوم نیز اتخاذ تدابیری برای کم‌کردن عناصر خطرآفرین؛ نظیر بافت‌فرسوده و ساختمان‌های غیرمقاوم. رییس سازمان نوسازی شهر تهران بحث‌هایی همچون کاهش جمعیت یا انتقال پایتخت را فاقد موضوعیت در حوزه مقابله با زلزله، عنوان می‌کند و معتقد است: یکی از بزرگ‌ترین المان‌های خطرآفرین برای زلزله تهران، وجود بافت‌فرسوده در مساحتی بزرگ در تهران است. در حال حاضر چیزی در حدود 2 میلیون نفر از جمعیت حداقل 8 میلیون نفری شهر تهران -یعنی 25 درصد جمعیت پایتخت- در بافت‌های فرسوده زندگی می‌کنند که تازه اگر مساحت فعلی بافت‌فرسوده که محاسبات آن قدیمی است، در محاسبات جدید افزایش پیدا کند، جمعیت ساکن در بافت نیز بیشتر خواهد شد. بافت‌فرسوده تهران به شدت در مقابل زلزله، آسیب‌پذیر است. در بافت‌فرسوده علاوه بر اینکه خانه‌های غیرمقاوم و قدیمی و ریزدانه وجود دارد، معابر شهری منتهی به این خانه‌ها نیز نفودناپذیر هستند به این معنی که عرض گذر‌های عبوری در بافت‌فرسوده به قدری کم است که امکان امداد و نجات و تردد خودروهای آتش‌نشانی یا آمبولانس به تعداد قابل توجه در این معابر عملا امکان ندارد. رییس سازمان نوسازی شهر تهران همچنین می‌گوید: باید با این سرعتی که در حوزه نوسازی بافت‌فرسوده وجود دارد و همچنین امکانات و تسهیلاتی که در اختیار عوامل نوسازی قرار می‌گیرد، دعا کرد تا 10 سال آینده، زلزله در تهران نیاید در غیر این صورت بیشترین خسارت و تلفات در 3 هزار و 268 هکتاری که جزو بافت‌فرسوده شهر تهران است، رخ خواهد داد. (مساحت شهر تهران حدود 6 هزار هکتار است که در محاسبات جدید از میزان واقعی سطح فرسوده شهر، عدد 4 هزار هکتار برای مساحت جدید بافت‌فرسوده به‌دست آمده است که البته هنوز این محدوده از سوی شورای عالی شهرسازی و معماری کشور بررسی و تایید نشده است.)
رییس سازمان نوسازی شهر تهران تاکید می‌کند: در بافت‌فرسوده تهران علاوه بر تهدید زلزله، یک تهدید بالفعل هم وجود دارد و آن کیفیت نازل زندگی در این محدوده از شهر است که اگر خطر آن از زلزله بیشتر نباشد، کمتر هم نیست.
رئیس سازمان نوسازی شهر تهران همچنین می‌گوید: تهدید زلزله در تهران جدی است و خطر آن در بافت‌فرسوده، دو چندان است. جعفری پیشنهاد می‌کند: تسهیلات نوسازی بافت‌فرسوده همچون وام بانکی و سایر امکانات و خدماتی که دولت می‌تواند در بافت‌فرسوده برای نوسازی خانه‌های قدیمی به‌کار بگیرد، باید بیشتر از قبل در اختیار سرمایه‌گذاران بخش خصوصی قرار بگیرد. در این ارتباط مطالعه‌ای نیز انجام شده که حکایت از تراکم بالای خانوار در محدوده بافت‌فرسوده در مقایسه با سایر نقاط تهران دارد. در بافت‌فرسوده، تعداد اعضای یک خانوار ساکن در یک واحد مسکونی بیشتر از تعداد اعضای خانوار در محله‌های دیگر شهر است. همچنین میانگین سنی خانوار در بافت‌فرسوده نیز بیشتر است. به این ترتیب این دو شاخص جمعیتی، آسیب‌پذیری ساکنان بافت‌فرسوده تهران را در برابر زلزله افزایش داده است. مجموعه این موارد نشان می‌دهد: دغدغه دولت و شهرداری در امر زلزله احتمالی، باید نوسازی بافت‌فرسوده و کاهش مساحت بافت ناپایدار تهران باشد.
برای این موضوع، می‌شود بخشی از برنامه ساخت‌وسازهای حمایتی دولت همچون مسکن‌مهر یا مسکن‌ویژه را به سمت بافت‌فرسوده هدایت کرد تا سرعت نوسازی چند برابر شود.
ارسال نظر