چرا خودروسازی استرالیا به آخر خط رسید؟

استرالیا یکی از ۶ کشور بزرگ دنیا از نظر مساحت است که با داشتن جزایر متعدد در اطرافش کوچک‌ترین قاره دنیا را ایجاد می‌کنند. این کشور ۲۴ میلیون نفر جمعیت دارد که نسبت به مساحتی که دارد بسیار کم است. صنعت خودرو‌سازی در این کشور این روزها با مشکلات بسیار زیادی مواجه شده است و خطوط مونتاژ و تولید خودرو یکی پس از دیگری خاموش می‌شوند و غول‌های بزرگ این صنعت این کشور را برای همیشه ترک می‌کنند. این خبرها برای استرالیایی‌ها بسیار درد‌آور است و دلیل مهمی که شرکت‌های خودرو‌ساز برای تعطیل کردن کارخانه‌های خود اعلام می‌کنند نبود تقاضا برای خرید خودرو ذکر شده است که باعث می‌شود خودرو‌سازان نتوانند به حیات خود در این کشور ادامه دهند.

خودرو‌سازی در استرالیا از سال ۱۹۲۵ توسط فورد در این کشور تاسیس شده است و پیش از آن در سال ۱۹۰۴ خودرو به‌صورت وارداتی در این کشور حضور پیدا کرد. هولدن یکی از شرکت‌هایی بوده که از سال ۱۸۰۰ در زمینه ساخت زین و تجهیزات اسب‌سواری در این کشور فعالیت داشته است و در سال ۱۹۰۰ وارد عرصه ساخت ارابه و درشکه شد و در سال ۱۹۳۶ هم به‌عنوان مونتاژ‌کننده خودروهای جنرال‌موتورز فعالیت در صنعت خودرو‌سازی را آغاز کرد. هولدن در سال ۱۹۴۸ از سوی جنرال‌موتورز خریداری شد و پس از آن زیر نظر این شرکت محصولات خود را تولید کرده است. در واقع خودرو‌سازان آمریکایی فورد و جنرال موتورز فعالیت‌هایشان را در این حوزه شروع کردند و هسته اولیه خودرو‌سازی در استرالیا توسط این دو شرکت بزرگ آمریکایی شکل گرفت و تویوتا در سال ۱۹۶۳ وارد این کشور شد و توانست شکل و شمایل خودروهای استرالیا را تغییر دهد. دامنه فعالیت تویوتا در استرالیا به‌حدی بوده است که هولدن و فورد در تمام طول خودرو‌سازی در استرالیا به این مقدار نرسیدند و تویوتا به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین صادرکننده‌های خودرو در استرالیا شناخته می‌شود. در واقع حجم صادرات و تولید تویوتا در مدت ۱۶ سال با تمام سال‌هایی که دو غول دیگر فعالیت داشتند برابری می‌کند. استرالیا اولین کشور خارجی بوده است که ژاپنی‌ها در آن ورود کردند و بسیار هم موفق عمل کردند و توانستند حجم تولید بالایی را هم برای مصرف داخلی در استرالیا و هم صادرات در این کشور داشته باشند. در حال‌حاضر که خودرو‌سازی در استرالیا به خاک سیاه نشسته است، دومین کارخانه بزرگ تویوتا که در استرالیا واقع شده است، تعطیل خواهد شد.

بسته شدن دومین کارخانه تویوتا ابعاد مختلفی را می‌تواند به دنبال داشته باشد که برای مدیران ژاپنی این برند خوشایند به‌نظر نمی‌رسد. به دنبال کاهش شدید تقاضا در استرالیا این کارخانه بزرگ تلاش کرد تا حجم صادراتش را به میزان قابل‌توجهی افزایش دهد و از هر ۱۰ تویوتا کمری که تولید می‌شد ۷ دستگاه از آنها به خاورمیانه صادر شده است اما در نهایت تصمیم گرفته شد تا این کارخانه بزرگ تویوتا تعطیل شود. در ۲۰ سال گذشته خاورمیانه مقصد مهم صادراتی برای کارخانه تویوتا در استرالیا بوده و بخش اعظمی از تولیدات این کارخانه به این منطقه مهم و استراتژیک از دنیا ارسال شده است. حذف مالیات خودروهای وارداتی و رسیدن آن به عدد صفر باعث شد تا حجم زیادی از خودروهای وارداتی روانه بازار این کشور شود که قیمت ارزان‌تری نسبت به تولیدات داخلی داشتند، بنابراین تولیدکنندگان داخلی توان مقابله با این شرایط را نداشته و تسلیم شدند.

تنوع خودروهایی که در استرالیا وجود دارند از اروپا هم بیشتر است و این موضوع پس از واردات بی رویه به داخل این کشور بزرگ و کم‌جمعیت بسیار بیشتر شده و حتی تولید داخلی و محلی را نیز از این طریق با چالش‌های بسیاری مواجه کرده است. واردات انواع خودرو با تنوع بالا در استرالیا یکی از دلایل مهم در نابودی صنعت خودرو‌سازی در این کشور به‌حساب می‌آید. در بهترین شرایط شرکت هولدن توانسته است در سال ۲۰۰۴ تنها ۱۶۵ هزار دستگاه خودرو تولید کند و فورد هم در سال ۱۹۸۴ به رقم ۱۵۵ هزار دستگاه در سال رسید که این تعداد تولید در سال‌های پس از آن هیچ‌گاه تکرار نشده است. شرکت تویوتا هم در سال ۲۰۰۷ به رقم ۱۴۸ هزار دستگاه رسید و در سال گذشته سه خودرو‌ساز اصلی استرالیا تنها توانستند ۸۷ هزار دستگاه خودرو برای استفاده داخلی بسازند که بی‌سابقه بوده است.

کاهش فروش خودروهای داخلی در استرالیا ضربه سنگینی به صنعت این کشور زده است و این موضوع در حالی اتفاق می‌افتد که در سایر نقاط دنیا افزایش فروش خودرو دیده می‌شود. کاهش تقاضا برای خودروهای صفر کیلومتر باعث می‌شود هر خودرو‌سازی به زمین بخورد و دچار بحران‌هایی بشود که خروج از آن امکان‌پذیر نیست. فروش در تعداد پایین تنها زمانی ممکن است که محصولات از نوع خودروهای لوکس و ویژه باشند؛ چرا‌که از هر ۱۰ خودرو ۸ خودرو به سایر کشورها صادر می‌شود که ارزش مالی زیادی هم برای شرکت تولید‌کننده دارد و می‌تواند حاشیه سود مناسبی را ایجاد کند. یکی از مسائل مهمی که در رابطه با دلایل سقوط خودرو‌سازی در استرالیا می‌توان به آن اشاره کرد جمعیت پایین و فقیر بودن جزایر اطراف این کشور است که درآمدهای پایین آنها توان خرید محصولات فورد و تویوتا و هولدن را ندارند، بنا‌براین نمی‌توان روی بازار این کشورها حساب کرد و از طرفی میانگین دستمزد یک کارگر خط تولید در استرالیا چند برابر کشورهایی مثل تایلند است و به نزدیک ۷۰ هزار دلار در سال می‌رسد که نسبت به برخی کشورهای تولید کننده خودرو در آسیا که زیر ۱۵ هزار دلار است، بیشتر است.

در توافقی عجیب تایلند توانست خودروهای تولیدی‌اش را بدون تعرفه گمرکی به استرالیا صادر کند و حجم بسیار زیادی از خودروهای نیسان، مزدا و میتسوبیشی وارد استرالیا شدند و در مقابل تعداد بسیار کمی خودروی شاسی‌بلند از سوی استرالیا وارد تایلند شد که انگشت شمار بودند؛ چرا که در تایلند موانع متعددی وجود دارد که در حالت عادی دیده نمی‌شوند.