افسانه سرزمینی زیر آب
نگار حسینی پیش از این در داستان‌های ژول ورن، غواصان و مسافران گمشده بقایایی از شهرهایی که زیر آب مدفون شده بود پیدا می‌کردند. به نظر می‌رسد به سیاق باقی پیشگویی‌های این نویسنده، به زودی یکی از کشورهای دنیا زیر آب مدفون خواهد شد. این کشور مالدیو است که در حال حاضر یکی از لوکس‌ترین مقاصد گردشگری و گذراندن ماه عسل در دنیا است. می‌گویند تا صد سال آینده مالدیو و هر آنچه به آن تعلق دارد، زیر آب می‌رود. تغییرات اقلیمی ممکن است برای برخی مناطق انگشت شمار دنیا مثبت عمل کرده باشد، اما در مجموع برای بیشتر مردم دنیا پدیده‌ای نامهربان بوده است. سیل‌های ویرانگر، توفان‌های سهمگین، خشکسالی‌ها، زیر آب رفتن امکانات ساحلی و مواردی از این دست هیچ وقت اتفاقات خوشایندی نبوده‌اند. در واقع این رخدادها که بخش قابل توجهی از آنها به تغییرات اقلیمی منسوب می‌شود و موجب آوارگی مردم از سرزمین‌هایشان می‌شود، هرگز رخدادهای مهربانانه‌ای نیستند، اما در هر حال بیشترین نامهربانی تغییرات اقلیمی با مردم مالدیو خواهد بود، جایی که کل فرهنگ و تمدن این کشور به دلیل بالا آمدن آب دریا زیر آب خواهد رفت. کشور مالدیو به‌طور متوسط 5/1 متر از سطح دریا ارتفاع دارد و بیشترین بلندی آن 5/2 متر ارتفاع دارد. هرچند به دلیل جزیره‌ای بودن مالدیو، این قیاس قیاس چندان بجایی نیست، اما برای درک بهتری از ارتفاع زمین در این کشور، مرتفع‌ترین نقطه این سرزمین را با ایران مقایسه کنید که بالاترین ارتفاع آن از سطح دریا، بیش از 5 هزار متر است.

قربانیان مالدیوی
بیشتر از ۱۰ سال است در مورد بلایی که تغییرات اقلیمی بر سر مالدیو و شهروندان این کشور خواهد آورد، هشدار داده می‌شود. می‌گویند با بالا رفت سطح آب دریاها مجمع الجزایر مالدیو غرق خواهد شد. با این حساب با کنار گذاشتن جمعیت‌هایی که به دلیل تغییرات اقلیمی ناچار به مهاجرت و جا‌به جایی می‌شوند، ساکنان مالدیو از نخستین ملت‌هایی هستند که جملگی مجبورند وطنی دیگر پیدا کنند. در واقع دولت مالدیو از سال‌ها قبل برای اسکان شهروندان این کشور در مناطق دیگر دنیا اقدام کرده است. استرالیا احتمالا نزدیک‌ترین و مناسب‌ترین کشوری است که بعد از غرق شدن مالدیو، مالدیوی‌ها می‌توانند به آن پناه ببرند، اما آیا قرار است استرالیا خاک این کشور را به رایگان در اختیار مردم مالدیو بگذارد؟ پاسخ این است که نه! این درست است که عملکرد جمعی همه کشورهای دنیا به بدبختی فردای مالدیوی‌ها منجر می‌شود، اما به نظر می‌رسد این کشور در اقدام برای سر و سامان دادن به اتباعش تنها است. در واقع دولت مالدیو از سال‌ها پیش در حال خرید زمین در استرالیا است که در زمان مقتضی مالدیوی‌ها نه به‌عنوان پناهنده که به‌عنوان مالک اقدام به تغییر سرزمین خود کنند. دولتمردان مالدیو می‌گویند که علاقه‌ای ندارند مردمشان خاک مالدیو را ترک کنند، اما ترجیح می‌دهند اگر این مردم ناچار به ترک سرزمین شدند، جایی باشند که به خودشان تعلق دارد. از آنجا که مالدیو یکی از مقاصد گردشگری مطلوب روی زمین است، هنگامی که جریان زیر آب رفتن و غرق شدن مالدیو مطرح شد، عده‌ای تصور کردند دولت این کشور با گشودن این مبحث در پی افزایش جذب گردشگر است با این حال برآوردها حاکی ازآن است که حتی با وجودی که ممکن است در مورد روند زیر آب رفتن مالدیو اغراق شده باشد، این اتفاق اجتناب‌ناپذیر است.
مالدیو چگونه کشوری است؟
مالدیو کشوری است جزیره‌ای در اقیانوس هند واقع در جنوب غربی هند. پایتخت آن ماله است. جمعیت این کشور ۳۲۸ هزار نفر و واحد پول آن روپیه مالدیو است. زبان رسمی این کشور «دیوهی» نام دارد که زبانی هندواروپایی است و همانندی‌هایی با زبان سینهالی قدیم دارد. مردم آن از قوم مالدیوی هستند که تبارشان به مردم سریلانکا و هند (آمیخته آریایی و دراویدی) می‌رسد و رگه‌هایی از اعراب نیز در میان آنها وجود دارد. هم زبان و هم مردم آن با نام دیوِهی نامیده می‌شوند که واژه دیبـَجات و دیباجات که در فارسی و عربی در قدیم برای مالدیو به کار می‌رفت نیز شکلی از همین واژه دیوهی است. دین رسمی این کشور اسلام است و پیروی از دیگر ادیان به صورت آشکار ممنوع و قابل پیگرد قانونی است. مالدیو تا سال ۱۹۶۵ مستعمره بریتانیا بود اما در این سال از این کشور مستقل شد. مالدیو هم از نظر جمعیت و هم مساحت کوچک‌ترین کشور قاره آسیا است. زمین‌های این کشور به‌طور میانگین ۵/۱ متر از سطح دریا ارتفاع دارند و بنابر این کم‌ارتفاع‌ترین کشور جهان به‌شمار می‌آید. همین ارتفاع ۵/۱ متری از سطح دریاست که مالدیو را در بالاترین میزان خطر زیر آب رفتن قرار می‌دهد. بلندترین نقطه این کشور تنها ۴/۲ متر ارتفاع دارد. ماله، پایتخت مالدیو ۱۰۴ هزار نفر جمعیت دارد و به‌طور سنتی محل اقامت شاه و تاج‌گذاری‌ها بوده است. جزایر مالدیو از مکان‌های جذاب برای غواصان است و ایستگاه‌های غواصی زیادی در این جزایر وجود دارد. مجمع‌الجزایر مالدیو بر روی فلات زیرآبی چاگوس-لاکادیو قرار گرفته و به همراه جزایر چاگوس و لکشدویپ یک زیست‌بوم خاکی را تشکیل می‌دهد. pic۱
کجاست؟
مجمع‌الجزایر مالدیو در جنوب غربی کرانه‌های هندوستان قرار گرفته و کوتاهترین فاصله آن تا کرانه‌های هند، ۶۰۰ کیلومتر است. مالدیو تپه ماهور و رودخانه‌ای ندارد. جمهوری مالدیو مجمع‌الجزایری متشکل از ۱۱۹۲ جزیره مرجانی است که در ۲۶ گروه آب‌سنگی گروه‌بندی می‌شوند. این جزایر در پهنه‌ای آبی در حدود ۹۰ هزار کیلومتر مربع پراکنده‌اند اما کل مساحت خشکی آنها فقط ۲۹۸ کیلومتر مربع است. بزرگ‌ترین جزیره ۵ کیلومتر مربع مساحت دارد و در مالدیو تنها ۹ جزیره با مساحتی بزرگ‌تر از ۲ کیلومتر مربع وجود دارند. ۲۰۰ عدد از جزیره‌ها مسکونی هستند و ۸۸ جزیره دیگر دارای اقامتگاه‌های گردشگری هستند. پایتخت کشور ماله و در کناره جنوبی آبسنگ ماله شمالی قرار گرفته که جزئی از آبسنگ کافو به‌شمار می‌آید. بنابراین طبیعی است که دولتمردان مالدیو برای اسکان اتباع این کشور هند و سریلانکا و البته استرالیا را انتخاب کنند.

تکرار تووالو و کریباتی
اما ماجرای مالدیو پیش از این در مورد مجمع‌الجزایر کریباتی و تووالو رخ داده بود. تووالو در حال حاضر در پی گرفتن اقامت از کشور استرالیا برای 12 هزار ساکن این جزایر است. در هر حال مالدیو یک قدم پیش‌تر است و به جای گرفتن اقامت برای ایجاد سرزمینی تازه برای ساکنانش تلاش می‌کند. هر چند که دولتمردان مالدیو می‌گویند استرالیا تنها انتخاب آنها نیست و در مورد هند و سریلانکا هم فکر می‌کنند. دلیل آنها این است که دو کشور فوق بیش از استرالیا به لحاظ فرهنگی به فرهنگ مردم مالدیو نزدیک هستند.
تغییرات آب و هوایی چیست؟pic۲
اصلی‌ترین مقصر زیر آب رفتن قریب‌الوقوع مالدیو تغییرات اقلیمی قلمداد می‌شود. اما وقتی در مورد تغییرات اقلیمی حرف می‌زنیم، دقیقا از چه حرف می‌زنیم؟ تغییرات آب‌وهوایی یا تغییر اقلیم یعنی هر تغییر مشخص در الگوهای مورد انتظار برای وضعیت میانگین آب و هوایی، که در طولانی‌مدت در یک منطقه خاص یا برای کل اقلیم جهانی، رخ بدهد. تغییر اقلیم نشان‌دهنده‌ تغییرات غیر عادی در اقلیم درون اتمسفر زمین و پیامدهای ناشی از آن در قسمت‌های مختلف کره‌ زمین است. برای مثال در یخ‌های قطبی مدت این تغییرات از 10 سال تا چند میلیون سال متغیر است تغییرات اقلیمی میلیون‌ها سال است که بروز کرده‌اند. یکی از فرض‌ها برای انقراض دایناسورها را به تغییرات اقلیمی مرتبط می‌کنند. با این حال، تغییر اقلیم اغلب به تغییراتی که در اقلیم کنونی رخ می‌دهد اطلاق می‌شود. تغییر اقلیم پدیده‌ای است که در نتیجه فاکتورهایی مانند فرآیندهای دینامیکی زمین یا عوامل بیرونی همچون تغییرات در شدت تابش آفتاب یا فعالیت‌های انسانی رخ می‌دهد. عوامل خارجی تاثیرگذار بر اقلیم را اغلب نیروهای اقلیمی می‌نامند و شامل فرآیندهایی همچون نوسانات در شدت نور خورشید، انحراف در مسیر حرکت زمین و افزایش غلظت گازهای گلخانه‌ای می‌شود. بازخوردهای ناشی از تغییر اقلیم متغیر است و ممکن است سبب افزایش یا کاهش این عوامل درونی شوند. بسیاری از تغییرات درونی در سیستم‌های اقلیمی با تاخیر رخ می‌دهند. زیرا سیستم اقلیمی کره‌ زمین بسیار بزرگ است و به کندی حرکت می‌کند و به ورودی‌ها با تاخیر پاسخ می‌دهد. برای مثال یک سال خشکسالی تنها سبب کاهش آرام سطح دریاچه‌ها یا خشک شدن حاشیه زمین‌های هموار می‌شود. در سال‌های بعدی این شرایط ممکن است به کاهش بارش منجر شود که احتمالا به یک سال خشک‌تر دیگر منجر می‌شود.

توسعه چین؛ بدبختی مالدیو
سازمان ملل متحد اخیرا از دولت‌های جهان خواست تا فورا دست به اقدام علیه تغییرات اقلیمی بزنند و تا سال ۲۱۰۰ تولید گازهای گلخانه‌ای را به «صفر» برسانند؛ در غیر این صورت رخدادهایی برگشت‌ناپذیر در انتظارمان است. آمریکا، چین (در مجموع ۴۵ درصد)، روسیه، برزیل، هند، آلمان و بریتانیا، با مجموع بیش از ۶۰ درصد، بزرگ‌ترین تولید‌کنندگان گازهای گلخانه‌ای در جهان به شمار می‌روند. این می‌تواند بدان معنا باشد که توسعه صنعتی و رشد اقتصادی در چین و ایالات‌متحده آمریکا به علاوه قدرت‌های نوظهور اقتصادی مانند هند و برزیل به قربانی شدن مردم در کشور مالدیو منجر می‌شود.