سردمدار عبور از صخره‌ها و دشت‌ها، رودها و بیابان‌ها است. اصلا مگر می‌شود اسمش جیپ باشد و مثل بعضی از شاسی بلندهای به اصطلاح دودیفرانسیل فقط به درد رسیدن به لب رودخانه بخورد؟ یک‌جورهایی برنامه آخر هفته شما تحت تاثیر حضورش در زندگی‌تان قرار می‌گیرد. به همین دلیل احتمالا به جای خرید کت‌و‌شلوار آرمانی به سمت خیابان فردوسی بروید تا مایحتاج سفری چند روزه در دل طبیعت را فراهم کنید. جیپ رانگلر برای مالکش تنها یک خودرو نیست، زیرا یکی از بامعرفت‌ترین دوستان او می‌شود وقتی قرار است ماجراجویی کند.
تاریخچه
اولین نسل رانگلر در سال ۱۹۸۷ و درست قبل از فروش کمپانی(AMC (American Motors Corporation به کرایسلر ساخته شد. کد بدنه YJ بود. این خودرو با سه پیشرانه عرضه شد که ۴ و ۶ سیلندر داشتند.‌ای ام سی ۵ نوع گیربکس دستی و اتوماتیک را با پیشرانه‌های مورد اشاره کوپل می‌کرد و یکی از گیربکس‌ها که ۵ سرعته بود با همکاری پژو فرانسه ساخته شد.رانگلر یک مشخصه داشت که البته از نظر جیپ سواران شاخصه به حساب نمی‌آمد. آن مشخصه تغییر فرم چراغ‌های جلو از حالت گرد به مستطیل بود. تغییر فرم چراغ‌ها نتوانست دل متعصبان به برند جیپ را به دست آورد و به همین دلیل، منتقدان بسیاری به این طرح تاختند و جیپ در نهایت در نسل بعد دوباره چراغ‌های آشنای دایره‌ای شکل را به چهره رانگلر هدیه کرد. در ایران نیز شرکت سهامی جیپ و بعدها پارس خودرو اقدام به ساخت انواع جیپ کردند. از این رو پارس‌خودرو بین سال‌های ۱۹۸۹ تا ۲۰۰۱ مدلی را مونتاژ می‌کرد که از نظر فرم بدنه‌ شبیه به مدل YJ بود(هر چند میان ماه ما تا ماه گردون، تفاوت از زمین تا آسمان است). از سال ۱۹۹۱ تا سال ۱۹۹۴ نیز نمونه خاصی از این خودرو با کد YJ Wrangler Renegade ساخته شد که از نظر تجهیزات و البته بعضی از قسمت‌های فنی تفاوت‌هایی با رانگلر داشت.

این تفاوت‌ها در تودوزی، صندلی‌ها، کیت بدنه از جنس فایبرگلاس، سیستم تعلیق تقویت شده با کمک فنرهای گازی و... قابل رویت بود. به دلیل استفاده از قطعات خاص برای رانگلر رنگید، باید ۴ هزار و ۲۵۰ دلار بیشتر برای خریدش می‌پرداختید. اولین نسل رانگلر تا سال ۱۹۹۵ در کانادا و آمریکا تولید شد و در این سال به خط پایان رسید. در سال ۱۹۹۷ نسل دوم رانگلر در شرایطی ساخته شد که جیپ زیر نظر کرایسلر فعالیت می‌کرد و از نظر مالی شرایط شرکت بهبود یافته بود. دوباره استایل چراغ‌ها به شکل گرد تغییر کرد. این نسل با کد TJ‌، در نقاط بسیاری از جهان مثل کانادا، چین و فیلیپین ساخته شد. حتی در فیلیپین این خودرو با برند دوج رانگلر به فروش رسید. این خودرو در دو تیپ اتاق کانوتیبل و SUV ساخته شد. نسل دوم توانست باعث افزایش اقبال عمومی و محبوبیت رانگلر نزد مشتریان شود. این خودرو که دست پرورده Michael Santoro بود، در سال ۲۰۰۶ در لیست یکی از بهترین آفرودرهای جهان جای گرفت. در واقع عرضه TJ سکوی پرتاب محبوبیت مدل رانگلر شد.جیپ در این نسل به سراغ سیستم تعلیق رفت و رانگلر را متحول کرد. سیستم تعلیق در نسل قبل با استفاده از فنرهای شمش شکل گرفته بود اما، در نسل دوم این فنرها جایشان را به سیستم تعلیق فنر لول دادند که باعث افزایش قابلیت‌های آفرود خودرو و هندلینگ آن شد. ضمنا به دلیل خاصیت فنرهای لول نسبت به شمش، سرنشینان در سفرهای طولانی کمتر دچار خستگی می‌شدند. در این خودرو از پیشرانه و گیربکس‌های مختلفی استفاده شد.

از سال ۱۹۹۷ تا ۲۰۰۲، نمونه ۵/ ۲ لیتری ۴ سیلندر مورد استفاده قرار گرفت. با این پیشرانه دو گیربکس ۳ سرعته اتوماتیک و ۵ سرعته دستی هماهنگ شدند. اما می‌توانستید مدل چهار سیلندر را نیز خریداری کنید. این پیشرانه که توانست در سال ۲۰۰۳ بین ۱۰ موتور برتر سال قرار بگیرد، از سوی کرایسلر روی شاسی پی‌تی کروزر نیز نصب شد. حجم آن ۴/ ۲ لیتر و به Power Tech مشهور بود. مشتریان رانگلر می‌توانستند از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۶ این پیشرانه را برای خودرو خود سفارش دهند. هر چند از نظر گشتاور برای خودرویی همچون جیپ آنقدرها هم مناسب نبود و مدل ۶ سیلندر عملکرد بهتری داشت، زیرا طول بلند شاتون‌های آن گشتاور بیشتری را تولید می‌کرد. کرایسلر به همراه این پیشرانه از ۳ گیرباکس استفاده کرد که در میان آنها دو نمونه دستی ۵ و ۶ سرعته وجود دارد و مدل آخر ۴ سرعته اتوماتیک بود. اما قوی‌ترین رانگلر نسل دوم از پیشرانه‌ای ۴ لیتری در ۶ سیلندر خطی بهره می‌برد. این پیشرانه از سال ۱۹۹۷ و ساخت اولین مدل تا آخرین روزهای مونتاژ این خودرو در سال ۲۰۰۶ درون سینه رانگلر جای داشت و طی این سال‌ها تغییرات جزئی در آن به وجود آمد که ناشی از قوانین محیط زیست و مصرف سوخت بود.جیپ TJ در سال‌های تولیدش همواره با مشکلاتی در بخش مونتاژ رو به رو بود. به همین دلیل جیپ پروژه‌های کیفی مختلفی را برای رفع اشکالات این خودرو برنامه‌ریزی کرد. یکی از این اشکالات تولید صدا از پشت داشبورد بود که این نواقص در سال‌های بعد از بین رفت. در سال ۱۹۹۹ حجم مخزن سوخت ۲ گالن افزایش یافت و به ۱۹ گالن رسید. در سال ۲۰۰۱ مدل خاصی به مناسبت شصتمین سال تولد جیپ تولید شد که تفاوت‌هایی از نظر رنگ و تریم داخلی با نمونه‌های معمولی داشتند. از این مدل خاص تنها ۴۰۶۷ دستگاه آن هم در دو رنگ مشکی و نقره‌ای ساخته شد. وظیفه طراحی تریم داخلی این مدل را همکار قدیمی جیپ یعنی levis بر عهده داشت که در دهه ۷۰ هم تریم داخلی مدل رنگید را طراحی کرده بود.

طراحی ظاهری
وقتی می‌خواهید در‌باره ظاهر یک جیپ صحبت کنید، در واقع قرار است درباره یکی از اصیل‌ترین و در عین حال ساده‌ترین نماها در صنعت خودرو سخن بر زبان برانید. خودرویی که کمتر کسی در جهان ممکن است آن را نشناسد. حالا اصیل‌ترین دودیفرانسیل جهان میهمان دنیای ماشین است. هنوز هم مثل دهه ۴۰ میلادی، درب محفظه موتورش به کمک دو اهرم در کناره‌ها باز و بسته می‌شود و هنوز هم به جای پیکره‌ای رادیکالی و سیال، بسیار ساده و دلنشین ساخته می‌شود تا برای همیشه یک نوستالژی متحرک باشد. رانگلر ۲۰۰۵ ما بعد از خدمت در سفارت اتریش به یکی از هموطنان فروخته می‌شود. شاید به نظر برسد طراحان برای نقش زدن بدنه این خودرو آنقدرها وقت صرف نکرده‌اند؛ اما، اتفاقا کار طراحی خودرویی که قرار نیست ترکیب کلی آن را بر هم بزنید کاری بسیار دشوار است؛ زیرا دست طراح برای اعمال تغییرات گسترده بسته می‌شود. چون در طراحی بدنه نمی‌توانید خطوط ظریف خاصی را ببینید، نباید تصور کنید این خودرو خالی از ظرافت است. این ظرافت‌ها در استایل کلی خودرو خلاصه می‌شود. فندرفلر‌ها یا بچه گلگیرهای زیبای خودرو که ساخت کمپانیbushwacker هستند، چهره رنگلر را همچون بوکسوری آماده نشان می‌دهند. در نمای رو به رو دو پروژکتور روی سپرها قرار دارد که کمی سادگی را از چهره خودرو زدوده است.

اگر هنوز عقیده دارید در طراحی رانگلر ابتکار و ظرافت خاصی وجود ندارد پس لطفا به این سوال پاسخ بدهید که چگونه ممکن است خودرویی در کمال سادگی ۶ دهه محبوب باقی بماند؟ پاسخ به این سوال کار سختی نیست بگذارید مثال دیگری بزنیم. اگر به پورشه ۹۱۱ نگاه کنید، خواهید دید که چهره خودرو هیچ وقت دچار یک دگرگونی خاص نشده است. هر چند همیشه ۹۱۱ به همراه نوآوری‌ها و بهینه‌سازی‌های مختلف راهی بازار می‌شود. اما پایبندی به اصولی مثل موتور عقب بودن، فرم بدنه، محدوده ویل بیس و ویل تراک (طول و عرض محوری) باعث شده در همه نسل‌های این خودرو حس سواری با یک پورشه را که ۹۱۱ نام دارد، تجربه کنید. جیپ هم چنین احساسی را به راننده منتقل می‌کند و این احساس ناشی از رعایت اصولی کلی در ساخت مدل‌های مختلف این کمپانی است. رنگ مشکی بدنه، رینگ‌ها، آینه‌ها و شیشه‌های کناری هارمونی جذابی را ایجاد کرده‌اند. رینگ و لاستیک‌های ساخت Mickey Thompson به رنگ مشکی مات انتخاب شده‌اند تا هماهنگی بیشتری به رنگ مشکی بدنه داشته باشند. در نمای پشت هم چراغ‌های آشنای جیپ وجود دارند که از دهه ۵۰ میلادی در محصولات سری CJ استفاده شدند و همین جیپ شهباز خودمان هم از همین فرم چراغ استفاده می‌کند. البته از نظر تکنولوژی ساخت چراغ‌ها پیشرفت کردند؛ اما استایل کلی آنها حفظ شده است.

کابین

وارد کابین که می‌شوید با فضایی کاملا کاربردی رو به رو هستید. کابین آنقدرها بزرگ نیست و اگر سرنشینان جلو قصد داشته باشند کاملا راحت درون کابین جا خوش کنند، آن وقت سرنشینان عقب احساس کمبود فضا به خصوص برای زانوها خواهند داشت. سبک طراحی کابین ۲+۲ است و در عقب فضای زیادی وجود ندارد. در واقع باید گفت رانگلر یک خودروی دو نفره است یا ۳ نفره. فاصله محوری ۴/ ۹۳ اینچ یا ۲۳۷۰ میلی‌متر است و طول کلی بدنه هم به ۳۹۳۴ میلی متر می‌رسد و با این اندازه رانگلر در رده SUVهای متوسط رو به کوچک قرار می‌گیرد. عرض خودرو هم زیاد نیست و به ۱۷۳۰ میلی‌متر می‌رسد. البته نصب بچه گلگیرها عرض خودرو را کمی افزایش داده است و در عبور از مسیرهای پرترافیک و کم عرض باید کمی دقیت کنید. صندلی‌های پارچه‌ای خودرو نرم هستند و بهتر از صندلی‌های مدل‌های دیگر بدن را درون خود حفظ می‌کنند. فرمان نیز روکشی چرمی دارد و در ارتفاع قابل تنظیم است. احتمالا شما هم مثل ما انتظار ندارید که یک بیابان‌نورد فرمان قابل تنظیم برقی داشته باشد! روی فرمان کلید‌های کنترل سیستم صوتی و کروز کنترل قرار دارند. سیستم مولتی مدیا خودرو به همراه یک نمایشگر ۸ اینچی در کنسول میانی اطلاعات مختلفی را نمایش می‌دهد. در صورت وجود سیستم GPS می‌توانید با استفاده از همین نمایشگر اطلاعات را مشاهده کنید. دوربین دید عقب هم برای خودرویی که قرار است از میان رودخانه‌ها و سنگ‌ها عبور کند کاربردی ندارد پس بهتر است به جای دوربین به دست فرمان خودتان اتکا کنید، ضمنا تا فراموش نکرده‌ایم بگوییم که سیستم تهویه مطبوع این خودرو بسیار قدرتمند است و حتی گاهی مجبور می‌شوید در ظهر تیغ تاب آفتاب، سرعت فن را کم کنید تا نکند سرما بخورید! دکمه‌های مربوط به شیشه شور، گرمکن شیشه، خروجی برق و خاموش کردن ایربگ سرنشین نیز روی داشبورد تعبیه شده‌اند. جالب آنکه ۴ اسپیکر روی رول بار نصب شده‌اند. اهرم به‌کارگیری دنده کمک‌های سبک و سنگین پایین‌تر از کنسول میانی و در کنار صندلی راننده قرار دارد.

کیفیت سواری
این خودرو دارای پیشرانه‌ای ۶ سیلندر به حجم ۴ لیتر است. این پیشرانه می‌تواند در دور ۴ هزارو ۶۰۰ به ۱۹۰ اسب بخار دست پیدا کند و در ضمن گشتاورش هم در دور ۳۲۰۰ به ۳۱۹ نیوتن متر می‌رسد. هر چند اسب‌های بخار این پیشرانه آنقدرها زیاد نیست، اما برای یک خودروی آفرود این گشتاور است که نقشی اساسی دارد. از این رو گشتاور ۳۱۹ نیوتن متری برای این خودرو یک مزیت به حساب می‌آید. کرایسلر برای این خودرو گیربکس ۴ سرعته اتوماتیک را به کار گرفته است که از سال ۲۰۰۳ تا سال ۲۰۰۶ یعنی آخرین سال تولید رانگلر نسل دوم در این خودرو به کارگیری شد. البته به دلیل نصب سیستم اگزوز Borla و کیت هواکش K&N توان پیشرانه کمی افزایش یافته است. عملکرد سیستم تعلیق نیز در نوع خودش جالب است؛ زیرا با توجه به اینکه خودرو در هر چهار چرخ مجهز به فنر لول است، باز هم در مسیرهای ناهموار درون کابین تکان‌هایی را تجربه می‌کنید که بیشتر ناشی از فاصله محوری کوتاه خودرو است. با این حال تکان‌ها به‌صورت ضربه‌ای نیستند و کیفیت سواری این خودرو نسبت به برادران مسن ترش همچون CJ۷ و حتی رانگلر نسل اول، بسیار بهتر است. کمک فنرهای استاندارد آن تعویض شده‌اند و جایشان را به کمک‌های ساخت بیل اشتاین داده‌اند. این کمک فنرها نسبت به کمک فنرهای استاندارد خودرو عکس العملی بسیار سریع‌تر دارند. کیت لیفت مورد استفاده در رانگلر ما به همراه استفاده از لاستیک‌هایی به ابعداد ۳۱/ ۵ در۱۰/ ۱۵ باعث شده ارتفاع خودرو به‌صورت علمی افزایش یابد و به همین دلیل خودرو در خیابان‌ها کاملا جلب توجه می‌کند. به‌خصوص استایل زیبای آن‌که برای مردم هم آشناست و هم غریبه، باعث می‌شود چشمان متعجب بسیاری به سمتش خیره شوند. متاسفانه به دلیل کمبود زمان و ترافیک مسیرهای خروجی شهر، فرصتی برای آزمودن توانایی‌های این خودرو در مسیرهای خارج از جاده وجود نداشت. ولی از‌آنجا‌که جیپ همیشه نمادی از بیراهه نوردی بوده است، به نظر نمی‌رسد این خودرو در عبور از مناطق ناهموار خم به ابرو بیاورد. در پایان از همکاری صمیمانه مالک خودرو تشکر می‌کنیم.