ضعف نظارتی در نحوه اجرای سیستم‌های گرمایشی
اجرای شناسنامه فنی ساختمان و همکاری موثر و متقابل کلیه عوامل ساخت‌وساز موضوعی است که از سوی رییس کانون سراسری انبوه سازان در راستای اجرا و نصب مناسب‌ترین سیستم‌های گرمایشی ساختمانی، مورد تاکید قرار دارد.
ایرج رهبر در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» با انتقاد از ضعف عملکرد نهادهای نظارتی اجرایی و برخی سازندگان فاقد تخصص که اجرای سیستم‌های گرمایشی را به نامناسب‌ترین شکل ممکن انجام می‌دهند، اجرای کامل قوانین و مقررات موجود به خصوص التزام سازندگان به رعایت مقررات ملی ساختمان را مهم‌ترین راهکار در این زمینه می‌داند.وی همچنین معتقد است: دستگاه‌های نظارتی باید به صورت مستمر در این زمینه نیز نظارت‌ها و بازرسی‌های لازم را انجام دهند تا از تعداد حوادثی که در نتیجه نصب و اجرای نادرست برخی سیستم‌های گرمایشی به وجود می‌آید، جلوگیری شود.
متن گفت‌وگوی «دنیای‌اقتصاد» با رییس کانون سراسری انبوه سازان را در ادامه بخوانید.

آقای رهبر آیا ضوابط مشخصی برای تعیین نوع سیستم‌های گرمایشی در ساخت‌وسازهای مسکونی وجود دارد؟
معمولا در بیشتر ساخت‌وسازها، عرف این است که از سیستم‌های گرمایشی استاندارد استفاده شود. برخی از این سیستم‌ها قدیمی‌تر هستند؛ مانند سیستم گرمایشی شوفاژ و رادیاتور یا همان موتورخانه مرکزی. برخی دیگر نوین‌تر هستند مانند سیستم‌های گرمایش از کف، تهویه مطبوع، چیلر، هواساز و در برخی ساختمان‌های معمولی تر هم از پکیج‌های ساختمانی استفاده می‌شود.
اما اینکه این سیستم‌ها براساس چه عواملی تعیین و انتخاب می‌شوند و باید بر مبنای چه ضوابطی در ساخت‌وسازها نصب و اجرا شوند تابعی است از متراژ ساختمان مسکونی، کاربری آن و تعداد واحدها، حجم و مساحت زیربنا.
کدام سیستم گرمایشی را با توجه به معیارهای موجود، برای کدام ساختمان‌ها توصیه می‌کنید؟
قبل از اینکه به این سوال پاسخ دهم باید تاکید کنم که تمام این موارد زمانی کاربردی است که نصب، اجرا و تشخیص اینکه کدام سیستم برای کدام ساختمان باید اجرا شود به دست افراد متخصص و کاردان سپرده شود و محاسبات تاسیساتی صحیحی برای اینکه چه سیستمی و با چه ویژگی‌هایی به صورت صحیح نصب و اجرا شود به عمل آید.
اما در مورد اینکه برای چه ساختمانی کدام سیستم مناسب است باید بگویم برای ساختمان‌های بزرگ، برج‌ها و مجتمع‌های مسکونی که از تعداد واحدهای زیادی برخوردار هستند بهترین سیستم استفاده از سیستم‌های گرمایشی مرکزی است که بتوان مدیریت واحد را در آنها اعمال کرد و به صورت واحد از آنها نگهداری کرد. در سایر ساختمان‌های معمولی به تناسب متراژ می‌توان از سایر سیستم‌های گرمایشی هم استفاده کرد که البته باید با رعایت کامل ضوابط ایمنی و استاندارد انتخاب و نصب شوند.
یکی از چالش‌هایی که هم اکنون در برخی ساختمان‌های مسکونی دیده می‌شود استفاده بی رویه از سیستم‌های گرمایشی مانند پکیج‌هایی است که بدون در نظر گرفتن استانداردها و متراژ ساختمان و تنها به دلیل نفع برخی سازندگان نصب می‌شوند، در این زمینه چه نظری دارید؟
درست است، متاسفانه در برخی موارد دیده می‌شود که برخی سازنده‌ها برای نفع شخصی خود و استفاده مالی از فضایی که باید به ساخت و تجهیز موتورخانه اختصاص دهند اقدام به نصب پکیج می‌کنند، اما در برخی موارد حتی خود متقاضیان هم به دلیل اینکه سیستم پکیج مجزا است و مدیریت واحد آن امکان‌پذیر است از این سیستم استقبال می‌کنند و خواهان آن هستند. بنابراین گذشته از معیارهایی که برای انتخاب سیستم مناسب در ساختمان‌های مسکونی باید مد نظر داشت، این امر به انتخاب سازنده و متقاضی خرید واحد مسکونی هم بستگی دارد.
بنابراین، این وظیفه سازنده است که با در نظر گرفتن محاسبات درست تاسیساتی و خودداری از سودجویی سیستمی را برای تامین گرمایش ساختمان انتخاب کند که استاندارد و مناسب باشد. اما آنچه بدیهی است این است که پکیج برای ساختمان‌های مسکونی بزرگ جواب نامناسب است و در این ساختمان‌ها باید از سیستم‌های مرکزی استفاده شود که مقرون به صرفه است و امکان مدیریت واحد آن وجود دارد. البته در سایر ساختمان‌های معمولی می‌توان از پکیج استفاده کرد به شرطی که تمام ضوابط استاندارد و همچنین نصب و اجرای درست در مورد آن رعایت شود.
ما در مورد سیستم‌های گرمایشی ساختمانی هم مانند بسیاری موارد دیگر، ضعف نظارتی هم داریم؛ چه راهکار و توصیه‌ای را در این زمینه پیشنهاد می‌کنید؟
بله، در حال حاضر مقررات ملی ساختمان که حاوی ضوابط کلی و مقررات اساسی برای نحوه ساخت یک ساختمان و طراحی آن است به درستی اجرا نمی‌شود. اجرای کامل مقررات ملی ساختمان، تسریع در روند صدور شناسنامه فنی، کنترل و نظارت کامل بر فرآیند طراحی نقشه‌های تاسیساتی و اجرای درست سیستم‌های گرمایشی، اعمال کنترل‌های لازم از سوی دستگاه‌های نظارتی مانند شرکت گاز و... قبل از اینکه واحد مسکونی به خریدار یا مصرف کننده تحویل شود، مهم‌ترین مسائلی هستند که در این زمینه باید به آن توجه شود.
از طرف دیگر خود سازنده هم باید به این موضوع توجه داشته باشد که ضمن رعایت استانداردها و مقررات موجود، پرهیز از سودجویی و زیاده خواهی، با نهادهای نظارتی همکاری و تعامل داشته باشد و همه برای این موضوع مهم دست به دست هم بدهند تا آمار تلفات ناشی از حوادث ساختمانی به خصوص در ارتباط با سیستم‌های گرمایشی به حداقل برسد.