اصلاح «پرداخت‌یارانه» در آمریکا
باران عقیلی ایران و آمریکا از قدیمی‌ترین طرف‌های متخاصم در عرصه دیپلماسی جهان هستند. بسیاری از کارشناسان سیاست خارجی می‌گویند این دو کشور منافع مشترکی در سطح منطقه و جهان دارند و بهتر است برای تحقق این منافع مشترک با هم تعامل کنند.
این روزها اما ایران و آمریکا یک بحث مشترک داخلی هم پیدا کرده‌اند؛ در هر دو کشور، این روزها بحث یارانه داغ است. همزمان با حرف و حدیث‌ها و مجادله‌ها درباره سرنوشت یارانه‌ها در چارچوب مرحله دوم هدفمندی در ایران، در آمریکا هم بحثی مشابه جریان دارد. موضوع بحث در آمریکا، یارانه غذا و چگونگی ادامه پرداخت آن به افراد واجد شرایط است. نزدیک به 50 میلیون آمریکایی یعنی نزدیک به 15 درصد از جمعیت آمریکا یارانه مواد غذایی به صورت کوپن «دریافت مواد غذایی» می‌گیرند. این بخشی از برنامه کمک‌های فدرال به افراد کم‌درآمد و فقیر در آمریکاست که توسط وزارت کشاورزی و سازمان غذا و داروی آمریکا اجرا می‌شود. کار تقسیم این یارانه و کوپن‌های غذایی را اما ادارات خدمات تامین اجتماعی هر ایالت انجام می‌دهند. در سال‌های اخیر به دلیل شدت گرفتن بحران اقتصادی و گران شدن مواد غذایی و افزایش شمار نیازمندان، دولت آمریکا در پرداخت این یارانه دچار مشکل شده و تصمیم به ایجاد تغییراتی در نظام پرداخت آن گرفته‌است. این موضوع از ابتدای کار دولت باراک اوباما در سال 2009 به چالشی جدی برای او و به موضوعی برای کشمکش میان دولت و کنگره تبدیل شده و همچنان ادامه دارد.
یارانه مواد غذایی
نظام پرداخت یارانه در آمریکا علاوه بر بخش اولیه‌ تحت عنوان «تامین درآمد کمکی»، شامل بخش مهم دیگری است که مشمولان آن بسیار بیشتر و مقدار و هزینه آن هم بالاتر است. یارانه مواد غذایی در آمریکا سابقه‌ای طولانی دارد و اکنون به بحثی جنجالی در این کشور تبدیل شده‌است. مشمولان این نوع یارانه در آمریکا از مشمولان یارانه اولیه بیشتر هستند. کسانی که مشمول دریافت یارانه اولیه -که در گزارشی جداگانه در همین صفحه توضیح داده شد- باشند، به صورت خودکار یارانه مواد غذایی هم دریافت می‌کنند.
در سال مالی ۲۰۱۳، هزینه پرداخت این یارانه برای دولت آمریکا به ۴/۷۶ میلیارد دلار رسید و در این سال بیش از ۶/۴۷ میلیون آمریکایی با درآمد متوسط ماهانه ۱۳۳ دلار، یارانه مواد غذایی دریافت کرده‌اند. بر اساس قانون، میزان یارانه مواد غذایی که هر خانوار آمریکایی دریافت می‌کند، به تعداد اعضای خانوار، میزان درآمد و هزینه‌های آن بستگی دارد. در سال‌های اولیه اجرای این برنامه‌ در دهه‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰، یارانه به صورت کوپن‌های رنگی با مقدار مختلف یک دلار (کوپن قهوه‌ای)، ۵ دلار (کوپن آبی) و ۱۰ دلار (کوپن سبز) میان افراد کم‌درآمد تقسیم می‌شد. این کوپن‌ها به صورت دسته‌ای چاپ شده و در اختیار خانوارها قرار می‌گرفت و آنها در هر نوبت خرید از مراکز فروش مواد غذایی، برگه‌هایی از این دسته جدا می‌کردند و به جای پول می‌پرداختند. در دهه ۱۹۹۰ برخی ایالت‌ها شروع به استفاده از سیستم کارت الکترونیک برای تقسیم یارانه کردند. از سال ۲۰۰۴ این سیستم در همه ایالت‌ها اجرا شد. اکنون هر ماه، یارانه مواد غذایی به صورت مستقیم به حساب سرپرست خانوار واریز می‌شود. خانوارها از این پول تنها برای پرداخت هزینه مواد غذایی در برخی فروشگاه‌های خاص مواد غذایی، برخی خرده‌فروشی‌های مواد غذایی و بازارهای مخصوص محصولات کشاورزی استفاده می‌کنند.
واجدان شرایط دریافت یارانه مواد غذایی
از دهه ۱۹۹۰ شرایط دریافت یارانه مواد غذایی سخت‌تر و سخت‌تر شد. در آن سال‌ها، نمایندگان کنگره از هر دو حزب دموکرات و جمهوریخواه خواستار تغییر شرایط و قوانین پرداخت یارانه به گونه‌ای شدند که نیازمندان واقعی این یارانه را دریافت کنند. به همین خاطر شرایط بررسی درآمدها و دارایی افراد و همچنین مرز درآمدی افراد واجد شرایط دریافت یارانه را بازتعریف کردند. براساس قوانین موجود، افراد یا خانوارهایی واجد شرایط دریافت یارانه مواد غذایی هستند که درآمد ماهانه آنها درصدی کمتر از خط فقر تعیین شده در آمریکا باشد؛ این رقم یعنی درآمد ماهانه ۱۲۴۵ دلار یا کمتر برای هر فرد. این رقم، درآمد خالص ماهانه قبل از کسر مواردی چون مالیات، بیمه یا بیمه بازنشستگی است.
همچنین محدودیتی از نظر دارایی‌ها هم برای افراد واجد شرایط دریافت یارانه وجود دارد که این رقم در هر ایالت متفاوت است. به طور کلی اگر خانواده‌ای بیش از ۲ هزار دلار در بانک موجودی داشته‌باشد یا دارایی معادل این رقم در هر جایی داشته‌باشد، مشمول دریافت یارانه مواد غذایی نیست. البته اگر فردی ۶۰ ساله یا بالاتر باشد یا معلولیت داشته باشد، این رقم دارایی تا ۳۲۵۰ دلار هم می‌تواند باشد.
گزارش سالانه وزارت کشاورزی آمریکا نشان می‌دهد در سال ۲۰۱۳ نزدیک به ۴۵ درصد از یارانه مواد غذایی به افراد زیر ۱۸ سال اختصاص یافته‌است که شمارشان به ۲۰ میلیون جوان و نوجوان می‌رسد. همچنین این گزارش نشان می‌دهد ۹ درصد از دریافت‌کنندگان یارانه مواد غذایی، ۶۰ ساله یا مسن‌تر و ۱۰ درصد معلول بوده‌اند.
دردسرهای یارانه‌ای دولت بوش برای دولت اوباما
بحران اقتصادی در پایان دوره کاری دولت جورج بوش در سال‌های ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸ موجب شد دولت او میزان پرداخت یارانه و افراد یارانه‌بگیر را افزایش دهد. توجیه دولت بوش این بود که هر یک دلاری که به‌عنوان یارانه به افراد کم درآمد پرداخت می‌شود معادل ۸۷/۱ دلار فعالیت اقتصادی ایجاد می‌کند اما در دولت اوباما که میراث‌دار اقتصاد نابسامان به جا مانده از دولت بوش بود، به دلیل کسری بودجه هنگفت و بحران مالی شدید، امکان ادامه پرداخت این میزان یارانه وجود نداشت. به همین دلیل دولت به دنبال تغییر شرایط پرداخت و همچنین کاهش تعداد یارانه‌بگیران بود که این تلاش تاکنون هم ادامه دارد. میزان هزینه تامین یارانه مواد غذایی در سال ۲۰۱۲ به بیش از ۴/۷۸ میلیارد دلار رسید. این رقم باعث نگرانی نمایندگان کنگره آمریکا شد. آنها هشدار دادند که هزینه‌ها دارد از کنترل خارج می‌شود. بعضی نمایندگان از هر دو حزب جمهوریخواه و دموکرات خواستار کاهش ناگهانی میزان یارانه و تعداد یارانه‌بگیران شدند اما تحلیلگران سیاسی و اقتصادی درباره این اقدام هشدار دادند و گفتند این کار ممکن است پیامدهای نامناسبی داشته‌باشد. نمایندگان کنگره خواستار مطالعه و بازبینی این طرح شدند و در این زمینه فراخوانی برای کمک گرفتن از کارشناسان و استادان دانشگاه دادند. در مطالعه‌ای که در این زمینه صورت گرفت، مشخص شد از هر ۱۰ نفر دریافت‌کننده یارانه در آمریکا، ۴ نفر در خانوارهایی زندگی می‌کنند که دست کم یک نفر از آنها درآمد دارند و کار می‌کنند. سپس این بحث در آمریکا مطرح شد که کار کردن و درآمد داشتن به این معنی نیست که فرد یا خانوار بی‌نیاز از کمک است. از سوی دیگر، در سال‌های اخیر بسیاری از شهروندان آمریکایی به خاطر از دست دادن شغلشان یا کاهش ساعات کاری یارانه‌بگیر شده‌اند.
یارانه آمریکایی‌ها هدفمند می‌شود
به دنبال افزایش قیمت مواد غذایی و افزایش شمار متقاضیان یارانه مواد غذایی در آمریکا، سرانجام کنگره بعد از بررسی‌های بسیار طرحی را تهیه کرد که بر اساس آن ۸ میلیارد دلار از بودجه یارانه مواد غذایی طی ۱۰ سال کاهش می‌یابد. در این طرح جدید شرایط افراد واجد شرایط گرفتن یارانه سخت‌تر شده و در مقابل امکان دسترسی افراد کم درآمد به مواد غذایی سالم و تازه فراهم شده‌است. جمهوریخواهان از طرفداران جدی این طرح جدید هستند. آنها می‌گویند سیستم پرداخت یارانه باعث تشویق شهروندان به کار نکردن شده‌است. پل رایان، نماینده جمهوریخواه کنگره که در انتخابات قبلی ریاست‌جمهوری آمریکا نامزد معاونت میت رامنی به عنوان نامزد جمهوریخواهان برای ریاست‌جمهوری بود، در این باره گفته است، مبارزه دولت اوباما با فقر و بیکاری شکست خورده‌است. او خواستار تغییرات اساسی در نظام پرداخت یارانه به نفع افزایش اشتغال شده‌است. البته دولت اوباما با اشاره به جدیدترین آمار اشتغال، این ادعا را رد می‌کند. جدیدترین گزارش از وضعیت اقتصاد و اشتغال در آمریکا نشان می‌دهد در سه ماه گذشته ۱۹۲ هزار شغل جدید برای بیکاران ایجاد شده‌ و میزان بیکاری کاهش یافته است. با این حال کمیته بودجه کنگره آمریکا پیش‌بینی کرده که با بهبود وضعیت اقتصادی و افزایش اشتغال، شمار نیازمندان به یارانه مواد غذایی کاهش می‌یابد.
افزایش فقر با شاخص‌ نا‌امنی‌غذایی
درصد آمریکایی‌هایی که برای تامین غذای خانواده‌شان دچار مشکل هستند از سال ۲۰۰۸ به شدت افزایش یافته‌است. این وضعیت را در آمریکا شاخص ناامنی غذایی می‌نامند. نزدیک به ۵/۱۴ درصد از خانوارهای آمریکایی در سال ۲۰۱۲ بر اساس این شاخص، دچار ناامنی غذایی بوده‌اند. در نوامبر سال ۲۰۱۲، اداره آمار آمریکا اعلام کرد که بیش از ۱۶ درصد از جمعیت ۳۱۵ میلیون نفری آمریکا در فقر به سر می‌برند. از این میان ۲۰ درصد از کودکان آمریکایی هم در فقر هستند. این رقم در سال ۲۰۰۹ ،معادل ۳/۱۴ درصد بوده و اکنون رشد نشان می‌دهد. شاخص دولت آمریکا برای تعیین خط فقر، کل میزان درآمد دریافتی است. مثلا خط فقر در سال ۲۰۱۲ برای یک خانواده ۴ نفره درآمد سالانه ۲۳ هزار دلار بود.