بریتانیا و ترکیه موضع خود را در برابر سوریه تغییر داده‌اند
تغییر بازی در سوریه
طولانی شدن بحران سوریه، موجب شده است برخی از کشورها، رویکرد خود را در برابر دولت دمشق تغییر دهند.
دولت‌هایی که تا پیش از این، مدعی بودند حضور اسد در سوریه نمی‌تواند موجب بازگشت آرامش در سوریه شود، حالا از تئوری‌های پیشین خود عقب نشسته‌اند. ترکیه و انگلستان جزو این کشورها هستند. البته در میان کشورهای اروپایی، فرانسه هنوز بر موضع پیشین خود باقی مانده است و آمریکا نیز همچنان بازی دو پهلوی خود را ادامه می‌دهد. آلمان هم در کنار بریتانیا، با حضور اسد در دوره گذار موافق است و همین موضوع می‌تواند اجماعی را برای حل بحران سوریه به وجود بیاورد.
دولت‌هایی که تا پیش از این، مدعی بودند حضور اسد در سوریه نمی‌تواند موجب بازگشت آرامش در سوریه شود، حالا از تئوری‌های پیشین خود عقب نشسته‌اند. ترکیه و انگلستان جزو این کشورها هستند. البته در میان کشورهای اروپایی، فرانسه هنوز بر موضع پیشین خود باقی مانده است و آمریکا نیز همچنان بازی دو پهلوی خود را ادامه می‌دهد. آلمان هم در کنار بریتانیا، با حضور اسد در دوره گذار موافق است و همین موضوع می‌تواند اجماعی را برای حل بحران سوریه به وجود بیاورد.
طولانی شدن بحران سوریه، موجب شده است برخی از کشورها، رویکرد خود را در برابر دولت دمشق تغییر دهند.
دولت‌هایی که تا پیش از این، مدعی بودند حضور اسد در سوریه نمی‌تواند موجب بازگشت آرامش در سوریه شود، حالا از تئوری‌های پیشین خود عقب نشسته‌اند. ترکیه و انگلستان جزو این کشورها هستند. البته در میان کشورهای اروپایی، فرانسه هنوز بر موضع پیشین خود باقی مانده است و آمریکا نیز همچنان بازی دو پهلوی خود را ادامه می‌دهد. آلمان هم در کنار بریتانیا، با حضور اسد در دوره گذار موافق است و همین موضوع می‌تواند اجماعی را برای حل بحران سوریه به وجود بیاورد.
البته روسیه به عکس دیگر کشورها خواستار حضور اسد در راس قدرت است و میگوید تنها راه عبور از بنیادگرایی قوت گرفته در سوریه، حضور اسد در راس قدرت است. کرملین حتی این موضع را از زبان رئیس‌جمهوری‌اش بیان کرده است و پوتین که در یک دهه گذشته برای نخستین‌بار راسا در مجمع عمومی سازمان ملل حضور پیدا کرده بود، به طور آشکار از حضور اسد در راس قدرت دفاع کرد و اسد را نشانه عبور از بحران سوریه دانست. در مقابل ترکیه، آلمان و بریتانیا با حضور اسد در دوران گذار موافقت کرده‌اند. برخی کارشناسان می‌گویند اذعان به حضور اسد در دوران گذار، نشانه عقب‌نشینی این کشورها بوده است. به گفته این دسته از کارشناسان، عقب‌نشینی‌ترکیه، به ویژه عقب‌نشینی رئیس‌جمهوری آن اردوغان، که تمام حیثیت سیاسی خود را بر روی برکناری اسد گذاشته بود، یکی از نشانه‌های عوض شدن قواعد بازی در سوریه است.
به نوشته روزنامه حریت، رئیس‌جمهوری ترکیه از مواضع پیشین خود یک گام به عقب برداشته است. او با تغییر موضع‌اش، حالا میگوید اسد می‌تواند در دوران انتقالی حکومت سوریه نقش داشته باشد.
او که پیش از این اصرار می‌کرد اسد باید از قدرت کنار برود تا دولت دیگری سر کار بیاید؛ حالا از مواضع سخت خود عقب نشسته است و میگوید: اسد در دوران انتقالی می‌تواند نقش داشته باشد و برای آینده سوریه نقش ایفا کند. البته اردوغان مدعی است که آینده سوریه نباید با اسد تعریف شود. او در این‌باره مدعی شده است: هیچ‌کس نمی‌تواند آینده سوریه را با اسد تعریف کند. وی در این راستا گفته: مسبب جنگ داخلی سوریه که بیش از 4 سال طول کشیده، حکومت دمشق است و از این رو نمی‌توان برای دولت فعلی دمشق در دوران پسا‌انتقالی نقشی متصور شد. او که در روز 24 سپتامبر برای مراسم روز عید قربان سخنرانی می‌کرد، گفت: ما برای این موضوع در حال رایزنی با آمریکا و روسیه هستیم.
حتی این سه کشور در مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک در این‌باره گفت‌وگو هم کردند. هر چند رجب طیب اردوغان احتمال می‌دهد در آینده‌ای نزدیک به تعداد کشورهای تصمیم‌گیر افزوده شود و ایران و عربستان نیز در میان این کشورها حضور پیدا کنند، وی احتمال حضور کشورهای قطر و اردن را نیز دور از ذهن نمی داند، با این حال اردوغان هنوز دست از طرح پیشین خود، یعنی «پناهگاه یا ایجاد منطقه امن» برنداشته و در مراسم نماز عید قربان تاکید کرده بود که به دنبال برقراری منطقه‌ای امن و نقطه‌ای عاری از گروه‌های تروریستی در شمال سوریه است. برخی می‌گویند نظر اردوغان احتمالا پس از دیدار وی با پوتین تغییر کرده است. وی در اواخر ماه سپتامبر که برای افتتاح بزرگ‌ترین مسجد مسلمانان در روسیه به مسکو سفر کرده بود، در خصوص آینده سوریه نیز با رئیس‌جمهوری سوریه دیدار و گفت‌وگو داشته است.
پوتین و اوباما گفت‌وگو کردند
این تغییر رویه ترکیه در حالی رخ داده است که خبرگزاری فرانسه هم در روزهایی که مراسم سالانه مجمع عمومی سازمان ملل در حال برگزاری بود گزارش داد باراک اوباما، رئیس‌جمهوری آمریکا، دعوت ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهوری روسیه را برای برگزاری یک دیدار دو نفره در حاشیه مراسم سازمان ملل پذیرفت. در این راستا خبرگزاری فرانسه در ادامه گزارش آورده: این دیدار در حالی صورت گرفت که پوتین به آمریکا گفته است تنها راه نجات سوریه از گذرگاه اسد خواهد بود. البته اشتون کارتر، وزیر دفاع ایالات متحده با تایید دیدار روسای‌جمهوری دو کشور در خصوص سوریه گفت: روسیه و آمریکا به دنبال یک راه حل جایگزین می‌گردند و آمریکا قصد ندارد با روسیه بر سر اسد معامله کند. این در حالی است که پوتین در گفت‌وگو با شبکه آمریکایی «سی‌بی‌اس» تاکید کرده است که حضور هلی‌کوپترها، جنگنده‌های روسی و وسایل جنگی روسیه برای حفظ دولت اسد بوده است. رئیس‌جمهوری روسیه در این گفت‌وگوی تلویزیونی گفته است: عمیقا اعتقاد دارم هر عملی که به معنای نابودی مشروعیت حکومت سوریه باشد، نتیجه عکس خواهد داد.
در این صورت ما شاهد یک لیبی دیگر در منطقه خواهیم بود، همان‌گونه که هم‌اینک در لیبی شاهد آن هستید تمامی نهادها از هم پاشیده‌اند. پیش‌تر نیز سوریه تایید کرده بود که روسیه برای نبرد با داعش، به سوری‌ها کمک می‌کند. «رعدی حداد»، سفیر سوریه در روسیه در گفت‌وگو با شبکه خبری روسیِ اینترفاکس هم تایید کرده است که کرملین در مبارزه با داعش به سوریه یاری می‌رساند. در این شرایط اما وزیر دفاع آمریکا میگوید: اگر روسیه وارد مبارزه با نیروهای داعش شده است برای آمریکا مشکلی به‌وجود نخواهد آمد؛ اما اگر این کشور در کنار حمله به مواضع داعش، به دنبال یک راه‌حل سیاسی هم باشد حملات روسیه «بی‌هدف» خواهد بود. او تاکید دارد در آینده نزدیک گفت‌وگوهای بیشتری بین مقامات دو کشور صورت گیرد تا سوریه از بن‌بست خارج شود. کارتر میگوید: شاید دو کشور بتوانند در خصوص مواضع مشترک‌شان همکاری بیشتری داشته باشند.
بریتانیا هم به موافقان پیوست
درحالی‌که رایزنی‌ها در خصوص آینده سوریه در حاشیه سازمان ملل ادامه داشت، به نظر می‌رسد نظر برخی کشورهای مخالف اسد در حال تغییر است. ابتدا رجب طیب اردوغان و سپس آنگلا مرکل اذعان کرده‌اند اسد بخشی از گفت‌وگوهای سوریه خواهد بود.در این خصوص آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان گفته است: «ما مجبوریم با بازیگران زیادی گفت‌وگو کنیم، اسد نیز به اندازه دیگران مهم است.» برخی می‌گویند بحران مهاجرت در داخل قاره سبز موجب شده است تا کشورهای اروپایی واقع‌نگرانه به اوضاع سوریه نگاه کنند. اما برخی کارشناسان اعتقاد دارند هنوز موانع زیادی برای حل بحران سوریه وجود دارد.
هنوز بین کشورهای غربی در یک طرف و در طرف دیگر ایران و روسیه در خصوص سوریه اختلاف نظر فراوانی وجود دارد. کشورهای غربی می‌گویند: پس از حل بحران سوریه، اسد باید از حکومت کناره‌گیری کند؛ اما روسیه و ایران خواستار باقی ماندن وی در قدرت هستند. تهران و مسکو اعتقاد دارند کنار رفتن اسد باید با خواست مردم سوریه باشد، نه اینکه از بیرون این موضوع به دمشق تحمیل شود. با این حال نخست وزیر انگلیس تاکید کرده است، کشورش از ماندن رئیس جمهوری سوریه بر سر قدرت برای دوره گذار حمایت خواهد کرد، اما وی نمی‌تواند مدت طولانی این مسوولیت را به عهده داشته باشد.
خبرگزاری رویترز در این‌باره گزارش داد: دیوید کامرون، نخست وزیر انگلیس گفت: من با آمریکا موافقم که یک گذار قدرت لازم است اما قطعا بشار اسد نمی‌تواند در پایان دوره گذار باز هم به عنوان رئیس‌جمهوری سوریه بر سر قدرت بماند. وی افزود: اگر بشار اسد همچنان زمام امور کشور را در دست داشته باشد تلاش‌ها بی‌فایده است چرا که قادر نخواهید بود داعش را شکست دهید.
روسیه و کشورهای غربی با یک پایان دیپلماتیک برای جنگ داخلی سوریه موافقت کرده‌اند اما نسبت به مساله اصلی یعنی اینکه بشار اسد باید بر سر قدرت بماند یا خیر همچنان اختلاف نظر دارند. کامرون گفته است: تاکنون مشکل این بود که روسیه و ایران نمی‌توانستند پایان کار سوریه را بدون اسد ببینند و معتقد بودند که اسد باید در راس امور باقی بماند. باید بگویم من با هر کشوری برای شکست داعش همکاری خواهم کرد.
وی افزود: ایران و روسیه در رویدادهای سوریه نفوذ بسیاری دارند و ما باید آنها را متقاعد کنیم که یک سوریه جدید با رهبری متفاوت لزوما به ضرر منافع آنها نخواهد بود، بلکه کمک می‌کند تا از شر داعش خلاص شویم.
ساز مخالف سوسیالیست‌های فرانسه
در حالی که با عقب نشینی کشورهایی مثل ترکیه و بریتانیا که به موضع‌گیری سرسختانه شهرت داشتند، در ماه سپتامبر، انتظار می‌رفت، اتحادیه اروپا موضعی یکدست در برابر بحران سوریه اتخاذ کند. اما فرانسه نشان داد در این ماجرا ساز خود را می‌زند و به‌دنبال کوک کردن ساز مخالف است. در این‌باره وزیر امور خارجه فرانسه باقی ماندن دائمی بشار اسد در قدرت را برای آینده سوریه غیر قابل تصور دانست. لوران فابیوس در ادامه نشست خبری خود در نیویورک به پرسش یکی از خبرنگاران انگلیسی زبان پاسخ داد.خبرنگار پرسید: من دو پرسش دارم. پرسش نخست این است که آیا به اعتقاد شما بحران پناهجویان باعث جزم شدن بیشتر عزم برای ایجاد یک منطقه امن در ترکیه خواهد شد؟ پرسش دوم هم این است که نظر شما درباره پیشنهاد روسیه چیست؟ ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهوری روسیه به صراحت و روشنی گفته است که وقتی با داعش می‌جنگید نمی‌توانید بشار اسد را از سمت خود به عنوان فرمانده کل برکنار کنید، آیا شما با این موضع‌گیری موافق هستید؟ این موضوع تا چه زمانی می‌تواند ادامه پیدا کند؟
وزیر امور خارجه فرانسه در پاسخ به این پرسش گفت: من باز هم همان حرف‌هایی را که به زبان فرانسه زده‌ام تکرار می‌کنم. تنها مشکل این است که من این حرف‌ها را به زبان فرانسه گفته بودم. کنفرانس خبری من درباره همین چیزی بود که شما گفتید. اگر بخواهم خلاصه بگویم تا جایی که مساله به آوارگان مربوط می‌شود، آیا ما می‌خواهیم جابه‌جایی آوارگان را متوقف کنیم؟ در پاسخ باید بگوییم که بسیاری از آوارگان به علت وجود بشار اسد، سوریه را ترک می‌کنند و این آوارگان سوریه را به علت داعش هم ترک می‌کنند. پس ما باید راه حلی برای بشار اسد پیدا کنیم که ما نامش را گذار به سمت ترک قدرت، می‌گذاریم و راه‌حل دیگر هم نبرد با داعش است. وی افزود: همچنین این احتمال وجود دارد که در داخل سوریه یک یا دو یا سه منطقه ایمن یا امن باشند تا این مناطق بتوانند پذیرای مردم سوریه باشند بدون آنکه مجبور باشند از کشورشان بیرون بروند البته ما با کشورهای مختلف روی این ایده کار می‌کنیم اما هنوز هیچ تصمیمی در این باره گرفته نشده است.
آمریکا؛ ادامه بازی دوگانه
آمریکا در عرصه تئوری و عمل یک بازی را برای سوریه تدارک دیده بود. در این بازی واشنگتن قصد داشت تا با قدرت دادن به ارتش موسوم به ارتش آزاد سوریه، که جزو مخالفان میانه‌روی سوری قلمداد می شوند، اسد را از قدرت برکنار کند و با قدرت دادن به این نیروها به جنگ افراطی‌گری برود. اما مرگ این تئوری در عمل در روز جمعه، نهم اکتبر از سوی باراک اوباما، رئیس‌جمهوری آمریکا اعلام شد. چرا که طرح ۵۰۰ میلیون دلاری اوباما به گفته برخی از مخالفان او یک «افتضاح سیاسی» بوده است.در طرحی که واشنگتن در نظر گرفته بود تا بر اساس آن و با پرورش نیروهای زبده نظامی، به جنگ داعش برود، تنها ۵ نفر باقی مانده بودند و بقیه نفرات این گروه در درگیری کشورها پناه گرفته بودند.
حتی در این میان گزارش شد که برخی از این نیروها برای فرار از مهلکه سوریه، مجبور شده بودند با باج دادن به اعضای جبهه النصره، تمام تجهیزاتی را که آمریکا در اختیار آنها گذاشته بود، به نیروهای افراطی النصره بسپارند. هرچند اوباما در مراسم سخنرانی خود گفت با روسیه در خصوص نابودی داعش در سوریه و عراق مواضع مشترکی دارد اما در باقی ماندن اسد در قدرت با کرملین اختلاف نظر دارد. با این حال برخی از خبرهای پشت پرده حکایت از این دارد که آمریکا نیز بی‌میل نیست تا از بین رفتن نیروهای افراطی، اسد در قدرت باقی بماند. برخی از کارشناسان بی‌عملی واشنگتن را در بحران سوریه، به همین موضوع نسبت می‌دهند.
پیش‌تر فارن پالیسی نوشته بود آمریکا با عربستان سعودی و ترکیه بر سر برکناری اسد اختلاف‌نظرهای فراوانی دارند، زیرا آمریکا مایل نیست تا زمانی که تکلیف افراطیون در منطقه مشخص نشده است در برکناری اسد همراه ریاض و آنکارا باشد.
دولت‌هایی که تا پیش از این، مدعی بودند حضور اسد در سوریه نمی‌تواند موجب بازگشت آرامش در سوریه شود، حالا از تئوری‌های پیشین خود عقب نشسته‌اند. ترکیه و انگلستان جزو این کشورها هستند. البته در میان کشورهای اروپایی، فرانسه هنوز بر موضع پیشین خود باقی مانده است و آمریکا نیز همچنان بازی دو پهلوی خود را ادامه می‌دهد. آلمان هم در کنار بریتانیا، با حضور اسد در دوره گذار موافق است و همین موضوع می‌تواند اجماعی را برای حل بحران سوریه به وجود بیاورد.
البته روسیه به عکس دیگر کشورها خواستار حضور اسد در راس قدرت است و میگوید تنها راه عبور از بنیادگرایی قوت گرفته در سوریه، حضور اسد در راس قدرت است. کرملین حتی این موضع را از زبان رئیس‌جمهوری‌اش بیان کرده است و پوتین که در یک دهه گذشته برای نخستین‌بار راسا در مجمع عمومی سازمان ملل حضور پیدا کرده بود، به طور آشکار از حضور اسد در راس قدرت دفاع کرد و اسد را نشانه عبور از بحران سوریه دانست. در مقابل ترکیه، آلمان و بریتانیا با حضور اسد در دوران گذار موافقت کرده‌اند. برخی کارشناسان می‌گویند اذعان به حضور اسد در دوران گذار، نشانه عقب‌نشینی این کشورها بوده است. به گفته این دسته از کارشناسان، عقب‌نشینی‌ترکیه، به ویژه عقب‌نشینی رئیس‌جمهوری آن اردوغان، که تمام حیثیت سیاسی خود را بر روی برکناری اسد گذاشته بود، یکی از نشانه‌های عوض شدن قواعد بازی در سوریه است.
به نوشته روزنامه حریت، رئیس‌جمهوری ترکیه از مواضع پیشین خود یک گام به عقب برداشته است. او با تغییر موضع‌اش، حالا میگوید اسد می‌تواند در دوران انتقالی حکومت سوریه نقش داشته باشد.
او که پیش از این اصرار می‌کرد اسد باید از قدرت کنار برود تا دولت دیگری سر کار بیاید؛ حالا از مواضع سخت خود عقب نشسته است و میگوید: اسد در دوران انتقالی می‌تواند نقش داشته باشد و برای آینده سوریه نقش ایفا کند. البته اردوغان مدعی است که آینده سوریه نباید با اسد تعریف شود. او در این‌باره مدعی شده است: هیچ‌کس نمی‌تواند آینده سوریه را با اسد تعریف کند. وی در این راستا گفته: مسبب جنگ داخلی سوریه که بیش از 4 سال طول کشیده، حکومت دمشق است و از این رو نمی‌توان برای دولت فعلی دمشق در دوران پسا‌انتقالی نقشی متصور شد. او که در روز 24 سپتامبر برای مراسم روز عید قربان سخنرانی می‌کرد، گفت: ما برای این موضوع در حال رایزنی با آمریکا و روسیه هستیم.
حتی این سه کشور در مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک در این‌باره گفت‌وگو هم کردند. هر چند رجب طیب اردوغان احتمال می‌دهد در آینده‌ای نزدیک به تعداد کشورهای تصمیم‌گیر افزوده شود و ایران و عربستان نیز در میان این کشورها حضور پیدا کنند، وی احتمال حضور کشورهای قطر و اردن را نیز دور از ذهن نمی داند، با این حال اردوغان هنوز دست از طرح پیشین خود، یعنی «پناهگاه یا ایجاد منطقه امن» برنداشته و در مراسم نماز عید قربان تاکید کرده بود که به دنبال برقراری منطقه‌ای امن و نقطه‌ای عاری از گروه‌های تروریستی در شمال سوریه است. برخی می‌گویند نظر اردوغان احتمالا پس از دیدار وی با پوتین تغییر کرده است. وی در اواخر ماه سپتامبر که برای افتتاح بزرگ‌ترین مسجد مسلمانان در روسیه به مسکو سفر کرده بود، در خصوص آینده سوریه نیز با رئیس‌جمهوری سوریه دیدار و گفت‌وگو داشته است.
پوتین و اوباما گفت‌وگو کردند
این تغییر رویه ترکیه در حالی رخ داده است که خبرگزاری فرانسه هم در روزهایی که مراسم سالانه مجمع عمومی سازمان ملل در حال برگزاری بود گزارش داد باراک اوباما، رئیس‌جمهوری آمریکا، دعوت ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهوری روسیه را برای برگزاری یک دیدار دو نفره در حاشیه مراسم سازمان ملل پذیرفت. در این راستا خبرگزاری فرانسه در ادامه گزارش آورده: این دیدار در حالی صورت گرفت که پوتین به آمریکا گفته است تنها راه نجات سوریه از گذرگاه اسد خواهد بود. البته اشتون کارتر، وزیر دفاع ایالات متحده با تایید دیدار روسای‌جمهوری دو کشور در خصوص سوریه گفت: روسیه و آمریکا به دنبال یک راه حل جایگزین می‌گردند و آمریکا قصد ندارد با روسیه بر سر اسد معامله کند. این در حالی است که پوتین در گفت‌وگو با شبکه آمریکایی «سی‌بی‌اس» تاکید کرده است که حضور هلی‌کوپترها، جنگنده‌های روسی و وسایل جنگی روسیه برای حفظ دولت اسد بوده است. رئیس‌جمهوری روسیه در این گفت‌وگوی تلویزیونی گفته است: عمیقا اعتقاد دارم هر عملی که به معنای نابودی مشروعیت حکومت سوریه باشد، نتیجه عکس خواهد داد.
در این صورت ما شاهد یک لیبی دیگر در منطقه خواهیم بود، همان‌گونه که هم‌اینک در لیبی شاهد آن هستید تمامی نهادها از هم پاشیده‌اند. پیش‌تر نیز سوریه تایید کرده بود که روسیه برای نبرد با داعش، به سوری‌ها کمک می‌کند. «رعدی حداد»، سفیر سوریه در روسیه در گفت‌وگو با شبکه خبری روسیِ اینترفاکس هم تایید کرده است که کرملین در مبارزه با داعش به سوریه یاری می‌رساند. در این شرایط اما وزیر دفاع آمریکا میگوید: اگر روسیه وارد مبارزه با نیروهای داعش شده است برای آمریکا مشکلی به‌وجود نخواهد آمد؛ اما اگر این کشور در کنار حمله به مواضع داعش، به دنبال یک راه‌حل سیاسی هم باشد حملات روسیه «بی‌هدف» خواهد بود. او تاکید دارد در آینده نزدیک گفت‌وگوهای بیشتری بین مقامات دو کشور صورت گیرد تا سوریه از بن‌بست خارج شود. کارتر میگوید: شاید دو کشور بتوانند در خصوص مواضع مشترک‌شان همکاری بیشتری داشته باشند.
بریتانیا هم به موافقان پیوست
درحالی‌که رایزنی‌ها در خصوص آینده سوریه در حاشیه سازمان ملل ادامه داشت، به نظر می‌رسد نظر برخی کشورهای مخالف اسد در حال تغییر است. ابتدا رجب طیب اردوغان و سپس آنگلا مرکل اذعان کرده‌اند اسد بخشی از گفت‌وگوهای سوریه خواهد بود.در این خصوص آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان گفته است: «ما مجبوریم با بازیگران زیادی گفت‌وگو کنیم، اسد نیز به اندازه دیگران مهم است.» برخی می‌گویند بحران مهاجرت در داخل قاره سبز موجب شده است تا کشورهای اروپایی واقع‌نگرانه به اوضاع سوریه نگاه کنند. اما برخی کارشناسان اعتقاد دارند هنوز موانع زیادی برای حل بحران سوریه وجود دارد.
هنوز بین کشورهای غربی در یک طرف و در طرف دیگر ایران و روسیه در خصوص سوریه اختلاف نظر فراوانی وجود دارد. کشورهای غربی می‌گویند: پس از حل بحران سوریه، اسد باید از حکومت کناره‌گیری کند؛ اما روسیه و ایران خواستار باقی ماندن وی در قدرت هستند. تهران و مسکو اعتقاد دارند کنار رفتن اسد باید با خواست مردم سوریه باشد، نه اینکه از بیرون این موضوع به دمشق تحمیل شود. با این حال نخست وزیر انگلیس تاکید کرده است، کشورش از ماندن رئیس جمهوری سوریه بر سر قدرت برای دوره گذار حمایت خواهد کرد، اما وی نمی‌تواند مدت طولانی این مسوولیت را به عهده داشته باشد.
خبرگزاری رویترز در این‌باره گزارش داد: دیوید کامرون، نخست وزیر انگلیس گفت: من با آمریکا موافقم که یک گذار قدرت لازم است اما قطعا بشار اسد نمی‌تواند در پایان دوره گذار باز هم به عنوان رئیس‌جمهوری سوریه بر سر قدرت بماند. وی افزود: اگر بشار اسد همچنان زمام امور کشور را در دست داشته باشد تلاش‌ها بی‌فایده است چرا که قادر نخواهید بود داعش را شکست دهید.
روسیه و کشورهای غربی با یک پایان دیپلماتیک برای جنگ داخلی سوریه موافقت کرده‌اند اما نسبت به مساله اصلی یعنی اینکه بشار اسد باید بر سر قدرت بماند یا خیر همچنان اختلاف نظر دارند. کامرون گفته است: تاکنون مشکل این بود که روسیه و ایران نمی‌توانستند پایان کار سوریه را بدون اسد ببینند و معتقد بودند که اسد باید در راس امور باقی بماند. باید بگویم من با هر کشوری برای شکست داعش همکاری خواهم کرد.
وی افزود: ایران و روسیه در رویدادهای سوریه نفوذ بسیاری دارند و ما باید آنها را متقاعد کنیم که یک سوریه جدید با رهبری متفاوت لزوما به ضرر منافع آنها نخواهد بود، بلکه کمک می‌کند تا از شر داعش خلاص شویم.
ساز مخالف سوسیالیست‌های فرانسه
در حالی که با عقب نشینی کشورهایی مثل ترکیه و بریتانیا که به موضع‌گیری سرسختانه شهرت داشتند، در ماه سپتامبر، انتظار می‌رفت، اتحادیه اروپا موضعی یکدست در برابر بحران سوریه اتخاذ کند. اما فرانسه نشان داد در این ماجرا ساز خود را می‌زند و به‌دنبال کوک کردن ساز مخالف است. در این‌باره وزیر امور خارجه فرانسه باقی ماندن دائمی بشار اسد در قدرت را برای آینده سوریه غیر قابل تصور دانست. لوران فابیوس در ادامه نشست خبری خود در نیویورک به پرسش یکی از خبرنگاران انگلیسی زبان پاسخ داد.خبرنگار پرسید: من دو پرسش دارم. پرسش نخست این است که آیا به اعتقاد شما بحران پناهجویان باعث جزم شدن بیشتر عزم برای ایجاد یک منطقه امن در ترکیه خواهد شد؟ پرسش دوم هم این است که نظر شما درباره پیشنهاد روسیه چیست؟ ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهوری روسیه به صراحت و روشنی گفته است که وقتی با داعش می‌جنگید نمی‌توانید بشار اسد را از سمت خود به عنوان فرمانده کل برکنار کنید، آیا شما با این موضع‌گیری موافق هستید؟ این موضوع تا چه زمانی می‌تواند ادامه پیدا کند؟
وزیر امور خارجه فرانسه در پاسخ به این پرسش گفت: من باز هم همان حرف‌هایی را که به زبان فرانسه زده‌ام تکرار می‌کنم. تنها مشکل این است که من این حرف‌ها را به زبان فرانسه گفته بودم. کنفرانس خبری من درباره همین چیزی بود که شما گفتید. اگر بخواهم خلاصه بگویم تا جایی که مساله به آوارگان مربوط می‌شود، آیا ما می‌خواهیم جابه‌جایی آوارگان را متوقف کنیم؟ در پاسخ باید بگوییم که بسیاری از آوارگان به علت وجود بشار اسد، سوریه را ترک می‌کنند و این آوارگان سوریه را به علت داعش هم ترک می‌کنند. پس ما باید راه حلی برای بشار اسد پیدا کنیم که ما نامش را گذار به سمت ترک قدرت، می‌گذاریم و راه‌حل دیگر هم نبرد با داعش است. وی افزود: همچنین این احتمال وجود دارد که در داخل سوریه یک یا دو یا سه منطقه ایمن یا امن باشند تا این مناطق بتوانند پذیرای مردم سوریه باشند بدون آنکه مجبور باشند از کشورشان بیرون بروند البته ما با کشورهای مختلف روی این ایده کار می‌کنیم اما هنوز هیچ تصمیمی در این باره گرفته نشده است.
آمریکا؛ ادامه بازی دوگانه
آمریکا در عرصه تئوری و عمل یک بازی را برای سوریه تدارک دیده بود. در این بازی واشنگتن قصد داشت تا با قدرت دادن به ارتش موسوم به ارتش آزاد سوریه، که جزو مخالفان میانه‌روی سوری قلمداد می شوند، اسد را از قدرت برکنار کند و با قدرت دادن به این نیروها به جنگ افراطی‌گری برود. اما مرگ این تئوری در عمل در روز جمعه، نهم اکتبر از سوی باراک اوباما، رئیس‌جمهوری آمریکا اعلام شد. چرا که طرح ۵۰۰ میلیون دلاری اوباما به گفته برخی از مخالفان او یک «افتضاح سیاسی» بوده است.در طرحی که واشنگتن در نظر گرفته بود تا بر اساس آن و با پرورش نیروهای زبده نظامی، به جنگ داعش برود، تنها ۵ نفر باقی مانده بودند و بقیه نفرات این گروه در درگیری کشورها پناه گرفته بودند.
حتی در این میان گزارش شد که برخی از این نیروها برای فرار از مهلکه سوریه، مجبور شده بودند با باج دادن به اعضای جبهه النصره، تمام تجهیزاتی را که آمریکا در اختیار آنها گذاشته بود، به نیروهای افراطی النصره بسپارند. هرچند اوباما در مراسم سخنرانی خود گفت با روسیه در خصوص نابودی داعش در سوریه و عراق مواضع مشترکی دارد اما در باقی ماندن اسد در قدرت با کرملین اختلاف نظر دارد. با این حال برخی از خبرهای پشت پرده حکایت از این دارد که آمریکا نیز بی‌میل نیست تا از بین رفتن نیروهای افراطی، اسد در قدرت باقی بماند. برخی از کارشناسان بی‌عملی واشنگتن را در بحران سوریه، به همین موضوع نسبت می‌دهند.
پیش‌تر فارن پالیسی نوشته بود آمریکا با عربستان سعودی و ترکیه بر سر برکناری اسد اختلاف‌نظرهای فراوانی دارند، زیرا آمریکا مایل نیست تا زمانی که تکلیف افراطیون در منطقه مشخص نشده است در برکناری اسد همراه ریاض و آنکارا باشد.
ارسال نظر