ورود عربستان به فرآیندهای تقابلی

کمتر از ۲۴ ساعت پس از حمله برخی به سفارت عربستان در تهران و کنسولگری این کشور در مشهد، عادل الجبیر وزیر خارجه سعودی در تصمیمی متاثر از فضای به‌وجود آمده قطع روابط دیپلماتیک با ایران را اعلام کرد. در هماهنگی با این تصمیم بحرین، سودان و جیبوتی روابط خود با تهران را قطع و امارات عربی متحده نیز روابط خود را به سطح کاردار تنزل داد. در این میان کویت نیز که روابط بسیار خوبی با ایران دارد، سفیر خود را از تهران فراخواند. در یک سال گذشته حجم تنش‌های ایران و عربستان به میزانی افزایش پیدا کرده که در چهار دهه اخیر بی سابقه بوده است.

کمتر از 24 ساعت پس از حمله برخی به سفارت عربستان در تهران و کنسولگری این کشور در مشهد، عادل الجبیر وزیر خارجه سعودی در تصمیمی متاثر از فضای به‌وجود آمده قطع روابط دیپلماتیک با ایران را اعلام کرد. در هماهنگی با این تصمیم بحرین، سودان و جیبوتی روابط خود با تهران را قطع و امارات عربی متحده نیز روابط خود را به سطح کاردار تنزل داد. در این میان کویت نیز که روابط بسیار خوبی با ایران دارد، سفیر خود را از تهران فراخواند. در یک سال گذشته حجم تنش‌های ایران و عربستان به میزانی افزایش پیدا کرده که در چهار دهه اخیر بی سابقه بوده است.
اگرچه حمله به سفارت عربستان در تهران و کنسولگری در مشهد، بلافاصله با واکنش تند مقامات ارشد ایران همراه شد، اما در تحلیل و تبیین حوادث قبل از این رخداد باید گفت که عربستانی‌ها از مدت‌ها قبل به‌دنبال طراحی سناریویی بودند که بتوانند ایران را مقصر سردی روابط دوجانبه جلوه دهند و این‌طور وانمود کنند که ایران در امور داخلی دولت‌های عربی مداخله می‌کند. در واقع مرور رفتار سیاست خارجی عربستان پس از تحولات بهار عربی در سال ۲۰۱۱ تاکنون نشان می‌دهد که عملا عربستان هرگونه کانال‌های گفت‌وگو با ایران را سد کرده است. به‌نظر می‌رسد با توجه به حجم بحران‌ها و درگیری‌های عربستان در منطقه، نهایتا این کشور نمی‌تواند در خطوط گسل و از طریق قطع روابط با ایران به تنظیم سیاست خارجی خود اقدام کند. در این میان تا تعیین تکلیف پرونده سوریه و مشخص شدن وضعیت داعش و بشار اسد هم نمی‌توان شاهد آغاز مجدد روابط دو کشور حتی در سطح کنسولگری بود.

کامران کرمی
عضو گروه دیپلماسی