«دنیای اقتصاد» از آثار حضور مهاجران افغانستانی و مشکلات آنها در خراسان رضوی گزارش میدهد؛
سالهای دور از خانه
دنیای اقتصاد، زهرا صفدری- در سالهای اخیر شاید مشکلات اقتصادی بهوجود آمده در کشور موجب شده تا برخی از مردم نگاهی دوستانه به مهاجران افغان نداشته و به نوعی آنها را یکی از دلایل عمده برخی از مشکلات همچون بیکاری و. . . بدانند. حال باید بررسی کرد و دید مردم مهاجر این کشور تا چه حد در مشکلات اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی سالهای اخیر کشور نقش داشتهاند.
pic۱
pic۲
مهاجرت؛ همین کلمه به تنهایی کافی است تا معنای دور شدن از خانه و وطن و آوارگی در ذهن هر کسی تداعی شود، البته مهاجرت اجباری به معنای آوارگی است و مهاجرتی که با میل و رغبت، با هدفی از پیشتعیین شده و اغلب به صورت انفرادی صورت میگیرد، به معنای آوارگی نیست و در بیشتر مواقع نتایجی مثبت برای فرد مهاجر و کشور میزبان به دنبال دارد.
pic۱
pic۲
مهاجرت؛ همین کلمه به تنهایی کافی است تا معنای دور شدن از خانه و وطن و آوارگی در ذهن هر کسی تداعی شود، البته مهاجرت اجباری به معنای آوارگی است و مهاجرتی که با میل و رغبت، با هدفی از پیشتعیین شده و اغلب به صورت انفرادی صورت میگیرد، به معنای آوارگی نیست و در بیشتر مواقع نتایجی مثبت برای فرد مهاجر و کشور میزبان به دنبال دارد.
دنیای اقتصاد، زهرا صفدری- در سالهای اخیر شاید مشکلات اقتصادی بهوجود آمده در کشور موجب شده تا برخی از مردم نگاهی دوستانه به مهاجران افغان نداشته و به نوعی آنها را یکی از دلایل عمده برخی از مشکلات همچون بیکاری و... بدانند. حال باید بررسی کرد و دید مردم مهاجر این کشور تا چه حد در مشکلات اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی سالهای اخیر کشور نقش داشتهاند.
pic۱
pic2
مهاجرت؛ همین کلمه به تنهایی کافی است تا معنای دور شدن از خانه و وطن و آوارگی در ذهن هر کسی تداعی شود، البته مهاجرت اجباری به معنای آوارگی است و مهاجرتی که با میل و رغبت، با هدفی از پیشتعیین شده و اغلب به صورت انفرادی صورت میگیرد، به معنای آوارگی نیست و در بیشتر مواقع نتایجی مثبت برای فرد مهاجر و کشور میزبان به دنبال دارد.
در سال ۱۹۷۹ میلادی( ۱۳۵۸ شمسی) زمانیکه کشور افغانستان مورد هجوم و اشغال ارتش اتحاد جماهیر شوروی قرار گرفت، بیش از شش میلیون نفر از شهروندان افغان مجبور به ترک خانه و کاشانه خود شدند و کشور ایران با توجه به شرایط و نگاه انسانی و اعتقادی خود جمعیت قابلتوجهی از این آوارگان و پناهجویان را پذیرش کرد. افزون بر این، درگیریهای قومی و مذهبی داخلی افغانستان نیز پدیده مهاجرت اقوام افغان را تشدید و برای کشور ایران به بحرانی جدی در عرصه بینالملل تبدیل کرد.
استان خراسان رضوی به دلیل دارا بودن موقعیت جغرافیایی و همجواری با کشور افغانستان اولین محل اسکان آوارگان افغان بود و براساس آمارها، در بین سالهای ۵۸ تا ۶۰ جمعیتی حدود پنج میلیون نفر به صورت گروهی به کشور و به تبع آن به استان خراسان وارد شدند. پس از خروج شوروی از افغانستان و به دنبال آن شکلگیری پدیده طالبان و سپس اشغال این کشور توسط نیروهای آمریکا و ناتو که موجب تشدید ناآرامیها در آن شد، حدود یک میلیون نفر مهاجر مجاز و دو و نیم میلیون نفر مهاجر غیرمجاز در ایران ماندگار شدند.
تاثیر مهاجران افغان در اشتغال استان
برای آگاهی از آثار مثبت و منفی حضور مهاجران افغان در کشور و بهویژه خراسان رضوی باید این موضوع را از چند جنبه مورد بررسی قرار داد، نخست موضوع اشتغال؛ در طول سه دهه گذشته و با ورود مهاجران افغان به ایران، بسیاری از آنها به کارهای ساده کارگری روی آورده و بخش قابلتوجهی از فعالیتهای ساختمانی را به خود اختصاص دادند، کارهایی که به تخصص خاصی نیاز نداشته اما نیازمند نیروی بدنی قوی با ساعتهای کاری اغلب طولانی و دستمزدهای تقریبا ناچیز بوده است.
از دلایل بکارگیری کارگران اتباع خارجی بهویژه افاغنه توسط کارفرمایان، عدم لزوم بیمه شدن این کارگران، دریافت حقوق کمتر در برخی موارد و نیز احتمال بهرهوری بیشتر آنهاست که با این شرایط میتوان گفت وضعیت کار جوانان خراسان رضوی به مخاطره افتاده و مشکلات زیادی به وجود آمده است.
پیش از این نیز دبیرکل کانون عالی شورای اسلامی کار کشور در گفتوگو با «دنیای اقتصاد» به اشغال ۳۰ هزار فرصت شغلی در خراسان رضوی توسط اتباع افغانستانی اشاره کرده و گفته بود: نباید بیشتر از این اجازه ورود اتباع بیگانه به ایران را بدهند و باید جلوی جریان اشتغال آنها گرفته شود، از طرفی اداره کار هر سه ماه در ازای دریافت مبلغی، به کارگران خارجی مجوز اشتغال میدهد و آنها را ساماندهی میکند تا برای کار منع قانونی نداشته باشند که باید جلوی این کار هم گرفته شود.
موضوع تابعیت کودکان حاصل از ازدواج زنان ایرانی و مردان افغان، آسیبپذیر شدن امنیت مناطق مرزی، حاشیهنشینی و تغییر در ساختار جمعیت از دیگر آثار حضور مهاجران افغان در ایران و خراسان رضوی به شمار میرود.
در کنار همه این آثار منفی باید به این موضوع توجه داشت که مردم مهاجر افغانستان مردمی آواره از وطن خود هستند که برخورداری از حداقل حقوق انسانی حق آنهاست و استان خراسان رضوی نیز در این سالها سعی کرده میزبان خوبی برای این مهاجران باشد هر چند گلایههایی از سوی برخی از افغانستانیها وجود دارد.
کمکهای ناچیز سازمان ملل
به مهاجران افغان در ایران
pic3
مشاور استاندار و مدیرکل امور اتباع و مهاجران خارجی خراسان رضوی به «دنیای اقتصاد» میگوید: بهطور کلی حضور پناهندگان در ایران براساس عضویت کشورمان در کنوانسیون ۱۹۵۱ ژنو است و جمهوری اسلامی ایران براساس این عضویت پذیرفته که در شرایط اضطراری و بحران کشورها بهویژه کشورهای همسایه افرادی را بهعنوان پناهنده پذیرا باشد که حضور اتباع افغان در ایران و خراسان رضوی پس از هجوم شوروی و نیز حضور طالبان در افغانستان، برهمین اساس بوده است.
محمد عجمی میافزاید: حضور پناهندگان افغان اگر به شکل قانونی و رسمی باشد، آثار منفی و مثبتی در کنار هم دارد، اگر مهاجران قوانین کشور ما را رعایت کرده و مدیریت خوبی نیز از سوی مسئولان صورت بگیرد، میتوان گفت حضوری نسبتا مثبتی از اتباع را شاهد هستیم اما اگر قوانین لازم در زمینه تمدید اقامت، تمدید مجوز اشتغال و دیگر قوانین مربوط به حضور اتباع خارجی را رعایت نکنند، آثار منفی را به دنبال خواهد داشت.
عجمی خاطرنشان میکند: برهمین اساس نظارتهای کافی بر حضور اتباع خارجی اعمال میشود مگر اینکه اتباع به طور غیرقانونی در استان حضور داشته و به طور غیرقانونی اشتغال داشته باشند و موجب ایجاد اختلال در روند کار استان و کشور شوند. وی در پاسخ به این سوال که آیا اشتغال اتباع افغان در استان تاثیری منفی در حوزه کار خراسان رضوی دارد، اظهار میکند: در این زمینه این سوال مطرح میشود که آیا فرصتهای شغلی ایرانیها توسط افغانستانیها اشغال شده یا براساس تشخیص و نیازسنجی اداره کار، تنها برخی از فرصتهای شغلی در اختیار آنها قرار گرفته است.
مدیرکل امور اتباع و مهاجران خارجی خراسان رضوی درباره کمکهای سازمان ملل متحد به مهاجران افغان در ایران میگوید: کمکهای کمیساریای عالی سازمان ملل محدود و تنها برای اقشار خاصی است که در مهمانشهرها ساکن هستند، کمکهای سازمان ملل در برابر کمکهای ایران به مهاجران بسیار ناچیز است و شاید تنها پنج درصد هزینههای بهداشتی، آموزشی و... ایران برای اتباع افغانستانی را شامل میشود که پس از اتفاقاتی که در عراق، سوریه و برخی کشورهای آفریقایی رخ داده، توجه کمیساریا به مهاجران افغان کمتر شده است.
عجمی با بیان اینکه حدود ۱۳ مهمانشهر مهاجران خارجی در ایران وجود دارد، عنوان میکند: مهمانشهر تربتجام تنها مهمانشهر مهاجران افغانستانی در خراسان رضوی است که هماکنون پنج هزار مهاجر را در خود جای داده و ظرفیت افزایش تعداد مهاجران تا ۱۰ هزار نفر را دارد.
تاثیر فرهنگ ایرانی بر مهاجران افغانستانی
pic4
مدیرکل امور فرهنگی و اجتماعی استانداری خراسان رضوی به «دنیای اقتصاد» میگوید: پدیده مهاجرت آثار مثبت و منفی فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی متعددی در کشورهای مهاجرفرست و مهاجرپذیر دارد که در این زمینه میتوان به نمودهایی از ثبات و ارزشهای فرهنگی ایرانی در افغانستان از سوی مهاجرانی که به کشور خود بازگشتهاند، اشاره کرد.
سیدکمالالدین حسینی میافزاید: کشور ایران به دلیل قرابتهای دینی و مذهبی خود با افغانستان و نیز با توجه به اینکه روزگاری افغانستان هم جزئی از خاک ایران بوده است، با آغوش باز مهاجران این کشور را پذیرفت و این درحالی بود که در شرایط نامناسبی مانند دوره جنگ تحمیلی و دوره حساس پس از جنگ قرار داشتیم.
حسینی با بیان اینکه حضور مهاجران افغانستانی در شرایط اشتغال ایران بیش از سایر موضوعات تاثیر داشته، اظهار میکند: البته نباید در این میان برخی از ویژگیهای این مهاجران همچون سختکوشی و سادهزیستی و تاثیر این ویژگیها در اشتغال آنها به کارهای مختلف را نادیده گرفت، هر چند در میان این مهاجران هم افرادی بودند که مشکلاتی همچون افزایش جمعیت و آثار آن در زمینههای فرهنگی را برای جامعه ایرانی ایجاد کردند.
مدیرکل امور فرهنگی و اجتماعی استانداری خراسان رضوی یادآور میشود: هماکنون حدود ۳۰۰ هزار مهاجر افغان در خراسان رضوی سکونت دارند که با توجه به مسائل اقتصادی جامعه بهطور قطع از شرایط سوبسیدی مانند آب، برق، گاز و نیز خدمات شهری، مدرسه و فرهنگسرا برخوردار بودهاند و هزینههای زیادی را برای این استان به همراه داشتهاند.
حسینی تاکید میکند: با وجود مسائلی که حضور مهاجران در استان به وجود آورده، ما سعی کردیم همواره میزبان و صاحبخانه خوبی باشیم؛ هر چقدر بین مردم ایران و افغانستان شباهت باشد اما تفاوتهای فرهنگی و انطباقناپذیریهایی وجود داشته که موجب بروز مشکلاتی اجتماعی شده است با این حال و در مجموع، جامعه ایرانی به دلیل اشتراکات زبانی و ارزشهای فرهنگی مشترک سعی کرده زندگی خوب و مسالمتآمیزی ایجاد کند بهطوریکه برخورد ایرانیان با مهاجران افغانستانی از برخوردها و رفتارهای خوب و مطلوب در سطح بینالمللی با مهاجران و آوارگان بوده است.
مشهد، پدرخواندهای دلسوز
برای مهاجران افغانستان بوده است
مدیرکل امور فرهنگی و اجتماعی استانداری خراسان رضوی در پاسخ به این سوال که آیا با این عقیده که بزهکاری اجتماعی در میان مهاجران افغانستانی بیش از ایرانیان است موافقید، میگوید: به طور قطع بخشی از مشکلات اجتماعی جامعه ما ناشی از موضوع ترانزیت مواد مخدر از افغانستان توسط برخی از مهاجران است اما نباید فراموش کرد که افراد خلافکار در همه جوامع وجود دارند همانطور که قاچاقچیان، مواد مخدر را از دیگر استانها به مشهد منتقل میکنند.
حسینی خاطرنشان میکند: امروز مهاجران افغانستانی که سالهاست در مشهد سکونت دارند به نوعی مشهدی شدهاند و این شهر نقش یک پدرخوانده دلسوز و مهربان را برای آنها داشته، مشهد پناهگاه خوبی برای مهاجران افغانستانی به ویژه در زمان جنگ و تجاوز شوروی سابق به این کشور بوده است. بسیاری از مردم افغانستان در دوره جنگ به پاکستان و ایران مهاجرت کردند که حدود ۹۵ درصد آنها به استان خراسان رضوی آمدند و امروز هم تعداد زیادی از آنها در مناطقی مانند گلشهر و قلعهساختمان مشهد سکونت دارند.
مدیرکل امور فرهنگی و اجتماعی استانداری خراسان رضوی اضافه میکند: شرایط مهاجران افغانستان در مشهد بهگونهای است که حتی پس از بهبود شرایط در کشورشان و وجود حاکمیت و دولت تمایلی به بازگشت به افغانستان را ندارند که میتوان دلیل این موضوع را رکود اقتصادی، خشونتهای قومی و فرقهای، کمبود امکانات آموزشی و بهداشتی دانست. وی اضافه میکند: از طرفی برخی از این مهاجران به دلیل ازدواج با زنان ایرانی رغبتی برای بازگشت به کشورشان ندارند و این ازدواجها مشکلاتی مانند نداشتن هویت ایرانی فرزندانشان برای جامعه ما به دنبال داشته است.
حسینی درباره تاثیر موضوع محرومیت از تحصیل فرزندان مهاجران افغانستانی در ایران در سالهای گذشته نیز میگوید: بسیاری از افراد تحصیلکرده کشور افغانستان در کشور ما درس خواندهاند و برخی از مسئولان و نمایندگان مجلس آنها نیز تحصیلکرده ایران و برخی دیگر از کشورها هستند. این موضوع به این معناست که ما مهماننوازی خوبی از مردم این کشور داشتهایم و مردم ایران و افغانستان در کنار هم همیاری خوبی نشان دادهاند.
مدیرکل امور فرهنگی و اجتماعی استانداری خراسان رضوی تصریح میکند: البته قوانینی برای تحصیل فرزندان مهاجران دارای کارت قانونی وضع شده که به موجب آن، باید مقداری از هزینههای تحصیل را بپردازند اما این مبلغ تمامی هزینهها را شامل نمیشود و حتی اگر در مضیقه مالی باشند آموزش و پرورش با آنها همکاری دارد اما در این میان برخی از مهاجران هم هستند که اجازه تحصیل به فرزندانشان نمیدهند و این موضوع مربوط به خودشان است.
حضور ۳۰۰ هزار مهاجر افغانستانی در خراسان رضوی
سرپرست کنسولگری جمهوری اسلامی افغانستان در مشهد به «دنیای اقتصاد» میگوید: هماکنون حدود ۱۵۰ هزار مهاجر افغانستانی دارای کارت مهاجرت و مدارک قانونی در خراسان رضوی زندگی میکنند و در حدود همین تعداد نیز افراد فاقد مدارک قانونی هستند که در مجموع ۳۰۰ هزار پناهجوی افغان را تشکیل میدهند البته تعداد مهاجران در سالجاری نسبت به سال گذشته کمتر شده است.
عبدالاحد خالقیار میافزاید: کنسولگری افغانستان در مشهد این وظیفه را دارد که در چارچوب قوانین به درخواستهای مهاجران پاسخ بدهد و ما وظایف خود را در قبال اتباع خودمان انجام میدهیم. وی به موضوع تحصیل فرزندان مهاجران افغانستانی به عنوان یکی از مشکلات سالهای گذشته اشاره و اظهار میکند: در چند سال گذشته افاغنه فاقد مدارک قانونی از تحصیل در مدارس ایرانی محروم بودند که این موضوع مشکلات زیادی مانند بازماندن از تحصیل و بیسوادی دانشآموزان افغانستانی را به دنبال داشت و مهاجران هم توان اعتراض در برابر قانون را نداشتند، اما رهبری ایران دو ماه پیش دستوری مبنی بر برخورداری فرزندان افاغنه فاقد مدارک قانونی صادر کردند.
خالقیار خاطرنشان میکند: متاسفانه در نامهای که از سوی وزارت کشور و آموزشوپرورش به استانها صادر شد تنها پنج روز برای ثبتنام اتباع خارجی فاقد مدرک قانونی زمان داده شد که در این مدت حدود ۳۴۰۰ نفر موفق به ثبتنام در مدارس شدند اما بقیه مهاجران به دلیل نبود زمان کافی برای ثبتنام، بلاتکلیف ماندند و مشکل همچنان باقی است.
سرپرست کنسولگری افغانستان در مشهد ادامه میدهد: برای تمدید مهلت ثبتنام دانشآموزان افاغنه درخواست دادیم اما با آن موافقت نشد و به نظر من فرمان مقام معظم رهبری به درستی اجرا نشد زیرا همه مهاجران باید ثبتنام میکردند و حالا تعداد زیادی از آنها در بلاتکلیفی ماندهاند. ما برای حل این مشکل تقاضا کردیم اما این تصمیم از سوی وزارت کشور و آموزشوپرورش بود و از مسئولیت سازمانها در خراسان رضوی خارج است و برای حل مشکل باید از سوی مسئولان کشوری اقدامی صورت بگیرد.
خالقیار در پاسخ به این سوال که آیا از برخورد مسئولان و مردم خراسان رضوی و به ویژه مشهد با مهاجران افغانستانی راضی هستید، میگوید: برخورد مسئولان و مردم در مجموع راضیکننده است، در این سه دهه که مهاجران کشور ما میهمان مردم این شهر بودهاند، همکاری و کمک زیادی به آنها شده و بابت این موضوع قدردان هستیم.
سرپرست کنسولگری افغانستان در مشهد تصریح میکند: مسئولان استان خراسان همواره به ما یاری رساندهاند اما برخی از قوانین و اصول به صورت کشوری تصمیمگیری میشود وگرنه از آنچه در اختیار مسئولان استانی بوده، راضی هستیم.
برخی برخورد ها با مهاجران غیرمجاز درست نیست
pic5
مسئول امور مهاجران کنسولگری افغانستان در مشهد نیز میگوید: ما از برخورد ادارات دولت ایران راضی هستیم اما برخی رفتارها در دستگیری مهاجران افغانستانی خوب نبوده و ما بابت این موضوع ناراحتیم.
کسی که مهاجر میشود دارای حقوق انسانی است و قانون مهاجرت هم وجود دارد هر چند ایران چند ماده از این قانون را نپذیرفته که از جمله آنها میتوان به اعطای تابعیت به مهاجران اشاره کرد.
نبیالله صمدی درباره وضعیت اشتغال مهاجران افغان در خراسان رضوی اظهار میکند: شغل آنقدر در ایران وجود ندارد که به مهاجران افغانستانی هم برسد، علاوه بر این مهاجرانی که دارای کارت اشتغال از سوی اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی هستند اغلب به کارهای سطح پایین مشغول میشوند و شاید تنها یک یا دو روز در هفته را مشغول به کار باشند و در بقیه روزها بیکارند.
صمدی خاطرنشان میکند: وضعیت معیشت و زندگی مهاجران افغانستانی ساکن در مشهد و ایران نسبت به سالهای گذشته بدتر شده است، بسیاری از جوانان ما کارتهای اقامت خود در ایران را الغا کرده و به صورت قاچاقی از مرز ایران به ترکیه و سپس اروپا رفتهاند و در این راه فجایع زیادی برای آنها رخ داده است.
مسئول امور مهاجران کنسولگری افغانستان در مشهد درباره وضعیت تحصیلی فرزندان اتباع افغانستانی در استان نیز میگوید: با عنایت مقام معظم رهبری ایران حکمی برای ثبتنام فرزندان مهاجران افغانستانی فاقد کارت در مدارس ایران صادر شد اما متاسفانه مدت پنج روز برای اجرای این حکم بسیار کم بود و امسال تنها 3333 نفر در مدارس ثبتنام کردند و حدود دو برابر این تعداد از تحصیل بازماندند.
صمدی در پاسخ به این سوال که وضعیت مهاجران افغانستانی ساکن در مهمانشهر و اردوگاههای استان خراسان رضوی چگونه است، اظهار میکند: مهمانشهر با اردوگاه تفاوت زیادی دارد و وضعیت زندگی مهاجران در مهمان شهر نسبتا خوب است، اما اردوگاه جایی برای انتقال مهاجران به مرز است و دو اردوگاه حسنآباد در شاندیز و سفیدسنگ در فریمان این کار را انجام میدهند.
مهاجران افغانستانی سه برابر ایرانیها
هزینه درمان میپردازند
مسئول امور مهاجران کنسولگری افغانستان در مشهد ادامه میدهد: براساس آمار ارائه شده از سوی مسئولان کشوری ایران، در سال گذشته ۴۰۰ هزار نفر از مهاجران افغانستانی در ایران از طریق اردوگاه سفیدسنگ از مرز خارج شده و به کشور خود رفتهاند، مهاجران در این اردوگاه ماندگار نیستند بلکه ابتدا برای خروج ثبتنام کرده و سپس در یک روز معین به اردوگاه مراجعه میکنند و این موضوع در مورد کسانی است که به طور داوطلبانه اقدام به خروج از ایران میکنند. اما مهاجران فاقد کارت قانونی که توسط نیروی انتظامی دستگیر شده و به اردوگاه منتقل میشوند، حداقل یک روز را در این اردوگاهها به سر میبرند.
صمدی درباره وضعیت تنها مهمانشهر مهاجران افغانستانی در خراسان رضوی نیز تصریح میکند: خدمات خوبی مانند آب، برق، گاز، مدرسه و... در مهمانشهر تربت جام وجود دارد و ساکنان از آن راضی هستند. کسانی که در مهمانشهر زندگی میکنند با کارت کارگری خود در هر 15 روز از طریق اداره امور اتباع و مهاجران خارجی مجوز خروج میگیرند و برای کار به مشهد و یا دیگر شهرها میروند.
مسئول امور مهاجران کنسولگری افغانستان در مشهد در پاسخ به این سوال که چرا مهاجران افغانستانی برای بازگشت به کشور خود اقدام نمیکنند، میگوید: در حال حاضر وضعیت امنیتی افغانستان برای ساکنان روستاها و حاشیه شهرها به هیچ وجه مطلوب نیست وگرنه هیچکس علاقمند به مهاجرت نیست زیرا مهاجرت خود به تنهایی یک مشکل است. اگر شرایط افغانستان برای زندگی و کار کردن مساعد باشد، هیچ مهاجری در ایران نمیماند و همه به کشور خود بازمیگردند.
صمدی میافزاید: مهمترین دلیل مهاجرت مردم از افغانستان نبود امنیت است، اگر امنیت در آن کشور برقرار شود وضعیت اشتغال هم بهبود مییابد زیرا تاجران افغانستانی زیادی وجود دارند که علاقمند به سرمایهگذاری در کشور خود هستند اما متاسفانه شرایط برای این موضوع فراهم نیست.
مسئول امور مهاجران کنسولگری افغانستان در مشهد درباره کمکهای سازمان ملل متحد به مهاجران افغان میگوید: در گذشته کمک سازمان ملل متحد به مهاجران به صورت فردی بود بهگونهای که هر کسی مشکلات خود را مطرح میکرد پول و یا تخفیفی برای بحث درمان دریافت میکرد اما در حال حاضر کمک چندانی به مهاجران نمیشود.
صمدی با بیان اینکه وضعیت درمانی یکی از بزرگترین مشکلات مهاجران افغانستانی در ایران است، تصریح میکند: درمان موضوع بسیار مهمی است و هر کسی که فاقد بیمههای درمانی در ایران است، سه برابر مردم این کشور هزینه میپردازد که امیدواریم این موضوع از طریق سازمان ملل پیگیری و رفع شود و حداقل هزینههای درمانی بیماران افغان از سوی این سازمان با تخفیف پرداخت شود.
مسئول امور مهاجران کنسولگری افغانستان در مشهد تاکید میکند: از دولت ایران و به ویژه مدیرکل امور اتباع و مهاجران خارجی خراسان رضوی بابت همکاری و کمکهایی که نسبت به مهاجران افغانستانی داشتهاند سپاسگزاریم زیرا هرگاه مشکلی برای ما پیش آمده و یا درخواستی داشتهایم در حد توان خود آن مشکل را رفع کرده و به درخواستمان پاسخ دادهاند.
سکونت ۵۰۰۰ نفر از مهاجران افغانستانی
در مهمانشهر تربت جام
pic6
فرماندار تربت جام نیز درباره ظرفیت مهمانشهر مهاجران افغانستانی در این شهرستان میگوید: هماکنون حدود ۵۰۰۰ نفر از مهاجران افغانستانی در مهمانشهر تربت جام ساکن هستند و از خدمات این شهرک استفاده میکنند، اسکان و استقرار این مهاجران در داخل شهر ممنوع است و به همین دلیل هیچ مهاجری در داخل تربت جام زندگی نمیکند و همه در مهمان شهر هستند.
علی رستمی میافزاید: مهمانشهر مهاجران افغانستانی در پنج کیلومتری شهر تربت جام واقع شده و تمامی خدمات آب، برق، گاز، مدرسه، مرکز بهداشت شبانهروزی و... در این مجموعه به مهاجران ارائه میشود. سرپرستان خانوادههای افغانستانی برای کار و اشتغال با کارت اداره کار در مزارع تربت جام و یا مشهد و دیگر شهرها اشتغال دارند.
رستمی در پاسخ به این سوال که آیا برای خارج کردن مهاجران از ایران اقدامی صورت میگیرد، اظهار میکند: در راستای سیاستهای عمومی دولت اگر زمینههای لازم مهیا شود، اتباع از کشور خارج میشوند، در حال حاضر برنامه کلی دولت با کمک کمیساریای عالی سازمان ملل این است که اتباع داوطلب به کشورشان فرستاده شوند.
فرماندار تربت جام ادامه میدهد: نبود اشتغال، امنیت، مسکن، بهداشت، رفاه و خدمات زیربنایی موجب تمایل نداشتن مهاجران افغانستانی برای بازگشت به کشورشان شده است و جمهوری اسلامی ایران در 35 سال گذشته با آغوش باز پذیرای بیش از دو میلیون مهاجر از این کشور بوده و در سطح ملی، استانی و شهرستانی سخاوتمندانه تمامی خدمات را در اختیار آنها قرار داده است.
رستمی با بیان اینکه توان اضافه کردن مهاجران ساکن در مهمان شهر را داریم، میگوید: حضور اتباع افغانستانی در این مجموعه به صورت داوطلبانه است و بیشتر خانوادههای ساکن در مهمان شهر از مهاجران نیازمندی هستند که بیشترین میزان خدمات را دریافت میکنند و درحالیکه برخی از روستاهای تربت جام هنوز از نعمت گاز برخوردار نشدهاند، مهاجران ساکن در مهمانشهر از گاز شهری استفاده میکنند.
pic۱
pic2
مهاجرت؛ همین کلمه به تنهایی کافی است تا معنای دور شدن از خانه و وطن و آوارگی در ذهن هر کسی تداعی شود، البته مهاجرت اجباری به معنای آوارگی است و مهاجرتی که با میل و رغبت، با هدفی از پیشتعیین شده و اغلب به صورت انفرادی صورت میگیرد، به معنای آوارگی نیست و در بیشتر مواقع نتایجی مثبت برای فرد مهاجر و کشور میزبان به دنبال دارد.
در سال ۱۹۷۹ میلادی( ۱۳۵۸ شمسی) زمانیکه کشور افغانستان مورد هجوم و اشغال ارتش اتحاد جماهیر شوروی قرار گرفت، بیش از شش میلیون نفر از شهروندان افغان مجبور به ترک خانه و کاشانه خود شدند و کشور ایران با توجه به شرایط و نگاه انسانی و اعتقادی خود جمعیت قابلتوجهی از این آوارگان و پناهجویان را پذیرش کرد. افزون بر این، درگیریهای قومی و مذهبی داخلی افغانستان نیز پدیده مهاجرت اقوام افغان را تشدید و برای کشور ایران به بحرانی جدی در عرصه بینالملل تبدیل کرد.
استان خراسان رضوی به دلیل دارا بودن موقعیت جغرافیایی و همجواری با کشور افغانستان اولین محل اسکان آوارگان افغان بود و براساس آمارها، در بین سالهای ۵۸ تا ۶۰ جمعیتی حدود پنج میلیون نفر به صورت گروهی به کشور و به تبع آن به استان خراسان وارد شدند. پس از خروج شوروی از افغانستان و به دنبال آن شکلگیری پدیده طالبان و سپس اشغال این کشور توسط نیروهای آمریکا و ناتو که موجب تشدید ناآرامیها در آن شد، حدود یک میلیون نفر مهاجر مجاز و دو و نیم میلیون نفر مهاجر غیرمجاز در ایران ماندگار شدند.
تاثیر مهاجران افغان در اشتغال استان
برای آگاهی از آثار مثبت و منفی حضور مهاجران افغان در کشور و بهویژه خراسان رضوی باید این موضوع را از چند جنبه مورد بررسی قرار داد، نخست موضوع اشتغال؛ در طول سه دهه گذشته و با ورود مهاجران افغان به ایران، بسیاری از آنها به کارهای ساده کارگری روی آورده و بخش قابلتوجهی از فعالیتهای ساختمانی را به خود اختصاص دادند، کارهایی که به تخصص خاصی نیاز نداشته اما نیازمند نیروی بدنی قوی با ساعتهای کاری اغلب طولانی و دستمزدهای تقریبا ناچیز بوده است.
از دلایل بکارگیری کارگران اتباع خارجی بهویژه افاغنه توسط کارفرمایان، عدم لزوم بیمه شدن این کارگران، دریافت حقوق کمتر در برخی موارد و نیز احتمال بهرهوری بیشتر آنهاست که با این شرایط میتوان گفت وضعیت کار جوانان خراسان رضوی به مخاطره افتاده و مشکلات زیادی به وجود آمده است.
پیش از این نیز دبیرکل کانون عالی شورای اسلامی کار کشور در گفتوگو با «دنیای اقتصاد» به اشغال ۳۰ هزار فرصت شغلی در خراسان رضوی توسط اتباع افغانستانی اشاره کرده و گفته بود: نباید بیشتر از این اجازه ورود اتباع بیگانه به ایران را بدهند و باید جلوی جریان اشتغال آنها گرفته شود، از طرفی اداره کار هر سه ماه در ازای دریافت مبلغی، به کارگران خارجی مجوز اشتغال میدهد و آنها را ساماندهی میکند تا برای کار منع قانونی نداشته باشند که باید جلوی این کار هم گرفته شود.
موضوع تابعیت کودکان حاصل از ازدواج زنان ایرانی و مردان افغان، آسیبپذیر شدن امنیت مناطق مرزی، حاشیهنشینی و تغییر در ساختار جمعیت از دیگر آثار حضور مهاجران افغان در ایران و خراسان رضوی به شمار میرود.
در کنار همه این آثار منفی باید به این موضوع توجه داشت که مردم مهاجر افغانستان مردمی آواره از وطن خود هستند که برخورداری از حداقل حقوق انسانی حق آنهاست و استان خراسان رضوی نیز در این سالها سعی کرده میزبان خوبی برای این مهاجران باشد هر چند گلایههایی از سوی برخی از افغانستانیها وجود دارد.
کمکهای ناچیز سازمان ملل
به مهاجران افغان در ایران
pic3
مشاور استاندار و مدیرکل امور اتباع و مهاجران خارجی خراسان رضوی به «دنیای اقتصاد» میگوید: بهطور کلی حضور پناهندگان در ایران براساس عضویت کشورمان در کنوانسیون ۱۹۵۱ ژنو است و جمهوری اسلامی ایران براساس این عضویت پذیرفته که در شرایط اضطراری و بحران کشورها بهویژه کشورهای همسایه افرادی را بهعنوان پناهنده پذیرا باشد که حضور اتباع افغان در ایران و خراسان رضوی پس از هجوم شوروی و نیز حضور طالبان در افغانستان، برهمین اساس بوده است.
محمد عجمی میافزاید: حضور پناهندگان افغان اگر به شکل قانونی و رسمی باشد، آثار منفی و مثبتی در کنار هم دارد، اگر مهاجران قوانین کشور ما را رعایت کرده و مدیریت خوبی نیز از سوی مسئولان صورت بگیرد، میتوان گفت حضوری نسبتا مثبتی از اتباع را شاهد هستیم اما اگر قوانین لازم در زمینه تمدید اقامت، تمدید مجوز اشتغال و دیگر قوانین مربوط به حضور اتباع خارجی را رعایت نکنند، آثار منفی را به دنبال خواهد داشت.
عجمی خاطرنشان میکند: برهمین اساس نظارتهای کافی بر حضور اتباع خارجی اعمال میشود مگر اینکه اتباع به طور غیرقانونی در استان حضور داشته و به طور غیرقانونی اشتغال داشته باشند و موجب ایجاد اختلال در روند کار استان و کشور شوند. وی در پاسخ به این سوال که آیا اشتغال اتباع افغان در استان تاثیری منفی در حوزه کار خراسان رضوی دارد، اظهار میکند: در این زمینه این سوال مطرح میشود که آیا فرصتهای شغلی ایرانیها توسط افغانستانیها اشغال شده یا براساس تشخیص و نیازسنجی اداره کار، تنها برخی از فرصتهای شغلی در اختیار آنها قرار گرفته است.
مدیرکل امور اتباع و مهاجران خارجی خراسان رضوی درباره کمکهای سازمان ملل متحد به مهاجران افغان در ایران میگوید: کمکهای کمیساریای عالی سازمان ملل محدود و تنها برای اقشار خاصی است که در مهمانشهرها ساکن هستند، کمکهای سازمان ملل در برابر کمکهای ایران به مهاجران بسیار ناچیز است و شاید تنها پنج درصد هزینههای بهداشتی، آموزشی و... ایران برای اتباع افغانستانی را شامل میشود که پس از اتفاقاتی که در عراق، سوریه و برخی کشورهای آفریقایی رخ داده، توجه کمیساریا به مهاجران افغان کمتر شده است.
عجمی با بیان اینکه حدود ۱۳ مهمانشهر مهاجران خارجی در ایران وجود دارد، عنوان میکند: مهمانشهر تربتجام تنها مهمانشهر مهاجران افغانستانی در خراسان رضوی است که هماکنون پنج هزار مهاجر را در خود جای داده و ظرفیت افزایش تعداد مهاجران تا ۱۰ هزار نفر را دارد.
تاثیر فرهنگ ایرانی بر مهاجران افغانستانی
pic4
مدیرکل امور فرهنگی و اجتماعی استانداری خراسان رضوی به «دنیای اقتصاد» میگوید: پدیده مهاجرت آثار مثبت و منفی فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی متعددی در کشورهای مهاجرفرست و مهاجرپذیر دارد که در این زمینه میتوان به نمودهایی از ثبات و ارزشهای فرهنگی ایرانی در افغانستان از سوی مهاجرانی که به کشور خود بازگشتهاند، اشاره کرد.
سیدکمالالدین حسینی میافزاید: کشور ایران به دلیل قرابتهای دینی و مذهبی خود با افغانستان و نیز با توجه به اینکه روزگاری افغانستان هم جزئی از خاک ایران بوده است، با آغوش باز مهاجران این کشور را پذیرفت و این درحالی بود که در شرایط نامناسبی مانند دوره جنگ تحمیلی و دوره حساس پس از جنگ قرار داشتیم.
حسینی با بیان اینکه حضور مهاجران افغانستانی در شرایط اشتغال ایران بیش از سایر موضوعات تاثیر داشته، اظهار میکند: البته نباید در این میان برخی از ویژگیهای این مهاجران همچون سختکوشی و سادهزیستی و تاثیر این ویژگیها در اشتغال آنها به کارهای مختلف را نادیده گرفت، هر چند در میان این مهاجران هم افرادی بودند که مشکلاتی همچون افزایش جمعیت و آثار آن در زمینههای فرهنگی را برای جامعه ایرانی ایجاد کردند.
مدیرکل امور فرهنگی و اجتماعی استانداری خراسان رضوی یادآور میشود: هماکنون حدود ۳۰۰ هزار مهاجر افغان در خراسان رضوی سکونت دارند که با توجه به مسائل اقتصادی جامعه بهطور قطع از شرایط سوبسیدی مانند آب، برق، گاز و نیز خدمات شهری، مدرسه و فرهنگسرا برخوردار بودهاند و هزینههای زیادی را برای این استان به همراه داشتهاند.
حسینی تاکید میکند: با وجود مسائلی که حضور مهاجران در استان به وجود آورده، ما سعی کردیم همواره میزبان و صاحبخانه خوبی باشیم؛ هر چقدر بین مردم ایران و افغانستان شباهت باشد اما تفاوتهای فرهنگی و انطباقناپذیریهایی وجود داشته که موجب بروز مشکلاتی اجتماعی شده است با این حال و در مجموع، جامعه ایرانی به دلیل اشتراکات زبانی و ارزشهای فرهنگی مشترک سعی کرده زندگی خوب و مسالمتآمیزی ایجاد کند بهطوریکه برخورد ایرانیان با مهاجران افغانستانی از برخوردها و رفتارهای خوب و مطلوب در سطح بینالمللی با مهاجران و آوارگان بوده است.
مشهد، پدرخواندهای دلسوز
برای مهاجران افغانستان بوده است
مدیرکل امور فرهنگی و اجتماعی استانداری خراسان رضوی در پاسخ به این سوال که آیا با این عقیده که بزهکاری اجتماعی در میان مهاجران افغانستانی بیش از ایرانیان است موافقید، میگوید: به طور قطع بخشی از مشکلات اجتماعی جامعه ما ناشی از موضوع ترانزیت مواد مخدر از افغانستان توسط برخی از مهاجران است اما نباید فراموش کرد که افراد خلافکار در همه جوامع وجود دارند همانطور که قاچاقچیان، مواد مخدر را از دیگر استانها به مشهد منتقل میکنند.
حسینی خاطرنشان میکند: امروز مهاجران افغانستانی که سالهاست در مشهد سکونت دارند به نوعی مشهدی شدهاند و این شهر نقش یک پدرخوانده دلسوز و مهربان را برای آنها داشته، مشهد پناهگاه خوبی برای مهاجران افغانستانی به ویژه در زمان جنگ و تجاوز شوروی سابق به این کشور بوده است. بسیاری از مردم افغانستان در دوره جنگ به پاکستان و ایران مهاجرت کردند که حدود ۹۵ درصد آنها به استان خراسان رضوی آمدند و امروز هم تعداد زیادی از آنها در مناطقی مانند گلشهر و قلعهساختمان مشهد سکونت دارند.
مدیرکل امور فرهنگی و اجتماعی استانداری خراسان رضوی اضافه میکند: شرایط مهاجران افغانستان در مشهد بهگونهای است که حتی پس از بهبود شرایط در کشورشان و وجود حاکمیت و دولت تمایلی به بازگشت به افغانستان را ندارند که میتوان دلیل این موضوع را رکود اقتصادی، خشونتهای قومی و فرقهای، کمبود امکانات آموزشی و بهداشتی دانست. وی اضافه میکند: از طرفی برخی از این مهاجران به دلیل ازدواج با زنان ایرانی رغبتی برای بازگشت به کشورشان ندارند و این ازدواجها مشکلاتی مانند نداشتن هویت ایرانی فرزندانشان برای جامعه ما به دنبال داشته است.
حسینی درباره تاثیر موضوع محرومیت از تحصیل فرزندان مهاجران افغانستانی در ایران در سالهای گذشته نیز میگوید: بسیاری از افراد تحصیلکرده کشور افغانستان در کشور ما درس خواندهاند و برخی از مسئولان و نمایندگان مجلس آنها نیز تحصیلکرده ایران و برخی دیگر از کشورها هستند. این موضوع به این معناست که ما مهماننوازی خوبی از مردم این کشور داشتهایم و مردم ایران و افغانستان در کنار هم همیاری خوبی نشان دادهاند.
مدیرکل امور فرهنگی و اجتماعی استانداری خراسان رضوی تصریح میکند: البته قوانینی برای تحصیل فرزندان مهاجران دارای کارت قانونی وضع شده که به موجب آن، باید مقداری از هزینههای تحصیل را بپردازند اما این مبلغ تمامی هزینهها را شامل نمیشود و حتی اگر در مضیقه مالی باشند آموزش و پرورش با آنها همکاری دارد اما در این میان برخی از مهاجران هم هستند که اجازه تحصیل به فرزندانشان نمیدهند و این موضوع مربوط به خودشان است.
حضور ۳۰۰ هزار مهاجر افغانستانی در خراسان رضوی
سرپرست کنسولگری جمهوری اسلامی افغانستان در مشهد به «دنیای اقتصاد» میگوید: هماکنون حدود ۱۵۰ هزار مهاجر افغانستانی دارای کارت مهاجرت و مدارک قانونی در خراسان رضوی زندگی میکنند و در حدود همین تعداد نیز افراد فاقد مدارک قانونی هستند که در مجموع ۳۰۰ هزار پناهجوی افغان را تشکیل میدهند البته تعداد مهاجران در سالجاری نسبت به سال گذشته کمتر شده است.
عبدالاحد خالقیار میافزاید: کنسولگری افغانستان در مشهد این وظیفه را دارد که در چارچوب قوانین به درخواستهای مهاجران پاسخ بدهد و ما وظایف خود را در قبال اتباع خودمان انجام میدهیم. وی به موضوع تحصیل فرزندان مهاجران افغانستانی به عنوان یکی از مشکلات سالهای گذشته اشاره و اظهار میکند: در چند سال گذشته افاغنه فاقد مدارک قانونی از تحصیل در مدارس ایرانی محروم بودند که این موضوع مشکلات زیادی مانند بازماندن از تحصیل و بیسوادی دانشآموزان افغانستانی را به دنبال داشت و مهاجران هم توان اعتراض در برابر قانون را نداشتند، اما رهبری ایران دو ماه پیش دستوری مبنی بر برخورداری فرزندان افاغنه فاقد مدارک قانونی صادر کردند.
خالقیار خاطرنشان میکند: متاسفانه در نامهای که از سوی وزارت کشور و آموزشوپرورش به استانها صادر شد تنها پنج روز برای ثبتنام اتباع خارجی فاقد مدرک قانونی زمان داده شد که در این مدت حدود ۳۴۰۰ نفر موفق به ثبتنام در مدارس شدند اما بقیه مهاجران به دلیل نبود زمان کافی برای ثبتنام، بلاتکلیف ماندند و مشکل همچنان باقی است.
سرپرست کنسولگری افغانستان در مشهد ادامه میدهد: برای تمدید مهلت ثبتنام دانشآموزان افاغنه درخواست دادیم اما با آن موافقت نشد و به نظر من فرمان مقام معظم رهبری به درستی اجرا نشد زیرا همه مهاجران باید ثبتنام میکردند و حالا تعداد زیادی از آنها در بلاتکلیفی ماندهاند. ما برای حل این مشکل تقاضا کردیم اما این تصمیم از سوی وزارت کشور و آموزشوپرورش بود و از مسئولیت سازمانها در خراسان رضوی خارج است و برای حل مشکل باید از سوی مسئولان کشوری اقدامی صورت بگیرد.
خالقیار در پاسخ به این سوال که آیا از برخورد مسئولان و مردم خراسان رضوی و به ویژه مشهد با مهاجران افغانستانی راضی هستید، میگوید: برخورد مسئولان و مردم در مجموع راضیکننده است، در این سه دهه که مهاجران کشور ما میهمان مردم این شهر بودهاند، همکاری و کمک زیادی به آنها شده و بابت این موضوع قدردان هستیم.
سرپرست کنسولگری افغانستان در مشهد تصریح میکند: مسئولان استان خراسان همواره به ما یاری رساندهاند اما برخی از قوانین و اصول به صورت کشوری تصمیمگیری میشود وگرنه از آنچه در اختیار مسئولان استانی بوده، راضی هستیم.
برخی برخورد ها با مهاجران غیرمجاز درست نیست
pic5
مسئول امور مهاجران کنسولگری افغانستان در مشهد نیز میگوید: ما از برخورد ادارات دولت ایران راضی هستیم اما برخی رفتارها در دستگیری مهاجران افغانستانی خوب نبوده و ما بابت این موضوع ناراحتیم.
کسی که مهاجر میشود دارای حقوق انسانی است و قانون مهاجرت هم وجود دارد هر چند ایران چند ماده از این قانون را نپذیرفته که از جمله آنها میتوان به اعطای تابعیت به مهاجران اشاره کرد.
نبیالله صمدی درباره وضعیت اشتغال مهاجران افغان در خراسان رضوی اظهار میکند: شغل آنقدر در ایران وجود ندارد که به مهاجران افغانستانی هم برسد، علاوه بر این مهاجرانی که دارای کارت اشتغال از سوی اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی هستند اغلب به کارهای سطح پایین مشغول میشوند و شاید تنها یک یا دو روز در هفته را مشغول به کار باشند و در بقیه روزها بیکارند.
صمدی خاطرنشان میکند: وضعیت معیشت و زندگی مهاجران افغانستانی ساکن در مشهد و ایران نسبت به سالهای گذشته بدتر شده است، بسیاری از جوانان ما کارتهای اقامت خود در ایران را الغا کرده و به صورت قاچاقی از مرز ایران به ترکیه و سپس اروپا رفتهاند و در این راه فجایع زیادی برای آنها رخ داده است.
مسئول امور مهاجران کنسولگری افغانستان در مشهد درباره وضعیت تحصیلی فرزندان اتباع افغانستانی در استان نیز میگوید: با عنایت مقام معظم رهبری ایران حکمی برای ثبتنام فرزندان مهاجران افغانستانی فاقد کارت در مدارس ایران صادر شد اما متاسفانه مدت پنج روز برای اجرای این حکم بسیار کم بود و امسال تنها 3333 نفر در مدارس ثبتنام کردند و حدود دو برابر این تعداد از تحصیل بازماندند.
صمدی در پاسخ به این سوال که وضعیت مهاجران افغانستانی ساکن در مهمانشهر و اردوگاههای استان خراسان رضوی چگونه است، اظهار میکند: مهمانشهر با اردوگاه تفاوت زیادی دارد و وضعیت زندگی مهاجران در مهمان شهر نسبتا خوب است، اما اردوگاه جایی برای انتقال مهاجران به مرز است و دو اردوگاه حسنآباد در شاندیز و سفیدسنگ در فریمان این کار را انجام میدهند.
مهاجران افغانستانی سه برابر ایرانیها
هزینه درمان میپردازند
مسئول امور مهاجران کنسولگری افغانستان در مشهد ادامه میدهد: براساس آمار ارائه شده از سوی مسئولان کشوری ایران، در سال گذشته ۴۰۰ هزار نفر از مهاجران افغانستانی در ایران از طریق اردوگاه سفیدسنگ از مرز خارج شده و به کشور خود رفتهاند، مهاجران در این اردوگاه ماندگار نیستند بلکه ابتدا برای خروج ثبتنام کرده و سپس در یک روز معین به اردوگاه مراجعه میکنند و این موضوع در مورد کسانی است که به طور داوطلبانه اقدام به خروج از ایران میکنند. اما مهاجران فاقد کارت قانونی که توسط نیروی انتظامی دستگیر شده و به اردوگاه منتقل میشوند، حداقل یک روز را در این اردوگاهها به سر میبرند.
صمدی درباره وضعیت تنها مهمانشهر مهاجران افغانستانی در خراسان رضوی نیز تصریح میکند: خدمات خوبی مانند آب، برق، گاز، مدرسه و... در مهمانشهر تربت جام وجود دارد و ساکنان از آن راضی هستند. کسانی که در مهمانشهر زندگی میکنند با کارت کارگری خود در هر 15 روز از طریق اداره امور اتباع و مهاجران خارجی مجوز خروج میگیرند و برای کار به مشهد و یا دیگر شهرها میروند.
مسئول امور مهاجران کنسولگری افغانستان در مشهد در پاسخ به این سوال که چرا مهاجران افغانستانی برای بازگشت به کشور خود اقدام نمیکنند، میگوید: در حال حاضر وضعیت امنیتی افغانستان برای ساکنان روستاها و حاشیه شهرها به هیچ وجه مطلوب نیست وگرنه هیچکس علاقمند به مهاجرت نیست زیرا مهاجرت خود به تنهایی یک مشکل است. اگر شرایط افغانستان برای زندگی و کار کردن مساعد باشد، هیچ مهاجری در ایران نمیماند و همه به کشور خود بازمیگردند.
صمدی میافزاید: مهمترین دلیل مهاجرت مردم از افغانستان نبود امنیت است، اگر امنیت در آن کشور برقرار شود وضعیت اشتغال هم بهبود مییابد زیرا تاجران افغانستانی زیادی وجود دارند که علاقمند به سرمایهگذاری در کشور خود هستند اما متاسفانه شرایط برای این موضوع فراهم نیست.
مسئول امور مهاجران کنسولگری افغانستان در مشهد درباره کمکهای سازمان ملل متحد به مهاجران افغان میگوید: در گذشته کمک سازمان ملل متحد به مهاجران به صورت فردی بود بهگونهای که هر کسی مشکلات خود را مطرح میکرد پول و یا تخفیفی برای بحث درمان دریافت میکرد اما در حال حاضر کمک چندانی به مهاجران نمیشود.
صمدی با بیان اینکه وضعیت درمانی یکی از بزرگترین مشکلات مهاجران افغانستانی در ایران است، تصریح میکند: درمان موضوع بسیار مهمی است و هر کسی که فاقد بیمههای درمانی در ایران است، سه برابر مردم این کشور هزینه میپردازد که امیدواریم این موضوع از طریق سازمان ملل پیگیری و رفع شود و حداقل هزینههای درمانی بیماران افغان از سوی این سازمان با تخفیف پرداخت شود.
مسئول امور مهاجران کنسولگری افغانستان در مشهد تاکید میکند: از دولت ایران و به ویژه مدیرکل امور اتباع و مهاجران خارجی خراسان رضوی بابت همکاری و کمکهایی که نسبت به مهاجران افغانستانی داشتهاند سپاسگزاریم زیرا هرگاه مشکلی برای ما پیش آمده و یا درخواستی داشتهایم در حد توان خود آن مشکل را رفع کرده و به درخواستمان پاسخ دادهاند.
سکونت ۵۰۰۰ نفر از مهاجران افغانستانی
در مهمانشهر تربت جام
pic6
فرماندار تربت جام نیز درباره ظرفیت مهمانشهر مهاجران افغانستانی در این شهرستان میگوید: هماکنون حدود ۵۰۰۰ نفر از مهاجران افغانستانی در مهمانشهر تربت جام ساکن هستند و از خدمات این شهرک استفاده میکنند، اسکان و استقرار این مهاجران در داخل شهر ممنوع است و به همین دلیل هیچ مهاجری در داخل تربت جام زندگی نمیکند و همه در مهمان شهر هستند.
علی رستمی میافزاید: مهمانشهر مهاجران افغانستانی در پنج کیلومتری شهر تربت جام واقع شده و تمامی خدمات آب، برق، گاز، مدرسه، مرکز بهداشت شبانهروزی و... در این مجموعه به مهاجران ارائه میشود. سرپرستان خانوادههای افغانستانی برای کار و اشتغال با کارت اداره کار در مزارع تربت جام و یا مشهد و دیگر شهرها اشتغال دارند.
رستمی در پاسخ به این سوال که آیا برای خارج کردن مهاجران از ایران اقدامی صورت میگیرد، اظهار میکند: در راستای سیاستهای عمومی دولت اگر زمینههای لازم مهیا شود، اتباع از کشور خارج میشوند، در حال حاضر برنامه کلی دولت با کمک کمیساریای عالی سازمان ملل این است که اتباع داوطلب به کشورشان فرستاده شوند.
فرماندار تربت جام ادامه میدهد: نبود اشتغال، امنیت، مسکن، بهداشت، رفاه و خدمات زیربنایی موجب تمایل نداشتن مهاجران افغانستانی برای بازگشت به کشورشان شده است و جمهوری اسلامی ایران در 35 سال گذشته با آغوش باز پذیرای بیش از دو میلیون مهاجر از این کشور بوده و در سطح ملی، استانی و شهرستانی سخاوتمندانه تمامی خدمات را در اختیار آنها قرار داده است.
رستمی با بیان اینکه توان اضافه کردن مهاجران ساکن در مهمان شهر را داریم، میگوید: حضور اتباع افغانستانی در این مجموعه به صورت داوطلبانه است و بیشتر خانوادههای ساکن در مهمان شهر از مهاجران نیازمندی هستند که بیشترین میزان خدمات را دریافت میکنند و درحالیکه برخی از روستاهای تربت جام هنوز از نعمت گاز برخوردار نشدهاند، مهاجران ساکن در مهمانشهر از گاز شهری استفاده میکنند.
ارسال نظر