گروه الشباب چرا و چگونه تاسیس شد؟
پیام‌آوران مرگ و وحشت
گروه‌های تروریستی آفریقایی جزو خطرناکترین گروه‌های تروریستی دنیا به حساب می‌آیند. این گروه‌ها در نبود امنیت لازم در آفریقا توانسته‌اند بیش از سایر گروه‌های تروریستی رعب و وحشت در کشورهای آفریقایی حاکم کنند. گروه‌هایی که عمدتا از آموزه‌های وهابی بهره می‌برند و بر اساس این آموزه‌ها با خشونت فراوان در قاره سیاه مشغول به فعالیت هستند. جنبش جوانان مجاهدین موسوم به الشباب یک گروه افراطی سومالیایی است که از سال ۲۰۱۲ به عنوان بخشی از شبکه القاعده در قاره سیاه شکل گرفت. این گروه در گذشته بخش‌هایی از مرکز و جنوب سومالی را در کنترل خود داشت، اما در اوایل سال ۲۰۱۵ شهرهای بزرگی را در سومالی از دست داد و در حال حاضر چند روستا را در تصرف خود دارد.
گروه‌های تروریستی آفریقایی جزو خطرناکترین گروه‌های تروریستی دنیا به حساب می‌آیند. این گروه‌ها در نبود امنیت لازم در آفریقا توانسته‌اند بیش از سایر گروه‌های تروریستی رعب و وحشت در کشورهای آفریقایی حاکم کنند. گروه‌هایی که عمدتا از آموزه‌های وهابی بهره می‌برند و بر اساس این آموزه‌ها با خشونت فراوان در قاره سیاه مشغول به فعالیت هستند. جنبش جوانان مجاهدین موسوم به الشباب یک گروه افراطی سومالیایی است که از سال 2012 به عنوان بخشی از شبکه القاعده در قاره سیاه شکل گرفت. این گروه در گذشته بخش‌هایی از مرکز و جنوب سومالی را در کنترل خود داشت، اما در اوایل سال 2015 شهرهای بزرگی را در سومالی از دست داد و در حال حاضر چند روستا را در تصرف خود دارد. به‌رغم اینکه گفته می‌شود این گروه متصرفات بی‌شماری را از دست داده است، منابع امنیتی می‌گویند که تعداد سربازان الشباب در سال 2014 بین 7 تا 9 هزار نفر برآورد شده‌است.
برخی می‌گویند که پایه‌های این گروه تروریستی در سال ۱۹۹۳ ریخته شده است. یعنی حتی پیش از شکل‌گیری القاعده. مهم‌ترین حادثه‌ای هم که این نظریه را قوت می‌بخشد موضوع «نبرد موگادیشو» است.گروه‌های افراطی که در دهه ۹۰ در سومالی حاکم بودند در عملیاتی که موسوم به «سقوط شاهین سیاه» بود، توانستند دو هلی‌کوپتر آمریکایی را در این کشور زمینگیر کنند و اجازه ندهند که آمریکا نیروهای زخمی خود را از آنجا خارج کند. در این راستا گفته می‌شود که در دهه ۹۰ میلادی که جنگ‌های داخلی طولانی وضعیت سومالی را بسیار آشفته کرده بود و قحطی و گرسنگی سراسر این کشور را فراگرفته بود. سازمان ملل با صدور قطعنامه‌ای خواستار استقرار نیروهای حافظ صلح در سومالی شد. ارتش ایالات‌متحده هم بر این اساس با واحدهایی متشکل از تفنگداران دریایی، تکاوران(Rangers)، هنگ دهم کوهستان(۱۰th Mountain) و نیروهای دلتا (Delta Force) و همچنین واحدهای پیاده و زرهی ارتش پاکستان و مالزی در سومالی مستقر شدند و عملیاتی به نام «بازگشت امید» را آغاز کردند. رمز عملیات هم «آیرن» (IRON) نام داشت. روز سوم اکتبر ۱۹۹۳ یک تیپ کماندویی متشکل از نیروهای دلتا، رنجرهای ارتش، واحد رهایی گروگان نیروی هوایی، واحد کنترل نبرد نیروی هوایی و چهار تن از نفرات یگان ویژه نیروی دریایی در قالب تیمی ۱۶۰ نفره به فرماندهی سرلشکر ویلیام اف. گاریسون با پشتیبانی ۸ هلی‌کوپتر ترابری-تهاجمی از نوع سیکورسکی یواچ۶۰- بلک‌هاوک و ۸ هلی‌کوپتر تهاجمی سبک از نوع ام اچ-۶ لیتل برد، به‌منظور دستگیری محمد فرح عیدید، رهبر شورشیان سومالی به موگادیشو یورش بردند، اما در جریان عملیات ضربتی، یک فروند بالگرد بلک‌هاوک با کد عملیاتی سوپر۶-۱، با گلوله آر پی جی شبه‌نظامیان سومالی هدف قرار گرفته و سرنگون می‌شود. در پی این اتفاق ابتکار عمل از دست نیروهای ائتلاف خارج شده و عملیات دستگیری به عملیات نجات تغییر ماهیت می‌دهد؛ اما در ادامه یک فروند بالگرد بلک‌هاوک دیگر با کد عملیاتی سوپر ۶-۴ (نیز توسط شبه‌نظامیان ساقط می‌شود. به دلیل افزایش تلفات و گسترده شدن فضای نبرد، نیروهای کماندویی ائتلاف بین‌المللی قادر به مهار عملیات نبوده و در نتیجه با به‌جا گذاشتن ۱۸ کشته، ۷۳ زخمی و یک خلبان به اسارت درآمده، به پایگاه خود باز می‌گردند.
درگیری‌های داخلی بین چریک‌های سومالیایی و شبه‌نظامیانی بود که در غالب چندین گروه برای رسیدن به قدرت می‌جنگیدند. قوی‌ترین این گروه‌ها، گروه جبهه اتحاد ملی سومالی به رهبری ژنرال محمد فرح عیدید بود. با ورود نیروهای حافظ صلح، این گروه‌ها به شدت تضعیف شدند. برخی تحلیلگران می‌گویند هر چند این گروه‌ها در داخل تضعیف شدند، اما هرگز از بین نرفتند. حضور این نیروها در نهایت موجب شکل‌گیری الشباب شد که در سال 2012 خود را زیرشاخه‌ای از القاعده معرفی کرد.
در حال حاضر این گروه در فهرست سازمان‌های تروریستی ایالات‌متحده آمریکا، بریتانیا، کانادا، استرالیا و امارات قرار دارد. الشباب در باب چرایی تاسیس خود اعلام کرده است که هدف از تاسیس این گروه جنگ علیه دشمنان اسلام است و در این راستا بارها به نیروهای دولتی و اتحادیه آفریقا در موگادیشو حمله کرده است. همچنین این گروه عملیات‌های خونباری را هم در سایر نقاط آفریقا انجام داده‌است. در راستای حملات خونبار این گروه مخوف آفریقایی، الشباب در جریان جام جهانی ۲۰۱۰ آفریقای جنوبی، ده‌ها تماشاگر این بازی‌ها را قتل عام کرد. در سال ۲۰۱۳ نیز این گروه با حمله به یک مرکز خرید در نایروبی، پایتخت کنیا ۶۷ نفر را کشت و در دوم آوریل ۲۰۱۵ نیز با حمله به خوابگاه دانشجویان دانشگاه «گاریسا» در کنیا ۱۴۷ دانشجو را قتل‌عام کرد. هر دو حمله توسط مردان نقابدار مسلح انجام شد که افراد را به رگبار گلوله می‌بستند.
سایت خبری یورو نیوز نیز درباره این گروه می‌نویسد: نام الشباب، به معنی جوانی و جوانان است. آنها از جمله متعصب ترین شاخه از بنیادگرایان وهابی هستند که از سال 2006 در سومالی فعالند. هدف آنان تحمیل دولتی بر اساس قوانین خودساخته‌شان از شریعت است. بسیاری از کشورها این گروه را به‌طور رسمی یک سازمان تروریستی می‌دانند. این گروه از سال 2008 بخش‌های بزرگی از سومالی را در کنترل خود گرفته بود که این اواخر بخش اعظم تصرفات خود را با کمک کشورهای غربی و آفریقایی از دست داده است. در این راستا گروه الشباب در سال 2011 توسط نیروهای دولتی و به کمک اتحادیه آفریقا به‌ویژه دولت کنیا به عقب رانده شد. به همین دلیل است که این گروه کنیا را هدف نخست حملاتش قرار داده است تا انتقام این شکست را بگیرد. تام مالیتی تحلیلگر مسائل آفریقا می‌گوید: «الشباب از اکتبر 2011 که نیروهای کنیا وارد سومالی شدند، اعلام کردند که با حضور نظامیان کنیا در سومالی مخالفند و تهدید کردند که با آنها در خاک خود کنیا خواهند جنگید». رهبر این گروه احمد عبدی گودان نام دارد و بین 7 تا 9 هزار عضو دارد. یکی از فاجعه بارترین حمله‌های این گروه در سال 2010 و در جریان مرحله نهایی مسابقات جام جهانی فوتبال در کامپالا در اوگاندا بود که طی آن 76 نفر کشته شدند. در سال 2009 نیز در حمله به نیروهای اتحادیه آفریقا در سومالی، 11 تن را کشتند و یک حمله انتحاری آنها نیز جان 70 تن را گرفت. همچنین در حمله آنها به ساختمان یک دادگاه 29 نفر کشته شدند. اما گفته می‌شود پس از حمله به دانشگاه گاریسا، در شهر گاریسا این دومین باری بوده که الشباب به هدفی در خارج از سومالی حمله می‌کرده است. بار اول نیز حمله به همین شکل بود و نجات یافتگان از قتل عام در مرکز خریدی در پایتخت کنیا نقل کردند که آنها مردانی بسیار جوان، بی‌رحم و انباشته از حس کینه و انتقام بودند. با این حال به نظر می‌رسد الشباب مدت‌ها است با درگیری داخلی روبه‌روست و ناسیونالیست‌هایی که هدفشان تصاحب قدرت در سومالی است، با افراطیونی که می‌خواهند جنگ خود را فراتر از مرزهای آفریقا بکشانند، در تعارض قرار گرفته‌اند. سفر به مناطق تحت کنترل الشباب در سومالی، حتی برای نیروهای زره پوش حافظ صلح خطرناک است. مقامات کنیا می‌گویند آنها در پی ایجاد منطقه حائل با سومالی نیستند، اما باید از مرزهای بسیار طولانی خود با این کشور که مأمن الشباب است حفاظت کنند.
برخی می‌گویند که پایه‌های این گروه تروریستی در سال ۱۹۹۳ ریخته شده است. یعنی حتی پیش از شکل‌گیری القاعده. مهم‌ترین حادثه‌ای هم که این نظریه را قوت می‌بخشد موضوع «نبرد موگادیشو» است.گروه‌های افراطی که در دهه ۹۰ در سومالی حاکم بودند در عملیاتی که موسوم به «سقوط شاهین سیاه» بود، توانستند دو هلی‌کوپتر آمریکایی را در این کشور زمینگیر کنند و اجازه ندهند که آمریکا نیروهای زخمی خود را از آنجا خارج کند. در این راستا گفته می‌شود که در دهه ۹۰ میلادی که جنگ‌های داخلی طولانی وضعیت سومالی را بسیار آشفته کرده بود و قحطی و گرسنگی سراسر این کشور را فراگرفته بود. سازمان ملل با صدور قطعنامه‌ای خواستار استقرار نیروهای حافظ صلح در سومالی شد. ارتش ایالات‌متحده هم بر این اساس با واحدهایی متشکل از تفنگداران دریایی، تکاوران(Rangers)، هنگ دهم کوهستان(۱۰th Mountain) و نیروهای دلتا (Delta Force) و همچنین واحدهای پیاده و زرهی ارتش پاکستان و مالزی در سومالی مستقر شدند و عملیاتی به نام «بازگشت امید» را آغاز کردند. رمز عملیات هم «آیرن» (IRON) نام داشت. روز سوم اکتبر ۱۹۹۳ یک تیپ کماندویی متشکل از نیروهای دلتا، رنجرهای ارتش، واحد رهایی گروگان نیروی هوایی، واحد کنترل نبرد نیروی هوایی و چهار تن از نفرات یگان ویژه نیروی دریایی در قالب تیمی ۱۶۰ نفره به فرماندهی سرلشکر ویلیام اف. گاریسون با پشتیبانی ۸ هلی‌کوپتر ترابری-تهاجمی از نوع سیکورسکی یواچ۶۰- بلک‌هاوک و ۸ هلی‌کوپتر تهاجمی سبک از نوع ام اچ-۶ لیتل برد، به‌منظور دستگیری محمد فرح عیدید، رهبر شورشیان سومالی به موگادیشو یورش بردند، اما در جریان عملیات ضربتی، یک فروند بالگرد بلک‌هاوک با کد عملیاتی سوپر۶-۱، با گلوله آر پی جی شبه‌نظامیان سومالی هدف قرار گرفته و سرنگون می‌شود. در پی این اتفاق ابتکار عمل از دست نیروهای ائتلاف خارج شده و عملیات دستگیری به عملیات نجات تغییر ماهیت می‌دهد؛ اما در ادامه یک فروند بالگرد بلک‌هاوک دیگر با کد عملیاتی سوپر ۶-۴ (نیز توسط شبه‌نظامیان ساقط می‌شود. به دلیل افزایش تلفات و گسترده شدن فضای نبرد، نیروهای کماندویی ائتلاف بین‌المللی قادر به مهار عملیات نبوده و در نتیجه با به‌جا گذاشتن ۱۸ کشته، ۷۳ زخمی و یک خلبان به اسارت درآمده، به پایگاه خود باز می‌گردند.
درگیری‌های داخلی بین چریک‌های سومالیایی و شبه‌نظامیانی بود که در غالب چندین گروه برای رسیدن به قدرت می‌جنگیدند. قوی‌ترین این گروه‌ها، گروه جبهه اتحاد ملی سومالی به رهبری ژنرال محمد فرح عیدید بود. با ورود نیروهای حافظ صلح، این گروه‌ها به شدت تضعیف شدند. برخی تحلیلگران می‌گویند هر چند این گروه‌ها در داخل تضعیف شدند، اما هرگز از بین نرفتند. حضور این نیروها در نهایت موجب شکل‌گیری الشباب شد که در سال 2012 خود را زیرشاخه‌ای از القاعده معرفی کرد.
در حال حاضر این گروه در فهرست سازمان‌های تروریستی ایالات‌متحده آمریکا، بریتانیا، کانادا، استرالیا و امارات قرار دارد. الشباب در باب چرایی تاسیس خود اعلام کرده است که هدف از تاسیس این گروه جنگ علیه دشمنان اسلام است و در این راستا بارها به نیروهای دولتی و اتحادیه آفریقا در موگادیشو حمله کرده است. همچنین این گروه عملیات‌های خونباری را هم در سایر نقاط آفریقا انجام داده‌است. در راستای حملات خونبار این گروه مخوف آفریقایی، الشباب در جریان جام جهانی ۲۰۱۰ آفریقای جنوبی، ده‌ها تماشاگر این بازی‌ها را قتل عام کرد. در سال ۲۰۱۳ نیز این گروه با حمله به یک مرکز خرید در نایروبی، پایتخت کنیا ۶۷ نفر را کشت و در دوم آوریل ۲۰۱۵ نیز با حمله به خوابگاه دانشجویان دانشگاه «گاریسا» در کنیا ۱۴۷ دانشجو را قتل‌عام کرد. هر دو حمله توسط مردان نقابدار مسلح انجام شد که افراد را به رگبار گلوله می‌بستند.
سایت خبری یورو نیوز نیز درباره این گروه می‌نویسد: نام الشباب، به معنی جوانی و جوانان است. آنها از جمله متعصب ترین شاخه از بنیادگرایان وهابی هستند که از سال 2006 در سومالی فعالند. هدف آنان تحمیل دولتی بر اساس قوانین خودساخته‌شان از شریعت است. بسیاری از کشورها این گروه را به‌طور رسمی یک سازمان تروریستی می‌دانند. این گروه از سال 2008 بخش‌های بزرگی از سومالی را در کنترل خود گرفته بود که این اواخر بخش اعظم تصرفات خود را با کمک کشورهای غربی و آفریقایی از دست داده است. در این راستا گروه الشباب در سال 2011 توسط نیروهای دولتی و به کمک اتحادیه آفریقا به‌ویژه دولت کنیا به عقب رانده شد. به همین دلیل است که این گروه کنیا را هدف نخست حملاتش قرار داده است تا انتقام این شکست را بگیرد. تام مالیتی تحلیلگر مسائل آفریقا می‌گوید: «الشباب از اکتبر 2011 که نیروهای کنیا وارد سومالی شدند، اعلام کردند که با حضور نظامیان کنیا در سومالی مخالفند و تهدید کردند که با آنها در خاک خود کنیا خواهند جنگید». رهبر این گروه احمد عبدی گودان نام دارد و بین 7 تا 9 هزار عضو دارد. یکی از فاجعه بارترین حمله‌های این گروه در سال 2010 و در جریان مرحله نهایی مسابقات جام جهانی فوتبال در کامپالا در اوگاندا بود که طی آن 76 نفر کشته شدند. در سال 2009 نیز در حمله به نیروهای اتحادیه آفریقا در سومالی، 11 تن را کشتند و یک حمله انتحاری آنها نیز جان 70 تن را گرفت. همچنین در حمله آنها به ساختمان یک دادگاه 29 نفر کشته شدند. اما گفته می‌شود پس از حمله به دانشگاه گاریسا، در شهر گاریسا این دومین باری بوده که الشباب به هدفی در خارج از سومالی حمله می‌کرده است. بار اول نیز حمله به همین شکل بود و نجات یافتگان از قتل عام در مرکز خریدی در پایتخت کنیا نقل کردند که آنها مردانی بسیار جوان، بی‌رحم و انباشته از حس کینه و انتقام بودند. با این حال به نظر می‌رسد الشباب مدت‌ها است با درگیری داخلی روبه‌روست و ناسیونالیست‌هایی که هدفشان تصاحب قدرت در سومالی است، با افراطیونی که می‌خواهند جنگ خود را فراتر از مرزهای آفریقا بکشانند، در تعارض قرار گرفته‌اند. سفر به مناطق تحت کنترل الشباب در سومالی، حتی برای نیروهای زره پوش حافظ صلح خطرناک است. مقامات کنیا می‌گویند آنها در پی ایجاد منطقه حائل با سومالی نیستند، اما باید از مرزهای بسیار طولانی خود با این کشور که مأمن الشباب است حفاظت کنند.
ارسال نظر