نفوذ مخرب مدیرنماها در فوتبال ایران

گروه گفت وگو- ایجنت‌ها یا مدیران برنامه در فوتبال کشور ما، رفته رفته جایی برای خود باز کرده‌ و حالا دیگر به جزئی جدا نشدنی از آن تبدیل شده اند. این چهره‌های متمول و البته تأثیرگذار به مانند دیگر جنبه‌های مختلف فوتبال کشور ما، تفاوت‌های بسیاری با کارکرد حرفه‌ای خود دارند و این تفاوت، به خوبی در فوتبال ما محسوس و قابل لمس بوده و هست. حمیدرضا بابایی، دروازه‌بان سابق استقلال تهران و یکی از مربیان پیشکسوت فوتبال اصفهان در گفت‌وگوی خود با دنیای اقتصاد اصفهان، به بررسی نقش ایجنت‌ها در فوتبال کشور پرداخته و معتقد است با بروز و ظهور چنین افرادی، زنگ خطر فساد در فوتبال به صدا درآمده است. مشروح این گفت و گو را در زیر می خوانید:

به نظر شما امروز در فوتبال کشور و به خصوص اصفهان نقش یک مدیر برنامه تا چه اندازه مهم و تأثیرگذار شده است؟

با تمام احترامی که برای همه مدیران برنامه قائل هستم، باید بگویم در ایران تعداد ایجنت‌های رسمی به اندازه انگشتان یه دست است و تعداد ایجنت‌های غیررسمی که بهتر است به عنوان «مدیرنما» از آنها یاد کنیم به هزاران نفر می‌رسد. در فوتبال حرفه‌ای، مدیر برنامه یک شغل تعریف شده به شمار می‌رود و هر مربی، بازیکن و حتی مدیران تیم‌ها، وکیل و مدیر برنامه‌ای دارند که کارهای شخصی و شغلی آنها را انجام می‌دهد.در اروپا این یک شغل محسوب می‌شد و در گذشته بر اساس قوانین فیفا، ۷ درصد از رقم قرداد یک بازیکن با شرکت یا باشگاه، به مدیر برنامه‌ها اختصاص پیدا می‌کرد.

از سوی دیگر شرح وظایف آنها در خارج از کشور مشخص است و بازیکن تنها در لحظه آخر تنها یک امضا بر پای قرارداد می‌زند اما در واقع با امضای قرارداد مدیر برنامه، امور مالیاتی، امور بانکی، امور شغلی، امور اسپانسرینگ شخصی، مصاحبه‌های مختلف با روزنامه‌نگاران و تمام زندگی شخص ورزشکار که مختص شغل آن آن، بر عهده این شخص قرار می‌گیرد. در کشورهای خارجی ممکن است یک مدیر برنامه به چند ورزشکار اختصاص داشته باشد اما برنامه‌ریزی‌های لازم درباره همه آنها را به خوبی انجام می‌دهد و تمام کارهای وابسته به شغل یک ورزشکار نظیر حضور در کمیته انضباطی، مصاحبه، امضای قرارداد و ده‌ها مورد دیگر را اجرایی می‌کند.

به نظر نمی‌رسد که چنین موضوعی در کشور ایران هم دنبال شود؛ درست است؟

متأسفانه در کشور ایران این مسئله خیلی بد جا افتاده و فقط اسم آن را داریم که مدیر رسمی یا غیر رسمی، با یک باشگاه برای بازیکن قرارداد می‌بندد. در واقع مدیر برنامه همان لحظه درصد مورد توافق را از بازیکن می‌گیرد و دیگر هیچ کاری به امور اداری بازیکن نظیر مالیات، اسپانسرینگ، رفتار و دیگر مسائل او ندارد. در حال حاضر افرادی خود را به عنوان مدیر برنامه معرفی می‌کنند و از قبل از بازیکن یا مربی مبلغی دریافت می‌کنند و قول می‌دهند که برای یک بازیکن قراردادی منعقد کنند؛ با این حال، طی سال‌های گذشته و با ورود کمیته اخلاق به این مسئله، این آقایان از ورزشکاران رضایت‌نامه محضری دریافت می‌کنند تا با مشکلی مواجه نشوند! بارها شده که بسیاری از این افراد با کلاه‌برداری از جوانان ورزشکار و خانواده‌هایی که به دنبال شهرت و آینده فرزند خود هستند، پول‌های کلانی دریافت کرده و به طور ناگهانی غیبشان زده باشد.

این موضوع در لیگ‌های دسته پایین‌تر هم وجود دارد؟

البته. من به عنوان یک سرمربی سال‌هاست که در لیگ آزادگان، دسته دو و دسته سه حضور دارم؛ چند وقت پیش پیشنهاد شد که در صورت پرداخت یک مبلغ، سرمربی یک تیم دسته اولی شوم و باید بگویم با این مسائل، فاتحه فوتبال در رده‌های پایین ما خوانده شده است! امروز جابه جایی مربیان لیگ یک، دو و سه ما منحصر به آن شده که در صورت تمایل و رضایت اسپانسر، منبع مالی یا مسائل دیگر، به عملکرد فنی، تحصیلی و یا سابقه ورزشی نگاه نمی‌شود؛ بلکه تنها مساله مالی مدنظر قرارمی‌گیرد.متأسفانه این موضوع در لیگ دسته اول و دسته دوم باز شده و زنگ خطر آن به صدا درآمده است زیرا فساد از سطوح بالا به سمت بخش‌های پایین فوتبال کشور نفوذ کرده است. به نظرم امروز در ایران ادای مدیر برنامه را درمی‌آورند و بسیاری از این افراد، مدیر برنامه به معنای واقعی نیستند.

به عنوان یک فوتبالیست قدیمی، از نظر شما چقدر از این فساد فوتبال ما به خاطر مدیران برنامه‌های نامناسب وجود دارد؟

اجازه دهید پاسخ این سئوال را با یک مثال ارائه کنم. چند سال پیش که برخی فسادها مشخص شد و رسانه‌ای شد، برخی مربیان و مدیران توسط نفراتی به نام مدیر برنامه‌ها دست به فساد در فوتبال زده بودند که نشان می‌داد همه آنها در یک حوزه کار می‌کنند. پس از آنکه این افراد شناسایی شدند، آنها از لیگ برتر به لیگ دسته اول تبعید شدند و به نظرم یک اقدام بسیار اشتباه در این زمینه رقم زدند.

دلیل این کار چه بود؟

آنها می‌خواستند به نوعی دست به تنبیه آنها بزنند اما سئوال من آن است که آیا در ورزش ما، لیگ یک و یا لیگ دسته اول فرق دارد و مگر می‌شود که فساد در لیگ دسته اول امکان‌پذیر نباشد؟! حتی باید گفت که به خاطر کوتاهی مسئولان ما، فساد موجود در لیگ برتر، به سمت لیگ دسته اول هم کشیده می‌شود و با توجه به اینکه در این مسابقات نظارت‌ها نیز کمتر می‌شود، امکان فساد در آنها خیلی بیشتر خواهد بود و این مسئله تأثیرگذاری آنها را بر جریان فوتبال کشور نشان می‌دهد. به نظرم در درجه نخست مسئولان آن زمان باید این موضوعات را رسانه‌ای می‌کردند و در درجه بعدی، این افراد را ۱۰ سال محروم می‌کردند. چنین حرکتی سبب می‌شد که راه برای مربیان پاک باز شده و انقلابی در فوتبال ایران رخ دهد اما متأسفانه در این زمینه هیچ اقدامی صورت نگرفت.

راهکار رفع این مشکلات را چه می‌دانید؟

مسئولان باید با موضوع فساد در فوتبال در جنبه‌ای مختلف بیش از گذشته برخورد کنند و زمینه رفع مشکلات کنونی موجود در آن را فراهم آورند.