بعد از سال ۲۰۱۴ مرسدسی‌ها دچار یک تناقض عجیب شدند؛ از یک طرف آنقدر در زمینه فنی و مهندسی پیشرفت کرده‌اند که گویی می‌خواهند سراغ سفینه‌سازی بروند. اما از طرف دیگر در زمینه طراحی چنان دچار افول شده‌اند که انگار تازه مسیر ۲۰ سال پیش کره‌ای‌ها را استارت زده‌اند. نامداران بسیاری در دوران جدید مرسدس قربانی شدند. از سدان‌های Sکلاس و Cکلاس گرفته تا شاسی‌بلندهای MLکلاس و GLکلاس. اما تراژدی آنجاست که گیوتین بخش طراحی شرکت، سر از تن خودرویی جدا کرد که دنیای سوپراسپرت‌ها را رهبری می‌کرد. خداحافظی تلخ با «اس‌ال‌اس» اسطوره‌ای وقتی جانشینش یعنی AMG جی‌تی روی کار آمد، تلخ‌تر هم شد. خودرویی که خودش به نسبت محصول قبلی یعنی «اس‌ال‌آر» چهره‌ای بحث‌برانگیز داشت. اما راستش را بخواهید اوضاع به این بدی‌ها هم که فکرش را می‌کنید،‌ نیست. ابرخودروی جدید مرسدس‌بنز در میان تمام انتقادات، طوری روی پیست آتش‌بازی به راه می‌اندازد که حتی پورشه «۹۱۱ جی‌تی‌اس» جدید با آن عظمت هم به گرد پایش نمی‌رسد. محصول جدید اشتوتگارتی‌ها شاید چهره جذاب و جدیدی نداشته باشد ولی به‌طور حتم باطن ترسناک و مخوفی دارد. شاید خود مرسدس هم می‌داند که تنها راهی که می‌تواند جی‌تی را به‌عنوان خودرویی محبوب جا بیندازد آن است که کمی چاشنی فلفلی‌اش را تندتر کند.

پرده اول؛ اس‌ال‌آر

تقریبا ۱۳ سال پیش بود. درست در دوران اوج همکاری مرسدس آلمان و مک‌لارن انگلستان. همان زمانی‌که این دو خودروساز نامدار به‌صورت پیاپی در مسابقات فرمول یک موفقیت کسب می‌کردند. حول و حوش سال ۲۰۰۳ بودیم که یک اتفاق عجیب رخ داد؛ این دو غول تصمیم به طراحی و ساخت خودرویی مشترک گرفتند. مهندسی و فناوری از آلمان‌ها، جسارت و جاه‌طلبی از انگلیسی‌ها. تجمل و لوکس‌گرایی از مرسدس، جنون و جوان‌گرایی از مک‌لارن. ماحصل این ترکیب جادویی، سوپراسپرت تاریخ‌سازی شد به نام SLR. دنیای اسپرت‌سازان کمتر خودرویی را به خود دیده که در تمام بخش‌ها نمره کامل را به دست آورده باشد. اس‌ال‌آر یکی از همان موارد بود. از نظر ظاهری، تعریف دیگری از خشونت را ارائه کرد. به فرم خودش زیبا بود. آمیزه‌ای از جوان‌پسندی و وقار. این خودرو ادای احترامی بود به فرمولای دهه ۵۰ مرسدس که دقیقا با همین نام تولید شده بود. واقعیت آن است که از نظر باطنی نیز انصافا بی‌نقص ظاهر شده بود. نسخه اولیه‌ اس‌ال‌آر با یک قلب ۴/ ۵ لیتری هشت سیلندر Vشکل می‌توانست ۶۲۶ اسب‌بخار نیرو و ۷۸۰ نیوتن‌متر گشتاور تولید کند. صفر تا صد را ۴/ ۳ ثانیه‌ای می‌رفت و به سرعت نهایی ۳۳۷ کیلومتر در ساعت هم می‌رسید. پرونده این خودرو بعد از ۷ سال افتخارآفرینی در سال ۲۰۱۰ بسته شد.

پرده دوم؛ اس‌ال‌اس

خروج هیولایی مانند اس‌ال‌آر که مانند یک کماندو همه فن حریف و چابک بود، ارتش مرسدس‌بنز را با یک خلأ بزرگ همراه کرده بود. اما نظم آلمان‌ها طوری بود که دیگر نمی‌شد نسخه بهینه‌شده‌ای روی آن اجرا کرد. خلاصه که از نظر بنز پرونده‌ای که بسته شده، دیگر باز نمی‌شود. بلافاصله بعد از حذف این خودرو،‌ کار روی پروژه جدید شروع شد. سوال مهم این بود که چه مدلی می‌تواند جادوی سحرانگیز اس‌ال‌آر را تکرار کند؟ مدیران ارشد شرکت اکیدا به هواداران تضمین می‌دادند که محصول جایگزین از همه نظر بهتر و سرآمد است. شش ماه کامل روی طراحی خودروی جدید کار شد. چهار ماه نیز آزمون‌های جاده‌ای و تست‌های مهندسی‌اش طول کشید. هنوز مراسم تدفین اس‌ال‌آر تمام نشده بود که اواخر ۲۰۱۰ مرسدس اعلام کرد خودروی جانشین اس‌ال‌اس نام دارد. تصاویر تاییدنشده اولیه مشتریان، کارشناسان و حتی طرفداران دوآتشه را کمی نگران کرد. آنچه می‌دیدند کوپه‌ای بود که ظاهرش به طرز چشمگیری از آن جسارت و خشونت افتاده بود. با عرضه رسمی این خودرو این دل‌نگرانی رنگ و بوی واقعیت به خود گرفت. اس‌ال‌اس تبدیل به یک سوپراسپرت معمولی با زوایایی نرم شد. البته باز هم برگ همیشه برنده مرسدس به دادش رسید؛ مشخصات فنی. به لطف حضور بخش موتوراسپرت AMG، ابرخودروی جدید شرکت روحی پرخاشگر به خود گرفت. درون سینه‌اش یک قلب ۲/ ۶ لیتری هشت سیلندر Vشکل بود که ۵۷۱ اسب‌بخار نیرو و ۶۵۰ نیوتن‌متر گشتاور تولید می‌کرد. قدرت و گشتاوری که به‌وضوح کمتر از اس‌ال‌آر بود. حتی شتاب صفر تا صد ۷/ ۳ ثانیه‌ای و سرعت نهایی ۳۱۷ کیلومتر در ساعتی‌اش هم به گرد پای استاد نمی‌رسید. اما هرچه هست، این خودرو یک مرسدس‌بنز بود مانند همیشه تاریخ گرانبها و ارزشمند ولی با کمی دل‌چرکینی و بی‌میلی.

پرده سوم؛ جی‌تی

تا اس‌ال‌اس می‌خواست جای خود را در دل مشتریان باز کند و ظاهرش قابل قبول‌تر شود، مرسدس‌بنز اعلام کرد که وقت خداحافظی فرارسیده است. با توجه به تجربه هولناک جانشینی اس‌ال‌اس برای اس‌ال‌آر، حالا توهم حضور جانشین این خودرو هواداران را آزار می‌داد. این اتفاق درست در دوران اوج بدبیاری‌های مرسدس در حوزه طراحی رخ می‌دهد. ایامی که تقریبا موافق و مخالف نسبت به زبان طراحی نسل جدید مدل‌هایی مانند Sکلاس و حتی Eکلاس اعتراض دارند. در میان همین بیم و امیدها بود که شرکت جانشین اس‌‌ال‌اس را رو کرد؛ خودرویی به اسم GT. همان چیزی که پیش‌بینی می‌شد. سوپراسپرتی مدرن با سونامی آپشن‌ها و سطح دست‌نیافتنی فناوری، زیر نقابی خونسرد و به دور از هیاهو. اما داستان این خودرو کمی با پدر و پدربزرگش تفاوت دارد. در حقیقت سازنده این خودرو مرسدس‌بنز نیست، بلکه آن را مرسدس‌-ای.ام.جی ساخته است. همان AMG معروف که بعد از سال ۲۰۱۲ به‌عنوان زیرمجموعه رسمی دایملر (مالک مرسدس‌بنز) معرفی شد. خلاصه که بعد از اس‌.ال.اس، این دومین پروژه خودروسازی یک تیونر است. اینها یعنی جی‌تی بیش از آنکه یک کوپه اسپرت باشد، یک اسپرتِ اسپرت است. حداقل روال دیوانه‌بازی‌های یک دهه اخیر ای.ام.جی که این‌طور نشان می‌دهد.

پرده چهارم؛ نقاب آهو بر صورت چیتا

جدا از تمام حرف و حدیث‌های مربوط به چهره جی‌تی، باید اعتراف کرد که آلمان‌ها دوباره در زمینه فنی اعجاز کرده‌اند. کوپه ۲ در ۲ صندلی مرسدس- ای.ام.جی یک قلب تقریبا کوچک ۴ لیتری دارد. پیشرانه‌ای هشت سیلندر Vشکل که به کمک دو توربوشارژر مدرن توانسته ۴۶۲ اسب‌بخار نیرو را در ۶۰۰۰ دور در دقیقه و ۶۰۰ نیوتن‌متر گشتاور را در ۱۶۰۰ دور در دقیقه فراهم کند. مرسدس تضمین داده است که بلوک جی‌تی می‌تواند تا دور موتور ۷۰۰۰دوردر دقیقه را نیز تحمل کند. یکی از رموز موفقیت این موتور، سیلندرهای ۸۳ میلی‌متری‌اش است که ضریب تراکم ۵/ ۱۰ بر یک را برایش به ارمغان آورده است. جی‌تی با طول، عرض و ارتفاع ۴۵۰۰، ۱۹۰۰ و ۱۳۰۰ میلی‌متر آنقدرها هم نشان می‌دهد ریزنقش و کوچک نیست. وزن خالص آن بدون احتساب مایعاتی مانند آب، روغن و یک باک پُر بنزین حدود ۱۵۴۰ کیلوگرم می‌شود. موتور سرزنده‌اش می‌تواند ۳۵۰ کیلو بار اضافی را نیز تحمل کند. جی‌تی مجهز به جعبه‌دنده‌ای ۷ سرعته دو کلاچه با فناوری‌ انحصاری ای.ام.جی یعنی «اسپید شیفت» است. وجه تمایز این گیربکس با نمونه‌های مشابه در سرعت تغییر دنده‌ها با هر دور موتوری است. نتیجه این می‌شود که شتاب صفر تا صد آن ۸/ ۳ ثانیه ثبت شده است.

یعنی فقط 1/ 0 ثانیه بیشتر از اس.ال.اس قدیمی. صفر تا 160 آن در 1/ 8 ثانیه پُر می‌شود. صفر تا 200 را زیر 30 ثانیه می‌رود و دست آخر صفر تا 270 کیلومتر در ساعت را در فقط 34 ثانیه می‌پیماید. اعدادی قابل توجه برای یک سوپراسپرت جمع و جور که مانند دیگران از آن موتورهای حجیم دهان پرکن ندارد. شرکت اعلام کرد سرعت نهایی‌اش روی مرز 300 کیلومتر در ساعت به‌صورت الکترونیکی محدود شده است؛ اما مرسدس همیشه برای آنهایی که جنون سرعت بیشتر دارند، 30 کیلومتر اضافی را مخفی نگه می‌دارد. آنها این را هم گفته‌اند که یک‌چهارم مایل یا 400 متر را زیر 12 ثانیه با سرعت 193 کیلومتر در ساعت می‌پیماید. شتاب‌گیری جی‌تی عالی است، شک نکنید. به این صورت که زمان رسیدن از سرعت 60 به 100 کیلومتر در ساعت فقط 8/ 2 ثانیه است. زمان رسیدن از 80 به 120 کیلومتر در ساعت هم به 3 ثانیه نمی‌کشد. طبیعی است که مرسدس‌ با آن همه توانمندی در زمینه مهندسی، خیالش از بابت مصرف سوخت راحت باشد. همین‌طور هم هست. جی‌تی به‌صورت میانگین در هر 100 کیلومتر تنها 10 لیتر سوخت نیاز دارد. رکوردی بی‌نظیر برای خودرویی با چنان توانمندی‌هایی. تایرهای استانداردی که برای آن در نظر گرفته شده، 285.35 میلی‌متری روی رینگ‌هایی 19 اینچی هستند. اما مرسدس‌ می‌گوید که جی‌تی تاب تحمل تایر 285.30 میلی‌متر و رینگ 21 اینچی را نیز دارد.

پرده پنجم؛ نظر دیگران

CAR

مجله انگلیسی «کار» مرسدس‌-ای.ام.جی جی‌تی را فراری ۴۵۸ می‌داند که آلمان‌ها آن را به زبان خودشان ترجمه کرده‌اند. محصولی که پورشه‌های ۹۱۱ عادی از پسش برنمی‌آیند فقط باید بروند سراغ ویرایش‌های جی‌تی۳. به نظر می‌رسد شرکت بیشتر از آنکه برای مسابقه و جدال خیابانی مناسب باشد، بیشتر به درد تحقیقات دانشجویان دکترا می‌خورد. یک سوپراسپرت بسیار پیچیده که قطعا در یکی دو سال آینده بحث هزینه‌های خدمات پس از فروش، بر میزان فروشش تاثیر خواهد گذاشت.

AUTO EXPRESS

سایت «اتو اکسپرس» در دیداری که با این خودرو داشت این‌طور آورد: ایراد کار آنجاست که ما مدام داریم جی‌تی را با اس‌.ال.اس مقایسه می‌کنیم. در حالی‌که اگر بحث جانشینی را از ذهن دور کنیم، می‌بینیم که واقعا برای خودش حرف‌هایی دارد. هرچقدر هم که طرفدار ستاره اشتوتگارتی باشید باز هم نمی‌توانید این را قبول نکنید که طراحی‌اش افت کرده است. به‌خصوص در قسمت انتهایی که معلوم نیست چگونه بین آن سپر و آن چراغ‌های کشیده هماهنگی بی‌ربط ایجاده شده است.

MOTOR TREND

تسترهای «موتور ترند» جی‌تی را یکی از آن اسپرت‌هایی می‌دانند که دنیای پر پیچ و خم فرمولا را در قالب ساده برای مشتری آورده است. این برای مرسدس یک عقب‌گرد فاجعه‌آمیز نیست؛ ولی البته یک پیشرفت خارق‌العاده هم به حساب نمی‌آید. شرکت تسلط فنی خود را با بیرون کشیدن حدود ۵۰۰ اسب‌بخار از یک پیشرانه ساده ۴ لیتری به رخ بقیه کشید. این‌طور به نظر می‌آید که دوران سوپراسپرت‌های سایز بزرگ مرسدس تمام شده است. شرکتی که عادت به ساخت موشک داشت، حالا قصد گلوله‌سازی دارد.

CAR AND DRIVER

مجله «کار‌اند درایور» جی‌تی را در بین همکلاسانش یک مهره معمولی به شمار می‌آورد. در حالی‌ که مک‌لارن با ۵۷۰اس، آئودی با R۸،‌ آکورا با ان.اس.ایکس، جگوار با Fتایپ آر، نیسان با جی‌تی-آر و آستون‌مارتین با ونتیج اس بازار را قُرق کرد‌ه‌اند، جی‌تی یا باید از بازی بیرون برود یا اینکه به هر نحو که شده یک معجزه از خودش نشان دهد. اما بر خلاف باور عموم در شطرنج مخاطره‌آمیز سوپراسپرت‌بازان، مرسدس حرکت اشتباهی نکرده است. آنچه عجیب به نظر می‌رسد آن است که این شرکت زودتر از بقیه آینده را دیده است.

TOP GEAR

وب‌سایت برنامه پربیننده «تاپ‌گیر» با همان ادبیات طنز و البته کنایه‌آمیز همیشگی، جی‌تی را پُز مرسدس برای هموطنانش معرفی می‌کند. ریشخندی به پورشه و دهان‌دره‌ای برای بی‌ام‌و که اساسا رقیبی برای جدال با این خودرو در لیست فروش خود نمی‌بیند. همه‌چیز این خودرو به معنی واقعی عالی است. فقط نکته این است که ماشین زمانی که مهندسان سوارش شده‌اند آنها را ۲۰ سال به جلو برده و ماشین زمانی که طراحان سوارش شده‌اند، ۲۰ سال عقب. حتی اگر این خودرو زشت‌ترین اسپرت تاریخ باشد ولی باز درخشش ستاره بنز برای گول خوردنمان کافی است.

AUTO CAR

نویسندگان «اتو کار» از همان اول که اخبار مربوط به جانشین اس.ال.اس مطرح شد نسبت به محصول جدید زاویه گرفتند. در مقاله بررسی این خودرو می‌خوانیم: چرا مدیرعامل مرسدس‌بنز بلد نیست از غول چراغ جادویش غیر از قدرت بیشتر،‌ چهره زیباتر هم طلب کند؟ زمانی وقتی نام مرسدس می‌آمد شرکت‌های دیگر به احترامش می‌ایستادند؛ ولی روال اخیری که شرکت در زمینه طراحی خودروهایش پیش گرفته به شدت در حال کم کردن اعتبار و احترامش است. البته که جی‌تی در جاده عملکرد خوبی دارد. این برای شرکتی که ۹۰درصد تاریخ خودروسازی را به نام خودش ثبت کرده،‌ جای تعجبی ندارد. تاسف‌بار آنجاست که مرسدس نمی‌تواند تفاوتی بین چراغ‌ جلوهای SLکلاس، Cکلاس و همین جی‌تی ایجاد کند.